LECTIO I
1. .
2. I II .
3. .
4. Praesens indicatīvi esse .
1. (), ( ):
Gaji Julii Caesăris Commentarii de bello Gallĭco
Britanniae pars interior ab iis incolĭtur, quos natos in insŭla ipsi memoria prodĭtum dicunt. Maritĭma pars ab iis, qui praedae ac belli inferendi causa ex Belgio transiērunt qui omnes fere iisdem nominĭbus civitātum appellantur, quibus orti ex civitatĭbus eo pervenērunt et bello inlāto ibi remansērunt atque agros colĕre coepērunt. Homĭnum est infinīta multitūdo et creberrima aedificia fere Gallĭcis consimilia, pecŏris magnus numĕrus. Utuntur aut aere aut nummo aureo aut taleis ferreis ad certum pondus examinātis pro nummo. Nascĭtur ibi plumbum album in mediterraneis regionĭbus, in maritĭmis ferrum, sed ejus exigua est copia; aere utuntur importāto. Materia cujusque genĕris ut in Gallia est praeter fagum atque abiĕtem. Lepŏrem et gallīnam et ansĕrem gustāre fas non putant; haec tamen alunt anĭmi et voluptātis causa.
2. (. ) : nostra victoria magna, meus amīcus verus, vestrum bellum domestĭcum.
3. :
1) Terra incognĭta. 2) Ultĭmum supplicium. 3) Arbitrium libĕrum. 4) Pia desideria. 5) Circŭlus vitiōsus. 6) Argumentum baculīnum. 7) Tutēla testamentaria legitĭma est. 8) Sententia mea vera est. 9) Vita rustĭca parsimoniae, diligentiae, justitiae magistra est. 10) Incertus anĭmus dimidium est sapientiae. 11) Pericŭlum est in mora. 12) Experientia est optĭma magistra. 13) Justitia est fundamentum regni. 14) Vana est sapientia nostra. 15) Socius socii mei meus socius non est.
LECTIOII (SECUNDA)
1. .
2. .
3. ( ).
4. .
5. (participiumperfectipassīvi, participiumfutūriactīvi).
1. , : istyrannussuperbus, illumdesideriumpium, quidamservusGraecus.
2. 1) infinitīvuspraesentisactīvi : occūpāre ();sentīre (); tradĕre (); suadēre ().
2) :
occūpāre praesensindicatīviactīvi;
sentīre futūrum I indicatīvi passīvi;
tradĕre praesens indicatīvi passīvi;
suadēre imperfectum indicatīvi actīvi.
3) imperatīvus ( ).
|
|
|
4) (participium perfecti passīvi participium futūri actīvi).
3. :
1) . 2) . 3) , . 4) ! 5) !
4. :
De Helvetiis
Helvetii, popŭlus bellicōsus et imperii cupĭdus, in anĭmo habēbant ex patriā suā emigrāre et alios agros Galliae occupāre. Tum unus ex Helvetiis: Ex patria nostra, inquit, emigrabĭmus. Antea autem comparabĭmus nobis frumentum, confirmabĭmus amicitiam cum fimtĭmis popŭlis, cremabĭmus aedificia et oppĭda nostra. Sunt duae viae, quibus ex patriā discedĕre possŭmus: altĕra per Sequănos, altĕra per provinciam Romanōrum. Via, quae per Sequănos ducit, angusta et periculōsa est. Per provinciam Romanōrum igĭtur procedēmus. Igĭtur arma sumĭte et ad pugnas contra Romānos se parāte!
De servis Romanōrum
Romāni magnum numĕrum servōrum habēbant. Servi a Romānis in bellis parabantur. Etiam filii servōrum servi esse debēbant. In villis, latifundiis et metallis Romanōrum opulentōrum servi, in bellis captīti et ab ancillis genĭti, laborābant. Servus, nisi domĭno suo parēbat, domĭnum timēre debēbat; nam domĭnus servum suum verbis malis et duris monēbat et flagellis verberābat. Multi Graeci, viri docti, erant servi Romanōrum. Ei servi morbos curābant et sanābant, libĕros Romanōrum educābant et puĕros grammatĭcam, philosophiam et littĕras docēbant. Saepe magistri discipŭlis suis dicēbant: Libros bonos legĭte atque tragoedias et comoedias clarōrum poetārum Graecōrum et Romanōrum in memoriā tenēte!.
LECTIO III
1. III .
2. III .
3. Participium praesentis actīvi.
4. .
