бап. Сайлау құқығы принциптерi

Республикадағы сайлау Республика азаматының сайлау және сайлану құқығын еркiн жүзеге асыруына негiзделедi.

3-бап. Сайлау құқығы принциптерi

илет № 8

«Асар» партиясының партиялық тізімі бойынша сайланған Мәжіліс депутаты «Асар» партиясының қатарынан шықты.

1. Қандай жағдайда Конститутцияға сәйкес Мәжіліс Депутатының депутаттық өкілеттілігі тоқтатылады?

2. «Асар» партиясының құрамынан шыққаны үшін Мәжіліс Депутатына заңды жауаптылық қарастаралғын ба?

3. ҚР Парламент Мәжіліс Депутатының бір саяси партиядан басқа бір саяси партияға ауысуы мүмкін бе?

90-бап. Кандидатураны алып тастау, Мәжiлiс
депутаттығына кандидат етiп ұсыну
туралы шешiмнiң күшiн жою (акимшилик кодекс)

1. Партиялық тізімге енгізілген адам Орталық сайлау комиссиясына жазбаша өтініш бере отырып, өз кандидатурасын партиялық тізімнен кері қайтарып ала алады. Бұл жағдайларда Орталық сайлау комиссиясы партиялық тізімге енгізілген адамды шығару туралы шешім қабылдайды.
2. Қазақстан халқы Ассамблеясының Кеңесі, ол ұсынған кандидат Орталық сайлау комиссиясына жазбаша өтініш жасай отырып, кандидатураны кері қайтарып ала алады. Бұл жағдайда Орталық сайлау комиссиясы кандидатты тіркеудің күшін жою туралы шешім
қабылдайды.

илет № 9

Парламент Мәжілісінің Депутаты Құрманбеков Г.К. сайлау күні үгіт насихат жұмыстарын жүргізді.

1. Кандидаттың бұл әрекеті «Сайлау туралы» заңға сәйкес пе?

2. Сайлау кезінде жасырын үгіт насихат материалдарын таратуға болады ма?

3. Мәжіліс Депутатына заңды жауаптылық қарастырылған ба?

32-бап. Сайлау алдындағы үгiттi тоқтату(әкмшілік кодекс)

1. Сайлау болатын күнi және оның қарсаңындағы күнi кез келген үгiтке тыйым салынады.
2. Сайлау комиссияларының үй-жайларынан және дауыс беруге арналған үй-жайлардан тыс жерлерде бұрыннан ілулi тұрған баспа үгiт материалдарын сол орындарында қалдыруға болады.

илет № 10

Алматы қаласының әкім аппаратының екі лауазымды тұлғасы жарнама агенттігін құрды.

1. Мемлекеттік қызметкерлердің бұл әрекеттері «ҚР мемлекеттік және жергілікті басқару туралы» заңына сәйкес пе?

2. Мемлекеттік қызметкерлерге заңды жауаптылық қарастырылған ба?

3. Мемлекеттік қызметкерлердің қосымша жұмыс жасауларына рұқсат беретін мамандық түрлерінің тізімін көрсетіңіз?

68 бап (Конститция РК)

2. Үкімет мүшелерінің өкілді органның депутаттары болуға, оқытушылық, ғылыми немесе өзге шығармашылық қызметтерді қоспағанда, өзге де ақы төленетін жұмысты атқаруға, кәсіпкерлік іспен шұғылдануға, заңнамаға сәйкес өздерінің лауазымдық міндеттері болып табылатын жағдайларды қоспағанда, коммерциялық ұйымның басшы органының немесе байқаушы кеңесінің құрамына кіруге құқығы жоқ.

илет № 11

Азамат Мержиков К.К 14.08.2015 ж. сағат 24.00 шамасында өз үйінің алдында айқайлап өлең айтты. Көршісі Г.К Медеубаеваның ескертуіне қарамастан ол өлең айтуын әрі қарай жалғастыра берді. Көршісі учаскелік инспекторға хабарлады.

1. Мержиков К.К құқық бұзушылық жасады ма.?

2. Бұл мәселені шешудің жолдары қандай?

3 К.К. Мержиковке және көршісі азаматша Г.К. Медеубаеваға құқықтық жауапкершілік қарастырылған ба.?

