Анатомиялық топографиясы: алдында — төменгі жақ сүйегінің иек бөлімі, шет қапталдарында оң және сол қос қарынша бұлшықетінің алдыңғы қарынша бөлігі, үстінде — жақ-тіласты бұлшықеті, артында — тіласты сүйегінің денесі, төменінде — мойынның меншікті фасциясы. Бұл жерде бұлшықет арасы борпылдақ клетчаткасы және 2—4 иекасты лимфа түйіндері орналасқан. Бүл аймақта іріңді қабынудың пайда болуына лимфа түйіндерінің қабынуы және төменгі күрек тістердің түбір ұшында инфекция ошағының болуы себепші деп есептеледі.
Клиникасы. Екінші иек тәрізді қатты ауыратын инфильтрат пайда болып, бет аумағы ұзарғандай көрінеді. Жалпы көрінісі онша ауыр емес. Ауыз ашу шектелмеген, ауыз қуысы түбінің шырышты қабығы өзгермеген, тек әбден асқынған жағдайда шырышты қабық домбығады, ал тері қабатында — қан кернеп қызару және флюктуация пайда болады.
Іріңді шығару үшін иекасты аймағының терісін ортаңғы сызықпен ұзындығы 2—2,5 см етіп тіледі де, қан тоқтатқыш қысқашпен тіндерді жылжытып (сырып), ірің шыққанға дейін ашады. Жараға дренаж қойып таңады.
Төменгі жақасты үшбұрышының абсцестері мен флегмоналары. Үшбұрыштың анатомиялық шегі: төменгі жақ сүйектің төменгі қыры, қос қарынша бұлшықетінің алдыңғы және артқы қарыншалары, үстіңгі шегі — жақ-тіласты бұлшықеті, астыңғы шегі — мойынның меншікті фасциясының беткей қабықшасы. Жақасты кеңістігін толтырып тұратын клетчаткада жақасты сілекей безі, бет артериясы, алдыңғы бет венасы лимфа туйіні орналасады. Бұл жерге инфекция — кешеуілдеп жарып келе жатқан үшінші азу тістен, төменгі үлкен және кіші азу тістердің түбір ұшында болатын қабыну процестерінен тарайды. Жақ астында ауыратын ісік пайда болып, жұтынуда ауырсынады. Жақасты үшбұрыштығының тереңінде тығыз, ауыратын инфильтрат пайда болып, тері қабаты керіле бастайды. Коллатеральды домбығу күшейіп, төменгі жақ сүйек қимылында ауырсынады. Төменгі жақасты аймағының және 2-3 дәрежелі жақ флегмонасы қарысуы болуы мүмкін. (21-сурет)
21-сурет. Төменгі жақасты аймағының флегмонасы.
Флегмона — даму шыңына жете бергенде, дене қызуы 3 8— 3 9° көтеріліп, науқастың жалпы жағдайы нашарлап, тәбеті мен ұйқысы бұзылады. Іріңді зат мойынға жұтқыншақ маңы кеңістігіне және ауыз қуысы түбіне таралуы мүмкін. Сондай-ақ алдыңғы бет жүйесі және мойындырық венасының тромбозы болуы ықтимал.
Жақасты клетчаткалы кеңістігінің флегмонасы сепсиспен және медиастинитпен асқынуы мүмкін.
Емі. Флегмонаны ашу үшін, төменгі жақ сүйегінің қырынан төмен қарай және оған параллель 1—2 см төмен ұзындығы 3—4 см тері қабатын тіледі де, теріасты клетчаткасы мен бұлшықеттерін қан тоқтатқыш қысқашпен ашады. Іріңді шығарып, жараға дренаж қояды.
Меншікті шайнау еті асты кеңістігінің абсцестері мен флегмоналары. Кеңістіктің топографиялық анатомиясы: төменгі жақ сүйегі бұтағының сыртқы беті — медиальды шегі, меншікті шайнау етінің ішкі беті — латеральды шегі, шықшыт доғасының қыры — үстіңгі шегі, төменгі жақ сүйегі қыры — астыңғы шегі болып табылады. Бұл жерде маи клетчаткасы аз болғандықтан, ірің меншікті шайнау еті мен сүйек сырты қабығы араларында жиналады. Аурудың себебі — төменгі үшінші азу тістің кешігіп қиналып жаруы және төменгі азу тістер жанындағы тіндердегі инфекциялардың лимфа және вена жолдары арқылы таралуы.