5. ( ).
1. , : verĭtasnuda, tempusdefinītum, culpalevis, milesaudax.
2. participiumpraesentisactīvi : confirmāre , ; manēre , ; instituĕre , ; invenīre , .
3. :
1) (comitia, ōrum n). 2) .
4. :
De Jove
Antīqui Romāni multos deos colēbant. Domĭnus caeli et terrae erat Juppĭter. Poētae Graeci Jovem patrem deōrum et hominum vocābant. Et dei et homĭnes Jovem timēbant. Juppĭter in Olympo habitābat et cum fratrĭbus mundum gubernābat. In tutēla Jovis praecipue reges erant. Juppĭter auctor erat legum humanārum. Fratres Jovis erant Neptūnus et Pluto, sorōres Juno, Ceres, Vesta. Bestiae nonnullae deis sacrae erant, ut aquĭla Jovi, pavo Junōni, equus Neptūno, gallus Aesculapio. Ex arborĭbus oliva Minervae sacra erat, Apollĭni laurus, Plutōni cypressus.
|
|
|
Aenigmatĭca dōna
Darēus, rex Persārum, in anĭmo habet Scythas sibi subigĕre. Ităque postŭlat a Scythis aquam et terram. Legāti Scythārum in castra Darēi, flumen Danubium transientis, veniunt et unus ex legātis regi dicit: Quid nobīs tecum est? Nos nunquam tuam terram vastabāmus. Cur tu invādis in nostram? Simulque Darēo dat avem, murem, ranam et sagittas. Rex Darēus dicit legātis et suis purpurātis: Donis suis Scythae se et sua omnia mihi committĕre volunt: arem, terram, aquam et arma. Donant mihi arem, nam avis in are est. Donant mihi et terram, nam mus in terrā est. Donant mihi et aquam, nam rana in aquā est. Etiam et arma dant mihi, nam sagittae sunt arma.
Unus ex Persĭcis purpurātis autem sic explĭcat Scythĭca dona: Ego de donis ita judĭco. Scythi nos omnes sagittis suis necatūri sunt, nisi ut aves in arem volabĭmus, nisi ut mures in terrā occultabĭmur, nisi ut rānae in aquā nos demergēmus. Tum rex purpurāto respondet: Semper tibi mea verba displĭcent. Sed non ego tibi oboedio, tu autem mihi. Paulo post tamen omnis exercĭtus Darēi a Scythis victi est. Nonne purpurātus Gobrias Darēo dicit: Tibi a Scythis summa pericŭla immĭnent, non Scythis a te.
LECTIOIV
1. .
2. .
3. IV .
4. V .
1. , : idgeluacre, illecontractuspurus, idemdiesdifficĭlis.
2. , , : carus (), utĭlis (), audax (), latus ().
3. :
1) . 2) . 3) (Sophocles, lis), (Euripides, dis), (Socrares, tis).
4. :
De gentĭbus Italiae antīquae
Italiam superiōrem olim incolēbant Galli, quam partem Italiae, citra Alpes sitam, Romāni Galliam citeriōrem vel Cisalpīnam appellābant, partem autem, ultra Alpes sitam, ulteriōrem vel Transalpīnam. Romanōrum finitĭmi erant Etrusci, habitantes in media Italia, qui priorĭbus saecŭlis ex Asia in Italiam immigravĕrant, ut Herodŏtus narrat. Interiōres Italiae partes Sabīni incolēbant. Inferiōrem Italiam Romāni Magnam Graeciam nominābant, quod Graeci plurĭmas eo colonias deduxĕrant, quodque Graecia ipsa minor erat illis regionĭbus. Urbi Romae proxĭmae erant Neapŏlis et Cumae, coloniae Graeciae in Italia veterrĭmae. Graeci pejōres patriae agros reliquērunt et in Italia Siciliāque plurĭmos portus optimosque agros occupavērunt. Coloniae primo erant minĭmae, postea maxĭmae, opulentissĭmae, potentissĭmae sicut Syracūsae, quarum incŏlae plures naves habēbant pluresque opes, quam cetĕri Graeci. Postquam Magna Graecia in potestātem Romanōrum redacta erat, imperium Romānum usque ad extrēmos Italiae fines patēbat.
|
|
|
Roma antīqua
Colles urbis Romae septem erant: colles ad sinistram ripam Tibĕris siti humiliōres erant, Janicŭlus autem, mons ad ripam dextram flumĭnis situs, altior. Antiquissĭma colonia in monte Palatīno Palatium vel Roma quadrāta appellabātur. Palatium igĭtur veterrĭma pars Romae erat.
