ольной З., мальчик 3-х лет.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬ ЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№7 ЕСЕП

Науқас 57 жаста. Шағымы: жүрек аймағындағы ұстама тәрізді ауру, кеуде артында шыдатпайтын, 40 минутқа дейін созылатын өте қатты күйдіріп ауру сезімі жауырын аралық аймаққа беріледі. Әлсіздік, суық тер, өлім қорқынышы.

Анамнезі: ауру сезімі 3 сағат бұрын физикалық жүктемеден кейін пайда болған. Ауру пайда болған кезде қысқа уақытқа есін жоғалтқан. Кетонал, нитроглицерин қабылдаған әсері әлсіз. Оқтын-оқтын АҚ 170/100 мм.сн.бғ. дейін көтерілген, күнелікті ем қабылдамаған. Өз бетінше нифидипин, дибазол қабылдайды. Ұзақ жылдар бойы күніне 10 дана темекі шегеді. 2 ай бұрын ЭКГде өзгеріс болмаған.

Объективті: Жалпы жағдайы ауыр. Есі айқын, қозулы, аурудан өзіне орын таппайды. Тері жабындысы бозғылт цианозды реңді, суық тер. Өкпесінде везикулярлы тыныс, сырыл жоқ. Тыныс алу жиілигі 20/мин. Жүрек үндері тұйықталған, ырғақты. АҚ 70/40 мм.сн.бғ. Пульсі минутына 86 рет, толуы мен кернеулілігі әлсіз. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз. Бауыр, көкбауыр ұлғаймаған.

ЭКГ: дұрыс синусты ырғақ. ЖЭО солға ығысқан. QRS Комплексі 0,14/секундқа ұзарған, ST сегменті барлық әкетпелерде изосызықтан 1-2 мм.ге төмендеген.

«Троп-Т» сынағы оң.

Болжама диагноз койыңыз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№4 ЕСЕП

ауқас 53 жаста.

Шағымы: жүректің шалыс соғуына және тоқтап қалу сезімі, жүрек жиі соғуы, әлсіздік, жүрек аймағындағы қысып ауру сезімі.

Анамнезі: 2 сағат ішінде ырғақ бұзылысы, өздігінен 20мг анаприлин тіл астына, аспаркам қабылдаған, әсері жоқ. ЖИА, инфаркттан кейінгі кардиосклероз (2007г.), тұрақты кернеулі стенокардия, аритмия диагнозымен Д санақта терапевтте тұрады. Анаприлин, аспаркам, кардиомагнил қабылдайды. Бұрын бірнеше рет ұстамалар болған, жедел жәрдем көмектесетін.

Объективті: жағдайы орташа ауырлықта. Есі айқын. Тері жабындылары қалыпты, құрғақ. Өкпеде везикулярлы тыныс, сырыл жоқ. ТЖ минутына 18рет. Жүрек үндері анық, ырғағы дұрыс емес. АҚ 110/80 мм.сб.сғ. Пульсі минутына 106рет, ырғақсыз, толуы мен кернеулілігі қанағаттанарлық. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз.

ЭКГ: ырғағы дұрыс емес, әрбір үшінші қарыншалық комплекс 0,12сек дейін кеңейген, деформацияланған, R-R-олардың алдында қысқарған, одан кейінгі үзіліс ұзарған, Р тісшесі олардың алдында жоқ.

Болжама диагноз қойыңыз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№5 ЕСЕП

аукас 34 жаста.

Жүрегінің жиі және шалыс соғуына, әлсіздікке, бас айналуына, ауа жетпеу сезіміне шағымданады.

Анамнезі: Осы жағдайының мазалағанына 10-12 сағат болған. Өздігінен 2 рет верапамил, 1 таблетка дигоксин, валерианка экстракт қабылдаған. Жағдайының нашарлауын жүйке-психикалық стресспен байланыстырады. Көп жылдан бері диффузды токсикалық зобпен ауырып, жүрек жиі соғу ұстамасы мен АҚ көтерілуі оқтын-оқтын мазалайды. Эндокринологта ем қабылдайды.