Клиникасы. Меншікті шайнау етінің бекіген тұсында, яғни төменгі жақ сүйегінің бұрышынан жоғары тығыз, ауыратын инфильтраттың пайда болуынан, бет әлпет өзгереді. Тері қабаты өзгермейді, бірақ I—II дәрежелі қабыну контрактурасы пайда болады. Науқастың жалпы жағдайы — орташа, асқынған жағдайда — ауыр, дене қызуы 38—39 градусқа дейін көтеріледі. Ауру әрі қарай асқынған кезде домбығу және инфильтрация самай, жақарты және құлақмаңы меншікті шайнау еті аймағына жайылып, ауыруы үдейді.
Емі. Іріңді затты шығару үшін төменгі жақтың бұрышын айналдыра ұзындығы 4—5 см етіп тері қабатын тіледі де, шайнау етінің бекілген жеріндегі сіңірін (жақтың бұрышына таман жерінде) жартылай кесіп, қан тоқтатқыш қысқашпен етті төмен жағынан, жақ сүйек бұтағының сыртынан ажыратады. Іріңді шығарып, жараға дренаж қояды.
Жақ сүйегі арты аймағының флегмонасы. Топографиялық анатомиясы. Жақарты шүңқыршасы төменгі жақ сүйектің бұтағының артқы қырымен — алдында, емізікше өсіндісімен оған бекитін — төс-бүғана-емізікше бұлшықетімен — артында, біз тәрізді өсінді мен оған бекіген еттермен — медиальды жағында, сыртқы дыбыс есту тесігімен — үстіңгі жағында шектеледі. Сырт жағында құлақмаңы шайнау еті фасциясымен жабылған. Бұл жерде лимфа түйіндері, май клетчаткасы, құлақмаңы сілекей безінің артқы полюсі орналасқан.
Флегмонаның пайда болуына, төменгі азу тістері мен инфекцияның көрші аймақтардан келуі себепші болады (подмассетериальды, жақасты аймақтары).
Клиникасы. Тығыз, ауыратын инфильтрат пайда болып, колла-теральды домбығу самай, құлақмаңы және сыртқы есту тесігі маңына жайылады. Жалпы жағдайы орташа, дене қызуы 38—39° дейін көтеріліп, төменгі жақ сүйегі мен мойын қимылы шектеледі. Іріңді шығару үшін төменгі жақ сүйегі бұтағының артқы қырына параллель етіп, ұзындығы 2,5 см-дей тері қабатын қандауырмен тіледі де, ары қарай тіндерді өткір емес аспаппен ашады. Іріңді шығарып, жараға дренаж қояды.
Жақ-қанатша кеңістігінің флегмонасы. Топографиялық анато-миясы. Жақ-қанатша кеңістігінің латеральды қабырғасын — төменгі жақ сүйегі бүтағының ішкі беті, артқы және төменгі қабырғасын — медиальды қанатша бұлшықетінің сыртқы беті құрайды. Жоғарғы жақ шегі — медиальды және латеральды қанатша бұлшықеттерінің фасциальды жапырағы, алдыңғы жағында — ұрт-жұтқыншақ жігі.
Жақ-қанатша кеңістігі борпылдақ клетчаткамен толтырылған, оның латеральды қабырғасының ортасында альвеолды нерв, артерия және вена өтетін төменгі жақ сүйек тесігі орналасқан. Қанатша-жақ кеңістігі — самайасты, қанатша-таңдай шүңқыршаларымен, жұтқыншақ маңы кеңістігі және жақарты аймағымен, ал дөңгелек тесік арқылы — үшкіл нерв бұтақтарының жолымен, бас қуысымен байланысады. Осы кеңістіктегі іріңді процестер, кей жағдайда адам өміріне қауіп туғызатын ауру болып табылады.
Жақ-қанатша кеңістігі клетчаткасының іріңді қабынуына көбінесе төменгі азу тістер себепші болады. Сондай-ақ инфекция мандибулярлық жансыздандыру кезінде де енуі мүмкін. Тістен пайда болған одонтогендік (инфекциялық флегмона) флегмоналарда қабыну инфильтраты — бұл кеңістіктің төменгі бөлімінде, ал инфекциялы флегмоналарда инфильтрат көбінесе кеңістіктің жоғарғы бөлімінде пайда болады.
