Caқap қeң ұp oaaқ caқapap caқapa қaeep қaaғaapғa ү ap, қapқ ұpaқ әe cep caқap ұapң oe қaaac ee. Caқap қe po құpaң e aop ecopapң caқap oaap құpғa қғғ, caқap apep eceee қae cacaқ әe aқapaқ aaң o e caқap әee aғaa ү, caқap oaapa ecap қaapғ e aaғa e, coe қaap, caқap oaapa cep eeepep e caқap қe aeppa caaca aaapң o.
aap, ұc e қeң e-ee үpepң po cқ caқap po a caқap қee aғaapң өc e үce ooaқ aң oқap e ұpa. Ққ ң ққ ә ә қ ғң құ ү ө (1.1-).
1.1-. ң ққ ә ә қ ғң құ.
Caқap poa ooaқ ap epee eec aopape aқaa:
- ac ap apқ aa caқapғa ap әe caқap қee aғaң үc;
- aқapғa cұpacң өeee әcep ee epc aңaқap өeee oa apaapң өc;
- ac ap epc aғaap әece oc қa қac өee;
- aқap әe қaa caқap қopғac құ ұcaғa a ee cқ aaap eece aa қe әece oғa aacpoaқ ғapң o.
- acc ap oc қapa ғap oғaa e caқapғa aғa e өepe.
acқa po cқ caқap poң құp caa:
- aap caқap қe ұcғa aaapғa caқapap;
- a aap caқaap aңғa eece ecapқa eee ү caқap үec ap aң әe ee ұғaap;
|
|
|
- eaap ca a e caң өapa aa e c caқap қee қaaac ee aң eece ee ұғaap caқap poepep e caқap aeep.
1.2- қ ү ө.
1.2-. қ үң құ
Oc e ұғaapa acқa caқap poa oe үpe ap әe caқap үec үee acpa әpee aca, poa caқap қeepң ep қoғac қaaac ee eeeep e ұap үec pee қapacpғa oa, caқap poң pұac paқұp құpa, caқap үpe қaca eece қғғ ap әpүp құpap, ұap e ceep.
Caқapap caқapape caқap ecap acacқa aң әe ee ұғaap o aa. Caқap po қaa caқap oaap қaaғaapa caқap ұapa, caқap қee cұpac құpa caқapap (aң әe ee ұғaap) қe ee ooaқ eңc. Caқapa caқapғa қeep өe caқap eaap (caқap poep e ae), aap, өe aopқ ұap (өe aopap), p-p caқap ұap, caқap paқұpң ұap, caқap poң қapқ ұpaқғ, caқap oepaap oa ғ үecp қaaac ee. ooaң a eopca әe caқapa caқap po e caқap apaғ oaқ caқap ғ ү aңa ұғap. eee e, caқap po ұғ өpce, қaa өe, cae әe caқap қe aaaape aac caқap caaca қoғaқ қaacap үec caa caқap apaғ a ұғң ө. aқapaқ apaқ acaa aқapaқ caқap apaғ ep қoa ү. ұ үce caқap apaғ eeeepe, ұacpқ құpғe, қee, caқap ұap acқape, coe қaap, caқap oaap, ooaқ қaaca caқap қoa ap aқa e aғapapa, caқap oa caқap poң acқa a қacapң қe eee aқa.
ee әeee caқap ooac e aқapaқ caқap ooac үcep өe.
|
|
|
Қap ee ғ ұp oa caқap po ca aap caқapaap cұpc e caap caқap қopғac қaaac e oa caқap ұapң caқap қe e ұccң қaac acқapa ooaқ eңc eece үe pee өpe oa.
Caқap қee cұpac e e aopape aқaa: ee aғa aaa e apaқ ceң әee eeeң ee pee caқapa қae, coe қaap, caқap қe a oe caқapғa cұpac қaaғaapғa ү epe, caқapapң ca aa үep.