Объективті: Жалпы жағдайы орташа ауырлықта. Есі айқын. Белсенді қалыпта. Дене бітімі арық. Жүрек үндері қатты, ырғағы дұрыс емес, жүрек ұшында қысқа систолалық шу. АҚҚ 130/80 мм.сн.бғ. ЖСЖ минутына 108 рет,Пульс минутына 86 рет, ырғақсыз. Өкпесінде везикулярлы тыныс, сырыл жоқ. ТЖ минутына 20 рет. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз. Бауыры мен көк бауыры ұлғаймаған.

Қалқанша шеміршегінің аймағында мойында деформация бар.

ЭКГ: Р тісшесі жоқ, ІІ, ІІІ, AVF,V1 де f толқындары анықталады,қарыншалардың жиырылу жиiлiгi минутына 80-108 рет.

Болжама диагнозды қойыңыз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИО АЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№9 ЕСЕП

Науқас 67 жаста. Шағымдары: 1 сағатқа созылған ұстама тәрізді жүрек аймағында ауру сезіміне, кеуде артындағы өте күшті, шыдатпайтын күйдірген ауру сезімі жауырын аймағына беріледі. Әлсіздік, суық тер, өлімнен қорқу.

Анамнезінде: 3 сағат бұрын ауру сезімі физикалық жүктемеден кейін пайда болған. Кетонал, нитроглицерин қабылдаған, әсері әлсіз. Оқтын-оқтын АҚ 160/100 мм.с.б. дейін көтеріліп тұрады. Физикалық жүктемеден кейін жүрек тұсында басып ауыратын сезім пайда болатын, жүктемені тоқтатқанда немесе нитроглицерин қабылдағанда басылатын. Күнделікті ем қабылдамаған. АҚ төмендету ушін өз бетінше нифидипин, дибазол қабылдаған. Ұзақ жылдар бойы күніне 20 темекіге дейін шегеді. Объективті: жағдайы ауыр. Есі айқын, науқас қозулы, аурудан өзіне орын таппайды.Тері жабындылары суық, бозғылт, көкшіл түсті, тер басқан. Өкпеде везикулярлы тыныс, сырылдар жоқ,ТЖ минутына 20рет. Жүрек үндері тұйыкталған, ырғақты, тахикардия. ЖСЖ минутына 100 рет. АҚ 90/50 мм.сн.бғ. Пульс минутына 100 рет толуы мен кернеулілігі әлсіз. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз. Бауыр, көкбауыр ұлғаймаған. ЭКГ жазу үшін электрод қойғанда науқас есінен танып, қысқа мерзімді клоникалық тырысулар болды. ЭКГ: жүрекшелік және қарыншалық комплекстер анықталмайды, изолинияда толқын тәрізді тербелістер, амплитудасы 10 мм дейін.

Болжама диагноз койыңыз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№10 ЕСЕП

ауқас 52 жаста.

Шағымдары: ұзақтығы 10 минутқа созылатын көкiрек тұсының басып, қысып ауру сезiмi сол жак иыққа беріледi, қатты әлсiздiк, жүректің жиі соғуы.

Анамнез: Жалпы жағдайының нашарлағанына 12 сағат болған. Өзiнiң ауруын жүйке- психикалық стреспен байланыстърады. Нитроглицериннің күнделікті дозасын әсерсіз болғандықтан, 2 -3 таблетка қолдануға мәжбүр болған.

Терапевтте ЖИА тұрақты кернеулі стенокардия ФК ІІ диагнозымен есепте тұрады. Кардикет, кардиомагнил қабылдайды. Мектепте мұғалiм болып iстейдi.

Объективтi: Жалпы жағдайы орташа ауырлықта, есi айқын. Терi жабындылары бозғылт, ылғал. Өкпеде везикулярлы тыныс, сырыл жоқ. ТЖ 20 рет.мин. Жүрек үндері тұйықталған, ырғақты, тахикардия. АҚ 130/80 мм.с.б. пульс минутына 120 рет ырғақты, толуы мен кернеулілігі қанағаттанарлық. Iшi жұмсақ, ауру сезiмсіз. Бауыр, көкбауыр ұлғаймаған.