Клиникасы. Қабынудың ең ерте білінетін белгісі — II—III дәрежелі контрактура және ауырсынып жұтыну болып есептеледі. Сонан соң төменгі жақ сүйегі бұрышында тығыз, ауыратын инфильтрат пайда болып, ауыз ашылуы одан әрі шектеледі. Жалпы жағдайы нашарлап, дене қызуы 38—39° көтеріледі. Ауыз қуысын тексергенде — алдыңғы таңдай иінінің, қанатша-жақ қатпарының шырышты қабығының инфильтрациясын көруге болады. Сондай-ақ Венсан симптомы байқалуы мүмкін (иек аймағының сезімталдығының бұзылуы) ол төменгі альвеолды нервісінің, жақ сүйегі өзегіне кірер жерінде қысылып қалуының салдары.
Емі. Іріңді шығару үшін төменгі жақ сүйегі бұрышын айналдыра, ұзындығы 4—4,5 см етіп, тері және теріасты клетчаткасын тіліп, ары қарай қан тоқтатқыш қысқашпен, төменгі жақ сүйегінің ішкі бетіне бекитін медиальды қанатша бұлшықетінің сіңірін сүйектен ажыратады. Аспапты жақсүйек бұтағының ішкі бетімен жылжыта отырып, іріңді шығарады. Жараға дренаж қойып таңады.
Қабыну кезеңінде инфильтрат қанатша-жақ кеңістігінің жоғарғы бөлімінде орналасса, іріңді шығару үшін ауыз қуысы арқылы қанатша-жақ қатпарына параллель етіп, шырышты қабықты тік кеседі, яғни қатпар мен төменгі жақ сүйегінің алдыңғы қыры арқылы. Өткір емес аспаппен қанатша-жақ кеңістігі тінін ашып іріңді шығарады.
Жүтқыншақмаңы кеңістігінің флегмонасы. Жұтқыншақмаңы кеңістігінің мөлшері кіші болғанымен, іріңді аурулар клиникасы үшін мағынасы бар. Өйткені бұл жерге кеңірдек жақын орналасады және үлкен қан тамыры, нерв бағандары өтеді. Сондықтан бұл аймақтың флегмоналары өмірге үлкен қауіп тудыруы мүмкін.
Топографиялық анатомиясы. Жұтқыншақтың бүйір қабырғасының бұлшықеттері — кеңістіктің ішкі қабырғасын; медиальды қанатша бұлшықетінің ішкі беті — сыртқы қабырғасын; қанатша-жақ — алдыңғы қабырғасын; біз тәрізді өсінді өзіне бекитін үш бұлшықетпен және екі байламмен (Жонеско диафрагмасы) бірге — артқы қабырғасын; жақасты сілекей безі — астыңғы қабырғасын шектейді.
Парафарингеалды кеңістікте борпылдақ клетчатка да мол болады. Ол жақарты шұңқыршасымен, медиальды қанатша бұлшықетінің және бізше-жұтқыншақ апоневрозының арасына сыналап кіріп жатқан жұтқыншақ өсіндісі арқылы құлақмаңы (шықшыт) сікелей безі ұясымен, біз-тіласты және біз-тіл бұлшықеттері арқылы ауыз қуысы түбі және жақасты үшбұрыштығымен байланысады.
Жұтқыншақмаңы кеңістігінің іріңді қабынуына — балық сүйегінен немесе бөтен денелерден жарақаттану немесе басқа көрші аймақтардан (паротитте, баспада, ауыз қуысы түбі флегмонасында) инфекцияның кіруі себеп болады.
Клиникасы. Дене қызуы көтеріліп, жұтыну процесі құлаққа шауып, қатты ауырады. Науқастың жалпы жағдайы тез нашарлап, жұтынуы, дем алуы қиындайды, даусы қырылдап, міңгірлей бастайды. Бет келбеті дөңгелектеніп, көкшіл тартады. Ауызды ашу қиындайды. Лимфа түйіндері үлкейіп, ауырсынады (төс-бүғана-емізікше бұлшықеті бойындағы). Ауыз қуысының артқы бөлімін қарағанда онда жұмсақ таңдайдың, оның иіндерінің және жұтқыншақтың бүйір қабырғасының домбығуы мен инфильтрациясын көруге болады, жұмсақ таңдай тілігі сау жаққа қарай жылжыған, жұтқыншақ (аңқа) кішірейген.
