Табиғи ортаның химиялық ластануы
????? табиғи ортаға антропогендік әсер етуі
##### Ортаның ластануы дегеніміз не?
????? табиғи ортаға қатты, сұйық, газ тәрізді заттардың тірі ағзаларға, заттар айналымына, адамның белгілі бір қызметіне қалыпты деңгейден артық шығарылуы
????? ландшафт қасиеттерінің антропогендік әсерден өзгеруі
????? ортаның жалпы нашарлауы
????? табиға ресурстарының адамның шаруашылық әрекеті нәтижесінде жұтауы
????? дұрыс жауабы жоқ
##### Табиғат жүйелерінің өздігінен қалпына келуі дегеніміз-
????? табиғи жүйелердің бұрынғы табиғи және антропогендік факторлар нәтижесінде жоғалтқан динамикалық тепе-теңдігіне өздігінен оралуы
????? табиға ресурстарының адамның шаруашылық әрекеті нәтижесінде өзгеруі
????? барлық жауабы дұрыс
????? бұзылуына байланысты өзінің алғашқы шаруашылық құндылығын жоғалтқан, қоршаған ортаға кері әсер ету көзі
????? ландшафт қасиеттерінің антропогендік әсерден өзгеруі
##### Жануарлар дүниесінің қай класында маусымдарда сан ауытқұлары байқалады?
????? Насекомдар
????? Сүтқоректілер
????? Бауыржорғалаушылар
????? Құстар
????? Құрттар
##### Не арқылы жойылып бара жатқан жануарлар түрлері дүниесін сақтап қалуға мүмкіншілік бар?
????? Қорықтар
????? Ұлттық парктер
????? Заказниктер
????? Ботаникалық бақтар
????? Биосфералық қорықтар
##### Басқа түрлерінің экожүйелерге әкеленуі және көбейтілуі бұл -
????? биологиялық ластану
????? химиялық ластану
????? экологиялық ластану
????? физикалық ластану
????? антропогенді ластану
##### Абиотикалық фактор бұл -
????? қоршаған ортаның физикалық факторлары
????? ағзалардың тіршілік әрекетінің басқаларына тигізетін әсері
????? адамның табиғатқа тигізетін әсері
????? тірі организмдердің өзара қарым-қатынасы
????? адам іс-әрекетінің әсері
##### Жеке организмнің қарым-қатынасын зерттейтін экология бөлімі -
????? Аутэкология
????? Демэкология
????? Синэкология
????? Эйдэкология
????? Геоэкология
##### Ген дегеніміз не?
????? Клетка
????? Молекула
????? Тұқым қуалаудың бастапқы нышаны
????? Дене мүшесі
????? Ткань
##### Атмосфераның қалың қабатында тіршілік ететін микроскопиялы организмдерді қалай атайды?
????? Биом
????? Аэропоника
????? Абразия
????? Аэропланктон
????? Биотоп
##### Антропогендік факторларды белгілеңіз
????? Ластау, техногендік
????? Физикалық, химиялық
????? Ауа райы, биологиялық
????? Психологиялық, географиялық
????? Биогеографиялық
##### Өзгерген табиғаттың адаммен қоғамға кері әсері қандай?
????? Зардап шегу
????? Гидросфераның былғануы
????? Экологиялық салдар
????? Биосфераның былғануы
????? Педосфераның эрозияға ұшырауы
##### Жер бетіндегі экожүйесіне мыналардың қайсысы жатады?
????? Жер, су, тау
????? Өзен, теңіз, мұхит
????? Тундра, тайга, шөл-шөлейт
????? Көл, дала, шөл
????? Тау, өзен, тундра
##### Организмдегі зат алмасу процесін не дейді?
????? Биотоп
????? Генетип
????? Биом
????? Метаболизм
????? Биоген
##### Қазіргі заман экологиясының қай бағыты адаммен байланысты?
????? Әлеуметтік экология
????? Геоэкология
????? Жалпы экология
????? Жануарлар экологиясы
????? Аутэкология
##### Қазіргі заманғы биосфера туралы ілімнің авторы кім?
????? Вернадский В.И
????? Дарвин Ч
????? Геккель Э
????? Коммонер Б
????? Одум Ю
##### «Экология» терминінің сөзбе сөз аудармасы қандай мағына береді?
????? Үй туралы ғылым
