postu sermek / kök salmak ---
ruhunu teslim etmek / öbür dünyayı boylamak / can vermek --- ,
S
sabahın körüğünde --- ,
sabrını taşırmak / çileden çıkarmak ---
sabun köpüğü / şişirilmiş balon / kof ---
saçını başını yolmak ---
sağ duyulu olmak / aklı başında olmak ---
sağ kolu olmak ---
sakız gibi yapışmak ---
senli benli olmak / içli dışlı olmak ---
sesini yükseltmek ---
seve seve / büyük bir zevkle / hayhay ---
sevinçten havalara uçmak / kabına sığmamak ---
sıcağı sıcağına --- ,
sıkboğaz etmek / tepesine binmek ---
sırık fasülyesi ---
sırılsıklam olmak / iliklerine kadar --- ,
sırtından vurmak ---
sırtını dönmek / yüz çevirmek ---
sinek avlamak / sıkıntıdan patlamak --- ,
Sittin sene ---
sivri dilli ---
sol tarafından kalkmak ---
soyup soğana çevirmek ---
sözünden çıkmamak / kılıbık olmak / bir dediğini iki etmemek ---
sözünden dönmek / yan çizmek ---
sudan ucuz / yok pahasına ---
suratına tükürmek ---
suyuna gitmek ---
Ş
şaka bir yana ---
şapa oturmak ---
şıp diye ---
şiire sığmaz ---
şimşekleri üzerine çekmek ---
T
tabanları yağlamak --- (),
tahtalı köye göndermek ---
tahtalı köyü boylamak ---
tahtası eksik ---
tam üzerine parmak basmak ---
tamı tamına / kuruşu kuruşuna ---
tanrının sevgili kulu olmak / kadir gecesi doğmak ---
taş çıkartmak / cebinden çıkartmak ---
taş üstünde taş bırakmamak / yerle bir etmek ---
taş yürekli / vurdumduymaz ---
|
|
taşı gediğine koymak / sözünü sakınmamak --- ,
tek vücut halinde ---
tekerine çomak sokmak ---
temel taşı ---
tepeden (yüksekten yukarıdan) bakmak ---
tepeden tırnağa / baştan aşağa --- ,
tepeden tırnağa süzmek / gözleriyle tartmak ---
tepesinin tasını attırmak ---
tepetaklak düşmek ---
tereyağından kıl çeker gibi --- ,
ters tarafından kalkmak --- ,
tıklım tıklım / iğne atsan yere düşmez ---
tıp deyip burnundan düşmek ---
tir tir titremek --- ,
toz kondurmamak / üzerine titremek ---
toz pembe görmek ---
tumturaklı konuşmak ---
tuzluya mal olmak ---
türünün son örneği / son mohikan ---
tüyleri diken diken olmak ---
U-Ü
uçan kuşa borcu olmak --- ,
uçsuz bucaksız / haddi hesabı yok ---
üstesinden gelmek ---
üstü kapalı (konuşmak) ---
üşengeç / uyuşuk ---
üzerine alınmak ---
V
vaktini öldürmek ---
var gücüyle ---
vara yoğa ağlamak ---
vara yoğa gülmek ---
vız gelmek / hiç takmamak ---
Y
yağ çekmek / yaranmaya çalışmak ---
yağmurdan kaçarken doluya tutulmak ---
yan gelip yatmak --- ,
yaş tahtaya basmak ---
yediği içtiği ayrı gitmemek --- -
yeni bir sayfa açmak ---
yer yarıldı içine girdi ---
yerden bitme ---
yere bakan yürek yakan ---
yerin dibine girmek / kimsenin yüzüne bakamamak ---
yerinde duramamak ---
yerinde yeller esmek --- ,
yoktan var etmek --- -
yoldan çıkmış / günahkar olmuş ---
yuvadan uçmak ---
yüreği hop etmek ---
yüreğine hançer saplanmak ---
yüreğine su serpilmek ---
yürütmek / iç etmek / üstüne oturmak --- ()
yüz çevirmek / elinin tersiyle itmek ---
yüzde yüz / mutlaka ---
Z
zar zor geçinmek / iki yakası bir araya gelmemek ---
|
|
zevzeklik etmek ---
zifiri karanlık ---
zihnini bulandırmak / kafasını karıştırmak ---
zil zurna / kör kütük sarhoş olmak ---
zincirden boşanmış gibi ---
zurnanın son deliği ---
Müzik Terimleri
( )
akardiyon ---
akort ---
allegro ---
alto (viyola) ---
andante ---
armoni ---
balalayka ---
bando ---
bariton ---
bas ---
bemol ---
borazan --- ,
C-Ç
caz ---
cura ---
çalgı (enstrüman) ---
D
darbuka ---
davul ---
düdük ---
düet ---
dümbelek ---
F
flüt ---
G
gam ---
gitar ---
gramofon ---
H
Harmonika ---
K
kanun --- (.)