ЭКГ: Синусты тахикардия. 120 рет мин. ЖЭО қалыпты. Т тiсшесi І, аvl, V2-V4 әкетулерінде терiс терең, SТ сегменті изосызықта.

«Троп-Т» сынағы- терiс.

Болжама диагноз койыңыз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА

№11 ЕСЕП

Наукас 46 жаста. Шағымдары: Ұзақтығы 15 минутқа созылатын кеуде артындағы басқан, қысқан ауру сезiмi сол жақ қолға берiледi, қатты әлсiздiк, тершеңдiк.

Анамнезі: Жағдайының нашарлағанына 8 -10 сағат болған. Ауру сезiмiн физикалық күштемеге және жүйке-психикалық стреспен байланыстырады. Кетонал, баралгин, валидол қабылдаған.

Осыған дейiн ауырмаған, медициналық көмекке жүгінбеген. Заводта инженер болып iстейдi. Зиянды әдеттерi жоқ.

Объективтi. Жалпы жағдайы орташа ауырлықта, есi айқын. Терi жабындылары бозғылт, ылғал. Өкпесiнде везикулярлы тыныс,сырыл жоқ. ЖСЖ 100 рет.мин. Жүрек үндері тұйықталған, ырғақты, тахикардия. АҚ 110/80 80 мм.сн.бғ. пульс 100 рет.мин. Iшi жұмсақ, ауру сезiмсiз. Бауыр, көкбауыр ұлғаймаған.

ЭКГ: Синусты тахикардия 100 рет мин. ЖЭО қалыпты. ІІ,ІІІ, АVҒ әкетулерінде SТ сегментi изосызыктан 1- 2 мм жоғары.

Троп сынағы -терiс.

Болжама диагноз койыңыз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№12 ЕСЕП

Науқас 68 жаста. Шағымы кеуде тұсында қысып, шаншып ауру сезімі, сол қолдың алақанына, жауырын аралығы аймағына берілетін сезім 10 минутқа созылады, әлсіздік, тершеңдік, жүректің шалыс соғуы тоқтап қалу сезімі.

Анамнезі.: Ауа райының өзгеруіне байланысты тәулік ішінде жағдайы нашарлаған. Верапамил, валидол, эналаприл қабылдаған. Ұзақ уақыт АҚ 190/100 мм.сб.сғ. дейін жоғарылайды, бірақ кінделікті ем қабылдамайды. АҚ көтерілген кезде ғана дәрілер қабылдайды. 3 жыл бойы ырғақ бұзылыстары (жүрекше жыбыры) бар.

Объективті: Жағдайы орташа ауырлықта. Есі айқын. Тері жабындысы қалыпты, құрғақ. Өкпеде везикулярлы тыныс, сырыл жоқ. ЖСЖ 100 минутына, ырғағы дұрыс емес. Жүрек үндері тұйықталған, ырғағы дұрыс емес тахикардия. АҚ 140/90 мм.сб.сғ. Пульсі 100минутына, ырғағы дұрыс емес толуы мен кернеулілігі қанағаттанарлық. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз. Бауыр және көк бауыр ұлғаймаған. ЭКГ: жүрекше жыбыры қарыншаның жиырылу минутына 76-108 рет.ЖЭО қалыпты.V3 – V5 әкетпелерінде ST сегменті 2-4 мм изосызықтан төмен.

«Троп – Т» сынағы - теріс.

Болжама диагноз койыңыз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№13 ЕСЕП

ауқас К., 45 жаста.

Шағымы басының шүйде-желке аймағында басып, қысып ауру сезімі, жүрек тұсының шаншып ауруы, ашушаң, мазасыз ұйқы, тез шаршағыштық.