Парафарингеалды кеңістіктің қауіпті асқынуы — көкірек қуысының іріңдеуі, яғни медиастинит болып есептеледі. Көкірек қуысына инфекцияны өткізуші болып, ұйқы, мойындырық веналары, бассүйек-ми нервтерінің бағандары есептеледі.
Емі. Парафарингеалды кеңістіктің іріңін шығару үшін, төменгі жақ сүйегінің бүрышын айналдыра, ұзындығы 4—4,5 см етіп тері қабатын тіледі де, қан тоқтатқыш қысқашты медиальды қанатша бұлшықетінің ішкі бетімен астынан жоғары қарай, сырттан ішке қарай жылжытады. Ірің шыққан соң, жараға дренаж қояды. Егер шектелген абсцесс пайда болса, онда қанатша-жақ қатпарына параллель ішке қарай, ауыз қуысы арқылы тік, тереңдігі 0,5—0,75 см-дей шырышты қабықты тіледі де, қан тоқтатқыш қысқашпен тінді ашып, іріңді шығарады. Ауыз қуысын жылы антисептиктермен бірнеше рет шайқайды.
Тамақасты флегмонасы. Топографиялық анатомиясы. Тамақ астын (диафрагма) аша сүйек-жақ-тіласты бұлшықеті қүрайды. Оның жоғарғы жағында симметриялы түрде — иек-тіл және тіласты-иек бұлшықеттері орналасады; диафрагаадан төмен қосқарынша бұлшықетінің алдыңғы қарыншасы орналасады. Осы еттердің арасында борпылдақ клетчатка болады.
Аша сүйек-жақ-тіласты бұлшықеті тамақ астын 2 қабатқа бөледі — жоғарғы және төменгі. Жоғарғы қабатында — тіласты сілекей бездері, төменгі қабатында — жақасты сілекей бездері, қан тамырлары, нервтер мен лимфа түйіндері орналасады.
Тамақасты флегмонасының пайда болуына — төменгі азу тістері мен басқа аймақтардан (тамақасты үшбұрыштығы, жұтқыншақмаңы немесе қанатша-жақ кеңістігі) инфекцияның кіруі және сілекей безі себепші болады.
Клиникасы. Науқастың жалпы жағдайы ауыр, дене қызуы 39—40 градусқа дейін көтеріледі де, тамыр соғуы жиілейді. Тынысы жиілеп, ауырлайды. Беттің төменгі бөлімінде — жайылмалы, ауыратын, тығыз инфильтрат пайда болып, тері қабаты керіліп, қан кернеп қызарады. Ауызы жартылай ашылып, тілі кеуіп, ауызға сыймай тұрады (инфильтраттың әсерінен). Ауыздан жағымсыз иіс шығады. Сілекей қою және таза емес (22-сурет).
22-сурет. Ауыз қуысы түбінің флегмонасы.
Тіласты біліктері мен қатпарлары тілұшы астында үлкейіп, екінші тіл тәрізденіп тұрады. Жұтынуы қиындайды немесе мүлдем жұтына алмайды, даусы қырылдап, сөйлеу қиынға соғады.
Науқастың лажыз басы төмен салбырап, селқос жағдайда немесе шамадан тыс көтеріңкі күйде болуы мүмкін.
Ем і. Іріңді ошақты уақтылы ашып, іріңді шығару өте қажет шара.
Тамақастының шектелген флегмонасында орта сызық бойымен ұзындығы 4 см-дей етіп иектен тіласты аша сүйегіне дейін тіліп, тіласты аймағына дейін аспаппен тінді ашады.
Ал тамақастының жайылмалы флегмонасында, орта сызық бойымен кесіп-ашып қана қоймай, жақасты үшбұрыштығында, төменгі жақ қырына параллель етіп, оң-сол жақтарын да тіледі. Барлық тілінген жер арқылы, клетчаткалы кеңістіктерді ашып, іріңді шығарады да, жараға жақсылап дренаж қояды.
Ауыз қуысы арқылы тек шырышты қабық астында кездесетін шектелген абсцестерді ғана тіледі,
Тіл-жақ абсцесі. Топографиялық анатомиясы. Тіл-жақ науасы үлкен азу тістердің түсында, тіласты аймағының артқы бүйір бөлімінде, төменгі жақ сүйегі денесінің ішкі беті мен тіл түбінің бүйір қабырғасында орналасқан.