kaval ---
keman ---
kemençe --- (.)
klarnet ---
klasik müzik ---
koro ---
kuart ---
kvinta ---
maestro ---
majör ---
mandolin ---
mazurka ---
melodi ---
metal müzik ---
minör ---
mızıka ---
müzikal ---
müzikçi (müzisyen) ---
N
ney ---
nota ---
obua --- (.)
oktav ---
opera ---
orkestra ---
piyano ---
piyanist ---
pop müzik ---
S
saksofon ---
saz ---
senfoni ---
serenata ---
sipsi ---
sol anahtarı ---
solo ---
tambur ---
tempo ---
tenor ---
tiz --- ,
ton ---
trio ---
trompet --- (.)
Z
zil ---
zurna ---
Spor Terimleri
( )
A
açık tribün ---
aikido (aykido) ---
altın gol ---
amatör lig ---
amerikan futbolu ---
antrenör ---
aut ---
B
basketbol ---
basketbolcu ---
bilardo turnuvası ---
bisiklet yarışları ---
blok ---
boks ---
boksör ---
buz hokeyi ---
buz pateni ---
C
ceza alanı ---
cirit atma ---
D
degaj ---
deplesman ---
devre arası ---
disk atma ---
E
engelli koşu ---
eskrim ---
F
faul ---
file ---
forma ---
forvet ---
futbol ---
futbol federasyonu ---
futbolcu ---
G
gol ---
golf ---
gülle atma ---
güreş ---
H
hakem ---
halter ---
hava atışı ---
hentbol ---
hokey ---
J
Jimnastik ---
jokey (cokey) ---
judo ---
K-L
kale ---
kaleci ---
kaleci antrenörü ---
kale direği ---
karate ---
köşe direği ---
köşe vuruşu (korner) ---
kung fu ---
libero ---
M
maç ---
masa hakemi ---
maraton ---
|
|
motorsiklet yarışları ---
milli maç ---
O
okçuluk ---
olimpiyat ---
orta saha ---
P-R
pas ---
penaltı ---
perdeleme ---
pres ---
Rekor ---
Ribaunt ---
S-Ş
sağ bek ---
seyirci ---
sırıkla atlama ---
sol bek ---
spor ---
spor toto ---
spor yazarı ---
su altı sporları ---
su sporları ---
sörf ---
şampiyon ---
şut ---
T
taç ---
taekwondo (tekvando) ---
takım ---
takım kaptanı ---
teknik direktör ---
teknik faul ---
tenis ---
tenisçi ---
top ---
turnike ---
U
uzatma dakikaları ---
V
veyzbol ---
voleybol ---
vücut geliştirme ---
Y
yan hakem ---
yelken ---
yüksek atlama ---
Teknik Terimler
( )
A
aerodinamik (ayrodinamik) ---
aksesuar ---
akümülatör ---
alabora ---
amatör ---
amortisman ---
amper ---
antifiriz ---
aritmatik ---
artı ---
aspiratör ---
ateş bobini ---
atık gaz ---
B
bağlantı ---
balans ---
balata ---
basıc (beyzik) ---
batarya ---
benzin ---
benzinli motorlar ---
beygir gücü ---
bilgisayar ağ ---
bilgisayar kasası ---
bilim ---
bölme ---
Boxer motor --- Boer
byte (bayt) ---
Buji ---
C-Ç
cankurtaran simidi ---
cebir ---
CD-ROM (sidi-rum) --- -
chat (çet) ---
civata ---
conta ---
çamurluk ---
çarpma ---
çıkarma ---
çiftli ateşleme ---
çip ---
D
debriyaj ---
defaransiyel ---
demirdöküm --- ()
deniz feneri ---
dijital ---
dikiz aynası ---
dinamo --- ()
dinamometre --- ()
dingil --- ,
direksiyon --- ()
direnç --- .
