Тақырып 7.Қышқыл сілтілі жағдайдың биохимииясы мен физиолoгиялық клиникасы

! КЩС себебі және даму механизмі бойынша мынандай классификацияға бөлінеді:

* эндогенді и экзогенді;

*+ газды,газды емес және аралас;

* компенсирленген және аралас;

* компенсирленген және субкомпенсирленген;

* эндогенді және газды

 

! Патологияға сәйкес компенсирлеуші реакцияға түспеген КЩС бұзылысы не деп аталады:

*+ аралас

* компенсирленген

* компенсирленбеген

* субкомпенсирленген

* аномальды

 

! Метаболикалық алкалоз кезіндегі компенсаторлы реакция неге бағытталған:

* бикарбонаттардың тежелуі және көп мөлшерде көмірқышқылды енгізу

*+ артық бикарбонаттарды шығарылуы және көмірқышқылдардың тежелуі

* бикарбонаттардың пайда болуының жоғарлауы

* тыныс орталығының қозғыштығының төмендеуі

* тежелген бикарбонаттардың санының жоғарлауы және байланысқан СО₂

 

! Компенсаторные реакции при газовом алкалозе направлены на:

* бикарбонаттардың тежелуі және көп мөлшерде көмірқышқылдың шығарылуы

* артық бикарбонаттардың шығуы және көмірқышқылдардың тежелуі

* бикарбонаттардың пайда болуының жоғарлауы

*+ тыныс орталығының қозғыштығының төмендеуі

* тежелген бикарбонаттардың санының жоғарлауы және байланысқан СО₂

 

! Газды алкалоздың себебі:

* өкпелік вентиляцияның төмендеу әсерінен СО₂ ағзада жиналып,беткей тыныстың жетіспеушілігі болады

* қан айналым жедел баяулағанда қаннан СО₂ нің шығарылуы төмендеп,соның әсерінен қан айналым жетіспеушілігі дамиды

* ауада СО₂ концентрациясының жоғарлауы

* зат алмасуы бұзылған кезде қышқыл тағамдардың мөлшері жоғарлайды

*+ гипервентиляцияның болуы СО₂нің ағзаға енуінің жоғарлатады

 

! Газды ацидоздың себебі:

*+ өкпелік вентиляцияның төмендеу әсерінен СО₂ ағзада жиналып,беткей тыныстың жетіспеушілігі болады

* қан айналым жедел баяулағанда қаннан СО₂ нің шығарылуы төмендеп,соның әсерінен қан айналым жетіспеушілігі дамиды

* ауада СО₂ концентрациясының жоғарлауы

* зат алмасуы бұзылған кезде қышқыл тағамдардың мөлшері жоғарлайды

* гипервентиляцияның болуы СО₂нің ағзаға енуінің жоғарлатады

 

 

! Газды емес алкалоздың себебі:

* өкпелік вентиляцияның төмендеу әсерінен СО₂ ағзада жиналып,беткей тыныстың жетіспеушілігі болады

*+ көп мөлшерде асқазан сөлінің жоғалту (өршіген құс,асқазан тесігі)

* ауада СО₂ концентрациясының жоғарлауы

* зат алмасуы бұзылған кезде қышқыл тағамдардың мөлшері жоғарлайды

* гипервентиляцияның болуы СО₂нің ағзаға енуінің жоғарлатады

 

 

! Газды емес ацидоздың себебі:

* ағзаға көп мөлшерде сілтілі заттардың енуі

* көп мөлшерде асқазан сөлінің жоғалуы

*+ көп мөлшерде ағзаға керекті сілтілі асқазан сөлінің азаюы (диарея, ішектің тесігі);

* глюкокортикоидтардың көп мөлшерде шығарылуы;

* хлордиарея.

 

! Компенсаторная реакция при газовом ацидозе:

* тыныс орталығының қозғыштығының төмендеуі

* мөлшерден тыс бикарбонаттарды шығарылуы және көмірқышқылдың тежелісі

* тыныстың азаюы

* көмір қышқылдың көп мөлшерде шығарылуы мен бикарбонаттардың тежелуі

*+ бикарбонаттардың мөлшерінің көбеюі мен байланысқан СО₂

 

! Жоғары қышқыл түзуші тағамдарға жатады:

* ірімшік,сметана,жаңғақ

*+ ет тағамы,колбаса,балық,жұмыртқа,ірімшік,ішімдік

* саңырауқұлақ

* көкеніс,картошка,жеміс жидек

* саңырауқұлақ,нан,сүт

 

! Қалыпты жағдайда артериялық қысымның

*+ 7,35 – 7,45;

* 6,35 – 6,45;

* 3,2 – 3,6;

* 3,5 – 5,5;

* 7,45 – 7,6.

