Бағдарлама құрылымы

Бағдарлама түсіндірме жазба, мектепке дейінгі ересек жастағы балалардың тіршілік әрекетін ұйымдастыру, күн тәртібінің үлгісі, базалық мазмұны ұйымдастырылған оқу-іс-әрекетінде жүзеге асатын бес білім беру салаларының бағдарламалық мазмұнынан тұрады.

Бағдарламада ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің әр түрі бойынша бағдарламалық материалды меңгеру көрсеткіштері ұсынылады.

Қосымшада:

1) қимылды ойындардың шамалық тізімі;

2) ұсынылатын көркем әдебиет шығармалары;

3) сурет салу, жапсыру, мүсіндеуден сабақтардың шамалық тақырыптары;

4) өнермен таныстыру үшін шамалық шығармалар;

5) музыкалық репертуар мен музыкалық-дидактикалық ойындар беріліп отыр.

Бақылау сұрақтары:

1.Курстың нысаны мен пәні, мақсаты мен міндеттері, бастауыш білім беру жүйесіндегі орны мен рөлі қандай?

2.Бастауыш мектептің басқа пәндерімен байланысын ата.

3.Бастауыш математикалық білім берудің мемлекеттік стандарты мен оқу бағдарламасы қандай?

4. Мектепалды дайындық пен бастауыш мектептен кейінгі сыныптардың математика бағдарламалары. Кіші жастағы оқушыларға математиканы оқытудағы бағыттылық пен сабақтастықты ата.

 

Әдебиеттер:

1.Оспанов Т.К., Кочеткова О.В., Астамбаева Ж.Қ. Жаңа буын оқулықтары бойынша математиканы оқыту әдістемесі. 1-4-сыныптар. - Алматы: «Атамұра», 2005.

2.Т.Қ.Оспанов, Ш.Х.Құрманалина, С.К.Құрманалина. Бастауыш мектепте математиканы оқыту әдістемесі. - Астана, «Фолиант», 2007.

3.Кдырбаева А.А. и др. Внеклассная работа по математике в начальной школе. - Алматы, 2000.

4.Астамбаева Ж.Қ. Бастауыш мектепте математиканы оқыту теориясы мен технологиясы. (Практикалык, лабораториялық сабақтар, СОӨЖ). - Алматы, 2008.

 

Лекция 3

Тақырыбы: Оқу пәні ретіндегі математиканың мазмұндық-процессуалдық сипаттамасы.

Жоспар

1.Бастауыш математикалық білімнің базалық мазмұны. Математиканы оқытудың сыныптар, циклдер мен деңгейлер бойынша кіші жастағы оқушылардың құзыреттілігіне (пәндік, коммуникативтік, ақпараттық, проблеманы шешу) қойылатын талаптар.

2.Бастауыш сыныптарда математиканы оқытудың әдістері, құралдары мен ұйымдастыру формаларының жүйесі. Математикадан оқу-әдістемелік топтама және оның құрамына енетін әр құралдың мәні, кызметі, ерекшеліктері.

3.Математикадан оқушылардың жетістіктерін бағалау жүйесі. Математиканы оқыту нәтижелерін диагностикалаудың, тексеру мен бақылаудың түрлері.

 

1. Бастауыш мектепте математиканы оқыту барысында көзделген мақсатқа сәйкес мектеп түлегінің негізгі құзырлығы төмендегінше анықталады: 1. Құндылықты бағдарлы құзыреттілік - оқушының қоршаған ортаны бірдей қабылдайтын қабілеті, жоғары әдептілік құндылықтар негізінде жасампаз қоғам өмірінде өзінің рөлін таба білу біліктілігі, азаматтылығы мен елжандылығы. Бұл құзыреттілік өмірдегі түрлі жағдайларда шешім қабылдай білу білігін қамтамасыз етеді. Ең бастысы, өзінің Отаны- Қазақстанның патриоты болу, азаматтық белсенділігін көрсету, саяси жүйені түсіну болып жатқан әлеуметтік жағдайларға баға бере білу.

2. Мәдениеттанымдық құзыреттілік жалпы адамзаттық мәдениет жетістері негізіндегі іс әрекет тәжірбиесін және қоғамдағы дәстүрлер мен жеке, отбасылық және әлеуметтік өмірдің мәдениет негіздерін, этномәдениеттік құбылыстарды игеруге мүмкіндік беретін ұлттық ерекшеліктерін тани білу.Адам мен қоғамның дамуындағы ғылымның рөлін түсіну.Өзі халқының мәдениеті мен әлемнің мәдени көптүрлілігін түсіну және бағалауға мүмкіндік беретін мүмкіндік беретін мәдени демалыс қызметін тиімді ұйымдастыру тәсілдерін игеру; рухани келісім мен толеранттылық идеяларына бейім болу. 3. Оқу-танымдық құзыреттілік- оқушының зерттеу әрекеті мен өзіндік оқу танымдық процесін қамтамасыз ететін кешенді құзырлылық.Бұл құзырет өзінің білімділік қызметін ұйымдастыра білуді, тиімді жоспарлай білуде, сәйкес функционалдық сауаттылық талаптары негізіндегі білімді игеруде әлемнің ғылыми бағытын түсінуге ізденушілік зерттеушілік әрекет дағдыларын игеруге мүмкіндік беретін өзінің әркетіне талдау және қорытынды жасау тәсілдерін қарастырады. 4. Коммуникативті құзыркттілік – адамдармен өзара әрекет пен қарым-қатынас тәсілдерін білуді, түрлі әлеуметтік топтарда жұмыс істеу дағдыларын, қоғамдағы түрлі әлеуметтік рөлдерді орындауды, өмірдегі нақты жағдайларда шешім қабылдау үшін байланыстың түрлі обьектілерін қолдана алу білгін мемлеттілік тіл ретінде қазақ тілінде, халықаралық қатынаста шетел тілінде қатынас дағдылары болуын қарастырады. 5. Ақпараттық-технологиялық құзыреттілік- бағдарлай білу, өз бетінше іздей білу, талдай, таңдай білу, өзгерте білу, сақтай білу, білім мен ақпаратты ақпараттық технологиялар мен ткхникалық обьектілердің көмегімен жеткізуді жүзеге асыра білу және интерпретациялық білігі.