333-бап. Тыныштықты бұзу (Әкімшілік кодекс)

1. Жеке тұлғалардың қалыпты демалысы мен тыныштығына кедергi келтiретiн, түнгi уақытта (сағат 23-тен таңғы 6-ға дейiн) тыныштықты бұзу, оның iшiнде тұрғын үй-жайларда және олардың сыртында шұғыл қажеттiлiкпен байланыссыз шу шығаратын жұмыстарды жүргiзу -
ескерту жасауға немесе жеке тұлғаларға - екі, лауазымды адамдарға, дара кәсiпкерлерге, шағын немесе орта кәсiпкерлiк субъектiлерi немесе коммерциялық емес ұйымдар болып табылатын заңды тұлғаларға - он, iрi кәсiпкерлiк субъектiлерi болып табылатын заңды тұлғаларға қырық айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.
1.М. азаматының әрекети құқық бұзушылыққа жатады

2.Көршісінің әрекеті дұрыс

3.М. азаматының көршісі сияқты учаскілік уәкілетке қоңырау шалатын еді

илет № 12

Азамат Мержиков К.К 14.08.2015 ж. сағат 24.00 шамасында өз үйінің алдында айқайлап өлең айтты. Көршісі Г.К Медеубаеваның ескертуіне қарамастан ол өлең айтуын әрі қарай жалғастыра берді. Көршісі учаскелік инспекторға хабарлады.

1. К.К Мержиковтың бұл әрекетінде құқық бұзушылықтың белгілері бар ма?

2. Құқық бұзушылықтың құрамын көрсетіңіз?

3. К.К Мержиковке және көршісі азаматша Г.К. Медеубаеваға құқықтық жауапкершілік қарастырылған ба?

333-бап. Тыныштықты бұзу (Әкімшілік кодекс)

1. Жеке тұлғалардың қалыпты демалысы мен тыныштығына кедергi келтiретiн, түнгi уақытта (сағат 23-тен таңғы 6-ға дейiн) тыныштықты бұзу, оның iшiнде тұрғын үй-жайларда және олардың сыртында шұғыл қажеттiлiкпен байланыссыз шу шығаратын жұмыстарды жүргiзу -
ескерту жасауға немесе жеке тұлғаларға - екі, лауазымды адамдарға, дара кәсiпкерлерге, шағын немесе орта кәсiпкерлiк субъектiлерi немесе коммерциялық емес ұйымдар болып табылатын заңды тұлғаларға - он, iрi кәсiпкерлiк субъектiлерi болып табылатын заңды тұлғаларға қырық айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.
1.М. азаматының әрекети құқық бұзушылыққа жатады

2.Көршісінің әрекеті дұрыс

3.М. азаматының көршісі сияқты учаскілік уәкілетке қоңырау шалатын еді

илет № 13

Азамат Мержиков К.К 14.08.2015 ж. сағат 24.00 шамасында өз үйінің алдында айқайлап өлең айтты. Көршісі Г.К Медеубаеваның ескертуіне қарамастан ол өлең айтуын әрі қарай жалғастыра берді. Көршісі учаскелік инспекторға хабарлады

1. Бұл құқық бұзушылық жағдайында, құқық бұзушылықтың жалпы және арнайы объектін сипаттаңыз?

2. Басталған әрекетпен К.К. Мержиковтың әрекетінінің арасында себепті байланыс бар ма?

Есть ли причинно-следственная связь между поступком Мержикова К.К. и наступившими последствиями?

3. К.К Мержиковке және көршісі азаматша Г.К. Медеубаеваға құқықтық жауапкершілік қарастырылған ба?

333-бап. Тыныштықты бұзу (Әкімшілік кодекс)

1. Жеке тұлғалардың қалыпты демалысы мен тыныштығына кедергi келтiретiн, түнгi уақытта (сағат 23-тен таңғы 6-ға дейiн) тыныштықты бұзу, оның iшiнде тұрғын үй-жайларда және олардың сыртында шұғыл қажеттiлiкпен байланыссыз шу шығаратын жұмыстарды жүргiзу -
ескерту жасауға немесе жеке тұлғаларға - екі, лауазымды адамдарға, дара кәсiпкерлерге, шағын немесе орта кәсiпкерлiк субъектiлерi немесе коммерциялық емес ұйымдар болып табылатын заңды тұлғаларға - он, iрi кәсiпкерлiк субъектiлерi болып табылатын заңды тұлғаларға қырық айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.
1.М. азаматының әрекети құқық бұзушылыққа жатады

2.Көршісінің әрекеті дұрыс

3.М. азаматының көршісі сияқты учаскілік уәкілетке қоңырау шалатын еді

илет № 14

Облыс әкімі Сержанов Б.С. өз шешімімен некеге отырушылардың жасын 16 жасқа төмендетті. Облыс прокуроры Темирланов К.С бұл шешімге наразылық білдірді.

