Экономикалық көрстекіштерден шығатын сенімділік нормаларын оптимизациялау

Бұйымның сенімділік көрсеткіштері бұйымды пайдалануды дайындау және оған кететін шығындар кезіндегі бұйымның құны сияқты экономикалық көрстекіштермен тығыз байланысты.

Машинақұрастыру тәжірибесінен сенімді бұйымды жасау кезінде дайындауға көп шығын кететіні және жоғары сенімді бұйымдарды пайдалану үрдісінде пайдалану шығындары азайатыны белгілі. Сурет 6.15 те экономикалық көрстекіштердің бұйымның сенімділік деңгейімен өзара байланысы келтірілген.

(6.99)

сенімділіктің оптималды деңгейі С минималды қосынды экономикалық шығындарға сәйкес келеді.

Сурет 6.15. Экономикалық шығындардан бұйымның сенімділік деңгейінен тәелділігі:

- бұйымның құны; С - пайдалану сатыларына кететін шығын көлемі

- қосынды шығындар

С.Г.Бабаев [2] істен шығулардың статистикасын ескере отырып, сенімділіктің бес сыныбы үшін істен шықпай жұмыс істеу ықтималдылығының «оңтайлы» деңгейін келтірген (6.11-кестесінен қара)

Алайда, тереңдігі 5000 м ұңғыманы бұрғылау немесе 200 сағат атқаратын жұмыс көлемі кезеңінде ТЖЫ «оңтайлы» мәнін әдістемелік белгілеу негізделмеген, себебі бұрғылау жабдығының жұмыс жасау шарттары және оның күшсалмақ сипаттамалары әр түрлі аудандарда (Орынбор обылысында, Теңізде, Грозныйда және т.с.с.) ұңғымаларды бұрғылау кезінде әрқалай және одан басқа апаттар және тәл жүйелердің құлауы одан кіші ұңғымаларды бұрғылау кезінде орныалады. Сондай-ақ теңізде тіпті терең емес ұңғымаларды бұрғылау кезінде бұрғылау жабдығының істен шығуынан болатын материалдық шығындар жер бетінде сондай ұңғымаларды бұрғылау кезіндегі шығындардан асып түседі.

Кесте 6.11

Сенімділік класстары

Сенімдіік сыныптары	Істен шығулардың сипаттамасы	Ақаулы жабдықтардың, жинақ бірліктерінің, бөлшектерінің атауы	Істен шығудың салдарлары	Істен шықпай жұмыс істеу ықтималдылығы-ның оңтайлы мәні
I	Бұрғылау процесі кезіндеболмауы керек, негізгі бөлшектер мен бөліктердің кездейсоқ істен шығулары	Тәл жүйесінің тасушы элементтері, бұрығының тежеу жүйесі, құбырларды ұстауға және ілуге арналған құрылғылар	Мүмкін болатын адам шығындары мен материалдық шығын
II	Ұңғымаларды өткізу кезінде негізгі технологиялық операциялардың орындалуын қамтамасыз ететін негізгі бөлшектер мен бөліктердің кездейсоқ істен шығулары	Жуу сұйықтығының айналымын қамтамасыз ететін жабдық	Бұрғылау кезінде маңызды материалдық шығын болатын мүмкін апаттар мен қарысып қалулар
III	Бұрғылау кезеңінде жабдықтың мерзімінен бұрын ауыстырылуына әкелетін негізгі бөліктер мен бөлшектердің істен шығулары	Ұршықтың негізгі тіреуі, ротордың негізгі және көмекші тіреулері, бұрғылау сорабының жетектік бөлігінің бөлшектері	Жөндеу кезінде жабдықтың ұзақ уақыт тұрып қалуы немесе мерзімінен бұрын ауыстырылуы
IV	Тез тозатын бөлшектер мен бөліктердің қатардан шығуының нәтижесінде жабдықтың істен шығулары	Бұрғылау сорабының гидравликалық бөлігінің бөлшектері, ұршықтың кір тығыздауышы	Жабдықтың бұрғылау кезеңінде тез тозатын бөлшектерін ауыстырумен байланысты тұрып қалуы
V	Көмекші жабдықтар мен құралдардың істен шығулары	Гидроциклонды қондырғылар-дың, араластырғыштар-дың бөліктері	Азғана шығынмен жабдықтың қысқа уақытқа тұрып қалуы