Анамнезі: 6 жыл бойы ауырады. Оқтын-оқтын АҚ 190/110мм.сб.бғ. жоғарылайды. Жағдайының кейінгі нашарлауын психоэмоционалды күштемемен байланыстырады.АҚ 130/80 мм.сб.бғ өзін жақсы сезінеді.Эналаприл, нифекард қабылдайды. Мектепте мұғалім болып істейді.

Объективті: Жағдайы орташа ауырлықта. Тері жабындылары қалыпты түстес, құрғақ. Беті ісінген. Екі қолдың саусақтары ісінген. Өкпеде везикулярлы тыныс, сырыл жоқ. Жүрек үндері айқын, ырғақты. Жүрек шекарасы солға ортаңғы бұғана сызығына дейін кеңейген. Пульс минутына 76 рет, қатты, жоғары. АҚ 180\100 мм.сб.бғ. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз. Бауыры, көк бауыры ұлғаймаған. Зәр шығаруы сирек, көлемі азайған.

ЭКГ: синусты дұрыс ырғақ минутына 76 рет. ЖЭО солға қарай ығысқан. R V6> R V5> RV4. Сол жақ кеуде әкетпелерінде R тісшесінің амплитудасы 28 мм.

Болжама диагноз койыңыз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№14 ЕСЕП

Науқас А. 34 жаста.

Шағымы: Бастың самай бөлімінде солқылдаған ауыру сезімі, бас айналуы, жүрек соғуына, денесінің қалтырауы, әлсіздік.

Анамнезі: 3 жыл бойы АҚ көтеріледі, жағдайының нашарлауы 2-3 сағат ішінде. Психоэмоциональды стресспен байланыстырады. Адельфан қабылдаған.

Объективті: Жалпы жағдайы орташа ауырлықта. Науқас қозғыш. Тері жабындылары гиперемияланған, құрғақ. Аяқ-қолдарында діріл. Көз ақ қабығының (склерасы) тамыры қызарған. Өкпеде везикулярлы тыныс, сырыл жоқ. ТЖ минутына 20 рет. Жүрек үндері айқын, қатаң, қолқада (аортада) ІІ үннің акценті. Ырғағы дұрыс. ЖСЖ минутына 110 рет, пульсі кернеулі. АҚ 220/120 мм.сб.бғ. Бауыры, көк бауыры ұлғаймаған. Зәр шығаруы жиі, көп мөлшерде.

Болжама диагноз койыңыз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№15 ЕСЕП

ауқас 58 жаста.

Шағымы: сол аяқ-қолының кенет әлсізденуі, бас ауруы, бас айналуы, басында шу, құсу, жүрек айну.

Анамнезі: жағдайының нашарлауы 1 апта бойы: бас ауруының күшеюі, сол аяқ -қолының әлсіздігінің үдеуі. Бүгін таңертең төсектен тұрып құлаған. АҚ көп жылдар бойы көтеріңкі. Күнделікті ем қабылдамайды. Капотен, тромбоасс, зәр айдағыш дәрілерді оқтын-оқтын қабылдаған.

Объективті: жағдайы ауыр. Есі айқын. Тері жабындылары қалыпты. Оң мұрын ерін үшбұрышы тегістелген, жоғарғы оң қабақ- птоз. Сол аяқ қол бұлшық еттерінің күші кенеттен төмендеген. Жүрек үндері айқын, қатты. АҚ 190/100 мм.сб.бғ. Өкпеде қатаң дыбыс, сырыл жоқ, ТЖ минутына 22рет. Бауыр, көкбауыр ұлғаймаған. Зәр шығаруы еркін, ауру сезімінсіз.

Болжама диагноз койыңыз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА У ИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№16 ЕСЕП

ауқас М. 42 жаста.

Шағымы бірден пайда болғанжалпы әлсіздікке, бас айналуға, жүректің қағуына, терінің қышуына шағымданады.

Анамнезінен: поливалентті дәрілік аллергиямен ауырады. Жарты сағат бұрын жоғарғы ернін ара шаққан.