disk frenler ---
disket ---
distribütör ---
dişli ---
dizayn ---
dizel motor ---
download --- ,
dümen --- (),
düz silindir ---
E
egzoz ---
ekran kartı --- (AGP)
eksi ---
elektrikli ızgara ---
elektrolit ---
elektromanyetik ---
emniyet kemeri ---
e-mail (e-meil) ---
F
fare ---
filtre ---
fren ---
fritöz ---
G
gaz pedalı ---
gazlı ocak ---
|
|
geometri ---
gres yağı ---
greyder / grayder ---
güverte ---
H
halat ---
hararet ---
hava akımı ---
hava soğutmalı motor ---
hava yastığı ---
havalandırma sistemi ---
hızlandırıcı ---
hidrolik fren ---
I-İ-J
ısı göstergesi --- ()
ışık akımı ---
içten yanmalı motorlar ---
iki silindirli motor ---
iletişim hattı ---
internet ---
iskandil ---
işlemci ---
jant --- ()
jeneratör ---
jikle mekanizmasi ---
K
karbondioksit ---
karbüratör ---
kartuş ---
katalizatör ---
kasko ---
kilometre ---
klavye ---
klima ---
kompresör ---
kondansatör ---
Kontak ---
kontrol paneli ---
L
lamine ön cam ---
lan (layn) ---
lastik ---
link --- ()
M
marş motoru ---
megabyte (megabayt) ---
mekanik ---
metrekare ---
metreküp ---
mıknatıs ---
mikroskop ---
mikrosoft ---
mil ---
modem ---
moment ---
monitör / ekran --- /
motor ---
motor yağı ---
motor sporları ---
motorin ---
MP3 (empe-üç) --- 3
multimedia (multimedya) ---
N
negatif kutup ---
network (netvörk) ---
normal benzin ---
O-Ö
oktan ---
online (onlayn) ---
orsa ---
oto market ---
otomatik vites ---
önden çekişli ---
özel seri ---
özgül ağırlık ---
P
palanga --- ,
petekli radyatör ---
piston ---
platin ---
port ---
pompa --- ,
propan ---
pusula ---
R
radyatör ---
RAM --- ()
regülatör ---
rota ---
rulman ---
S-Ş
sancak ---
segman ---
sentetik yağlar ---
ses kartı ---
ses kolonu ---
server (sörvır) ---
sıvılaştırılmış petrol gazı ---
silgeç ---
silindir ---
silyon feneri ---
sis işareti ---
site ---
soğutma sistemi ---
standart özellik ---
supap --- ,
su pompası ---
süper benzin ---
sürtünme --- ,
şaft ---
şamyel ---
şarj dinamosu ---
şasi ---
T
takometre ---
tayfa ---
tekerlek silindiri --- ()
teknik analiz ---
teknoloji ---
terminal ---
termostat ---
tersane --- ,
test verileri ---
traktör ---
transistör ---
turbo ---
türbulans ---
U-Ü
uzaktan kumanda ---
V
V motor ---
vakum ---
veri tabanı ---
veri transferi ---
vinç ---
vites --- ,
Y
yağ filtresi ---
yağ segmanı ---
yakıt deposu ---
yazıcı ---
W
windows (vindovs) --- windows
winzip (vinzip) ---
wolkman (volkmen) ---
word (vord) ---
Tıp Terimleri
( )
A
abse ---
absorbsiyon --- ,
adale --- ,
|
|
adranalin ---
akson --- ( )
akustik sinir ---
alerji ---
ameliyat ---
amip ---
amnezi ---
anafor --- ,
analiz ---
analjezi ---
anatomi ---
anemi ---
anestezi ---
antiseptik ---
antitoksin ---
antiviral ---
antibiyotik ---
antipati ---
anüs ---
aort ---
apandis ---
aspirin ---
astım ---
B
bağımlı --- ,
bağırsak --- ,
bağışıklık ---
bakteri ---
bandaj --- ,
barbitürat ---
basil --- ,
beriberi --- ,
boğmaca ---
bronşit ---
bulaşıcı --- ,
C-Ç
cerrah --- ,
çıban --- ,
çiçek ---
çil ---
D
dejenerasyon ---
depresyon ---
dermatoloji ---
dezenfeksiyon ---
difteri ---
diş hekimi ---
diyabet ---
diyaliz ---
dizanteri ---
doku ---
düşük --- ,
E
ekzama ---
embriyo ---
enfaktüs ---
epitel ---
estetik ---
F
fermantasyon ---
fobi ---
G
gastrit ---
gastrolit ---
göz hekimi ---
guatr ---
gudde ---
gudruf ---
grip ---
H
hamile --- ()
hallüsinasyon ---
hastalık ---
hematolog ---
hemoglobin ---
hepatit ---
hipertansiyon ---
hipnoz ---
histeri ---
I-İ-J
ırsi ---
illizyon ---
imbesil ---
iris ---
istidat ---
jinekoloji ---
K
kangren ---
karakter ---
kardiyolog ---
kardiyoloji ---
katarakt ---
keratin ---
kızamık ---
kist ---
klinik ---
koma ---
kolera ---
kolesterol ---
kritik ---
kronik ---
kürtaj ---
L
lohusa --- ,
lösemi ---
M
melankoli ---
menenjit ---
menisküs ---
menopoz ---
metabolizma ---
mitoz ---
morfin ---
N
narkotik ---
narkoz ---
naturel --- , .
