Бап. Сексуалдық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттері

1. Күш ңолданып немесе оны қолдану қатерін төндіріп не жәбірленушінің дәрменсіз күйін пайдаланып еркек пен еркектің жыныстың қатынасы, әйел мен әйелдің жыныстық қатынасы немесе жәбірленушіге немесе басқа адамдарга жасалган сексуалдық сипаттағы өзге де әрекеттер -

2. Мынадай:

1) адамдар тобы, алдын ала сөз байласу арқылы адамдар тобы жасаған;

2) өлтіру қатерін төндірумен ұласңан, сондай-ақ жәбірленушіге немесе басқа адамдарға қатысты аса қатыгездікпен жасалган;

3) жәбірленушінің соз ауруын жұқтырып алуына әкеп соққан;

4) бірнеше рет жасалган дәл сол іс-әрекеттер -

3. Осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көзделген іс-әрекеттер, егер олар:

1) абайсызда жәбірленушінің өліміне әкеп соқса;

2) абайсызда жәбірленушінің денсаулығына ауыр зиян келтіруге, оның АИТВ/ЖИТС жұқтырып алуына немесе өзге де ауыр зардаптарга әкеп соқса;

3) көрінеу кәмелетке толмаган адамға қатысты жасалса;

4) төтенше ахуал кезінде немесе жаппай тәртіпсіздіктер барысында жасалса;

5) кәмелетке толмаған адамға қатысты ата-анасы, педагог не оны тәрбиелеу жөніндегі міндеттер Қазақстан Республикасының заңымен жүктелген өзге адам жасаса;

6) қылмыстық топ жасаса -

4. Осы баптың бірінші, екінші немесе үшінші бөліктерінде көзделген іс-арекеттер, егер олар көрінеу жас балага ңатысты жасалса, -

Қылмыстың объектісі — жәбірленушінің (эйеддің де, еркектің де) жыныстық бостандығы.

Қылмыс объективтік жағынан жэбірленушіге немесе басқа адамдарға күш қолданып немесе оны қолданбақшы болып қорқытып не жэбірленушінің дэрменсіз күйін пай даланып жасалған еркек пен еркектің, эйел мен әйелдің жыныстық қатынасы немесе сексуалдық сипаттағы өзге де эрекеттер арқылы сипатталады. Яғни Бұл қылмыстың объективтік жағы мынадай өзіндік сапалық көрсеткіштер арқылы көрініс табады. Ол біріншіден - сексуалдық сипатгағы эрекеттер, бү_л эрекеттердің үлгі тізбегі Қылмыстық кодекстің 121-бабының диспозициясында: еркек пен еркектің жыныстық қатынасы, эйел мен эйелдің жыныстық қатынасы (лесбиянство) жэне өзгеде эрекеттер деп көрсетілген. Екіншіден мү_ндай эрекеттер жэбірленушіге немесе басқа адамдарға күш қолдану не-месе оны қолданбақшы болып қорқыту не жәбірленушінің дэрменсіз күйін пайдалану арқылы жүзеге асырылады. Ерікті түрде орын алатын мұлдай сексуалдық қатынастар үшін қылмыстық жауаптылық көрсетілмеген.

Еркектің екінші бір еркекке (жэбірленушіге) зорлық эрекеттерін қолдана отырып, оның келісімінсіз жыныстық қатынасын жасау еркек пен еркектің жыныс қатынасы деп танылады.

Әйелдің екінші бір эйелге (жэбірленушіге) зорлық эрекеттерін қолдана отырып, оның келісімінсіз жыныстық қатынас жасауын эйел мен эйелдің жыныстық қатынасы деп та-нылады.

Өзге де сексуалдық сипаттағы зорлық әрекеттерге еркек пен еркектің, эйел мен эйелдің жыныстық қатынастарына жатпайтын, басқа тұрғыдағы жыныстық құмарлықты қанағаттандыруға бағытгалған эр түрлі эрекеттер жатады, оған еркектің эйелдермен немесе эйелдің еркектермен сексуалдық сипаттағы эр түрлі зорлық қатынастары жата-ды. Мысалы: табиғи түрге жатпайтын зорлық жыныстық қатынастары (жэбірленушінің жыныс органдарынан басқа дене мүшелерін пайдалану арқылы жыныстық құмарлықты қанағаттандыру (анус), садистік тэсілдерді қолдану; жэбірленушінің жыныс орга-нын күйдіру, оған мүйіз, таяқ, басқа зат тығу; эйелдің еркекті оның еркіне қарамастан жыныстық қатынас жасауға зорлауы (онанизм) т.с.с.

Некрофилия - кінэлінің өзі өлтірген жэбірленушімен зорлық қатынасын жасауы болып табылады. Кінәлінің мүлдай эрекеті Қылмыстық кодекстің 121-бабымен емес, 99-бабының 2-тармағының «10» тармақшасымен саралануға жатады. Ал өздігінен өлген адамның мәйітімен жыныстық қатынас жасаудағы жауаптылық Қылмыстык кодекстің 314-бабында көрсетілген (өлгендердің мәйіттерін немесе олар жерленген жерлер-ді қорлау). Бұл қылмысты кінэлі адам күш қолдану немесе оны қолданбақшы болып қорқыту не жәбірленушінің дэрменсіз күйін пайдалану арқылы жүзеге асырады. Бүл ұғымдардың мазмұнына зорлау (Қылмыстық кодекстің 120-бабы) кэдэамын талдағанда толық тоқталып өткенбіз.

Қылмыс формальдық кү-рамға жатады. Қьшмыс күш қолдану немесе оны қолданбақшы болып қорқыту не жәбірленушінің дэрменсіз күйін пайдалану арқылы нэпсіқү-марлық сипаттағы эрекеттерді істеуді бастаған уақыттан бастап аяқталған деп таньшады.

Субъективтік жағынан қылмыс тікелей қасақаналықпен істеледі. Кінэлі адам өзінің эрекеттерінің қоғамға қауіптілігін сезеді жэне соны істеуді тілейді. Қылмыстың негіз-гі ниеті - жыныстық құмарлықты қанағатгандыру болып табылады. Бүдан басқа кейбір реттерде кек алу, адамгершілікті аяққа басу, кінэлінің өзінің жыныстық қабілетсіздігін (импотенттік) жасыру ниетгері де орын алуы мүмкін.

Қылмыстың субъектісі — 14-ке толған ерлер немесе эйелдер.

Қылмыстық кодекстің 121-бабының 2, 3 жэне 4-тармақтарында осы қылмыстың ауырлататын және өте ауырлататын түрлері үшін жауаптылық белгіленген. Бұлардың мазмүлын Қылмыстық кодекстің 120-бабының 2, 3 жэне 4-тармақтарында көрсетілген қылмыс қүрамдарын талдағанда ашып көрсеткенбіз, осыған орай оған екінші рет тоқталып жатпаймыз.