Объективті: Жағдайы өте ауыр, есі тежелген. Бұлшық еттерінің айқын қимылын көреміз. Тері жамылғысы гиперемирленген, жабысқақ тер басқан. Қабағы мен еріндері ісінген. Өкпе аускультациясында везикулярлы тыныс. ТЖ 23 минутына. Жүрек тондары тұйықталған, ырғағы дұрыс. ЖСЖ 136 минутына. АҚҚ 80/50 мм рт. ст. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз.

Алдын ала қойылған диагноз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№17 ЕСЕП

ауқас М. 44 жаста.

Шағымы басының ауруы, ауа жетпеу сезімі, құрғақ жөтел, мұрынның бітелуі және терінің қышуы.

Анамнезінен: ұзақ жылдан бері вазомоторлы ринитпен ауырады. Тималинді салған соң науқастың жалпы жағдайы күрт нашарлады.

Объективті: Жағдайы өте ауыр. Науқас қозған Тері жамылғысы ылғалды, бозғылт. Тынысы шулы. Өкпеде везикулярлы тыныс, өкпенің барлық аймағынан көптеген құрғақ ысқырық тәрізді сырылдар естіледі. Тыныс алуы минутына 34 рет. Жүрек тондары тұйықталған, ырғағы дұрыс. ЖСЖ 120 минутына. АҚҚ 60/20 мм рт. ст. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз. Бауыры ұлғаймаған.

Алдын ала қойылған диагноз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№18 ЕСЕП

ауқас 36 жаста.

Шағымы: төс тұсының ауру сезімі, бас айналу, әлсіздік, ентігу, барлық денесін бөртпе басқан.

Анамнезі: жоғарыдағы көрсетілген шағымдар пенициллинді екінші рет бұлшық етке салғаннан соң 10 минуттан соң пайда болды.

Объективті: Жағдайы өте ауыр, есі тежелген. Тері жамылғысы ылғалды, бозғылт. Тынысы шулы. Өкпеде везикулярлы тыныс, өкпенің барлық аймағынан көптеген құрғақ ысқырық тәрізді сырылдар естіледі. Тыныс алуы минутына 34 рет. Жүрек тондары тұйықталған, ырғағы дұрыс. ЖСЖ 120 минутына. АҚҚ 80/40 мм рт. ст. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз. Бауыры ұлғаймаған.

Алдын ала қойылған диагноз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

ЗАДАЧА№19

ольная Л., 17 лет.

Жалобы на одышку, удушье, сухой кашель, выраженную общую слабость.

Анамнез: Наблюдается у терапевта с диагнозом "НЦД по гипертоническому типу", был назначен препарат обзидан 40мг. После приема таблетки обзидана почувствовала нехватку воздуха, удушье, сухой кашель, упадок сил, слабость.

Объективно: Состояние средней тяжести. Сознание оглушенное. На лице страдальческое выражение лица. Кожные покровы бледные, влажные на ощупь. В легких везикулярное дыхание, сухие свистящие хрипы, выдох удлинен. ЧДД 25 в минуту. Тоны сердца ясные ритмичные. ЧСС 52 в минуту, АД 90/60 мм.рт.ст.

НАИБОЛЕЕ ВЕРОЯТНЫЙ предварительный диагноз?

НЕОТЛОЖНАЯ ТЕРАПИЯ и дальнейшая тактика ведения больного?

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№21 ЕСЕП

ауқас М., 16 жаста.

Шағымы бетінде, мойнында, денесінде бөртпелер бар, терінің қышуы, мұрынның бітелуі, тыныс алуының қиындауы.

Анамнезі: ауруы тез басталған, құлпынай жеуімен байланыстырады. Бірінші бетпен мойында сонан соң іші мен арқасында бөртпелер пайда болған. Беті қызарып, терісі қышынған, құрғақ жөтел пайда болып, тыныс алуы қиындаған.