1. Прокурор К.С. Темирлановтың наразылығы дұрыс па?

2. Атқарушы билік органдарының «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» кодексіне өзгерістер енгізетін, нормативтік құқықтық актілерді қабылдауға құқығы бар ма?

Вправе ли органы исполнительной власти принимать нормативные правовые акты, вносящие изменение в Закон о браке и супружестве (семье)?

3. Облыс әкімі Б.С. Сержановқа заңды жауаптылық қарастырылған ба?

10-бап. Неке (ерлі-зайыптылық) жасы

1. Неке (ерлі-зайыптылық) жасы еркектер мен әйелдер үшін он сегіз жас болып белгіленеді.
2. Мынадай дәлелді себептер болған:
1) жүкті болған;
2) ортақ бала туған кезде неке қиюды (ерлі-зайыпты болуды) мемлекеттік тіркеу орны бойынша тіркеуші органдар неке (ерлі-зайыптылық) жасын екі жылдан аспайтын мерзімге төмендетеді.
3. Некеге отыруға (ерлі-зайыпты болуға) тілек білдірушілер және олардың ата-аналары не қамқоршылары белгіленген неке (ерлі-зайыптылық) жасын төмендету қажеттігі туындайтын себептерді көрсете отырып, неке (ерлі-зайыптылық) жасын төмендету туралы өтініш беруі мүмкін.
4. Неке (ерлі-зайыптылық) жасын төмендетуге тек қана некеге отырушылардың (ерлі-зайыпты болушылардың) келісімімен жол беріледі.
5. Неке (ерлі-зайыптылық) жасына толмаған адамдар арасындағы немесе неке (ерлі-зайыптылық) жасына толған адам мен неке (ерлі-зайыптылық) жасына толмаған адам арасындағы некеге (ерлі-зайыптылыққа) неке (ерлі-зайыптылық) жасына толмаған адамдардың ата-аналарының не қамқоршыларының жазбаша келісімімен ғана рұқсат беріледі.

Облыс әкімінің шешімі негізсіз. Прокурордын қарсылығы дұрыс. Тек АХАЖ органы тіркей алады

илет № 15

Кәмелеттік жасқа толған С.С. Бергимбекова және азамат К.К. Имантаев 2012 жылдың 03 наурызында үйленуге шешім қабылдады. Ата-аналарының ұйғарымымен бір айдан соң мешітте некелерін қидырды.

1. Діни мекемеде қиылған некенің заңдық күші бар ма?

2. «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» кодексіне сәйкес некеге тұру тәртібін көрсетіңіз?

3. «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» кодексіне сәйкес қандай жағдайларда некенің заңдық күші жоқ болып табылады?

13-бап. Неке қиюдың (ерлі-зайыпты болудың) тәртібі

1. Неке (ерлі-зайыптылық) некеге отыратын (ерлі-зайыпты болатын) адамдардың тікелей қатысуымен тіркеуші органдарда не арнайы мемлекеттік неке сарайларында қиылады.
Некеге тұруға (ерлі-зайыпты болуға) тілек білдірген адамдардың біреуі тіркеуші органға келе алмайтын ерекше жағдайларда (ауыр науқастануы, қамауда немесе бас бостандығынан айыру орындарында болуы) некені қиюды (ерлі-зайыпты болуды) мемлекеттік тіркеу үйде, медициналық немесе өзге ұйымда тиісті ұйымның әкімшілігімен міндетті түрде келісе отырып, некеге отыратын (ерлі-зайыпты болатын) адамдардың қатысуымен жүргізіледі.

Мешіттегі неке жарамсыз, себебі ол тіркеуші органдарда немесе мемлекеттік неке сарайларында қиылмаған

илет №16

3 наурызда 2012 жылы азаматша Бергимбекова С.С. және азамат Имантаев К.К үйленуге шешім қабылдады. Ата-аналарының айтуы бойынша олар некені мешітте тіркеді. Ата-анасымен ақылдасып, некені мешітте тіркеп және ол мемлекеттік мекемелерде тіркеуді кажет етпейді деп санады. Бір жылдан соң, отбасылық жанжалдан, Бергимбекова С.С. некені бұзуды шешті. Бірақ, оның некені бұзу жөніндегі арыз өтінішін әділет органдары қабылдамады, себебі олар некені расстайтын куәлікті талап етті

1.Азаматша С.С. Бергимбекованың іс-әрекеттері «Неке (ер зайыптылар) және отбасы» туралы заңға сәйкес пе?

