I тарау.Органикалық қосылыстардың жіктелуі. Номенклатурасы. Изомерия.

1. Халықаралық (орынбасушы) номенклатура бойынша қосылыс қалай аталады?

1) 2,3-диметил-5-этилгексан

2. Орынбасушы ИЮПАКноменклатурасы бойынша қосылыс қалай аталады?

1) 3-метил-4-этилгептен-3

3. Қосылыс (СН₃)₂СН – С(СН₃)₂ – СН₂ – СН₃ халықаралық (орынбасушы) номенклатура бойынша қалай аталады?

1) 2,3,3-триметилпентан

4. Келесі қосылыстың халықаралық (орынбасушы) номенклатура бойынша аталуы қандай?

1) 3,3-диметилбутен-1

2) 3,3-диметилбутен-2

5. Қосылыс рациональды номенклатура бойынша қалай аталады?

1) метилэтилпропилметан

6. Келесі қосылыстың рациональды номенклатура бойынша аталуы қандай?

1) диметилдиэтилметан

7. Көмірсутекті радикалға қандай атау сәйкес келеді?

1) п-толил

8. Көмірсутекті радикалға қандай атау сәйкес келеді?

1) үшіншілік-бутил

9.Көмірсутекті радикалға қандай атау сәйкес келеді?

 

1) изобутил

10. Қосылыстағы екіншілік көміртек атомдар саны қанша?

1) 3

11. 2,2-диметилбутан молекуласындағы біріншілік көміртек атомдар саны қанша?

1) 4.

12. Қосылыс органикалық заттардың қай класына жатады?

1) күрделі эфир

13. Қосылыс органикалық заттардың қай класына жатады?

1) кетон

14. Қосылыс органикалық заттардың қай класына жатады?

1) альдегид

15. Қосылыс СН₃–СН₂–О–СН₂–СН₃органикалық заттардың қай класына жатады?

1) жай эфир

16. Формулаға қандай атау сәйкес келеді?

1) 1,2 – диметил – 4 – этилциклогексан

17. Формулаға қандай атау сәйкес келеді?

 

1) орто- диметилбензол

18. Орынбасушы номенклатура бойынша туберкулезге қарсы дәрілік құрал ретінде қолданылатын п-аминосалицил қышқылына (ПАСҚ) қандай атау сәйкес келеді?

1) 4-амино-2-гидроксибензой қышқылы

19. Келесі қосылыстар берілген: С₇Н₁₄, С₈Н₁₈, С₂Н₂, С₆Н₆, С₁₀Н₂₂. Қаныққан көмірсутектер қатарына жататын қосылыстардың саны қанша?

1) 2

20. Көмірсутекті радикал берілгенсн₂ = сн – сн₂ –. Қандай көмірсутекке сәйкес келеді?

1) пропилен

21. Көмірсутекті радикал берілген С₆Н₅ –. Қандай көмірсутекке сәйкес келеді?

1) бензол

22. Аминқышқыл серин НО–СН₂ –СН(NН₂)–СООН ақуыздар құрамына кіреді. Серин молекуласындағы функциональды топтардың ИЮПАК орынбасушы номенклатура бойынша атау беруде префикс түрінде келтірілу реті:

1) гидрокси-топ, амино-топ

23. Пропанол және метоксиэтан құрамы бірдей қосылыстар қатарына жатады. Осындай қосылыстар қалай аталады?

1) изомерлер

24. С₆Н₅СН₂ – көміртектік радикал қалай аталады?

1) бензил

25.сн₂= сн –көміртектік радикал қалай аталады?

1) винил

26. Төмендегі қосылыстардың қайсысы ароматты қосылыстарға жатады?

1) фенантрен

27. Төмендегі қосылыстың қайсысы бутен-1-дің изомері бола алмайды:

1) СН ≡ С – СН₂ – СН₃

28. Бензолдың радикалы қалай аталады?

1) фенил

29. Толуолдың радикалы қалай аталады?

1) бензил

30.Қосылыс органикалық қосылыстың қай класына жатады?

1) спирт

31. Көміртек радикалына қандай атау сәйкес келеді?

1) изобутил

32. Қосылыстың құрылымдық формуласына қандай атау сәйкес келмейді?

 

3) 2-метилбутен-1

 

33. Көміртек радикалына қандай атау сәйкес келеді?

1) изопропил

 

II тарау.Атомдардың өзара әсері және оның биолгиялық маңызды молекулаларда берілу тәсілдері. Органикалық қосылыстардың тип және механизм бойынша жіктелуі. Көмірсутектердің реакциялық қабілеттілігі. Радикалды орын басу реакциялары. Электрофильді орын басу және қосып алу реакциялары.