6. Әлеуметтік-еңбекқұзыреттілігі отбасылық, еңбек, экономикалық, саяси, қоғамдық қатынастар саласындағы белсенді азаматтық- қоғамдық тәжірбие мен білімге ие болуды білдіреді.Бұл құзырет әлеуметтік- қоғамдық жағдайларға нақты талдау жасай білуді шешім қабылдай білуді, түрлі өмірлік жағдайларда жеке басына және қоғам мүддесіне сәйкес ықпалды ете білуді қарастырады. 7. Тұлғалық өзін-өзі дамыту құзыреттілігі. Бұл құзырет отбасылық, еңбек,экономикалық және саяси қоғамдық қатынастар саласындағы белсенді азаматтық-қоғамдық қызмет білімі мен тәжірбиесінің болуын білдіреді.Құзырет нақты әлеуметтік-қоғамдық жағдайларға талдау жасай білуді,түрлі өмірлік жағдайларда(өзінің мүмкіндігін нақты перспективалық жоспарлаумен салыстыра білу және қызметін өзіндік қадір-қасиет сезімімен ұйымдастыра білу өзінің өмірі мен ісіне жауапты қарау) жеке және қоғам пайдасына сәйкес шешім қабылдауды және ықпал етуді қарастырады.

2. Бастауыш сыныптарға арналған математикадан оқу әдістемелік топтама түрлері төмендегіше:

1.Қазақстан Республикасы бастауыш білімнің мемлекеттік стандарты;

2. Бағдарлама;

3. Оқулық;

4. Дәптер N1,N2;

5. Математиканы оқыту әдістемесі, 1-4 класс;

6Математикадан дидактикалық материалдар, 1-4 класс;

7.Математикадан дидактикалық ойындар және қызықты тапсырмалар, 1-2 класс;

8. Көрнекі көрсету кестесі, 1-класс. Көрнекі көрсету кестелеріне әдістемелік нұсқау; үлестірмелі дидактикалық материалдар;

9. Көру-есту техникалық құралдарына арналған материалдар;

10. Ата-аналарға арналған түсіндірме.

Бағдарлама 3 бөлімнен тұрады:

1.Түсіндірме бөлімі. Онда математиканы оқытудың мақсаты, мазмұны, әдіс-тәсілдері айтылған.

2.Білім мазмұнының сынып арқылы бөлінуі.

3.Оқушылардың математикалық дайындығына қойылатын талаптар 2 деңгейде барлық оқушыларға міндетті және мүмкін деңгей.

2.Шағын жинақты бастауыш мектептематематиканы оқыту құралдарына сипаттаманы қарастырайық:

Оқулық –ең негізгі оқу құралы. 1-4 сыныптарға арналған математика оқулықтарының әрқайсысында дамыта оқыту және білімнің дидактикалық бірлігін ірілендіру техналогиясы басқа да әдіс-тәсілдер үйлесімін табатындай ара-қатынаста қолдану арқылы дамыта оқыту идеясын жүзеге асыруға бағыттайды және оның бағдарлануына міндеттейді. Сонда дамыта оқыту техналогиясы жетектеуші; ал дәстүрлі оқытудың және білімнің дидактикалық бірлігін ірілендірудің технологиялары бағындырылған және жетектелуші ретінде пәнді оқыту процесінде көрініс табуы тиіс.

Математика дәптері.

Оқулықпен етене бірлікте болатынжәне өте тығыз байланысты құрал-математика дәптері. Осы құралдың мақсаты – сабақ үстінде оқушылардың практикалық білігі мен дағдыларын қалыптастыру және білім деңгейін анықтау. Дәптердегі материал оқулықпен сәйкестендіріле отырып әр сабаққа бөлінген және N1-дәптердің жоғары оң жақ бұрышында көрсетілген оқулықтың бетіне орай, ал N2- дәптердің жоғарғы оң жақ бұрышында көрсетілген кезекті сабақтың реттік нөмеріне орай қолданылады. Көпшілік жағдайларда дәптердің әр беті екі сабаққа лайықталған, әр сабақтың үлесі көгілдір қалыңдау сызықпен бөлінген бөліктер болып табылады.

Дәптерлерде әр алуан жаттығулар берілген. Оларды орындау барысында оқушылар суреттерді бояйды, суреттер салады, сызықтар жүргізеді, кесінділер сызады,кез-келген геометриялық фигураларды сызады, цифрларды жазады,математикалық жазулады орындайды, кесінділерді толтырады жәнеосындай бағыттардағы жазбаша жұмыстың қайсысын орындау керектігі әр дәптердің қолданылу мерзіміне орай ыңғайластырылған, өйткені N1-дәптер – бірінші оқу жарты жылдығында, ал N2-дәптер екінші оқу жарты жылдығында пайдаланылады.