1. Иммунды – жетіспеушілік жағдайлары, қан қатерлі аурулары және ісіктері (жаңа өсінділері).
иммунодепрессантар мен сәулелерді қолданып емдегенде оларды егу осы емдерді алу аяқталған соң кем дегенде 12 ай өткесін тағайындалады.
2. Белсенді не бұрын болған туберкулез, микобактериялармен заралану.
3. 2 ТЕ ППД –л –мен қойлған манту рекциясының оң және күндікті нәтижелері.
4. БЦЖ вакцинасының бұрынғы енгізілуіне дамыған асқынысты реакциялар (келоидты тыртықтар, лимфадениттер ж.б.)
Вакцина енгізілуіне дамитын реакциялар мен асқыныстар
Бұл бөлімде вакциналық реакциялар мен асқыныстар жилігі соз болады, олардың клиникасы мен емделуі 5 тарауда.
Реакциялар. БЦЖ мен БЦЖ –М вакциналары тері – ішіне енгізілген орында көлемі 5-10 мм, ортасында шешек вакцинасындағы дай қабыршақпен жабылған түйінді инфильтрат дамиды. Кейде шамалы сероздық бөлінділер шығатын пустула не кіші-гірім некроз пайда болады.
Жаңа туылған балаларда реакция 4-6 аптадан кейін, ал ревакцинацияда – 1 аптадан кеін көрінеді. Реакцияның қайтуы (кері дамуы) 2-4 айға кейде ұзағырақ созылады, егілгендердің 90-95 % көлемі 3-10 мм тыртықшалар қалады.
Асқыныстар 4 категоряға бөлінеді:
1. жергілікті зақымданулар (теріастылық инфильтраттар, салқын абсцестер, ойық жаралар) және өңірлік лимфадениттер.
2. Перситициялы және диссеминилацияланған БЦЖ -инфекция, өліммен аяқталмайтын (жегі, остекттер ж.б.).
3. Диссеминациялан БЦЖ- инфекция, жайылған өліммен аяқталатын зақымданулар, бұл жағдайда тула біткен иммунды – тапшылықтар орын алады.
4. БЦЖ- дан кейінгі синдром (бұл ауру БЦЖ –мен вакцинациядан кейін көп ұзамай дамиды, негізінен аллергилық сипатта болады: түйіндік Эритема, сакина тәрізді гранулема, бөртпелер ж.б).
БЦЖ – дан кейнгі асқыныстар рф-да жалпы вациналық асқыныстардың негізгібөлігін құрайды жылына 500-600 оқиғасы тіркеледі. Олардың 95% - 1 категорияға жатады. 77% - вакцинациядан кейін 6 ай ішінде және 76 % - ревакуинациядан кейін 3 ай ішінде дамиды.
Вакцинаға асқыныстар берген балалрдың 15 % - емханаларда егілген, дегенмен емханалармен балалардың тек 3 % егілетіндігін атап өту қажет. Сірә бұл жайт емхана медбикелерінің вакцинаны тері- ішіне енгізу тәжірибесінің аздығына байланысты болуы тиіс. Емханада егілген балалардың арасында олардың жалпы санына (3 %) қарағанда, асқыныстардың тым көп болуы – балаларды БЦЖ вакцинасымен босану үйінен шығырар алдында толық егіп тастауға мәжбүрлейді.
БЦЖ мен Гепатит В вакциналарының өзаралық әсер ету мүмкіндігі бірнеше жылдар бойы талқылануда. Сарапшылардың көпшілігі екі вакцинаның өзара теріс әсері жоқтығына сенімді. әлемнің 100-ден аса елінде жаңа түылған балалар гепатит В вакцинасымен егіледі.
Гепатит В
Гепатит В вирусы АИВ-пен салыстырғанда 100-150 есе контагиозды (жұққыш), осыған орай кең таралған. әлемде 150 млн адам созылмалы гепатит В зардабын шегуде, 2002 ж бұл аурудан 0.6 млн адам өлді.[1].Гепатит в –мен сырқаттылықтық қарқынды төмендеуі жаңа түылған балалар мен жасөспірімдерді вакцинациямен қамтудің жоғарлау салдары. Дегенмен егуге дейінгі кезеңде орын алған жоғары сырқаттылықтың әлі талай жылдары бойы зардабын сақтайды: алғашрет анықталған созылмалы гепатитпен науқастар саны жіті гепатит В –мен ауырғандар санынан әлдеқайда көп.жаңа туылған балаларды жіті гепатит В 90%, 1 жасында зараланған балаларда -50 % ересектер -5-10 % жағдайда созылмалы түріне, ауысады Сондықтан гепатит В- ның тікелей берілуін алдын алу үшін жаңа түлған балаларды 1- күні гепатит в вакцинациямен егу қажеттілігі күмән туғызбайды. ДДҰ –Ң стратегиясы да осындай.