 

1. Хюккель ережесі бойынша ароматты қосылыстарда π –жүйесіндегі электрондар санын қандай формула бойынша есептеуге болады?

1) 4n + 2

2. Толуолды тотықсыздандыру нәтижесінде қандай өнім түзіледі?

1) метилциклогексан

 

3. CH₃–СН₂–СН₃ + Br₂ реакциясы берілген?

Бромдау реакциясының типі, механизмі және соңғы өнім қандай болады?

1) S_R, 2-бромпропан

4. Бензой қышқылында карбоксил тобы қандай электрондық эффект көрсетеді?

1) – M, – I

5. СН₂ = СН – NО₂молекуласынданитро-тобы қандай электрондық эффект көрсетеді?

1) –I, –M

6. Анилин молекуласындағы NН₂- тобыбензол сақинасына электрондық эффекттінің қандай түрі және таңбасы әсер етеді?

1) –I, +M

7. СН₂ = СН – NН₂ молекуласында аминтобы электрондық эффекттінің қандай түрі және таңбасы әсер етеді?

1) –I, –M

8. Фенолдағы гидроксильді тобы электрондонорлық қасиеттер көрсетеді. Гидроксильді топ фенолда қандай электрондық эффектілер көрсетеді?

1) + М, - I

9. Бензальдегидте альдегид тобы электронакцепторлық қасиеттер көрсетеді. Бензальдегидте альдегид тобы қандай электрондық эффектілер көрсетеді?

3)– M, - I

10. УФ сәулесінің әсерінен бутанның хлормен өзара әрекеттесу реакциясы берілген. Реакцияның типі мен механизмі қандай?

1) радикальды орын басу

11. СН₂ = СН – СН₃ + НCl → реакциясы берілген. Реакция нәтижесінде қандай өнім түзіледі?

1) 2 – хлорпропан

12.Этиленнің хлорсутекпен өзара әрекеттесу реакциясы берілген. Реакция нәтижесінде қандай өнім түзіледі?

1) хлорэтан

13. Изобутиленнің қышқылды ортада гидраттану реакциясы берілген?Реакция нәтижесінде қандай спирт түзіледі?

1) 2- метилпропанол -2

14. Анилинді нитрлеу реакциясы берілген. Реакция типі, механизмі және соңғы өнім қандай болады?

1) 2,4,6 – тринитроанилин, S_E

15. Акрил қышқылының молекуласында қай электрондық эффектілердұрыс белгіленген?

1) 1,2,3,6

16. Бензальдегидмолекуласында қай электрондық эффектілердұрыс белгіленген?

1) 1,3,4,5

17.Төрт сынауықта алкен, алкан, диен, алкин бар.Үшеуінде берлген реактивпен жұмсақ тотығу реакциясы жүрді. Қос байланысты дәлелдеу үшін зерттелетін затқа қандай реактивті қосу қажет?

1) КМnO₄ ерітіндісі

18. Зығыр майынан алынған «Линетол» дәрілік препаратында қанықпаған қышқылдар: олеин, линоль, линолен эфирлерінің қоспасы бар. Атеросклероздың алдын-алу және емдеу үшін, сырттай тері күйіктерінде және сәулелік шағылғанда қолданылады. «Линетол» препаратының құрамында қанықпаған қышқылдардың бар екенін қандай реакция арқылы дәлелдеуге болады?

1) бромдау

19. Жалпы формуласы С₈Н₈ болатын көмірсутек бром суын түссіздендіреді, тотығу кезінде ароматты қышқыл түзеді. Берілген қосылыс қалай аталады?

1) винилбензол

20. Екі сынауықта зерттелінетін қосылыстар бар. Сынауықтың біреуіне [Ag(NH₃)₂]OH реактивін қосқанда күміс айна реакциясы жүрді. Осы реактив көмегімен қандай қосылыстар жұбын бір-бірінен айыруға болады?

Кетон және альдегид

21. Пропеннің тотықсыздану реакциясының типін, механизмін және соңғы өнімін көрсетіңіз?

1) A_E, пропан

22.Фенолды бромдау реакциясының типін, механизмін және соңғы өнімін көрсетіңіз?

1) 2,4,6 – трибромфенол, S_E

23. Бутен-2-ніңКМnO₄сулы ертіндісінімен тотығу реакциясы нәтижесінде қандай өнім түзіледі?

1) екі атомды спирт

24. Төмендегі реакцияның қайсысы S_Rмеханизмімен жүреді?

1) CH₄ + Br₂

25. Төмендегі реакцияның қайсысы S_Eмеханизмімен жүреді?

1) C₆H₆ + HNO₃ →

26. Төмендегі реакцияның қайсысы A_Eмеханизмімен жүреді?