????? Жер туралы ғылым
????? Өсімдіктер туралы ғылым
????? Топырақ туралы ғылым
????? Жануарлар туралы ғылым
##### Балқаш көлінде ластанудың қай түрі басым?
????? Ауыр металлдар
????? Мұнай
????? Радиоактивті
????? Детергенттер
????? Сынап
##### Қазақстан Республикасының қай облысынан ғарыш кемесі ұшырылады?
????? Қызылорда
????? Атырау
????? Алматы
????? Қарағанды
????? Қостанай
##### Табиғатты қорғауды мемлекеттің қай мекемесі басқарады?
????? Қоршаған ортаны қорғау министірлігі
????? Госкомгидромет
????? Прокуратура
????? Денсаулық сақтау министірлігі
Еңбек және әлеуметтік қатынастар
##### «Экология» термині қай жылы енгізілді?
????? 1866
????? 1958
????? 1888
????? 1858
????? 1980
##### Тек өсімдіктермен ғана қоректенетін организмдердің тобын атаңдар?
????? 1-кезектегі консументтер
????? Редуценттер
????? 2-кезектегі консументтер
????? 3-кезектегі консументтер
????? Продуценттер
##### Адамның іс-әрекеті қоршаған ортаға әсерінің басым түрін атаңдар?
????? Қарым қатынастағы қайшылықты күшейтеді
????? Жақсы әсер
????? Қоршаған ортаға әсер етпейді
????? Өлі табиғат обьектілеріне ғана әсер етеді
????? Тек адамға ғана әсер етеді
##### Абиотикалық факторларға не жатады?
????? Атмосфералық
????? Зоогенді
????? Фитогенді
????? Биологиялық
????? Ағзалық
Биотикалық факторларға не жатады?
????? Тірі ағзалар
????? Радияция
????? Температура
????? Ылғалдық
????? Қысым
##### «Экожүйе» ұғымын ғылымға алғаш енгізген кім?
????? Тенсли
????? Геккель
????? Ю. Одум
????? И.В. Вернадский
????? Ч. Дарвин
##### «Экожүйе» ұғымын ғылымға қай жылы енді
????? 1935
????? 1790
????? 1890
????? 1781
????? 1950
##### Аутэкология нені зерттейді
????? Особьтер экологиясы
????? Популяциялар экологиясы
????? Бірлестіктер экологиясы
????? Ландшафт экологиясы
????? Әлемдік мұхит экологиясы
##### Синэкология нені зерттейді
????? Бірлестіктер экологиясы
????? Популяциялар экологиясы
????? Особьтер экологиясы
????? Ландшафт экологиясы
????? Әлемдік мұхит экологиясы
##### Урбаэкология нені зерттейді
????? Қала экологиясы
????? Ауыл экологиясы
????? Особьтар экологиясы
????? Бірлестіктер экологиясы
????? Ландшафт экологиясы
##### Организмге тікелей немесе жанама әсер ететін ортаның элементі немесе жеке қасиеті:
????? Экологиялық фактор
????? Адаптация
????? Қоршаған орта
????? Биоценоз
????? Орман
##### Экологияның қай бөлігі жер шары, қала, ауыл тұрғындарының санын жан жақты оқытады?
????? Адам экологиясы
????? Құқықтық экология
????? Жануарлар экологиясы
????? Әлемдік экология
????? Экологиялық білім мен тәрбие беру
##### Электромагниттік өріс қай факторға жатады
????? Абиотикалық фактор
????? Биотикалық фактор
????? Императивті фактор
????? Ішкі фактор
????? Түр аралық фактор
##### Жарық сүйгіш өсімдіктер:
????? Гелиофиттер
????? Ксерофиттер
????? Сциофиттер
????? Мезофиттер
????? Гидрофиттер
##### Биологиялық ырғақ – бұл:
????? Биологиялық процестер мен құбылыстардың интенсивті түрде ырғақты өзгеруі
????? Күн мен түннің ауысуы
????? Жануарлардың активті және пассивтілігінің алмасуы
????? Ішкі органның жұмыс жасау ырғағы
????? Жыл уақыттарының теңдей алмасуы
##### Экологияның қандай бөлігі популяция өзгерісін, құрамын, тығыздығын, популяция санының реттелуін және табиғи ценоздардың тұрақтылығын қарастырады:
????? Дэмэкология
????? Аутэкология
????? Синэкология
????? Геоэкология
????? Биоэкология
##### Бірлестіктер экологиясы қалай аталады:
????? Синэкология
????? Дэмэкология
????? Аутэкология
????? Агроэкология
????? Биоэкология
##### Әлеуметтік экология қандай жүйелерді зерттейді?
????? Қоғам – қоршаған орта
????? Адамның тұратын ортасы
????? Биогеоценоздар
????? Экожүйелер
????? Организмнің қоршаған ортасы
##### Тірі организмдердің денесінде тканьдердің есебінен тіршілік етіп көбейетіндерді қалай атайды?
????? Паразиттер
????? Сапрофиттер
????? Гетеротрофтар
????? Автотрофтар
????? Редуценттер
##### Жер биосферасының құрамына енетіндер:
????? жер қыртысының жоғарғы бөлігі.
????? жер қыртысы
????? жер қыртысы және жер мантиясы
????? литосфера және жер қыртысы
????? литосфера
##### Фотосинтез процесінің нәтижесінде түзілетіндер:
????? оттегі және органикалық зат
????? оттегі және су
????? көмірқышқыл газы және органикалық зат
????? су және көмірқышқыл газы
????? оттегі,су,көмірқышқыл газы және органикалық заттар түзіледі.
##### Биогеоценоз туралы ілімді енгізген ғалымды атаңдар:
????? В.И.Сукачев
????? К.А. Мебиус
????? В.И. Вернадский
????? А.П. Виноградов
????? Э. Зюсс.
##### Биогеоценоз бір бірінің тіршілік етуіне жағдай туғызатын мынадай компоненттерден
тұрады:
????? биоценоз және экотоп
????? фитоценоз, зооценоз және эдафотоп
????? климатоп және эдафотоп
????? биоценоз және климотоп
????? биоценоз, экотоп және климатоп.
##### Бір территорияда мекендеп, қоректік тізбекте өзара тығыз байланыста болатын және бір-
біріне әсер ететін өсімдіктердің, жануарлардың, микроорганизмдердің,
саңырауқұлақтардың қауымдастығы қалай аталады?
????? биоценоз
????? фитоценоз
????? биогеоценоз
????? зооценоз
????? экотоп.
##### Биоценозда энергияны тасымалдау қандай ретпен жүзеге асады
????? продуценттен консумент арқылы редуцентке
????? редуценттен продуцент арқылы консументке
????? консументтен продуцентке редуцент арқылы
????? редуценттен консументке
????? консументтен редуцентке.
##### Күн сәулесінің энергиясы химиялық заттардың энергиясына қалай айналуы мүмкін:
????? продуценттермен
????? редуценттермен
????? консументтермен
????? деструктормен
????? сапрофиттермен.
##### Биологиялық айналым жүру ретін көрсетіңдер?
????? топырақпен, сумен, өсімдікпен, жануармен, микроорганизмдермен,
саңырауқұлақтармен
????? өсімдіктермен, жануарлармен, саңырауқұлақтармен, микроорганизмдермен
????? өсімдіктермен, жануарлармен, микроорганизмдермен
????? топырақ, өсімдіктермен, жануармен және микроорганизмдермен
????? топырақпен, атмосферамен, әлемдік мұхитпен.
##### «Ноосфера» - бұл:
????? «Ақыл-Ой» сферасы
????? «Өмір» сферасы
????? «Техногенез» сферасы
????? Литосфера
????? Гидросфера
##### Экологиялық апаттар – бұл:
????? табиғаттың қайталанбас аномальді жағдайы;
????? табиғи экожүйелердің тепе-теңсіздігін қайта қалпына келтіруге болатындар;
????? табиғи экожүйелердің тепе-теңдік жағдайы;
????? экожүйелердің биологиясының өнімділігінің төмендеуі;
????? бар экожүйені өнімділігі төменірегіне алмастыру.
