Ротаның байқауы Саптық байқау үшін рота өрістетілген екі қатарлы сапқа түрғьпылады: рота командирі рота ортасының алдыңғы жағында сегіз адымда, рота сержанты - басқару тобыньщ он жақ қапталында, белгі беруші-барабаншы - рота сержантьшан оңға қарай екі адымда, рота командирінің орынбасарлары - белгі беруші-барабаншыдан онға қарай екі адымда, рота старшинасы ротаның сол жақ қапталына тұрады.
Байқау өткізетін бастық 40-50 адым жақындағанда рота командирі «Рота, ТІК Т¥Р, назар оң-ҒА (сол-ҒА, орта-ҒА)» командасын береді.
Рота командирі команда бере отырып, қолын бас киіміне апарады, байқау өткізетін бастыққа саптық адыммен келеді, оған екі-үш адым қалғанда оның алдына токтайды және баяндайды.
Мысалы: «Подполковник мырза. Бірінші рота саптық байкау үшін сапқа тұрғызылды. Рота командирі капитан Дүйсекеев».
Рота командирі баяндап болғаннан кейін оңға (солға) бұрылумен бір уақытта сол (он) аяғымен жаныңа қарай бір адым жасайды және бастықты алға қарай өткізіп жіберіп, оньщ соңынан бір-екі адымда және кольш бас киімінен түсірмей саптың сыртқы жағынан жүреді.
Белгі беруші-барабаншы рота командирінің «Назар оң-ҒА (сол-ҒА, орта-ҒА)» командасы бойынша «Жорықтық маршты» соға бастайды (9-қосымша); рота командирі байқау өткізетін бастықтың алдына келіп тоқтағанда белгі беруші-барабаншы барабанды соғуды токтатады, ал рота командирі баяндап болғаннан кейін оны жалғастырады.
Байқау өткізетін бастық он қапталдан солға қарай рота сабының мандайшебін шолып өткеннен кейін саптың ортасьша шығады, ротаның жеке құрамымен сәлемдеседі, «ЕРКШ Т¥Р» командасын беруге рұқсат етеді және рота командиріне байқауды жалғастыру туралы қажетті нүскаулар береді. Бастық рота сабы ортасының алдына келгеннен кейін белгі беруші-барабаншы соғуды токтатады.
Рота командирі «ЕРКІН ТҰР» командасын береді, қолын бас киімінен түсіреді, байкауды өткізетін бастықка саптық жазбаны іапсырады, ал одан нұсқаулар алғаннан кейін оларды орындауға кіріседі.
Ротаның байқауы жеке құрамның бар болуын, әскери қызметшілердің сырткы пішінің, жабдықтар мен қару-жарақтың жай-күйін тексеруден басталады; одан кейін бөлімшелер, взводтар мен рота жеке саптық машыктарының және саптық үйлесімділік дәрежесі, рота құрамында саптық әндерді орындау шеберлігі тексеріледі.
Рота байкау өткізетін бастықтың алдынан взвод бойьшша, бір сызықтык (екі сызықтык) арақашықтықта; взводтар - «қарубауға» күйіндегі немесе байкау өткізетін бастықтын командасы бойынша басқа күйдегі қаруы бар үш (төрт) лек бойынша салтанатты шерумен жүріп өтеді. «Кеудеге» күйіндегіавтоматтар сол қолмен сағағынан және ұнғы бастырмасынан ұсталады.
Рота байкау өткізетін бастықтың жаныңан өткен кезде сызықтықты білдіретіндер жетекшінің белгісі бойынша қаруды «қарубауға» күйіне алады, оңға бұрылады, бір лекпен жүгіріп ротаны куып жетеді және ротаның сол жақ қапталына сапқа түрады.
Әнмен жүріп өту үшін рота командирі ротаны қайта еапка тұрғызьш, бағыттаушы взводтың алдында сегіз адымда түрады және: «Рота, ТІК Т¥Р. Әндетіп өту үшін, взвод бойынша, арақаіныктык елу метр, бірінші взвод тура, қалғандары он-ҒА». «Қарубау-ҒА». «Адым - БАС» командасын береді, одан кейін он аяғьшың ұшымен сол қол жаққа қарай жылдам артқа бұрылады және сол аяғымен қозғалысты ротамен бір уақытта бастайды.
«Әндетіп өту үшін» командасы бойынша мыналар саптан шығады және: рота командирінің орынбасарлары - рота командирінен екі адымда, взводтардын командирлері -өз взводтары алдында екі адымда, белгі беруші-барабаншы - рота командирінің орынбасарларынан кейін екі адымда, рота сержанты - басқару тобыньщ алдында екі адымда тұрады.