2.Әділет органдарының қызметкелерінің іс-әрекеттері «Неке (ер зайыптылар) және отбасы» туралы заңға сәйкес пе?

3. «Неке (ер зайыптылар) және отбасы» заңнамасына сәйкес некеге тұру және некені бұзу тәртібін сипаттаңыз.

13-бап. Неке қиюдың (ерлі-зайыпты болудың) тәртібі

1. Неке (ерлі-зайыптылық) некеге отыратын (ерлі-зайыпты болатын) адамдардың тікелей қатысуымен тіркеуші органдарда не арнайы мемлекеттік неке сарайларында қиылады.
Некеге тұруға (ерлі-зайыпты болуға) тілек білдірген адамдардың біреуі тіркеуші органға келе алмайтын ерекше жағдайларда (ауыр науқастануы, қамауда немесе бас бостандығынан айыру орындарында болуы) некені қиюды (ерлі-зайыпты болуды) мемлекеттік тіркеу үйде, медициналық немесе өзге ұйымда тиісті ұйымның әкімшілігімен міндетті түрде келісе отырып, некеге отыратын (ерлі-зайыпты болатын) адамдардың қатысуымен жүргізіледі.

Мешіттегі неке жарамсыз, себебі ол тіркеуші органдарда немесе мемлекеттік неке сарайларында қиылмаған

илет № 1

заматша Иванова Г.М., Александров И.М. есімді кәмелеттік жасқа толмаған ұлдарын бағып өсіру үшін, алимент төлеу үшін жұбайын сотқа берді. Сот арызды қарап,азаматМ.М.Ивановты(бұрынғыжұбайы) сотқа шақырмай, оны тыңдамай-ақ «Алимент өндіру жайлы» сот бұйрығын шығарып, одан кейін іс сот орындаушыға берілді.

149-бап. Алиментті сот шешімімен өндіріп алу(отбасы кодексі) Осы Заңның 124-142-баптарында аталған отбасы мүшелері алимент төлеу туралы келісім болмаған жағдайда алимент өндіріп алу туралы талаппен сотқа жүгінуге құқылы.

150-бап. Алимент алу үшін арыз беру мерзімдері 1. Алимент алуға құқығы бар адам, алимент алу құқығы туындаған кезден бастап өткен мерзімге қарамастан, егер бұрын алимент төлеу туралы келісім бойынша алимент төленбеген болса, сотқа алимент өндіріп алу туралы арыз беруге құқылы. 2. Алимент сотқа өтініш жасалған кезден бастап беріледі.

124-бап. Ата-аналардың кәмелетке толмаған балаларды асырап-бағу жөнiндегi мiндеттерi1. Ата-аналар өздерiнiң кәмелетке толмаған балаларын асырап-бағуғамiндеттi. Кәмелетке толмаған балаларды асыраудың тәртiбi мен нысанын ата- аналар дербес айқындайды. Ата-аналар осы Заңның 20-тарауына сәйкес өздерiнiң кәмелетке толмаған балаларын асырап-бағу туралы келiсiм (алимент төлеу туралы келiсiм) жасауға құқылы. 2. Егер ата-аналар өздерiнiң кәмелетке толмаған балаларын асырап- бағуына алмаса, кәмелетке толмаған балаларды асырап-бағуға арналған қаражат (алимент) ата-аналардан сот тәртiбiмен өндiрiп алынады. 3. Ата-аналардың алимент төлеу туралы келiсiмi болмағанда, кәмелетке толмаған балалар асырап-бағуға алынбағанда және сотқа талап-арыз берiлмегенде қорғаншы және қамқоршы орган кәмелетке толмаған балаларға олардың ата-анасынан (олардың бiреуiнен) алимент өндiрiп алу туралы талап қоюға құқылы.

125-бап. Кәмелетке толмаған балаларды асырап-бағуға сот тәртiбiмен өндiрiп алынатын алименттiң мөлшерi1. Алимент төлеу туралы келiсiм болмаған жағдайда сот кәмелетке толмаған балаларға олардың ата-аналарынан алименттi ай сайын мынадай мөлшерде: бiр балаға - ата-анасы табысының және (немесе) өзге де кiрiсiнiң - төрттен бiрiн; екi балаға - үштен бiрiн; үш және одан да көп балаға - тең жартысын өндiрiп алады. 2. Бұл үлестердiң мөлшерiн сот тараптардың материалдық немесе отбасылық жағдайларын және назар аударарлық өзге де мән-жайларды ескере отырып кемiтуi немесе көбейтуi мүмкiн.

