Шешімі
1. Судың құйылысын сызықты орнатудан анықтаймыз, ордың сыртымен жөнделген:
Q100=β·K·S (1)
Q100= 3*15*4=180 м/сағ
мұндағы Q100 – су құйылысы, м/сағ ордың 100 пос.м
K және S - жоғарыда анықталған;
β – коэффициент, 1-ден 3-ке дейін қабылдайтын.
β максималды мәнін сүзгінің аз коэффициент болған кезде қабылдайды, жұмыс мерзімінің азаюы кезінде, сонымен қатар су тұтқырлық қабаттың үлкен қуаты кезінде β минималды мәнін сүзгі коэффициентің көп дегенде 30 м/сут қабылдау керек.
2. 2-ші кестені қолдана отырып К фильтрация коэффициентін, су іріккіш қабаттың қуаттылығын Н және инесүзгіш пен еңіс табанының қашықтығын Х (1-ші суреттің б) қара), ордың ең ұлкен тереңдігі шамасы 
мен инесүзгіштің енгізу тереңдігін 
.анықтаймыз.
3. Инесүзгіштің қажет санын 
3-ші формуламен анықтаймыз
4. Инесүзгінің адымын келесі формуладан анықтаңыз:
(2)
I = 100/60=1,666
мұндағы L – ордың учаскесі, ұзындығы 100м.
hT =4,7 hи =7,85
Тапсырма
Ыс жағдайында топырақты үнемді өңдеу үішн, оны қатудан сақтандыру жүргізіледі. Топырақтың қату тереңдігін анықтау керек, қармен сақталмағандағы; борпылдақ топырақтың алдын ала қату тереңдігі: топырақты қатудан сақтайтын жылыту қалыңдығы.
Шешімі
1. Топырақтың максималь қату тереңдігін, қардан сақталмаған, аяз түскеннен кейінгі күннен кейін келесі формуладан анықтауға болады:
(1)
H = 60*(4*2-22) =240
мұндағы 
мына формула бойынша анықталады:
(2)
P = (17,4*31+16,8*28+10,9*31+7,6*30+14,6*31)/1000=2
мұндағы 
топырақтың 1 сөткедегі салқындату уақыты;
орташа айлық темперетура (1 кесте)
2. Топырақтың қату тереңдігі, жер жырту және тырмалау әдістерімен өңделген топырақ қабатымен төгілген келесі формула бойынша анықталады:
(3)
H = 30*(4*2-22) =120
мұндағы 
топырақтың жылыту тәсілін есептейтін коэффициент.
3. Топырақтың үстіңгі бетін жылыту қабатымен қатудан сақтауға болады, оның қалыңдығы келесі формулабойынша анықталады:
(4)
Hутсн = 2,5*25=62,5
Hут = ((240-62,5)/1,6)*1,3=144,21
мұндағы 
топырақтың есептік қату тереңдігі; 1-ші формула
қар жамылғысының әсерінен топырақтың қату тереңдігінің мөлшері азаяды. (
қар жамылғысының қалыңдығы,; 1-ші кесте)
қар құрамын және жылытатын материалдың жылу лқшаулағыш коэффициенті (2-ші кесте)
Тапсырма
Қыс мезгілінде тоңданған топырақты қопару (қазаншұңқыр қазғанда)
Ыс мезгілінде тоңданған топырақты қопару бұрғылау әдісімен қопсытылады.
Сурет). Шпурлар (ұңғыма) шаршы торында орналасқан. Керекті мөлшерін шпурға ЖЗ (ВВ) анықтау керек, шпур (ұңғыма) диаметрі, шпур орналасу торы, бұрғылау жұмыстарының көлемі.
Шешімі
1. Заряд ЖЗ (ВВ) шамасы кг мына формула бойынша анықталады:
Q=K W3 (1)
Q= 0,5*1,43=0,7
мұндағы 
қопсыту заряды үшін ЖЗ (ВВ) меншікті шығыны, кг/м3;
тоңданған қабат қалыңдығына тең есептік кедергі сызығы, м.
Шпур ұзындығын анықтаймыз:
(2)
lзаб = lшп /3
lзаб = 1,26/3=0,42
lзап = 1,26-0,42=0,84
мұндағы 
берілген мәндерге қара.
2. Қатар бойынша шпур арасындағы арақашықтық (а) және шпурлар қатары арасындағы (а1) 0,8-ден 1,4 W оқытушы нұсқауымен қабылдау.
3. Бұрғылау жұмыстарының көлемі:
(3)
Lжал = 1,26*840=1058,4м3
мұндағы 
шаршы торда орналасқан кездегі қазаншұңқыр беті бойынша шпур саны.
Тапсырма
Ор қысқы мезгілде өңделеді. Тоңданған топырақты тесіп жару әдісімен қопсыту үшін ЖЗ (жарылғыш заттар) қажетті үлесті шығыны.
Шешімі
Ені 07-1,5 м орды тесіп жару әдісімен өңдегенде екі саңылауға кеседі (2а сурет). Ені 1,5 м орды үш не одан көп саңылауға кеседі (2б сурет). Өтемдік тесіктердің сыртқы қабырғалары ордың еңісі болып табылады.
1. Саңылау арасындағы арақашықтық, келесі формула бойынша анықталады:
(1)
a= ( 2.3-2*0.15)/(2-1) =1.9
мұндағы 
ордың ені, м
ені, м; b=0,15
саңылау мөлшері.
Алынған мәнді қолайлы мәнмен салыстырамыз:
(2)
aопт = 0,8*1,9 
1,2*1,9
2. ЖЗ (ВВ) үлесті шығыны, кг/м3 ең үлкен топырақ бөлігінің өлшемі 
шамасынан аспайды, мына формуламен анықталады:
(3)
q = 0.004*0.9/0.513*6.1=0.043
мұндағы 
топыраққа қатысты коэффициент;
зарядты батыру тереңдігі, м;
(
мұндағы Нм – қатқан топырақтың тереңдігі);
ең үлкен бөліктің өлшемі, м;
(
, мұнда 
– экскаватор шөмішінің ені (1 кесте));
саңылауларды жақындататын коэффициент, 
саңылауларды жақындататын функциядағы коэффициент.
