Оқытудың жалпы заңдылықтары:C) Оқыту мақсаты.E) Оқыту мазмұны.F) Оқыту әдістері. 2 страница

Педагогикалық принцип: A)Ұстанатын қағидалар C)қойылатын талаптар E)сақтануға тиіс ережелер

Педагогикалық принциптер: А)ұстанымдар С)талаптар E)ережелер

Педагогикалық процесс заңдылықтарындағы байланыстар: В)шартты E)диалектикалық G)өзара

Педагогикалық процесс компоненттерінің өзара бай; Адамның өз-өзіне қатынасына деген көзқарастар жүйесі

Педагогикалық процесске басшылық етудегі мұғалімнің нәтижелерінің бірі: B)оқушылардың оқу белсенділігі C) оқушылардың пәнге деген қызығушылығы D) оқушылардың оқудан тыс белсенділігі

Педагогикалық процессті зерттеген ғалым педагогтар: М.А.Данилов;Ю.К.Бабанский;Б.Т.Лихачев

Педагогикалық процесстің жүйе ретіндегі ретіндегі ерешеліктер: A)әлеуметтік жүйе ретінде адамдардың өзара әрекеттері есебінен өмір сүруі C)мектеп педагогикалық

Педагогикалық процесстің компоненттері: мақсат, міндет, мазмұн, құрал, әдіс, форма, нәтиже

Педагогикалық процесстің мәні: мақсатты бағытталуы, арнайы ұйымдастырылуы, педагог мен тәрбиешінің өзара әркеті

Педагогикалық процесстің мәнін қарастырған ғалым- педагогтар: Б.Т. Лихачев М.А. Данилов. Н.Д. Хмель

Педагогикалық процесстің мәнін қарастырған ғалым педагогтар: B) М.А.Данилов. D) Ю.К.Бабанский. G) Б.Т.Лихачев.

Педагогикалық процестегі диагностиканың мәні: А) педагогикалық ақпарат түрлеріне сипаттама С)диалектикалық процестің нәтижесін анықтау Е)дидактикалық процестің бағыт бағдарын, ілгері не кері қозғалысын анықтау.

Педагогикалық процестегі диагностиканың мәні: Педагогикалық ақпарат түрлеріне сипаттама;Диалектикалық процестің нәтижесін анықтау;Дидактикалық процестің бағыт-бағдарын, ілгерілі не кері қозғалысын анықтау

Педагогикалық процесті зерттеген ғалым педагогтар: В)М.А.Данилов D)Ю.К.БабанскийG)Б.Т.Лихачев

Педагогикалық процесті ұйымдастыру принциптері: В)өмірмен байланысы С)ізгілік бағыттылығы E)ұжымда тәрбиелеу және оқыту

Педагогикалық процесті ұйымдастыру формалары:A)жеке F)ұжымдық H)топтық

Педагогикалық процесті ұйымдастырудың негізгі заңдылығы (заңдылықтары): А)оқу орнының педагогикалық процесі қоғамның әлеуметтік- экономикалық қажеттілігіне сай болады. С)педагогикалық процестің мақсатқа бағыттылығы қоғамның мақсатын көрсетеді. Е) педагогикалық процесс екі жақты процесс болып табылады.

Педагогикалық процестің ұйымдастырушылық формалары: ұжымдық;жеке;топтық

Педагогикалық процестің біртұтастығы дегеніміз: Оны құрайтын барлық компоненттердің бір-біріне бағыныштылығы: Барлық процестер бір жағдайда өтеді;

Педагогикалық процестің біртұтастығы дегеніміз: С)барлық процестердің методологиялық негізі барЕ)педагогикалық процес компаненттерінің өзара байН)адамның өз-өзіне қатынасына деген көзқарастар жүйесі.

Педагогикалық процестің жүйе ретіндегі белгілері: Мұғалімнің басқару объектісі оқушылардың іс-әрекеті болады.Мұғалімнің басқару заты іс-әрекет субъектілері арасындағы қатынастар болады.Бұл әлеуметтік жүйенің адамның өзара әрекеттері есебінен өмір сүруі.

Педагогикалық процестің заңдылығы (заңдылықтары): В)оқушылардың шығармашылық белсенділігі мұғалімнің мұқият ұйымдастырылған іс-әрекетінің нәтижесі.D)педагогикалық процестің қызметі оқушылардың жас ерекшеліктері мен даму деңгейлеріне сай келуі.H)педагогикалық процесс табиғи процесс болып табылады.