ДДҰ-на мүше 193 елдің 171 –нде гепатит В-ға қарсы егу жүргізіледі, шамамен 80% елде вакцинация бола өмірінің 1 –күні жасалады (соның ішінде ҚР- да да) Жүктілік әйелдерді НВ, Аg тексеріп тек оң нәтеже берген әйелдерден түлғанбалаларды егу сенімді амал емес. АҚШ, Ресей сияқты елдерде жаңа түлғамен балалар өмірінің алғашқы 12 сағ ішінде гепатит В вакцинасы мен егіледі. ҚР-да осы сехемаға толық көшу қажет.ДДҰ балаларды өмірінің алғашқы 24 сағ ішінде гепатит в вакцинация бағдарламасының ең басты көрсеткіші деп бағалайды.
Гепатит В- ға қарсы алғашқы 24 сағ егуге қарсы айтылатын пікірлер: вакцинацияны ұймдастыру күрделілігі (қиындығы) және басқа егулермен қамтудың төмендеу мүмкіндігі Арнайы жүргізілген зерттеулер вакцинациялармен қамту көрсеткіштерінің төмендемейтін дәлелдеді.Балаларды жаңа туылған кезінде БЦЖ және гепатит В вакциналармен егу манту рекциясының көлеміне, вакциналық тыртқшаның көлеміне,НВ, Аg антиденелері титріне, асқыныстар санына өзара теріс әсер етпейтін толық дәлелденген.
Вакцинация бағдарламалары мақсаттары ДДҰ Еропалық бюросының гепатит В- мен күресүдегі мақсаты- «Жаппай вакцинацияға жататын топтарды гепатит В-ға қарсы 3 реттік енумен қамту –барлық елдерде 2005 ж қарай не ертерек 90 % жетуі тиіс» (ҚР –да -%) жаңа тулған балаларды жаппай вакцинациялау арқылы Таиланд пен Оңтүстік Кореяда балалар арасында бауыр обырын (рак) азайтуға қолданылады жалпы вакцинациялау – қоздырғыштың айналымнан шығып қамына мүмкіндік туғызады. әзірге инфекция резервүары НВ, Аg тасымалдаушылар мен созылмалы гепатит В-мен науқастар олардің әлі де көп,Гендік инженерлік вакциналар өлі (2,4. кесте), құрамында тек вакциналық белок бар. олар алюминий гидрооксидіне сорбцияланған, консервант мерполят (бірқатар елдерде қолданылмайды). Олармен жаңа туылған балалар егілуге жатады. Аралас вакциналар ZBB+ AKDC 3 және 6 айлық балаларды елге оқтайлырақ.
Вакцина ZBB+ ADC –М ересектерді гепатит В-ға және жоспарлы дифтерия қарсы иммунизациялауды бір мезгілде атқаруда мүмкіндік береді. Вакциналар +2 ден 8 0С дейін сақталылыну тиіс, Егер вакциналар 0,5 0С –ден төмен температурада бір рет болуы –оның инактивациялануына соқтырады [12].
Гептит В вакциналарының имуногендігі жоғары, антиденелердің қорғаушы титрі(≥ 10МЕ /мл) егілдендердің 95-99 % түзіледі, қорғау мерзімі 8 жыл және ұзақ.
Салмаған 2 кг дейінгі шала туылған балалар әлсіздеу иммундық жауап беруі мүмкін, сндықтан оларды егуді 2 ай лық жасында шегеруге болады.Егер баланың анасы вирус тасымалдаушы болса-егу бала өмірінің 1 – күнінде жасалады, балаға вакцинамен бір мезетте 100 МЕ спцификалық иммуноглобулан енгізіледі. Бұндай балаларды ДДҰ вакцинаның 4 дозасымен егуді ұсынады [1]. Иммуноглаобулин науқастармен контактіде болғандарды егуге де пайдаланады. Твинрикс вакцинасын қолданғанда гепатит А вакцинасына сероконверсия 1 айдан кейін вакцинаның 1 дозасына 89 % және екінші дозасына 100 % егілгендердерде,ал гепатит В вирусына – 2 айдан кейін 93,4 % және 6 айдан кейін – 97,7 % егілгендерде дамиды.