Объективті: Жалпы жағдайы орташа. Есі анық. Бетінде, мойнында, денесінде везикулярлы бөртпелер бар, теріде тырнақ іздері бар. Өкпеде везикулярлы тыныс, Тыныс алуы минутына 19 рет. Жүрек тондары ашық, ырғағы дұрыс. ЖСЖ 100 минутына. АҚҚ 100/70 мм рт. ст.

Алдын ала қойылған диагноз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗА СКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№22 ЕСЕП

ауқас 47 жаста.

Шағымы терісінде бөртпелер бар, терінің қышуы, ауа жетпеу сезімі, тұншығу, құрғақ жөтел, әлсіздік.

Анамнезі: жоғарғы көрсетілген шағымдар аспирин қабылдағаннан соң пайда болған. 20 жылдан астам аллергиялық ринитпен ауырады.

Объективті: Жалпы жағдайы орташа. Есі анық. Бетінде, мойнында, денесінде везикулярлы бөртпелер бар, теріде тырнақ іздері бар. Өкпеде тыныс қатаң, құрғақ, ысқырық тәрізді сырылдар, тыныс шығару ұзарған. Тыныс алуы минутына 20 рет. Жүрек тондары ашық, ырғағы дұрыс. ЖСЖ 82 минутына. АҚҚ 110/70 мм рт. ст.

Алдын ала қойылған диагноз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМ НИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№23 ЕСЕП

ауқас А., 17 жаста.

Шағымы тыныштықтағы ентігу, тұншығу, бетінде бөртпе, терінің қышынуы.

Анамнезінен: цитрусты жемістерді жегеннен соң, кенеттен бетінде ісіну болып, бөртпе пайда болды, даусы қарлығып, үрген тәрізді жөтел, тынысы тарылды.

Объективті: Жағдайы ауыр. Есі анық. Беті, қабағы, еріні, құлақ қалқаны, мойны ісінген, майда нүкте тәрізді, кей жерлерінде қосылған бөртпелер бар. Өкпеде везикулярлы тыныс, Тыныс алуы минутына 19 рет. Жүрек тондары ашық, ырғағы дұрыс. ЖСЖ 120 минутына. АҚҚ 100/60 мм рт. ст.

Алдын ала қойылған диагноз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№24 ЕСЕП

ауқас С., 15 жаста.

Шағымы тыныс алуының бұзылуы, мойын және бетінің ісінуі, даусының қарлығуы.

Анамнезінен: Науқастың жағдайының нашарлауы тіс жұлдыру үшін лидокаин салғаннан соң болды.

Объективті: Жағдайы ауыр. Есі анық. Беті, қабағы, еріні, құлақ қалқаны, мойны ісінген, майда нүкте тәрізді, кей жерлерінде қосылған бөртпелер бар. Өкпеде везикулярлы тыныс, Тыныс алуы минутына 21 рет. Жүрек тондары ашық, ырғағы дұрыс. ЖСЖ 120 минутына. АҚҚ 100/60 мм рт. ст.

Алдын ала қойылған диагноз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИ ЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№25 ЕСЕП

ауқас А., 19 жаста.

Шағымы: теріде бөртпе және терінің қышынуы.

Анамнезі: биологиялық қоспаны қабылдағаннан соң, жоғарыдағы көрсетілген шағымдар мазалаған.

Объективті: Жалпы жағдайы орташа. Есі анық. Бетінде, мойнында, денесінде везикулярлы бөртпелер бар, теріде тырнақ іздері бар. Өкпеде везикулярлы тыныс, сырылдар жоқ. Тыныс алуы минутына 19 рет. Жүрек тондары ашық, ырғағы дұрыс. ЖСЖ 80 минутына. АҚҚ 110/70 мм рт. ст.

Алдын ала қойылған диагноз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА КАФЕДРА СКОРОЙ И НЕОТЛОЖНОЙ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ СИТУАЦИОННЫЕ ЗАДАЧИ   ЗАДАЧА №25

ольная А., 19 лет.

Жалобы: на наличие высыпаний на коже, зуд.