Педагогикалық процестің заңдылықтарына мыналарды жатқызуға болады: Педагогикалық процестің қоғамның әлеуметтік-экономикалық қажеттілігіне сәйкес болуы.Нақтьшы бір мақсатқа бағыттылығы, педагогикалық процестің екі жақтылығы.Процестің компоненттерінің бір біріне тәуелділігі, педагогикалық процестің ұзақ мерзім уақытқа бағытталуы.

Педагогикалық процестің компоненттері арасындағы байланыстарды көрсететін заңдылықтар (И.П. Подласый бойынша): С)педагогикалық процесте тұлғаның дамуы Ғ)педагогикалық процесте ынталандыру G)педагогикалық процестің шарттылығы

Педагогикалық процестің компоненттері: В)мақсат,міндет, нәтиже. D)мазмұн, әдіс-тәсілдер. F)әдіс, құрал, форма.

Педагогикалық процестің компоненттеріне жататындар: Мақсат, мазмұн, іс-әрекет;Нәтижелілік, үнемділік;Дамыту, қайта тәрбиелеу

Педагогикалық процестің компоненттеріне жататындар: Мақсат.Мазмұн.Іс-әрекет, нәтиже.

Педагогикалық процестің негізгі белгісі (белгілері): С)көп деңгейлік әлеуметтік жүйе. Е)басқару объектісі оқушылардың іс-әрекеті. H)іс-әрекеттермен алмасу.

Педагогикалық процестің негізгі заңдылықтары: B) Оқушылардың шығармашылық белсенділігі мұғалімнің мұқият ұйымдастырылған іс-әрекетінің нәтижесі. D) Педагогикалық процестің қызметі оқушылардың жас ерекшеліктері мен даму деңгейлеріне сай келуіне байланысты. G) Педагогикалық процесс бір қас қағым сәттік емес, ұзақ мерзімге уақытқа бағытталған.

Педагогикалық процестің негізгі заңдылықтары: Педагогикалық процесте қоғамдық ұйымдар шешуші роль атқарады;Оқушылардың шығармашылық белсенділігі мұғалімнің мұқият ұйымдастырылған іс-әрекетінің нәтижесі;Педагогикалық процестің қызметі оқушылардың жас ерекшеліктері мен даму деңгейлеріне сай келуіне байланысты;Педагогикалық процесс бір қас қағым сәттік емес, ұзақ мерзімге бағытталған

Педагогикалық процестің принциптері: В)инициативасын және өздінлігін дамытумен үйлестіру D)оң қасиеттерге сүйену G)сыйластық және талаптардың бірлігі

Педагогикалық процестің тұтастығы көрініс береді: А)ұйымдастырушылық жағынан. С)мазмұндық жағынан. F)оқыту, тәрбиелеу және дамытудың бірлігі.

Педагогикалық технолгиялардың теориялық негізінде орындалуын қарастырған педагогтар: В.В. Данилов; В.В. Беспалько; В.К. Дьяченко

Педагогикалық технологилардың теориялық тәжірибелік негізде орындалуын қарастырған педагогтар: Е.Н. Ильин;С.Н. Лысенкова;В.Ф. Шаталов

Педагогикалық технология қолдануда шешілетін педагогикалық міндеттер: А) нақты жағдайлар мен ситуацияларды талдау арқылы педагогикалық міндеттерді қабылдау В) педагогикалық міндеттердің нәтижесін талдау С) педагогикалық міндеттердің орындалу нәтижесін практикада қолдану

Педагогикалық технологияларды жүйеге келтірумен және топтастырумен шұғылданды: Г.К.Селевко.А.Я.Савельев.В.В.Юдин.

Педагогикалық технологияларды теориялық негізде қарастырды:A)В.В.Беспалько D)В.В.Данилов G)В.К.Дьяченко

Педагогикалық технологияларды теориялық орындалуын қарастырған педагогтар: В.К.Данилов;В.К.Дьченко;В.В.Беспалько

Педагогикалық технологияларды ынтымақтастық тұрғысында қарастырды: Е.Н. Ильин. Лысенкова С.Н. В.Ф. Шаталов

Педагогикалық технологияларды ынтымақтастық тұрғысында қарастырды:C) Е.Н.Ильин F)С.Н.Лысенкова H)В.Ф.Шаталов

Педагогикалық технологиялардың теориялық негізде орындалуын қарастырған педагогтар: В.В.Беспалько;В.В.Данилов.;В.К. Дьяченко.