Quamquam Graecōrum urbes locupletiōres et potentiōres erant, quam Roma, quamquam Athēnae pulchriōres, aedificia et templa eārum splendidiōra, tamen nulla Romānis urbs carior erat Roma. Incŏlae Romae pauperrĭmi erant, sed fortissĭmi et praestantes, bella gessērunt cum hostĭbus saeviorĭbus. Difficillĭmum enim est invenīre quemquam, qui audacior erat Romānis.
LECTIO V
1. ( ).
2. .
3. .
4. .
5. .
1. 1) :
condemno condemnāvi, condemnātum, 1 () perfectum indicatīvi actīvi;
spondeo, spopondi, sponsum, 2 () perfectum indicatīvi passīvi;
peto, petīvi, petītum, 3 () plusquamperfectum indicatīvi passīvi;
servio, servīvi, servītum, 4 () futurum II indicatīvi actīvi.
2) ( gen. sing.); .
3) ; .
2. 1) : 41, 58, 179, 326, 732, 1380, 2015.
2) - (): 476 , 1613 , 1993 , 2015 .
3. :
1) , , , , , , , , ( !) 2) 43 (Britannia, ae). 3) 455 (Vandali, ōrum). 4) ( ). 5) .
4. :
De vellĕris aurei origĭne
Athămas, Hellae et Phrixi pater, uxorem novam, cui nomen Inó erat, in matrimonium duxit. Inó, quae erat formā pulcherrĭmă, sed more crudelissĭmă, libĕros ob invidiam occidĕre constituit. Erat
tum per omne regnum (nam Athămas rex Orchomĕni erat) maxĭma cibi inopia propter sterilitātem agrōrum, quae res Inōnem magno gaudio affēcit. Hanc calamitātem causamperniciēi liberōrum facĕre voluit. Ad Athamantem se conversus: Morte, inquit, miserrĭmā peribĭmus, nisi statim Phrixum deis irātis sacrificaverĭmus.
Sed Mercurius, a Nephĕla, dea nubium, Hellae et Phrixi matre, admonĭtus, auxilium innocentĭbus libĕris parāvit. Ariĕtem mirum e caelo misit, qui vellus aureum alasque longas habēbat. Nocte aries silentio in terram descendit et: Inó, inquit liberis, mortem vobis parāvit; si eam fugĕre vultis, mecum abīte! Iter periculōsum inibĭtis, sed tutīus erit sine morā discedĕre, quam fatum miserrĭmum hic exspectāre.
Tum libĕri intrepĭdi in tergum ariĕtis ascendērunt, vellus aureum manĭbus tenentes. Volāvit aries statim ad caelum et alis suis celerrĭmis illos per nubes ad longinquam stellārum lucem portāvit. Stupefacti libĕri magis, quam terrĭti sunt. Postquam lux prima solem in caelum reduxit, e sede sua altissĭma insŭlas maris, Asiae urbes, fluvios, silvas attonĭti spectavērunt.
|
|
|
Sic ambo libĕri salūtem petivērunt, sed non ambo mortem vitavērunt: Hella enim, itinĕre longo defessa, magno clamōre e tergo ariĕtis in mare cecĭdit, quod ab ea nomen Hellespontum (mare Hellae) accēpit. Phrixus autem tutus in terram Colchōrum venit, quorum rex Aeēta puĕrum salutāvit et ariĕtem divĭnum Jovi sacrificāvit. Magnā curā servāvit Aeēta vellus aureum, quod ex eo tempŏre draco in silva finitĭma custodiēbat.
De raptu Sabinārum
Romŭlus, quia Romāni muliĕres non habēbant, ad gentes finitĭmas legātos misit uxōrum petendārum causā. Finitĭmi Romānis filias suas in matrimonium non dedērunt. Tunc Romāni ludos instituērunt et gentes finitĭmas ad eos spectandos invitavērunt. Sabinōrum gens cum libĕris et uxorĭbus Romam vēnit. Dum invitāti ludos spectābant, juvĕnes Romāni ex composĭto Sabīnos aggressi filias eōrum rapuērunt. Parentes virgĭnum ex urbe profugērunt et post alĭquid tempŏris bellum Romānis indixērunt. In magno campo proelium commissum est.
