МЕДИЦИНА ФАКУЛЬТЕТІ
Профилактикалық медицина мен медициналық білім және ғылым әдістемесі» кафедрасы
«Дәлелді медицинаның негіздері»
Пәніне арналған методикалық нұсқау
№4 тақырыбы: Когортты және рандомизацияланған зерттеулер. Клиникалық зерттеулердің әдістемелік сапасын бағалау.
Факультеті: Медицина
Курсы: 3
Деген:оқытушы Н.С.Захитдинова
Түркістан – 2014 ж
Ф-МК-003/073
Тақырыбы: Когортты зерттеулер және рандомизацияланған бақылау зерттеулері. Клиникалық зерттеулердің әдістемелік сапасын бағалау.
Сабақ мақсаты: Клиникалық зерттеулердің түрлерімен таныстыру. Когортты зерттеу мен рандомизацияланған зерттеулердің дәлелді медицинада атқаратын орнын анықтау, оларға анықтама беру. Олардың түрлерімен танысу. Бір-бірінің арасындағы айырмашылығы мен танысу.
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
· Когортты зерттеулер дегеніміз не?
· Когортты зерттеулер қандай мақсатта қолданады?
· Когортты зерттеулердің басқа зерттеулерден айырмашылығы.
· Радомизацияланған бақылау зерттеулеріне анықтама.
· Рандомизацияланған бақылау зерттеулерінің түрлері.
· Бақылау тобына анықтама.
· Клиникалық зерттеулердің әдістемелік сапасын бағалау.
· Когортты зерттеулердің артықшылығы мен кемшіліктері.
· Рандомизацияланған бақылау зерттеулерінің артықшылығы мен кемшіліктері.
Білім берудің және оқытудың әдістері: SGL, тиімді кері байланыс.
Ақпараттық – дидактикалық блок: Когортты зерттеу – бұл аурудың дамуының себебі болып табылатын факторларды проспективті зерттеу. Когортты зерттеу барысында клиникалық ақыры зерттелмеген тұлғалардан екі топ құрылады, оның біреуінде қатысушылар зиянды фактордың әсеріне тап болады, ал екіншісінде – ешқандай әсерге тап болмайды. Одан кейінгі бақылау кезінде клиникалық соңінің даму жиілігі салыстырады.
Рандомизацияланған бақылау зерттеулері қазіргі заманғы медициналық ғылымда клиникалық тиімділікті бағалау үшін ғылыми зерттеудің жалпы көпшілік мойындаған эталоны болып табылады.
Дебиет.
Негізгі әдебиеттер
1. Р.Флетчер, С.Флетчер, Э.Вагнер «Клиническая эпидемиология. Основы доказательной медицины», М., 2001
2. В.В.Власов «Эпидемиология», М., 2004.
3. Т.Гринхальх «Основы доказательной медицины», М., 2006
Осымша әдебиеттер
1. Принципы клинической практики, основанной на доказанном. Рабочая группа по доказательной медицине под ред. Гордона Гайятта, Драммонда Ренни., М., 2003.
2. Доказательная медицина. Ежегодный справочник. М., 2002.
Сабақты меңгеру деңгейін тексеру сұрақтары:
1. РАНДОМИЗИРЛЕНГЕН БАҚЫЛАУ-БҰЛ
1)Статистикалық көрсеткіштердің қосындысын алу үшін әдебиеттік сандық жүйелі шолу немесе статистикалық көрсеткіштердің қосындысын алудағы бірінші көрсеткіштердің синтезі
2)Дәлелдер шыңы және маңызды ғылыми зерттеу:нақтыланған барлық ғылыми зерттеудің нәтижесінің негізінде әсердің қосындыларының сапалық бағасы
3)Ғылыми зерттеудің клиникалық сапасына cурақ беруде жалпылама қабылданған ғылым
4)Зерттеуге қатысуға жататын кездейсоқ құруды кезеңдермен жүргізетін әдіс
5)Ғылыми зерттеудің клиникалық сапасына баға беруде жалпылама қабылданған эталоны болатын заманауи медициналық ғылым
2. РАНДОМИЗИРЛЕНГЕН БАҚЫЛАНАТЫН ЗЕРТТЕУ ТОБЫНДА ҚАНША ПАЦИЕНТ БОЛУЫ КЕРЕК?