әee қoғaқ өpce ә oaaқ қa ooaқ қaacap ae caқap қeepe cұpacң өc aқa. Әee caқap e қacapң eee үec apқ ұca caқap қopғac p ee қcқap, coe қaap, caқap қeepe cұpacң өce cee oa. aғa әe a caқap poң әceec caқapap aғa қae ca a үң oa. ұ әcee e p aғa apaқ қe ceepң қapқ aғa e aқң caқ a ү өce oca, e aғa caқap қeep ca a ү eңe eeeң apoooaқ acaa ұқ eңee eeee үpe e p apaap ecee e үp ү. ca, ү caқapғa ғcap, ұc, қe e aap өe әe өpe aғa aca aa ғғa қoc eңe әcopap e ұapғa caқap қeep ca a oa үep eңee. әe caқap қeepe cұpac өp caқap, eaқ caқap әe acқa a әee caқap үpepe ecap oa caқap caқapa ғap aaaap acң caқ aaca aғa pұқcae aap ү. Caқap қeepe cұpac ce caa, ғ caқap қopғac қaaac ee қae үc ұң oa қeң oa, oң ұқ caaca, e, құa әe .. aapc oa caқap қe ca a үpe үee acp ү. ұ aғa caқapapa caқap әee aa acp қaeep aғa aғaғa ape apaap үp қae ee.
Caқapa caқapape қaap caқap aң қaacaғ, өe әee aa ceepң p. Caқapa үc өe caқap ұ poң apaқ cec pee aa. Caқapa caқap қe үpe әe o үee acpғa ec ap e-ee ұacpқ-құқққ opaaғ aң ұғa (caқap ұap) o aa.
|
|
|
Caқap ұapң eң apaғa ұacpқ-құқққ opac aoep қoғa, p-p caқap қoғaap, a aқapaқ әpee aoep қoғaap e oepқ eec ұ opacaғ ө-ө caқap қoғaap. Caқap po құp oғpaқ eec үpe caaғa oa:
- eee caқap aқa Opa;
- oep caқap oaap;
- aaapғa қaa caқap oaap;
- ө-ө caқap қoғaap;
- copқ eceepң eee caқapc;
- aқap eaap (poepep e aeep);
-faқap әee cep aғaaap (aacepep e cpeepep);
- ap;
- өe aopқ ұap (өe aopap);
- aқape aac әcep қe aқapa acқa a aң әe ee ұғaap.
Caқap poң құp caқap aқaң eee Opa acқapa, oң e әp eeee әpүp opaap opa, ғ eeeң Opaқ a, қap po e қap ұap aқa e қaaғaa oa Ae (Қaaқca Pecaca), eece Қap cpң caқap aқa eapae (Pece eepaca).
eee caқap aқa Opaң e eepe eecep aa:
- aқapapғa caқap қe үee acpғa e ep;
- aқapap e caқapap oaғң pңғa eee peecp, coe қaap caқap poepepң peecp үp;
- aқap қe ece e caқap oepaap eceң өpceep e opaap, caқap peepep құp e opaacp epeeep құp;
-aқap e қaa caқap ұacp әe үpe қaca apқ aң әe ee ұғaap opaғa e cәec eeeң aңa ca caқap қeң cұpaқap oa opa әe әcee құaap aa;
-aқap қeң әpec aa, a oa ұcc eee әpe aca әe өpce, caқap pa e-p eeeң aң ep.
Caқap oaap e opaca, ұacpқ-құқққ opaca әe құpa aacc қeң aқca caқap oepaap opa o aa, apaқ құp. Oap құp әp e қe apa aңe aқaa aң ұғaap.
|
|
|
Caқap oaapң қe caac e caқap o aa, ғ caқap ecapa ope, caқap caқap a әe ae, ұ ee caқap peepep құpe, caқap өe өe үee acpe әe caқap aғaa ecapa eee caқap қaaac ee aac poecc. Oapғa өpc, caaқ-eaқ әe a қe ee caa. eep aa caқap oaapң e opa e өep caқap қeң aғa aac aңe ee apғқ aa o aa. құp e acқap opa caқap oacң apғce eee.
Caқap oaap pee eep oa caa:
- e opaca aac (eee, ee, e, өapa);
- aa өepe aac (p, opa, ұcaқ);
- e eppopca aac (aaқ, ұқ, aқapaқ);
- aқap қeң aғa aac (aaapғa, әea) әe .. aac.
Әea caқap oaap caқap қeң әpүp үpep oa oepaap үpe.
Epee op caқap oaap aa (ca Ұpaa), oap p eece pee aң ұғa (ee opopaap e қapқ-өpc oap) co opopaң eece құpaa pe apaқ pң ү үec caқap қopғa қaaac e aқcaa құpa. ұa caқap oaap құp cee acқa caқap oaapa c caқap өe a үң oқғ, poқ caқape cacpғaa өe apep қoa. Coe қaap, caқap caқap pee caқap oaapa өee opopaң құpaap құpaң aқaa қaa. әe e ұa oaap oop aaқapa құpaap ca e apғқ aa өepe aac өe aae әe caқ ca eңe құp opopaң caқapғa ғap өeee ү epe.
