Тақырыбы: № 7 практикалық жұмыс. Тік күрегі бар экскаватор-дың негізгі параметрлерін анықтау

Жұмыс мақсаты - экскаватордың негізгі параметрлерін анықтау. Тапсырманың нұсқалары 7.1-кестеде берілген.

 

7.1-кесте - Бастапқы мәліметтер

Нұсқа	Шөміштің сыйымды-лығы,м3 qк	Топырақтың типі	Қаз-дың мен-шікті кедергісі, мПа, кр	Топырақтың көлем-дік массасы, кг/м3,γ0	Жабдықтың массасы, кг	Экскаватордың массасы, т Мэ	Цикл ұзақтығы, с Tц
Тұтқаның Мр	Шөміштің Мк
	0,5	Құм	0,12
	0,3	Балшық	0,18
	0,4	Құмайт	0,14				14,5
	0,75	Құмайт	0,13				20,5
	1,0	Саз	0,16
	1,25	Құм	0,11
	1,75	Құмайт	0,12
	1,5	Саз	0,16				26,5
	1,25	Құм	0,12
	0,5	Балшық	0.17
	0,4	Балшық	0,18
	0,3	Саз	0,16
	0,5	Құмайт	0,14				17,5
	0,75	Құм	0,12
	1,0	Құм	0,11
	1,25	Құмайт	0,13
	1,5	Құмайт	0,12
	1,75	Құм	0,10
	2,0	Құм	0,11
	1,0	Саз	0,15

 

Негізгі параметрлері анықталады.

Шөміштің ені

 

B_к = k_ш.к ³√q_к, м, (7.1)

 

мұндағы к_{ш.к_}- шөміштің енінің коэффициенті, к_ш.к=1,1 алынады;

q_к – шөміштің сыйымдылығы, м³.

Шөміштің ұзындығы

 

L_к = k_д.к ³√q_к, м, (7.2)

мұндағы к_д.к - шөміштің ұзындығының коэффициенті, к_д.к=1,15 алынады;

q_к – шөміштің сыйымдылығы, м³.

Тұтқаның ұзындығы

 

L_р = k_д.р ³√М_э, м, (7.3)

 

мұндағы k_д.р – тұтқаның ұзындығының коэффициенті, k_д.р=1,5 алынады.

М_э – экскаватордың массасы, т.

 

7.1-сурет – Есептік схемасы

 

Жебенің ұзындығы

L_c = k_д.с ³√М_э, м, (7.4)

 

мұндағы k_д.с – жебенің ұзындығының коэффициенті, k_д.с=2,44;

М_э –экскаватордың массасы, т.

Топырақты қазу биіктігі

 

Н_к = k_в.к ³√М_э, м, (7.5)

 

мұндағы k_в.к – топырақты қазу биіктігінің коэффициенті, k_в.к=(2,6 – 3,0);

М_э –экскаватордың массасы, т.

Кесілген топырақ қабатының қалыңдығы

 

h = q_к·k_н /H_к·b_к·k_разр., м, (7.6)

 

мұндағы q_к – шөміштің сыйымдылығы, м³;

k_н – топырақпен толтыру коэффициенті, k_н=(0,8-1,2);

Н_к – қазу биіктігі, м;

b_к – шөміштің ені, м;

к_р – топырақты қопсыту коэффициенті, к_р=(1,1 – 1,3).

Топырақты қазудың кедергісі

 

P_к = k_р·h·b_к, (7.10)

 

мұндағы k_р – топырақты қазудың меншікті кедергісі, МПа;

h – кесілген топырақ қабатының қалыңдығы, м;

b_к – шөміштің ені, м.

Әсер ететін күштердің иіндері:

а) көтеру қанатында әсер ету күшінің иіні

 

l_п = 0,5·L_с·cos45^о, м, (7.11)

 

мұндағы L_с – жебенің ұзындығы, м.

б) шөміш салмағының топырақпен әсер ету иіні

 

l_с = 0,9·L_р + 0,5·L_к,м, (7.12)

мұндағы l_р – тұтқаның ұзындығы, м,

l_к – шөміштің ұзындығы, м.

в) тұтқаның салмағының әсер ету иіні

 

l_р = 0,4· L_р, м, (7.13)

мұндағы l_р – тұтқаның ұзындығы, м.

г) қазудың кедергі күштерінің әсер ету иіні

 

l_к = 0,9·L_р +·L_к,м, (7.14)

 

мұндағы l_р – тұтқаның ұзындығы, м;

l_к – шөміштің ұзындығы, м.

Көтеру қанатындағы күш

 

S_п = P_к·l_к + G_к.г.·l_к.г + G_р·l_р / l_п, Н, (7.15)

 

мұндағы G_к.г – топырағы бар шөміштің салмағы, Н.

Топырағы бар шөміштің салмағы

 

G_к.г = G_к. + G_г, Н, (7.18)

 

мұндағы G_к – шөміштің салмағы, Н;

G_г – шөміштегі топырақтың салмағы, Н.

Шөміштің салмағы

 

G_к. = М_к·g, Н, (7.19)

 

мұндағы М_к – шөміштің массасы, кг;

g – еркін түсу үдеуі, g = 9,81 м/с².

Шөміштегі топырақтың салмағы

 

G_.г = q_к·γ₀·k_н·g, Н, (7.20)

 

мұндағы q_к –шөміштің сыйымдылығы, м³;

γ₀ – топырақтың көлемдік массасы, кг/м³;

k_н – топырақты толтыру коэффициенті, k_н = (0,8 - 1,2);

g – еркін түсу үдеуі, g = 9,81 м/с^2,

Жүккөтеру механизміндегі қанаттың күші

 

S_п.к. = S_п / i_п·η_п, Н, (7.21)

 

мұндағы S_п – көтеру қанатындағы күш, Н,

i_п – полиспаст еселілігі, i=2,

η_п – полиспаст пәк-і, η_п = 0,9.

Топырағы бар шөмішті көтеруге қажет қуат

 

N_п = S_п.к.·v_п /_. 1000·η_п , Н, (7.22)

 

мұндағы S_п.к – жүккөтеру механизміндегі қанаттың күші, Н,

v_п – шөмішті көтеру жылдамдығы, м/с, v_п = (0,5 - 0,7) м/с,

η_м – көтеру механизмінің пәк-і, η_м = 0,85.

Механизмдегі ағымдық күш

Көтеру механизмдегі күшке байланысты алынады.

 

S_н. = (0,5 – 0,6) S_п.к., Н. (7.23)

 

Ағымдық механизмнің куаты

 

N_н = S_н..·v_н /_. 1000·η_н, Н, (7.24)

 

мұндағы S_н – ағымдық күш, Н,

v_н – тұтқаның қозғалыс жылдамдығы, v_н = (0,1 - 0,2) м/с,

η_н – ағымдық механизмнің пәк-і, η_н = 0,85.

Экскаватордың өнімділігі

 

П_э = 3600·q_к·k_н·k_вр. / T_ц·k_разр., м³/ч, (7.25)

 

мұндағы q_к – шөміштің сыйымдылығы, м³;

k_н – топырақты толтыру коэффициенті, k_н = (0,8 - 1,2);

k_вр – экскаваторды уақыт бойынша қолдану коэффициенті, k_вр.= (0,8 - 0,85);

k_разр – топырақты қопсыту коэффициенті, k_р = (1,1 - 1,35);

T_ц – цикл ұзақтығы, с.