1)Бір топ
2)Екі топ
3)Үш топ
4)Төрт топ
5)Бес топ
3. РАНДОМИЗИРЛЕНГЕН БАҚЫЛАНАТЫН ЗЕРТТЕУДЕГІ БАҚЫЛАНАТЫН ТОП-БҰЛ
1)Емдеу жүргізілмейді немесе стандартты,традициялық түрде жүргізілетін немесе пациент плацебо алатын топ
2)Сапасы дәлелденген емдеу жүргізілетін топ
3)Асқынулар «көп» байқалатын пациенттер тобы
4)Қайтадан ауруханаға жатқызылатындағы анықталған пациенттер тобы
5)Мүлде сау пациенттер тобы
4. РАНДОМИЗИРЛЕНГЕН БАҚЫЛАНАТЫН ЗЕРТТЕУДЕ МАҢЫЗДЫ ЕМДЕУ ТОБЫ
1)Пациенттер тобы,емдеу жүргізілмейді немесе стандартты традициялық кәдімі жүргізіледі
2)Сапасына зерттелетін емдеу жүргізілетін пациенттер тобы
3)Мүлде сау пациенттер,тер тобы
4)Асқынулар «көп» байқалатын пациенттер тобы
5)Қайтадан ауруханаға жатқызылатындығы анықталған пациенттер тобы
5. ПЛАЦЕБО-БҰЛ
1)Зерттеу көрсеткіштерімен салыстырмалы түрде сапалы болатын (жақсы зерттелген,бұрыннан және кең тәжірибеде қолданылатын «алтын стандарт»дәрісі ретінде қолданылатын) дәрі
2)Индиференттік зат (әдіс), срның әсерін нақты дәрі- эффектімен немесе басқа араласулармен салыстыруда қолданылады;
3)Аурудың клиникалық ерекшеліктері және қосымша патологиясы
4)Пациенттер тобы бірыңғай және салыстырмалы болу керек
5)Жасы, жынысы, ұлттық жағдайлары
6. РАНДОМИЗИРЛЕНГЕН КЛИНИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕР СОҢҒЫ НӘТИЖЕЛЕР КРИТЕРИЯЛАРЫН ҚОЛДАНУЫ КЕРЕК:
1)обьективтік
2)репрезентативтік
3)субьективтік
4)компетенттік
5)әділдік
7. ПАЦИЕНТТЕРДІҢ РАНДОМИЗИРЛЕНГЕН КЛИНИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУГЕ ҚАТЫСУДЫ ЖАЛҒАСТЫРУДАН БАС ТАРТУЫНЫҢ МАҢЫЗДЫ ЖӘНЕ АҚПАРАТТЫЛЫҒЫН ҚАНДАЙ ПАЙЫЗБЕН ДҰРЫС ДЕП ДӘЛЕЛДЕЙСІЗ?
1)<5%
2)>5%
3)<10%
4)>10%
5)=10%
8. РАНДОМИЗИРЛЕНГЕН КЛИНИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРДЕЙ АҚЫРҒЫ НӘТИЖЕНІҢ ОБЬЕКТИВТІ КРИТЕРИЯСЫНА ЖАТАТЫНДАР
1)жалпы жиынтықтың көрсеткіштері
2)науқастың өмір сүру әдетіне байланысты көрсеткіштер
3,)лабораториялық және инструменталдық зерттеудің нәтижелері
4)тәжірибелік топтағы бастапқы факторларды анықтау
5)осы аурудан өлім көрсеткіші
9. РАНДОМИЗИРЛЕНГЕН КЛИНИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУДІҢ СОҢҒЫ НӘТИЖЕСІНЕ ҚАЙСЫ КРИТЕРИЯ ЖАТАТЫНЫН КӨРСЕТІҢІЗ
1)сәби өлімі
2)жасына байланысты өлім
3)өмір сапасын бағалау
4)аналар өлімі
5)перинатальдық өлі
10. КОГОРТТЫҚ ЗЕРТТЕУ ДЕГЕНІМІЗ-БҰЛ
1)Болашақта бақыланатын аурулардың ұқсастық қасиеті бойынша топ пациенттерін таңдау
2)өмір мәнінің гипотезасы
3)профилактикалық іс-шаралар
4)ұқсас емес белгілері бойынша топ құру
5)зерттеу нәтижесіне қатысушылар жағынан ойланып және ойланбай әсер мүмкіндіктерін азайту әдісі
Ф-МК-003/073