127-бап. Кәмелетке толмаган балаларға тұрақты ақша сомасы түрiнде алимент өндiрiп алу1. Ата-аналардың кәмелетке толмаған балаларына алимент төлеу туралы келiсiмi болмаған жағдайда және ата-ананың табысына және (немесе) өзге де кiрiсiне үлестiк қатынаста алимент өндiрiп алу мүмкiн болмаған, қиындық тудырған немесе тараптардың бiрiнiң мүдделерiн айтарлықтай бұзатын жағдайларда, сот тұрақты ақша сомасында немесе сонымен бiрге үлесте/осы Заңның 125-бабына сәйкес/және тұрақты ақша сомасында ай сайын өндiрiп алынатын алимент мөлшерiн белгiлеуге құқылы. Мұндай жағдайларға үнемi алынбайтын, өзгермелi табысы және (немесе) өзге де кiрiстерi бар ата-аналардан не табысын және (немесе) өзге де кiрiстерiн толығымен немесе iшiнара заттай алатын ата-анадан алимент өндiрiп алу жатады. 2. Тұрақты ақша сомасының мөлшерiн сот баланың бұрынғы қамтамасыз етiлу деңгейiн мүмкiндiгiнше барынша сақтауды негiзге алып, тараптардың материалдық және отбасылық жағдайлары мен басқа да назар аударарлық мән- жайларды ескере отырып белгiлейдi. 3.Егер ата-аналардың әрқайсысының қолында балалар қалатын болса, алимент мөлшерiн аз қамтамасыз етiлген ата-ананың бiреуiнен екiншiсiнiң пайдасына осы баптың 2-тармағына сәйкес ай сайын өндiрiп алынатын және сот белгiлейтiн тұрақты ақша сомасы белгiленедi.

илет № 2

азақстанРеспубликасыныңазаматтарыҒалымовтар отбасы. Англия мемлекетінде оқып жатқан (ғылымитәжірибеалмасу) кездерінде олардың балалары дүниеге келді.

11-бап. Ата-анасы Қазақстан Республикасының азаматы (ҚР аазаматтығы туралы кодекс) болып табылатын баланың азаматтығы Бала туған кезде ата-анасының екеуі де Қазақстан Республикасының азаматы болса, ол туған жеріне қарамастан Қазақстан Республикасының азаматы болып табылады.

илет № 3

вановтар отбасы Ресей Федерациясында орналасқан Қазақстан Республикасының елшілігіне барып, оларға азаматтық беру жайлы өтініш білдірді. Олар өздері еш уақытта ҚР аумағында тұрмаған, бірақ олардың үлкен ағалары қарт ата-аналарымен бірге ұзақ жылдар бойы Қазақстанда тұрады.

16-бап. Қазақстан Республикасының азаматтығына қабылдаушарттары(ҚР азаматтығы туралы кодекс)

2(тармағы) Қазақстан Республикасы азаматтарының iшiнде жақын туыстарының бiрi - баласы (оның iшiнде асырап алған баласы), жұбайы (зайыбы) және ата-анасының бiреуi (асырап алушысы), апа-қарындасы, аға-iнiсi, атасы немесе әжесi бар, Қазақстан Республикасына тұрақты тұру мақсатымен келген, бұрынғы одақтас республикалардың азаматтары, Қазақстан Республикасында тұру мерзiмiне қарамастан, қабылданатын болады.

31-бап. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің, Қазақстан Республикасының шетелдегi мекемелерінің өкілеттігі Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгi, Қазақстан Республикасының шетелдегi мекемелерi:ҚазақстанРеспубликасынан тыс жерлерде тұрақты тұратын адамдардан Қазақстан Республикасының азаматтығы мәселелері жөнінде арыздар қабылдайды және оларды қажетті құжаттармен бірге Қазақстан Республикасы Президентінің қарауына жібереді; Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде тұрақты тұратын адамдардың Қазақстан Республикасы азаматтығынан айырылуына тіркейді; Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде тұрақты тұратын Қазақстан Республикасы азаматтарының есебін жүргізеді. Белгілі бір елде Қазақстан Республикасының шетелдегi мекемелерi болмаған ретте бұл органдардың міндеттерін тиісті шарттар негізінде басқа мемлекеттердің дипломатиялы

өкілдіктері мен консулдық мекемелері атқарады.

илет № 4