Педагогикалық технологиялардың теориялық тәжірибелік негізде орындалуын қарастырған педагогтар: C)Е.Н.Ильин. F)С.Н.Лысенкова. H)В.Ф.Шаталов

Педагогикалық технологиялардың тоериялық тәжірибелік негізде орындалуын қарастырған педагогтар: В.Ф. Шаталов;С.Н. Лысенкова;Е.Н. Ильин

Педагогикалық тәжірибеде қадағалаудың бірнеше түрі бар: Алдын ала қадағалау;Мерзімді қадағалау; Тақырыптық қадағалау

Педагогикалық үдерістің заңдылықтары: B)Оқушылардың шығармашылық белсенділігі мұғалімнің мұқият ұйымдастырылған іс-әрекетінің нәтижесі D)Педагогикалық үдерістің қызметі оқушылардың жас ерекшеліктері мен даму деңгейлеріне сай келуі. H)Педагогикалық үдеріс табиғи үдеріс болып табылады

Педагогикалық үдерістің қарама-қайшылығын зерттеген ғалым-педагогтар: A) В.А.Тихонов C) М.Н.Алексеев F) Н.И.Петров

Педагогикалық үдерістің негізгі заңдылықтары:A)&Оқу орнының педагогикалық үдерісі қоғамның-әлеуметтік-экономикалық қажеттілігіне сай болады C) Педагогикалық үдерістің мақсатқа бағыттылығы қоғамның мақсатын кері келеді E) &Педагогикалық үдеріс екі жақты үдеріс болып табылады

Педагогикалық үрдерістің негізгі заңдылықтары: A) Оқу орнының педагогикалық процесі қоғамның-әлеуметтік – экономикалық қажеттілігіне сай болады. C) Педагогикалық процестің мақсатқа бағыттылығы қоғамның мақсатын көрсетеді. E) Педагогикалық процесс екі жақты процесс болып табылады.

Педагогикалық үрдіске басшылық ету барысында мұғалімнің алатын нәтижелері: B) Оқушылардың оқу белсенділігі. D) Оқушылардың оқудан тыс белсенділігі. F) Оқушылардың іс-әрекет тәсілдерін меңгеруі.

Педагогикалық үрдіске басшылық ету барысында мұғалімнің алатын нәтижелері: Оқушылардың оқу белсенділігі;Оқушылардың оқудан тыс белсенділігі;Оқушылардың іс-әрекет тәсілдерін меңгеруі

Педагогикалық үрдіске басшылық ету барысында мұғалімнің алатын нәтижелері: Оқушылардың оқу белсенділігі;Оқушылардың оқудан тыс белсенділігі;Оқушылардың іс-әрекет тәсілдерін меңгеруі;

Педагогикалық үрдістің компонентері: В)Мотивациялық. С)Іс-әрекеттік. D)Мазмұндылық.

Педагогикалық үрдістің компоненттері: В)Мақсаттылық. С)Мазмұндылық. D)Нәтижелік.

Педагогикалық үрдістің қарама-қайшылығын зерттеген ғалым-педагогтар: A) М.А.Данилов. C) М.Н.Алексеев. F) М.Н.Скаткин.

Педагогикалық үрдістің қарама-қайшылығын зерттеген ғалым-педагогтар: М.А.Данилов;М.Н.Алексеев;М.Н.Скаткин

Педагогикалық үрдістің негізгі заңдылықтары: Оқу орнының педагогикалық процесі қоғамның-әлеуметтік – экономикалық қажеттілігіне сай болады;Педагогикалық процестің мақсатқа бағыттылығы қоғамның мақсатын көрсетеді;Педагогикалық процесс екі жақты процесс болып табылады

Педагогикалық үрдістің негізгі қызметтері: Білім беру.Тәрбиелеу.Дамыту.

Педагогикалық эксперимент кезендері: B) Теориялық кезен. E) Әдістемелік кезен. F) Талдау кезені.