nefes borusu ---
nevroz ---
nöroloji ---
O-Ö
obje --- ,
onkoloji ---
operasyon ---
optik ---
otopsi --- ,
ödem ---
östaki borusu --- ( )
ötenazi ---
P
pankreas ---
paranoya ---
parazit ---
pataloji ---
pediatri ---
pepsin ---
periyodik ---
poliklinik ---
prostat ---
protez ---
prototip ---
psikanaliz ---
psikiyatri ---
psikolog ---
psikoz ---
padyoloji ---
padyoterapi ---
R
rahim ---
ritim ---
S-Ş
safra ---
safra kesesi ---
sempati --- ,
sendrom ---
sinüzit ---
siroz ---
sıtma ---
sperm ---
sümüksel ---
süt bezesi ---
şırınga ---
şizofreni ---
T
tartar ---
telepati ---
tenya ---
tromboz ---
Ü
ülser ---
üroloji ---
ürin ---
V
varis ---
vetejeryan ---
verem --- vurgun --- ,
Y
yanık ---
yemek borusu ---
yorgunluk ---
Kısaltmalar
(c)
AA - Anadolu Haber Ajansı ---
ABD - Amerika Birleşik Devletleri --- -
ABS - Anti blokaj fren sistemi ---
AET - Avrupa Ekonomik Topluluğu ---
BAE - Birleşik Arap Emirlikleri --- -
BDT - Bağımsız Devletler Topluluğu --- -
BMT - Birleşmiş Milletler Teşkilatı --- -
CHA - Cihan Haber Ajansı ---
DGM - Devlet Güvenlik Mahkemesi ---
DSİ - Devlet Su İşleri ---
EURO - Avrupa Para Birliği --- EPO -
GAC - Güney Afrika Cumhuriyeti --- - -
IMF - Uluslararası Para Fonu --- -
ITO - Uluslararası Ticaret Örgütü --- -
İHA - İhlas Haber Ajansı ---
İSO - İstanbul Sanayi Odası ---
İTO - İstanbul Ticaret Odası ---
İTÜ - İstanbul Teknik Üniversitesi ---
KDV - Katma Değer Vergisi --- - H
KİT - Kamu İşletmeler Topluluğu ---
KKK - Kara Kuvvetleri Komutanlığı ---
LTD - Limited Şirket --- - O
MEB - Milli Eğitim Bakanlığı ---
MİT - Milli İstihbarat Teşkilatı ---
MTA - Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü --- ( - )
NATO - North Atlantic Treaty Organization --- -
- Orta Afrika Cumhuriyeti ---
ODTÜ - Orta Doğu Teknik Üniversitesi --- ()
PTT - Posta Telefon Telgraf ---, ,
TBMM - Türkiye Büyük Millet Meclisi --- (
TC - Türkiye Cumhuriyeti ---
TCDD - Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları ---
TDK - Türk Dil Kurumu ---
THY - Türk Hava Yolları ---
TMO - Toprak Mahsülleri Ofisi --- -
TÖMER - Türkçe Öğretim Merkezi ---
TSE - Türk Standartları Enstitüsü ---
TSK - Türk Silahlı Kuvvetleri --- -
UEFA - Avrupa Futbol Ligi --- -
YÖK - Yüksek Öğretim Kurumu ----
YSE - Yol, Su, Elektrik --- , ,
YSK - Yüksek Seçim Kurulu ---
WHO - Dünya Sağlık Örgütü --- -
Kaynaklar
()
Büyük Türkçe - Rusça Sözlük ( - ), Moskova 1998
İmla Kılavuzu, ( ) Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1993
Ordulu, M.A., Deyimler Sözlüğü, ( ) İstanbul 1993
Süer, Ö.A., Rusça Türkçe Deyimler Sözlüğü ( - ), Kültür Bakanlığ Yayınları, Ankara 1999
Türkçe Sözlük, ( ) Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1988
-