Анамнез: вышеуказанные жалобы появились после приема биологической добавки к пище.

Объективно: Состояние средней тяжести. Сознание ясное. На коже лица, шеи, туловище имеется везикулярная, пятнисто-папулезная сыпь, следы расчесов. В легких везикулярное дыхание, хрипов нет. ЧДД 19 в минуту. Тоны сердца ясные ритмичные с ЧСС 80 ударов в минуту, АД110/70 мм.рт.ст.

НАИБОЛЕЕ ВЕРОЯТНЫЙ предварительный диагноз?

НЕОТЛОЖНАЯ ТЕРАПИЯ и дальнейшая тактика ведения больного?

Зав. кафедрой СНМП

Д.м.н., профессор Турланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
КАФЕДРА СКОРОЙ И НЕОТЛОЖНОЙ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ СИТУАЦИОННЫЕ ЗАДАЧИ

ЗАДАЧА№26

ольной П., 23 года.

Жалобы: на одышку в покое, отечность лица, век, ушей, жжение и боли за грудиной, чувство нехватки воздуха, беспокойство, чувство страха, повышение температуры.

Анамнез: вышеуказанные жалобы появились после употребления в пищу цветочного меда. Состояние ухудшалось, родственниками была вызвана бригада скорой медицинской помощи.

Объективно: Состояние тяжелое. Сознание ясное. Лицо одутловатое, отек век, губ, ушных раковин, шеи. На коже высыпания мелкоточечного характера, местами сливного. В легких везикулярное дыхание, хрипов нет. ЧДД 26 в минуту. Тоны сердца ритмичные, ЧСС 120 в минуту, АД 100/60 мм.рт.ст.

НАИБОЛЕЕ ВЕРОЯТНЫЙ предварительный диагноз?

НЕОТЛОЖНАЯ ТЕРАПИЯ и дальнейшая тактика ведения больного?

Зав. кафедрой СНМП

Д.м.н., профессор Турланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
КАФЕДРА СКОРОЙ И НЕОТЛОЖНОЙ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ СИТУАЦИОННЫЕ ЗАДАЧИ

ЗАДАЧА№27

ольной З., мальчик 3-х лет.

Жалобы: на беспокойство, резкую головную боль, затруднение дыхания, полиморфную сыпь по всему телу с зудом.

Анамнез: вышеуказанныежалобы появились около 20 минут назад. За полчаса до прибытия бригады скорой помощи больному по поводу двусторонней мелкоочаговой пневмонии была сделана первая инъекция 0,5 ампициллина внутримышечно. Год назад – аллергическая реакция в виде крапивницы на оспен.

Объективно: Состояние тяжелое. Сознание оглушенное. На коже лица, туловища, конечностей уртикарная сыпь на бледном фоне. Холодный, липкий пот. Затруднен выдох. Частота дыхания - 46 в мин. Аускультативно дыхание пуэрильное, проводится равномерно с обеих сторон. Границы сердца не расширены, тоны приглушены. АД- 60/20 мм рт.ст., пульс - 160 уд/мин, нитевидный. Живот безболезнен. Печень + 1 см из под края реберной дуги. В течение последнего часа мочеиспусканий не было.

НАИБОЛЕЕ ВЕРОЯТНЫЙ предварительный диагноз?

НЕОТЛОЖНАЯ ТЕРАПИЯ и дальнейшая тактика ведения больного?

Зав. кафедрой СНМП

Д.м.н., профессор Турланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№29 ЕСЕП

ауқас Д. 41 жаста.

Шағымы ауа жетпеу сезімі, құрғақ жөтел, мұрынның бітелуі.

Анамнезі: жоғарғы көрсетілген шағымдар аскорбин қышқылының таблеткасын қабылдағаннан соң пайда болған. Ұзақ жылдар аллергиялық ринитпен ауырады.

