а — «бірінің артынан бірі» әдісі; б — үш қолдан «құлып» әдісі;
в — төрт қолдан «құлып» әдісі
Аяқ-қол сынықтарында және омыртқа зақымдалғанда бұл амалды қолданбайды.
2) Тасымалдаудың ең тиімді әдісі «қол құлпы» болып саналады. Бұл әдіс науқастың есі бар және құтқарушылар мойнынан ұстай алатын жағдайында қолданылады. Бос қолдарымен науқасты ұстай отырып тасымалдаушылар қозғала алады (сурет 26 б).
“Құлыппен”- тасымалдау екі қолдан орындық жасау арқылы жүзеге асырылады (сурет 26).
| pda.mchsmedia.ru |
Сурет 26.
«Қол құлпы»:
1 — үш қолдан «құлып» әдісі; 2 — төрт қолдан «құлып» әдісі
”Құлыпты” төрт қолды байланыстыру арқылы жасайды; ол үшін ір тасымалдаушы оң қолдарымен қздерінің сол қолдарын ұстайды (қол басынан), ал сол қолымен – келесі тасымалдаушының оң қолын ұстайды (қол басынан). Егер науқас аз салмақта немесе тасымалдауда қолдау қажет болса, онда “құлып” екі қолмен жасалады (бір қол біріншінің, екіншісі екіншінің) немесе үш қолдан (тасымалдаушының екі қолы және келесе тасымалдаушының бір қолы).
Науқасты «бір қырымен жату» қалпымен және
«аяқтарын салбыратып отыру» қалпымен тасымалдау
(бір мейірбикемен орындалады)
Іс-шараның орындалуы:
· Науқасқа қарама-қарсы тұру: сол қолын иық астына жіберу, оң қолын – тізе астына, жоғарыдан ұстау арқылы. Аяқтарын тізеде бүгу. Еңкеймеу керек!
· Науқастыкөтеру, аяқтарын төменге түсіру және бір уақытта 90°горизонатальді қалыпта төсегінде аудару.
· Науқасты бір қолымен иығынан ұстап, келесімен денесінен ұстап отырғызу.
· Науқастың тұрақты және сенімді отырғандығына көз жеткізу. Арқасына тірек қою.
· Науқасқа шәркей кигізу, егер оның аяғы еденге тиіп тұрса немесе еденге жетпесе аяқ астына орындық қою (сурет 27).
| healthworker.ru |
Сурет 27.
Науқасты «бір қырымен жату»қалпымен және
«аяқтарын салбыратып отыру» қалпымен тасымалдау
«Иықпен көтеру» әдісімен науқасты кереуеттен орындыққа отырғызу арқылы тасымалдау (екі адам қатысуымен орындалады)
Іс-шараның орындалуы:
· Орындықты кереуеттің қасына қояды.
· Науқасты ауыстырып, аяқтарын бос салбыратып отырғызады.
· Науқастың екі жағынан бетіне қарап тұру.
· Науқасқа жақын қолдарын сан астына жіберу.
· Сандарынан бөксеге қарай науқасты қолдап ұстау.
· Науқас қолтық астына иықтарын қою, ал науқас қолдарын медқызметкерлер арқасына салады.
· Бос қолды шынтақта бүгіп, кереуетке тіреу ретінде қолданып науқастың бөксе артынан көтеру.
· «3» саны реттігінде мейірбикелер тік тұрғанша тізе мен шынтақты тіктеу.
· Науқасты бос қолымен арқасынан қолдай отырып орындыққа отырғызу.
· Тіреуші орындық отырғышына және шынтақ асты тіреуішіне қолдықояды.
· Тізе мен шынтақты бүкпей науқасты орындыққа отырғызу (сурет28).
| healthworker.ru |
Сурет 28
«Иықпен көтеру» әдісімен науқасты кереуеттен орындыққа отырғызу арқылы тасымалдау
Кереуеттен «иықпен көтеру» әдісі (австралиялық көтеру)
(екі адам қатысуымен орындалады)(сурет 29).
Іс-шараның орындалуы:
· Науқасқа отыруға көмектесу: бір мейірбике науқасты қолдап, келесі – бас жағына жастық қояды (немесе кереует бас жағын көтереді).
· Екі жағынан бір-біріне бетімен қарап науқас кереуетіне жақын тұрады.
· Мейірбикелер иықтары науқас арқасының деңгейінде, аяқтары алшақ, арқаларын тік ұстайды, аяқтарын тізе буынында бүккен, қозғалыс бағытына қарай бас жағындағы аяқтары бұрылған.
· Науқас қолтық астына және кеудесіне иықтарын қояды. Қол басы науқас санының астына енгізеді. Науқас қолдарын мейірбикелер иығына салады.
· Бір қолымен кереует бас жағына тіреліп (шынтақ бүгілген), келесі сан астындағы қолы көмекшінің білезігінен ұстайды («екі реттік білезіктік ұстау»).
| healthworker.ru |
Сурет 29
Кереуеттен «иықпен көтеру» әдісі
· Науқас қасындағы аяғын тіктеу, дене салмағын келесі аяққа ауыстыру, науөасты көтеру. Треуші шынтақты жазу.
· Науқасты төсегінен толық тұрғызу, аз арақашықтыққа ауыстыру және тағы да науқасты төсегіне аяқтарын бүгіп тұрып отырғызу.
Науқасты керек қашықтыққа ауыстыру