Педагогикалық эксперимент кезеңдері:. Теориялық кезеңі. Практикалық кезең Нәтиже алу кезеңі

Педагогикалық эксперимент кезеңдері: қорытынды кезеңі. анықтаушы кезеңі. Қалыптастырушы кезеңі.Қорытынды кезең

Педагогикалық эксперимент кезеңдері: Анықтаушы кезеңі;Қорытынды кезең;Қалыптастырушы кезеңі
Педагогика ғылымының басты міндеттері: Педагогикалық практиканы зерттеу және қорыту;Оқыту мен тәрбиенің заңдылықтарын ашу;Білім берудің дамуын болжау

Педагогикалық эксперимент кезеңдері: Анықтаушы кезеңі;Қорытынды кезеңі;Қалыптастырушы кезеңі

Педагогикалық эксперимент міндеттері: A) Жобаланған педагогикалық құбылыстар мен байланыстар мәнін зерттеу. C) Педагогикалық құбылысқа зерттеушінің белсенді ықпал жасауы. G) Педагогикалық ықпалдың нәтижесін өлшеу, салыстыру

Педагогикалық эксперимент міндеттері: Балалар ұжымына зерттеушінің белсенді ықпал жасауы;Оқушыға зерттеушінің белсенді ықпал жасауы;Педагогикалық құбылысқа зерттеушінің белсенді ықпал жасауы

Педагогикалық эксперимент түрлері: B)айқындаушы D)қалыптастырушы F)салыстырмалы

Педагогикалық эксперимент: Оқытудың және тәрбиенің тиімді тәсілдері мен әдістерін, түрлері мен мазмұнын тексеруге бағытталады;Жаңа зерттеу материалын танып білуді болжайды;Болжамдарды тексеру үшін ғылыми негізделген тәжірибе.

Педагогикалық эксперименттің түрлері: Жасампаз.Лабораториялық.Табиғи.

Педагогиканың негізгі категориялары: Оқыту;Тәрбие;Білім беру.

Педагогиканың бөлімдері: Педагогиканың жалпы негіздері Оқыту мен тәрбие теориясы. Білім беру жүйесін басқару

Педагогиканың бөлімдері: Философияның жалпы негіздері. Педагогикалық процестің негіздері. Тұлға теориясының негіздері.

Педагогиканың бөлімдері:B) Педагогиканың жалпы негіздері. C) Оқыту және тәрбие теориясы. D) Білім беру жүйесін басқару.

Педагогиканың бөлімдері: Педагогиканың жалпы негіздері; Білім беру жүйесін басқару;Оқыту және тәрбие теориясы

Педагогиканың бөлімдері:Философияның жалпы негіздері;Педагогикалық процестің негіздері;Тұлға теориясының негіздері

Педагогиканың дамуы мен қалыптасуынаың палетті: Қоғамдық өмірде тәрбиенің ролінің артуы.

Педагогиканың нақты ғылымилық әдіснамалық принциптеріне жататын тұғырлар: B)тұлғалық D)іс-әрекеттік E)аксиологиялық

Педагогиканың нақты ғылымилық әдіснамалық принциптеріне жататын тұғырлар: Іс-әрекеттік;Тұлғалық.

Педагогиканың негізгі категориялары: В)Оқыту. D)Тәрбие. G)Білім беру.

Педагогиканың негізгі категориялары: Оқыту. Тәрбиелеу. Білім беру

Педагогиканың негізгі категориялары: Дамыту;Қалыптастыру;Білім беру

Педагогиканың негізгі категориялары: Тәрбие.Білім беру.Оқыту.

Педагогиканың негізгі қарастыратын негізгі мәселелері: Жеке адамның дамуы. Білім беру, тәрбиелеу. Туындаған қиыншылықтарды шешу. әдістемелік проблемаларды шешу.

Педагогиканың негізгі салаларын атаңыз: Жалпы педагогика, жоғары мектеп педагогикасы.Әлеуметтік педагогика, дефектология.Салыстырмалы педагогика, педагогика тарихы.

Педагогиканың теориялық қызметтеріне жатады. C) Түсіндіру.E) Анықтау.G) Болжау.