 

! Ацидозды корригирлейтін препараттар қандай қасиеті болмауы керек:

* токсикалық әрекетінің болмауы

* ағзадан бөгетсіз шығарылуы

* мембрана бөгетінен тез өтуі

*+ мембрана бөгетінен өте алмау

* мембрана бөгнтінен өтуі

 

! Метаболикалық алкалоз кезінде аталғандардың қайсы қолданылады?

* 5 – 8,4% бикарбоната натрия ерітіндісі

* 11% лактат натрия ерітіндісі

* буфер-трис;

*+ 0,9% натрия ерітіндісі

* тригидроксиметиламинометан

 

! Газды ацидоз кезінде компенсация реакциясы қандай?

*+ ↑НСО₃⁻;

* ↓ НСО₃⁻;

* ↓рСО₂;

* ↑ рСО₂;

* ↑ рСО₂, ↓ НСО₃⁻.

 

! Қалыпты жағдайда НСО₃ ионының концентрациясы қанша:

*+ ер адамдарда 23,6 – 27,2 ммоль/л;

* ер адамдарда 10,5 – 15,6 ммоль/л;

* ер адамдарда 21,8 – 27,2 ммоль/л;

* әйелдерде 23,6 – 27,2 ммоль/л;

* әйелдерде 10,5 – 15,6 ммоль/л.

 

! КЩС көрсеткіштеріне қайсысы жатпайды:

* буферлік жүйе;

* қанда СО₂ кернелуі

* қанда О₂ кернелуі

*+ қанда Нв мөлшері

* қанда рН биіктігі

 

! Респираторлы ацидоз возникает при:

* отравлении угарным газом;

*+ отеке легких;

* бронхопневмониях;

* органических заболеваниях нервной системы;

* гипервентиляции.

 

! Респираторлы алкалоз кездеседі:

* өкпе ісігінде

* өкпе эмфизасында

*+ бронхопневмония

* бронхиальды астма

* тыныс орталығының тежелуі

 

! Гипокалиемиялық жағдай әкеледі

* респираторлы алкалоз

* газды ацидоз

*+ метаболикалық алкалоз;

* газды емес ацидоз

* өкпе ісігі

 

! 2-4 л 0,9% NaCl ды артық қабылдаған кезде балтыр ісінуі және басқан кезде шұңқыр пайда болады,ал анасарка кезінде....

* 10-20% - 70 кг салмаққа;

* 30-40% -70 кг салмаққа;

* 50-60% -70 кг салмаққа

*+ 80-100% -70 кг салмаққа

* 70-80% -70 кг салмаққа

 

! Жүрек жұмысында негізгі рөл атқаратын жасуша ішілік сұйықтықтың негізгі катионы

* Na⁺;

*+ K⁺;

* Cl⁻;

* H⁺;

* ОН⁻.

 

! Ағзаның сусыздануын анықтайтын диагностикалық критерий

*+ ағзада Na концентрациясының жоғарлауы

* зәрде құрамында Na мөлшерінің жоғарлауы

* қан құрамында Na мөлшерінің жоғарлауы

* плазма құрамында Nа мөлшерінің төмендеуі

* қан құрамында К мөлшерінің төмендеуі

 

! Nа жетіспеушілігіне әкелмейді

* асқазан-ішек жолы арқылы Nады көп мөлшерде жоғалту

* жасуша ішілік сұйықтықты көп мөлшерде жоғалту

* зәрмен Nа көп мөлшерде жоғалту

* қан жоғалту

*+ бүйректе Nа дың жиналуы

 

! Гиперкалиемия кезінде аталғанның қайсынын қолданылады?

* глюконат кальция;

* бикарбонат натрия;

* глюкоза и инсулин;

*+ калия тұзы;

* полистиролсульфонат натрия.

 

! Респираторлы ацидоздың көрсеткіші?

* ↑[Н];

* қанда ↑ рО₂

* қанда ↓рСО₂

*+ қанда↑ рСО₂

* ↑рН.