Объективті: Жалпы жағдайы ауыр. Науқас қозған. Тері жабындысы бозғылт. Өкпеде тынысы везикулярлы, құрғақ, ысқырық тәрізді сырылдар естіледі. Тыныс алуы минутына 37 рет. Жүрек тондары тұйықталған. ЖСЖ 127 минутына. АҚҚ 110/70 мм рт. ст. Іші жұмсақ ауру сезімсіз. Бауыры ұлғаймаған.

Алдын ала қойылған диагноз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИ ИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№30 ЕСЕП

ауқас С. 59 жаста.

Шағымы бірден пайда болғанжалпы әлсіздікке, бас айналуға, жүректің қағуына, терінің қышуына шағымданады.

Анамнезінен: Бронх демікпесімен ауырады. Созылмалы пиелонефрит бойынша амбулаторлы ем қабылдаған. Көк тамырға метронидазолды тамшылатып құйып жатқанда жоғарыдағы көрсетіліп жатқан белгілер пайда болды.

Объективті: Жағдайы өте ауыр, есі тежелген. Бұлшық еттерінің айқын қимылын көреміз. Тері жамылғысы гиперемирленген, жабысқақ тер басқан. Қабағы мен еріндері ісінген. Өкпе аускультациясында везикулярлы тыныс. ТЖ 25 минутына. Жүрек тондары тұйықталған, ырғағы дұрыс. ЖСЖ 140 минутына. АҚҚ 70/50 мм рт. ст. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз.

Алдын ала қойылған диагноз?

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№31 ЕСЕП

Е р адам 23 жаста.

Шағымы: жоқ, ес-түссіз.Туыстары науқасты өз бөлмесінен тапқан.

Анамнез: туыстарының айтуы бойынша науқаста себепсіз эйфория, агресивтілік, ашуланшақтықты байқаған.

Объективті: жағдайы ауыр, ес-түссіз. Тері жабындылары бозғылт, цианозды, құрғақ. Көз қарашықтары тарылған, жарыққа реакциясы жоқ. білек аймағындағы көк тамырларда көптеген инъекция іздері бар. Өкпесінде тынысы везикулярлы, сырылдар жоқ. ТЖ 8 рет/мин. Жүрек үндері тұйықталған,ырғақты, ЖСЖ 98 рет/мин. АҚ 110/70 мм.с.б.. Іші жұмсақ, ауру сезімсіз. Бауыры қабырға доғасы бойымен, тығыздау. Беті симметриялы, корнеальды рефлекстері сақталған, сіңірлік рефлекстер төмендеген. Патологиялық рефлекстер жоқ. Менингеальды белгілер жоқ.

ЭКГ: синусты тахикардия 98 рет/мин, ЖЭО қалыпты. Барлық әкетпелерде ST сегменті изсоызықтан 2 мм төмен.

Глюкометрия: қандағы глюкоза мөлшері – 4,7 ммоль/л.

Пульсоксимертия – сатурация О₂- 89%

Болжама диагнозды қойыңыз

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА
ЖЕДЕЛ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘРДЕМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

№32 ЕСЕП

Бойжеткен 20 жаста

Анамнез. Туыстарының айтуы бойынша отырыстан көңілсіз оралған. Жуынатын бөлмені жауып алған. 10 мин соң асылған күйде тауып алған.

Объективті: жағдайы өте ауыр. Есі жоқ. Тері жабындылары және шырышты қабаттары цианозды, құрғақ, жылы. Беті ісінген. Оралған жіп ізі (странгулияциялық жылға) көмейден жоғары орналасқан төменнен жоғарыға және алдынан артқа қарай бағытталған. Ұйқы артериясында пульс анықталмайды. Тынысы және жүрек соғуы жоқ. Көз қарашықтары кеңейген, жарыққа реакциясы жоқ.

ЭКГ: жүрекшелік және қарыншалық комплекстер анықталмайды, изолинияда амплитудасы 10 мм дейін толқын тәрізді тербелістер.

Болжама диагнозды қойыңыз

Жедел ем тағайындаңыз және науқасты ары қарай жүргізу тактикасыңыз?

ЖМЖБ кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор Тұрланов К.М.