Педагогиканың теориялық функциясының іске асырылатын деңгейлері: A)болжамдық E)түсіріндірушілік H)практикалық

Педагогиканың технологиялық қызметтері: Ықпал таныту немесе жаңа амал тұрғысынан келу; Жобалау; Жаңалық ендіру

Педагогиканың технологиялық қызметтері: В) ЖобалауЕ) Жаңалық ендіру. Ғ) Ықпал таныту немее жаңа амал тұрғысынан келу.

Педагогиканың технологиялық қызметтеріне жатады: Жобалау; Жаңалау;Ықпал таныту

Педагогиканың технологиялық функциясының іске асырылатын деңгейлері:B)жобалаушылық C)жаңашылдық енгізу D) рефлексивтік

Педагогиканың технологиялық функциясының іске асырылатын деңгейлері: A)жобалаушылық /зерттеушілік/C)түрлендірушілік D)рефлексивтік

Педагогиканың философиялық негіздері C)неопозитивизм E)диалектикалық материализм G)прагматизм

Педагогтың жоспар құра білуі, ұйымдастыра білуі – бұл: Іс-әрекеттің соңғы нәтижелі моделін құру; Нәтижені болжай білу;Қарым-қатынасты басқара білу

Педагогтың жоспар құра білуі, ұйымдастыра білуі –бұл: Іс-әрекеттің соңгы нәтижелі моделін құру. Нәтижені болжай білу. Қарым-қатынасты басқара білу

Педаогика саласындағы зерттеулер-бұл: C) Білім заңдылықтары жөнінде жаңа мәліметтер алу. D) Білім беру жүйесінде жаңа мәліметтер алу. H) Ғылыми ізденіс процесі.

Перспективалар түрлері (А.С.Макаренко бойынша): алыс, жақын, орта

Пәндік саралау негізіне жатады: C)пәндік білім мазмұнын оқушылардың игеруі F)білімді терең игеруге деген қызығушылық Н)кәсіби іс әрекет түрлерімен айналысуға оқушыны бағдарлау

Пәндік саралауда басшылыққа алынбайды: С)діни ерекшеліктер Е)дүниетанымдық ерекшеліктер G)этникалық ерекшеліктер

Пәндік саралауда басшылыққа алынбайды: этникалық ерекшеліктер; ғылыми бағыттар;діни ерекшеліктер

Платон тәрбиелеуге көп ықылас білдірген: Ақыл-ойды;Еріктілікті;Сезімді

Платон тәрбиелеуде көңіл бөлді: C) Ақыл-ойды дамытуға E)Ерікті дамытуға F)Адамгершілікті дамытуға

Платон тәрбиелеуде көңіл бөлді: Сезімге; Ақыл-ойды дамытуға; Ерікті дамытуға

Платон тәрбиелеуде көңіл бөлді: Сезімге;Ақыл-ойды дамытуға;Ерікті дамытуға
Платонның көзқарасындағы тәрбие мақсаты: Ақыл-ойды тәрбиелеу;Еріктілікті тәрбиелеу;Сезімді тәрбиелеу

Платонның көзқарасындағы тәрбие мақсаты: С)ақыл-ойды тәрбиелеу Е)еріктілікті тәрбиелеу Н)сезімді тәрбиелеу.

Полимәдени тұлғасының құрамдас бөліктері: B)тарихи және құқықтық D)лингвистикалық және көркем-эстетикалық E)географиалық және планатаралых

ППП

ПППП

Проблемалық оқыту мәні: Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою;Оқуда мəселелерді шешу үшін оқушылардың өз бетінше оқу-ізденіс қызметтері ұйымдастырылады;Оқушыға дайын білім берілмей, одан проблемаларды ізденіс арқылы шешу талап етіледі.

процесі көп деңгелі және полиқұрылымдық құбылыс ретінде көрініс беруі D)іс-әрекетпен алмасуда ғана өмір сүруі

Психологиялық-педагогикалық зерттеудің әлеуметтік мотивтері: A)Кең мағынадағы әлеуметтік G)Тар мағынадағы әлеуметтік H)Ынтымақтастық әлеуметтік

ССССС

Сабақ: Күрделі психологиялық және дидактикалық процесс, онда оқушылармен педагогикалық қарым-қатынас жасау және тәрбиелеу міндеттері іске асырылады.Мақсатқа бағытталған мұғалім мен оқушылардың ұжымдық шығармашылық еңбегі.Қазіргі заманғы мектептегі оқытудың ұйымдастырудың негізгі формасы.