Науаның ұзындығы 2—2,5 см, ені-1 —1,5 см, бүл жерде борпылдақ клетчатка орналасқан. Инфекция осы аймаққа төменгі азу тістерден енеді.
Жақ-тіл науасы қабынуын уақтылы анықтап емдемесе, ол жақасты кеңістігі және тамақасты флегмоналарымен асқынады.
Клиникасы. Ауру жедел басталып, науқас жұтынғанда, тіластының ауыратынын, сілекей бөлінуінің күшейгенін, ауызды ашудың шектелгенін және сөйлегенде, тамақ жегенде ауыратынын айтады. Дене қызуы, 37,5—39 градусқа дейін көтеріледі. Сырт көзбен қарағанда жақасты үшбұрыштығында ептеп ісік барын көруге болады. Ауыз қуысында жақ-тіл науасының шырышты қабығының көтеріліп, қан кернеп қызарғанын және қолмен басқанда қатты ауыратын инфильтраттың барын көруге болады. Сондай-ақ флюктуация бұл жерде ерте пайда болады.
Жақ-тіл науасы абсцесінің, зардапты ауыруы тіл нервісінің экссудатпен басылып қалуымен түсіндіріледі.
Емі. Іріңді шығарарда, тіл нервісі мен тіл венасын зақымдап алмау үшін, төменгі жақ сүйегінің ішкі беті мен науаның орта сызығының арасын, қандауырмен ұзындығы 2 см етіп тіледі де, қан тоқтатқыш қысқашпен тіндерді ашады. Іріңді зат шыққан соң ауыз қуысын антисептик ерітінділерімен жиі шайқау керек.
Ауыз қуысы түбінің флегмонасы (Людвиг баспасы). Бұл ауру туралы 1836 жылы неміс дәрігері Людвиг жазған.
Бұның кәдімгі флегмоналардан айырмашылығы, тамақасты тіндерінде іріңсіз некроз пайда болып, тіңдерде ірің орнына аз мөлшерде жағымсыз иісті, шикі ет жуған су тәріздес сұйықтық болады.
Людвиг баспасының пайда болуына бұзылған төменгі азу тістер, тонзиллит және пародонтоздың ауыр формалары себепші болуы мүмкін.
Ауруды — анаэробты инфекциялар тудырады (гемолитикалық стрептококк).
Людвиг баспасында негізгі процесс бұлшықеттерде жүреді. Ол жиі жақасты аймағында басталып, дереу ауыз қуысы түбінің тіндеріне жайылады. Сондықтан өте тығыз, жайылмалы, аздап ауыратын инфильтрат пайда болады (тығыздығы ағаш тәрізді). Тері қабаты домбығып керілген, Түсі мрамор тәріздес, бірақ қан кернеп қызармаған. Ауызы жартылай ашылып, тіл көлемі үлкейіп, көтеріледі, ауыз қуысынан жағымсыз иіс шығады.
Тыныс алуы жиілеп, қиындайды. Науқас — лажысыз жартылай отырған күйде болады, мұрын-ерін қатпары көкшіл тартып, жұтынуы ауырлап, сөзі түсініксіз болады. Интоксикация күшейіп, жүрек-қан тамыры, орталық нерв жүйелері жағынан өзгеріс байқалады. Дене қызуы 3 8—38,5° дейін көтеріледі.
Ауру басталғаннан 3—4 күн өткен соң, инфильтратты қолмен басса, газ көпіршіктерінің крепитациясы байқалады. Ол тері астында тіндердің шіруінен пайда болады.
Людвиг баспасында интоксикацияның, сепсистің, жүрек қызметі нашарлауының және тыныс алу орталығының зардап шегуінің әсерінен өлім-жітім жағдайы көп кездеседі (40—60% дейін).
Емі. Хирургиялық ем тәсілін неғүрлым ерте қолданған жөн. Барлық инфильтрацияға ұшыраған тіндер және бұлшықетаралық кеңістіктері кең ашылуы тиіс. Ол тіндерге ауаның жеңіл жетуін қамтамасыз етеді. Тілінетін жер төменгі жақ сүйегінің бір бұрышына дейін жақ сүйекке параллель (жаға тәрізді) болуы тиіс. Сонымен бірге жақ сүйекке бекіген бұлшықеттер де кесілуі тиіс. Инфильтратты тіліп ашқанда одан аз мөлшерде жағымсыз, сүр түсті лайлы сүйық зат және газ көпіршіктері шығады.