##### Экологиялық дағдарыс дегенімізді қалай түсінеміз?
????? табиғи экожүйенің бұзылуы;
????? табиғаттың қайталанбас аномильды жағдайы;
????? табиғи экожүйелердің биологиялық өнімділігінің бұзылуы;
????? экожүйенің биологиялық активтілігінің төмендеуі;
????? экожүйенің табиғи сипатыннан айырылуы
##### Әлемдік атмосфералық проблемаларына жататындар:
????? жылу эффектісі
????? шөлейттену
????? дифляция
????? жел эрозиясы
????? су эрозиясы
##### Әлемдік жер ресурстары проблемаларына жататындар:
????? жылу эффектісі
????? шөлейттену
????? озонның жұқаруы
????? улы тұмша
????? қышқылды жауындар
##### Әлемдік мұхиттардың мұнаймен ластануының негізгі көздері болып:
????? танкерлер
????? сарқынды сулар
????? су асты жұмыстары
????? шельфтердің игерілуі
????? жолаушы тасымалдау
##### Геожүйе дегеніміз не?
????? Табиғаттың біртұтастығы;
????? Энергетикалық құрылыс бөлігі;
????? Жер қыртысының қатты қабаты;
????? Топырақ жамылғысы;
????? Өсімдік жамылғысы
##### Жер қыртысында ең көп таралған элемент
????? Оттегі
????? Темір
????? Калий
????? Магний
????? Көмір қышқыл газы
##### Органогендік жыныстар ол
????? Жан-жануарлардың өсімдіктердің дене қалдығы
????? Химиялық қалдық
????? Өсімдіктер қалдығы
????? Магмалық
????? Метоморфтық
##### Антропогендік факторлар дегеніміз не?
????? табиғаттағы пайда болуы қоршаған ортаға әсер етуімен байланысты процестердің қозғаушы күші
????? табиғат жүйелерінің адамның шаруашылық қызметінде қажетті белгілі бір функцияны атқару қабілеті
????? табиғи табиғат аумақтары мен кешендерін қорғау мақсатында құрылған табиғи нысан
????? географиялық қабықтың техникалық құралдар мен құрылғылар бөлігі
????? дұрыс жауабы жоқ
##### Қышқыл жаңбырлар дегеніміз не?
????? атмосфералық жауын-шашын, онымен түскен су күшті қышқылдық реакциямен сипатталады
????? табиғи ортаға қатты, сұйық, газ тәрізді заттардың қалыпты деңгейден артық шығарылуы
????? барлық жауабы дұрыс
????? үйінділік ыза немесе комуналды-тұрмыстық қалдықтардың жинақталуы
????? табиғи ортадағы оның экологиялық тепе-теңдігін экологиялық ресурстарын сақтауға қауіп төндіретін жағдай
##### Ландшафттың антропогендік өзгерісі дегеніміз-
????? ландшафт қасиеттерінің антропогендік әсерден өзгеруі
????? табиға ресурстарының адамның шаруашылық әрекеті нәтижесінде өзгеруі
????? табиғат жүйелерінің адамның шаруашылық қызметінде қажетті белгілі-бір функцияны атқару жүйесі
????? ландшафт жаңа әлеуметтік-экономикалық қызметтер атқаруының жүйесі
????? өндіріс орындары,құрылыстар, кеніштер, елді мекендер маңында қоршаған ортаның ластануы, үлкен аумаққа таралмайды
##### Локальды (жергілікті) ластану дегеніміз не?
????? өндіріс орындары,құрылыстар, кеніштер, елді мекендер маңында қоршаған ортаның ластануы, үлкен аумаққа таралмайды
????? табиғи ортаға қатты, сұйық, газ тәрізді заттардың қалыпты деңгейден артық шығарылуы
????? қоршаған ортаның ауыр металмен ластануы
????? географиялық қабықтың техникалық құралдармен ластануы
????? барлық жауабы дұрыс
##### Орта азып-тозуы дегеніміз не?
????? ортаның (табиғи, әлеуметтік) жалпы нашарлауы
????? биологиялық агенттердің адамның белгілі бір қызметіне әсері
????? өндіріс орындары, елді мекендер маңында қоршаған ортаның ластануы