Caқap oaap ө қe әceeec ұca қe өe e caac, aғac e үee caқap e opa ce cacp aғaa үee acpa. Caқap oacң ұacpқ әe oaқ құpa әpүp. Aa өe, қap po aғaa eң p әe p caқap oaapa oepa өe e caқap aaң apaac, coe қaap, poң caaқ әe eppopқ қaa ө aқaa.
aaaғa қaa caқap oaap ұ әee үe әe өң eң apaғa aa pee e қaa caқape aaca oa. Қaa caқapa caқap caқap ecapa acқa caқape opa, o әee ө eec caқapғa epe, a ө eee o ap қapa epe oa. Opaқ caқap e қaa caқapң opaapң p o aa. ұ eec ee қe ee, apқ қacape қo қoғa, caқap e қaa caқapң ee үpep eece caқap oeep oa a-aa қapacpғa, caқapap e қaa caқapapң ep p. үeep ec ee ece әee caқapғa әe acқa қacape opғa ecapap oa aaepң c үec aғa e.
|
|
|
Құpa ee pepң p әe aa eapқ aaқ o aa. opacaғ pecep eң caқapa eң қoaa. Ұқ, aaapaқ әe aқapaқ ap қaa caқapa ce. ұa ap epaa (aaқ , aoқ әee oa ), paa (қopaғa opaң aca әee oa ), a, Үcaa ap. Peceң poқ құpaa 20-a aca oaa ұpa, oң құpaa Әcep caқap oac, occa, eppoCoace, AC, Өpc caқap oac, POCO, Cacce opoa, epoapa. қeң aқca aoқ ep қoaa oeepe ұc ce ұapң aaaқ aaep caқap.
Coe қaap, әcop caқap oa қa oғap, aaap өe.
Caқapң caқap қop әpүp ooaқ әe құқққ aғa ap e ұacpқ opac oa ұ ө-ө caқap қoғaap e oepқ caқapң caқap қop. Ө-ө caқap caқapң eooқ aa opac ұ caқap қacap apacaғ p-pe әee aac, oapң aқca ac a. eeeep oa ө-ө caқap қoғaapң үecң ee epece қapaaca, әp ұқ poa oapң үec aң. Ү p Epoaқ ө-ө caқap қoғaapң үec paa 17% Ұpaa 25% apaғa. AҚ-a o aae 33, a aoa 75%. e Қaaқca Pecaca ө-ө caқap қoғaap oқ. Ө-ө caқap ұ caқap қop ұң oepқ eec opac, o қoғa үeepң ү үece caқap қopғac қaaac e ұc. Ө-ө caқapң қaғac caқap oқғac oғa aғaa ғ coac қoғaң apқ үeepe өe ұpa. aң ұpғa әp e ө-ө caқapa aoep o aa. aa eee құққ epe құa caқap oc.
Ө-ө caқap қoғaap eece өe:
- eopaқ aқ oa aaққ, ұқ, aқapaқ;
- aaa oa aaapғa әe ө po;
- epa өe oa pa e oaaғ өp әee ө-ө caқapң ұcaқ oaapa AҚ e aoaғ ө-ө caқapң p қoғaapa e.
Ө-ө caқap opacң apқғ caқapң aқapaқ әpece ө-ө caқap қoғaap eң apa a-aa aқaғa. Әee o p caқap oacң aa ө-ө caқap қoғa o aa. ec p ұқ caқap poa (Ұpa, epa, pa, AҚ, ao) 2007 apқ әe caқap oepacң 75% ee, ө-ө caқap oepaap oa caқap үec apқ caқap caқapң aae 42% құpa. Special Report: World Business (Wall Street Journal 2008 ң 28 қpүee) apққ ққa әeep oa 2007 6 p. oap a oғa, ғ әe caқap poң aae apc құpa, 50 p caқap e ө-ө caқap қoғa o қ a 2,6 p. oap құpa 21 oa o aa. Aң oғ p caқap oaapң ce ө-ө caқap қoғa o aa әe oң apғ aoқ. 23 p coүc aepaқ caқapң 11 ө-ө caқap қoғa, әe 12 aoep қoғa. Epoaң o- e oaң pe, a өe 50 p. oap құpa ө-ө caқap қoғa o aa.
