Тақырыбы: №5 практикалық жұмыс. Грейдер-элеватордың негізгі параметрлерін анықтау

 

Жұмыс мақсаты - грейдер-элеватордың негізгі параметрлерін анықтау және тарту есебін жасап шығару.

Тапсырманың нұсқалары 5.1-кестеде берілген.

Грейдер-элеватордың негізгі параметрлері болып табылады:

 

5.1-сурет – Кесу дискісінің схемасы

 

5.1-кесте - Бастапқы мәліметтер

Нұс-қа	Өнімділік П, м3/ч	Базалық трактор	Грейдер-элеватордың массасы m г-э, т	Топырақ түрі
1.		Т-74	9,2	Саз
2.		Т-100 М	11,2	Құмайт
3.		Т-4 АП	12,1	Құм
4.		Т-130	14,2	Дымқыл құм
5.		Т-18		Құмайт
6.		ДТ-75		Дымқыл саз
7.		Т-74	9,6	Дымқыл құмайт
8.		Т-4 АП	10,6	Саз
9.		Т-100 М	11,2	Құмайт
10.		Т-130	12,2	Құм
11.		Т-180		Құм
12.		Т-74	7,6	Құмайт
13.		Т-100 М	8,6	Дымқыл құмайт
14.		Т-4 АП	11,8	Дымқыл саз
15.		Т-130		Құм
16.		Т-130		Саз
17.		Т-180	15,6	Құмайт
18.		Т-4 АП	10,2	Құм
19.		Т-130	11,6	Құмайт
20.		Т-180	14,2	Саз

 

1. Жұмыс органының дисклік диаметрі, 5.1-суретте схема түрінде берілген.

 

, м, (5.1)

 

мұндағы П_г-э – грейдер-элеватордың өнімділігі, м³/с

k_n – топырақты жоғалтуда есепке алу коэффициенті, k_n =0,80-0,90 – мен қабылданады.

– грейдер-элеватордың жұмыс жылдамдығы, =(6-10) км/с-қа ұсынылады.

2. Кесілген диск қисықтығының радиусы

 

R = (0,85-1,0)D, м, (5.2)

 

мұндағы D – кесілген дискінің диаметрі.

3. Кесу тереңдігі:

h = (0,4-0,5)D, м. (5.3)

 

4. Жоңғының кесілген қиылысының алаңы:

 

F=0,2 D². (5.4)

 

5. Бұрыштар:

а) кесу S, топырақтың түріне байланысты S=20⁰-40⁰ аумағында топырақ үшін артық мәнде қабылданады;

б) қамту, φ топырақтың түріне байланысты φ=40⁰-50⁰ аумағында топырақ үшін артық мәнде қабылданады;

в) сүйірлеу, β=18⁰-30⁰.

6. Тасымалдағыш лентасының ені

 

В=(1,4-1,6)D, м. (5.5)

 

Грейдер-элеватор қозғалысының шарты

 

, болып жазылады, (5.6)

 

мұндағы Т_су – трактордың ілінісуі бойынша тартымдық күші, Н;

Т_м – трактордың нығаюындағы, тартымдық күші, Н;

∑W_i – барлық күш кедергілерінің жинағы, Н;

 

H, (5.7)

 

мұндағы G_сц – базалық трақтордың ілініс салмағы, Н;

- шынжыр табанның топырақпен ілінісу коэффициенті.

Ілінісу коэффициенті φ_сц =0,6-0,9 артық мәнде тығыз топырақтар үшін қабылданады.

Ілініс салмағы:

а) тіркесті грейдер-элеватор үшін

 

H. (5.8)

 

б) жартылай тіркесті грейдер-элеватор үшін

 

H. (5.9)

 

в) өздігінен жүретін грейдер-элеватор үшін

H. (5.10)

5.2-сурет – Есептік схемасы

 

Трактордың нығаюындағы тартымдық күші

 

болып анықталады, (5.11)

 

мұндағы N_дв – трактор қозғалтқышының қуаты, кВт.

- П.Ә.К. берілісі, = 0,75-0,80

- жүрістің жұмыс жылдамдығы, м/с.

Грейдер-элеватордың жұмысы кезіндегі негізгі күш кедергілері

 

, Н – болып табылады. (5.12)

 

мұндағы W₁ – топырақтың кесуге кедергісі, Н;

W₂ – қозғалыс кедергісі, Н.

Топырақтың кесуге кедергісі келесі формула бойынша анықталады:

 

W₁ = k_кF_c, Н, (5.13)

 

мұндағы k_к – топырақтың қазуға мөлшерлік кедергісі, k_к=0,2-0,45 МПа тығыз топырақ үшін артық мәнде қабылданады

F_c – жоңғының кесілген қиылысының алаңы.

Грейдер-элеватордың қозғалыс кедергісі

 

, Н, (5.14)

 

мұндағы - трактордың ілінісу салмағы, Н;

- грейдер-элеватордың жалпы салмағы, Н;

- кесілген дискінің қысылғандағы күшін есепке алу коэффициенті, _φ=0,2-0,3;

- қозғалыс кедергісінің коэффициенті, = 0,06-0,2.

G_гр – тасымалдағыштағы топырақтың салмағын тәжірибелік есепте грейдер-элеватор құрылымының салмағынан 3%-5%- те қабылданады, яғни

G_гр = (0,03-0,05) G_гр-э, Н. (5.15)

 

Трактордың ілінісу салмағы

 

, Н. (5.16)

 

Грейдер-элеватордың салмағы

 

, Н, (5.17)

 

мұндағы М_г-э – грейдер-элеватор құрылымының массасы, Н.

Қозғалыс шартын тексереміз, қажетті жағдайларда шығу көрсеткіштерінде баяндалғандарға негіздеу жасаймыз.

Грейдер-элеватордың өнімділігі

 

П_г-э = 3600·L·F_с·k_п·k_вр/9(L/v_р.х)+t_о.ц), м₃/ч, (5.18)

 

мұндағы L – өнделетін учаскенің ұзындығы, м;

F_с – топырақтың кесілетін жоңқасының ауданы, м²;

k_п – топырақты жоғалту коэффициенті, k_п = (0,8-0,9);

k_вр - грейдер-элеваторды уақыт бойынша пайдалану коэффициенті, k_вр = (0,95-0,98);

v_р.х - грейдер-элеватордың жұмыс жылдамдығы, v_р.х = (1,7-2,6) м/с;

t_о.ц – циклға қызмет көрсету уақыты, t_о.ц = (30-40) с.