1) CH₂ = CH – CH = CH₂ + Cl₂ →

27. Төмендегі қосылыстардың қайсысында π, π- қабысу бар?

1) СН₂ = С(CH₃) – СН = СН₂

28. Төмендегі қосылыстардың қайсысында р, π- қабысу бар?

1) СН₂ = СН – О – СН = СН₂

29. Бензол сақинасының орынбасушыларының қайсысы оң индуктивті эффект көрсетеді?

1) –C₂H₅

30.Төмендегі қосылыстардың қайсысында қабысу болмайды?

 

1) СН₃ – СН₂ – Cl

III тарау.Органикалық қосылыстардың қышқылдығы мен негіздігі. Қаныққан көміртек атомындағы нуклеофильді орын басу реакциялары.

 

1. Фенолдар қышқылдың қай типіне жатады?

 

1) ОН – қышқыл

2. Ацетиленқышқылдың қай типіне жатады?

1) СH-қышқыл

3. Бренстед-Лоури теорииясы бойынша азот атомындағы электронды жұбының есебінен протонды қосып алатын қосылыстар қалай аталады?

1) аммонийлінегіздер

4. Келтірілген формулалардың қайсысы метилизопропиламин атауына сәйкес келеді?

5)

5. Келтірілген формулалардың қайсысы екіншілік пропил спирті атауына сәйкес келеді?

 

 

6. Этил спиртінің молекулааралық дегидратация реакциясының нәтижесінде қандай өнім түзіледі?

1) диэтил эфир

7. Спирттің карбон қышқылымен әрекеттесу реакциясы қалай аталады?

1) этерификация

8. Спирттің карбон қышқылымен өзара әрекеттескенде қандай қосылыс түзіледі?

1) күрделі эфир

9. Келтірілген формулалардың қайсысы изопропил спиртінің тотығу өніміне сәйкес келеді?

 

1) CH₃–C(О)–CH₃

 

10. Келтірілген формулалардың қайсысы этил спиртінің тотығу өніміне сәйкес келеді?

1) CH₃–CН=О

11. (СН₃)₂СНСН(ОН)СН₃ тотығу кезінде қандай қосылыс түзіледі?

1) 3 – метилбутанон – 2

12. CH₃CH₂COOH + CH₃CH₂OH реакциясы берілген. Реакцияның типі мен механизмі қандай?

1) нуклеофильді орын басу

13. Фенол және пропанол – 2 қосылыстарын ажырату үшін қандай реактивтіпайдаланады?

1) FeCl₃

14. СН₃ – СН(ОН) – СН₃ + НАД⁺ → реакциясы берілген. Реакция нәтижесінде қандай қосылыс түзіледі?

1) пропанон

15. СН₃ – СН₂ – СН₂ – ОН + НАД⁺ → реакциясы берілген. Реакция нәтижесінде қандай қосылыс түзіледі?

1) пропаналь

16. Ксилит бес атомды спиртке жатады. Тәтті дәмі бар, суда жақсы ериді, қант диабеті кезінде қант орнына пайдаланады. Ксилитте диоль фрагментінің бар екенін дәлелдеу үшін келтірілген реактивтердің қайсысын қосу қажет?

1) мыс (ІІ) гидроксиді

17. Алғашқы антидот ретінде күшән қосылыстарымен уланғанда 2,3-димеркаптопропанол ұсынылған. Күшән тұздарын түзгенде оның молекуласында қандай қышқылдық орталықтардың қатысуы басым түседі?

1) SH–орталық

18. Үш атомды спиртке қандай қосылыс жатады?

1) глицерин

19. Этанолға метал натриймен әсер еткенде қандай өнім түзіледі?

1) натрий этилаты

20. Біріншілік спирттер тотыққанда қандай қосылыс түзіледі?

1) альдегид

21. Екіншілік спирттер тотыққанда қандай қосылыс түзіледі?

1) кетон

22.Көрсетілген қай реакция нәтижесінде жәй эфир түзіледі?

1) CH₃ – CH₂ – CH₂OH + CH₃CH₂OH

23. Көрсетілген қай реакция нәтижесінде күрделі эфир түзіледі:

1) CH₃ – CH₂ COOH + CH₃CH₂OH

24. Ең күшті қышқылі:

1) рКа = 3,8

25. Пропантиол – 1 жұмсақ тотығу реакциясының өнімі:

1) CH₃ CH₂ CH₂– S – S – CH₂ CH₂ CH₃

26. Төмендегі реакцияның қайсысы A_Nмеханизмімен жүреді?

1) H-CH=O + C₂H₅OH →

27. Төмендегі қосылыстардың қайсысынан пропанол – 2 алуға болады?

1)

1) CH₃CH = CH₂ + HOH + KMnO₄ →