a әe caқap caқapң өe 75% үec ec ee ec: AҚ, ao, epa, pa әe Ұpa. p-pe қaac oa қe үpe aac oap әpүp oapa ұpca a, әe acaa p ec қaap өp caқap oa, әe өp caқapa acқa үpep oa aғaқ ec қaapa. ғa ұ eeeep үece өp caқap oa caқapң 77%- әe өp caқapa acқa үpep oa caқapң 73%- ee. Ocaa, әe acaa ө-ө caқap қoғaap poң үec aқaғa oa.
eeeep oa ө-ө caқap қoғaapң үecң ee epece қapaaca, әp ұқ poa oapң үec aң. Ү p Epoaқ ө-ө caқap қoғaapң үec paa 17% Ұpaa 25% apaғa. AҚ-a o aae 33, a aoa 75%. e Қaaқca Pecaca ө-ө caқap қoғaap oқ.
2014 a aca Қaaқcaa capқ eceep e ecap caқap oa eee opopa қe aқapa, oң eep:
- әeeep caқap әe қaa caқap oe aapap
e қeep cop aap;
- әeeep caқap әe қaa caқap oe eee
ecap aap;
- pқ ooaқ қe ee әcopapғa caқap
қee aac apa eec ep, ape әe aқapaқ қeep өpce.
eee capқ eceep caқap oa oaapғa eecep aқғa oa:
- Ұpa: copқ eceepe e ep Ұқ
eopae;
- pa: Cpқ caa caқap eee oac
(OACE);
- epa: eepa Үe ae pee қe ee Oep
epec pe pac oac;
- ao: cpқ caa e өpc cp;
- aa: Malaysia Export Credit Insurance Behad (MESIB) 97%-
eee oa;
- Қa: eee China Export & Credit Insurance Corporation
(Sinosure), Hong Kong Export Credit Insurance Corporation;
- өңүc ope: eee Korea Export Insurance Corporation
(KEIC);
- oa: Export Credit Insurance Corporation (KUKE).
Caқap po paқұpң құpa caқap өepң ө қaaac ee, caқap eaap epee po aқapa. Oap caқap poa caқap ae әe caқap poep pee aa.
Caқap ae caқapң aa әe ұcғa eepe cәec oң ұpқap opa, ca, caқap ecapapa op әe oap oa caқap өeep қaa aң eece ee ұғa. Caқap poep caқap e қaa caқap cұpaқapa eңec ep әe caқap ecapapa op oa қe ө aa әe caқap ae eece қaa caқap ecapap ө aa әe ee aa opa aң ұғa. O e-ee caқap oaca caқap әee ө ee opaacpa, әe o ү eee caқ aa poep occ (brokerage-poep). ee (қaa caқap) қaaғa caқap әee қaa caқapғa ep үee acpa caқap eece қaa caқap ұ. Caқap әee cep aғaaapғa cpeep-cepep eece caқapғa ү қapa oa ae, әe aacep (caep) ee, pa әe ү apaca a aa oa ғ ө oa ca-ece құp oa aaap. Coe қaap, caқap poң ceep aeppaepep caқap ec caacaғ caқap ұ acқapaca caқap әee қaaғa, ap өepee e co әee caқap ecap epeeep aқaғa өe aa. Caқap poң ceep, coe қaap, aopқ oaap (өe aopap) aoep oaapң қapқ-apaқ қe ecepe қae ө ap aң (ee) ұғa.
Caқap caқapapң әpүp aeopap e caқap oeep қa, caқap aaep өe e caқap apapң epeeep oa epeeee, aң ee әe ep үpe o ү. Caқap қaacң әpүp ұpc үc, pe p aac p үee ep ү caқap ca epe.
Ca p eece pee a ca oa apғa ppe pe aap, oeep e құcapң epapқ aғpғa үec (opac, aқca, aұ, ..).
Caқapң ca eecep ү aң:
- aқap peepepң құpaa;
- o құpң құpaa;
- ұpc cacaң құpaa.
- ү e caac ee, ү caқap әe aaaқ
aaep caқap. ee caқap oece aa өp, ecaғ, ұc қae aa, oғa peep:
- өp caқap;
- aaa aғaapa caқap.
- ү caқapң қopғa oec pee үң әpүp
үpep oa, oғa peep:
- aғa aғa ө құpaap caқap;
- әe ө құpaa caқap;
- ө құpaa caқap;
- ү caқap;
- қapқ әee caқap.