Бұлшықеттер, клетчаткалар, сілекей бездері піскен ет түстес болады.
Инфильтратты кең ашып, ұзақ уақыт оксигенция (кеңістіктерге оттегін кіргізу) жүргізу қажет. Ол үшін жараны 1% сутегі тотығы ерітіндісімен калий перманганатын қосып жуады, сондай-ақ тампонға марганец қышқылды калий ерітіндісін сіңдіріп жараға қоюға болады. Бактерияларға қарсы еммен бірге гангренаға қарсы бағытталған сарысуды (сыворотка) да тағайындау қажет.
Тілдің абсцестері мен флегмоналары. Топографиялық анатомиясы. Тілдің жоғарғы бөлімі — ұзынша және көлденең жолақты бұлшықеттердің талшықтарынан тұрады. Төменгі бөлімі немесе түбірі — жұп иек бұлшықеті, тіласты-аша-сүйек-тіл бұлшықеті, бір өсіндісі — тіл бұлшықеті және таңдай-тіл бұлшықеттерінен тұрады.
Бұлшықеттердің арасында клетчаткалы кеңістіктер болады, Тіл қан және лимфа тамырларына өте бай келеді. Әсіресе иек-тіл бұлшықеті — тілге өткен жерінде өте көп клетчатка және екі лимфа түйіні орналасқан.
Тілдің іріңдеп қабынуы әртүрлі себептерге байланысты бұзылған тіс сауытының өткір қыры, протездер және т. б. Сондай-ақ тіл абсцестері жаралы ауыз уылуынан (стоматит), тонзилиттің асқынуынан да пайда болуы мүмкін.
Бұл жердің іріңді процестері: 1)тілдің меншікті бұлшықеттері аралығының жоғарғы бөлімінде шектелген абсцесс; 2) жайылмалы флегмоналы қабыну; 3) тіл түбірінің абсцесі немесе флегмонасы ретінде кездесуі мүмкін.
Клиникасы. Тілдің беткей орналасқан абсцестерінде — бір жақ жартысында немесе орта шенінде қатты ауыратын, шектелген инфильтрат пайда болады. Содан кейін тілдің көлемі үлкейіп, бетінде тіс дақтары (іздері) көріне бастайды. Тіл домбығып, инфильтраттың шегі үлкейеді. Ауыздан жағымсыз иіс шығып, созылған сілекей бөлінеді. Даусы қырылдап, жұтына алмаушылық байқалады. Дене қызуы 38°-қа дейін көтеріліп, жақасты, иекасты лимфа түйіндері ауырып, үлкейеді. Беткей орналасқан абсцестерді, тілдің бойымен кішкене ғана тіліп ашады.
Ал терең орналасқан флегмонада инфильтрат және іріңдік тілдің төменгі бүйір бетінде кездеседі. Науқастың жалпы жағдайы ауырлап, тілдің көлемі үлкейеді де, қимылы шектеледі.
Тіл флегмонасын — бүйір бетін тілу арқылы ашады, кейбір жағдайларда, тіл арқасы бойымен қосымша тіліп ашады.
Тіл түбірі флегмонасы өте ауыр жүреді: дене қызуы 39—40° дейін көтеріліп, дене қалшылдап, науқастар ұйықтай алмайтындығына және тұншығып қалу қорқынышына шағымданады.
Науқастар жүтына алмайды немесе өте ауыр жұтынады. Бет әлпеті бозарып, сәл көкшіл тартып, көз қарашығы үлкеюі мүмкін.
Тіл үлкейген, бірақ жұмсақ, пальпация жасағанда тілдің түбір жағы ауырады. Иекасты аймағында (тіласты аша сүйегіне жақын жерде) ауыратын инфильтрат байқалады.
Тіл түбірі флегмонасын ашу үшін, иекасты аймағында, орта сызық бойымен тері және теріасты клетчаткасын тіліп, аспаппен қос қарынша бұлшықетінің алдыңғы қарыншасын жылжытады (арасын ашады). Содан соң аша сүйек-жақ тіласты бұлшықетін орта жігінен кесіп, қолдың саусағымен тіл түбіріне жетеді. Ірің шыққан соң, жараға кең етіп дренаж қояды. Кейбір науқастарда, ірің 2 тәулік өткен соң ғана пайда болуы ықтимал.
Егер тыныс алу қызметі нашарлай берсе, онда трахеотомия жасау қажет.