Орындалатын комаңда бойыяша барльщ рота қозғалысты бастайды, бірінші взвод (басқару тобы) әнмен жорықтық адыммен тура қозғалады және келесі әрбір взвод бірінші взвод (басқару тобы) тұрған жерге жеткен кезде солға қарай бұрылады, орныңда адымдайды және түзеледі. Алда келе жатқан взвод командамен көрсетілген арақашыктыкка жеткен кезде кейіннен келе жатқан взвод командирі «Взвод, әндетіп - ТУРА» деп команда береді. Осы команда бойынша взвод әнмен жорықтық адьшмен қозғалысты бастайды.
Батальонның байқауы
Саптық байқау үшін батальон взводтык лектер сызығына өрістетілген сапқа немесе екі қатарлы сапқа тұрғызылады; батальон командирі батальон ортасыньщ алдыңғы жағында 10 адымда тұрады; барлық батальонның белгі беруші-барабаншылары бағыттаушы рота (басқару тобының) командирінен оңға қарай екі адымда он жақ қапталға бір қатарлы сапқа тұрғызылады; батальон командирінің орынбасарлары белгі беруші-барабаншылардан онға қарай екі адымда түрады. Егер батальон жаныңда оркестр бар болса, белгі беруші-барабаншылар қапталға шақырылмайды, ал оркестр оң жақ қапталдағы рота командирінен одға қарай екі адьгмда тұрады.
Бастықты қарсы алу рота үшін көрсетілген тәртіппен жүргізіледі. Бастықтың еәлемдесуінс жауап бергеннен кейін батальон командирінің «ЕРКГН Т¥Р» командасы бойынша роталардың командирлері саптан шығады және өз роталары орта тұсының алдында бес адымда түрады.
Батальон байкауды өткізетін бастықтың алдынан рота бойьшша, бір сьгзықтык (екі сызықтық) арақашықтыкта; роталар - үш (төрт) лекпен өтеді.
Салтанатты шерумен өту басталар алдында батальон командирі бір лектегі батальонның он жақ қапталында сызықтыкты білдірушілері бар бола отырып көрсетілгендей батальонды қайта сапқа тұрғызып, (сапқа тұрғызып), бағыттаушы рота (батальон басқармасы) алдында сегіз адымда түрады және: «Батальон, ТІК Т¥Р. Салтанатты шеруге, рота бойынша, бір сызьщтык (екі сызықтық) арақащықтыкта, бірінші рота тура, қалғандары оң-ҒА». «Қарубау-ҒА («Автоматтарды КЕУДЕ-ГЕ»)». «Назар оңға, адым - БАС» командаларын береді.
«Салтанатты шеруге» командасы бойьшша кысқа жолмен мыналар шығады және: батальон командирінің орынбасарлары - батальон командирінен кейін екі адымда екі қатарлы сапта, роталар командирлері - өз роталарының алдьшда алты адымда, олардан кейін екі адымда - олардын орынбасарлары, взводтар командирлері — өз взводтары алдында екі адымда, байланыс взводының командирі (батальон штабы бастығының кемекшісі) -батальон басқармасының алдында екі адымда тұрады. Роталык белгі беруші-барабаншылар жетекшінің командасымен алға шығады және батальон өтетін сызықка мандайшебімен байқау өткізетін бастықка қарама-қарсы, батальонньщ бастапкы орныңа бірнеше адым жақын түрады. Егер батальон жаныңда оркестр болса, ол осы команда бойынша белгі беруші-барабаншыларға көрсетілген орынға тұрады.
Батальонның соңғы бөлімшесі байқау өткізетін бастықтын жаныңан өтіп бара жатқанда белгі беруші-барабаншылар соғуды (ойнауды) токтатпастан, жетекші белгі беруші-барабаншыньгн (әскери дирижердын) командасы бойынша қозғалысты тура бастайды, ал салтанатты шерумен өту сызығьша шығумен жетекші белгі беруші-барабаншының (әскери дирижердын) соңьшан оң иығымен енеді және бастық алдынан саптық адыммен өтеді. Бастықтан бір-екі сызықтыкка өткеннен кейін белгі беруші-барабаншылар (оркестр) соғуды (ойынды) токтатады.
Әнмен жүріп өту үшін батальон командирі бағытгаушы ротаның (батальон басқармасы) алдында сегіз адымда түрады және: «Батальон, ТІК Т¥Р. Әндетіп өту үшін, рота бойынша, арақашықтық 50 метр, бірінші рота (батальон басқармасы) тура, қалғандары оң-ҒА». «Қарубау-ҒА». «Адым - БАС» командаларын береді. «Әндетіп өту үшін» командасы бойынша кьюка жолмен мыналар шығады: батальон командирінің орынбасарлары - батальон командирінің артында екі адьшда, роталар командирлері - өз роталарыньщ алдында алты адымда, олардын орынбасарлары - олардан кейін екі адымда, взводтар командирлері - өз взводтары алдында екі адымда, роталык белгі беруші-барабаншылары - роталар командирлері орынбасарларынан кейін екі адымда түрады.
Батальонды, сызықтыкты білдіретіндердің шыкканың, сондай-ақ салтанатгы шерумен және әнмен жүріп өтуді тексеру роталар үшін көрсетілгендей жүргізіледі.