Сабаққа қойылатын дидактикалық талаптар: А)мұғалімнің білімділігі G)оқыту принциптерін жүзеге асыру Н)тиімді оқыту әдісін таңдау

Сабаққа қойылатын дидактикалық талаптар: Мұғалімнің білімділігі;Оқыту принциптерін жүзеге асыру;Тиімді оқыту әдісін таңдау

Сабаққа қойылатын талаптар: Д)сабақтың дидактикалық мақсатының айқындылығы Е)логикалық бірліктердің сақталуы Ғ)оқыту мен тәрбиенің бірлігі

Сабақтан тыс іс-әрекетте өзара әрекет ету бойынша тәрбие формалары: C)кештер D)ертеңгілік H)олимпиада

Сабақтан тыс тәрбие жұмыстары: C)кештер D)ертеңгілік H)олимпиада

Сабақты тиімді жоспарлау: Жұмыс жай-күйін жан-жақты және мақсатты есепке алу. Алдағы уақыттағы іс-әрекеттің негізгі мақсаттары мен міндеттерін анықтау. Алға қойылған міндеттерді шешетін тиімді жолдар мен тәсілдерді, құралдарды айқындау.

Сабақтың нәтижелігі байланысты: Оқу іс-әрекетінің нәтижесін болжай алуына;Оқушылардың оқу танымдық;әрекетін уйымдастыра алуына;Мұғалымнің дайындық деңгейіне

Сабақтың нәтижелілігі байланысты: Мұғалімнің дайындық деңгейіне, Оқушылардың оқу-танымдық әрекетін ұйымдастыра алуына, Оқу іс-әрекетінің нәтижесін болжай алуына

Сабақтың нәтижелілігі байланысты: Мұғалімнің дайындық деңгейіне; Оқушылардың оқу-танымдық әрекетін ұйымдастыра алуына.

Сабақтың нәтижелілігі байланысты: Д)мұғалімнің дайындық деңгейіне G)оқушылардың оқу-танымдық әрекетін ұйымдастыра алуына Н)оқу іс-әрекетінің нәтижесін болжай алуына

Сабақтың нәтижелілігі мыналарға байланысты: D) Мұғалімнің дайындық деңгейіне. G) Оқушылардың оқу-танымдық әрекетін үйымдастыра алуына. H) Оқу іс-әрекетін нәтижесін болжай алуына.

Сабақтың нәтижелілігі мыналарға байланысты: Мұғалімнің дайындық деңгейіне;Оқушылардың оқу-танымдық әрекетін ұйымдастыра алуына;Оқу іс-әрекетінің нәтижесін болжай алуына

Сананы қалыптастыру әдістері: Сендіру. Этикалық әңгіме. Түсіндіру.

Сананы қалыптастыру әдістері: Этикалық әңгіме;Түсіндіру;Дәріс

Сананы қалыптастыру әдістеріне жататды: A) Этикалық әңгіме.D) Түсініктеме.F) Сендіру.

Сананы қалыптастыру әдістеріне жататды: Этикалық әңгіме;Түсініктеме;Дәріс

Сананы қалыптастырудың әдістері: Сендіру;Этикалық әңгіме; Түсіндіру

Сауал- сұрақ әдістері: сауалнама; әңгімелесу; интервью алу

Сауалнама түрлері: D)ашық E)жабық G) аралас

Сауалнама түрлері: Аралас

Сауал-сұрақ әдістері: А)әңгімелесу.Е)интервью алу.Н)сауалнама.

Селевко Г.К. «педагогикалық технология» түсінігін үш аспектіде қарастырады: А) Ғылыми С) бейнелеулі іс-жүргізу Е) нақтылы іс-жүргізу

Синергетикалық тұғыр дегеніміз: жеке тұлғаның өзгеруінің бірнеше жолдары бар екенін мойындау. Психологиялық ерекшеліктерді қабылдау. Баланың ішкі әлеуетінің мүмкіндігіне сену.

Синергетикалық тұғыр дегеніміз: Ғылыми дүниетаным тәрбиесіЖеке тұлғаның өзгеруінің бірнеше жолдары бар екенін мойындау;Қиын жағдайдан «секіру» арқылы шығу мүмкіндігі;Баланың ішкі әлеуетінің мүмкіндігіне сену