Кестені алғаш рет құру үшін Кесте-кестені енгізу командасын немесе стандартты саймандар панелінің кестені енгізу батырмасын пайдалану қапсет. Кесте құрылған соң, алдын ала жасалып қойған олардың стандартты ықшам форматтары жиынынан өзіңізге қапсетті форматты таңдап алуға болады, ол үшін кесте кестені автоформаттау командасын орындаған жөн. Бұл тәсіл кестелерді форматтау процесін анағұрлым жеңілдетеді. Кестені енгізу батырмасының көмегімен кестені құру барысында бағаналар ені қатар ені мен бағаналар саны негізінде автоматты түрде анықталады. Кесте санарда ұяшықтарды алдын ала белгілеп таңдап алу қапсет. Кесте элементтерін таңдаудың ең жеңіл қарапайым түрі тышқан көмегімен кестенің бір ұяшығын таңдап алғыңыз келсе, онда тышқан курсорын қапсетті ұяның сол жақ шетіне /сызығына/ жақын орналастырыңыз, тышқан курсоры солдан оңға қарай бағытталған тілсызық түріне ауысқанда тышқан батырмасын басыңыз. Ал еген тышқанды екі рет сырт еткізсеңіз, кестенің курсор тұрған қатары толық белгіленіп шығады.
Студенттерге тапсырма.
1. Алдымен белгілеп аламыз, қанша қатар мен бағандар санын /Тақырыбы/ мен мәліметтерді кестеге сосын енгіземіз Тақырыбын қалың қара шрифтімен белгілейміз.
2. Таңдалған кестеге, курсор тұрған жерге мәліметтерді жазамыз.
3. Жазып болған соң /ENTER/ басамыз, сосын рамка бір клетка төмен түседі. Ерте жазылған мәліметтер қалады.
4. Егер өзгерту керек болса, тышқанды /Формула жолағы/ апарып, басамыз. Әрі қарай мәтінмен жұмыс істегендей жүргіземіз.
Зертханалық жұмыс
Формулаларды енгізу. Формулалар арқылы мәліметтер қорытындысы.
Сабақтың мақсаты:
1. Формулалар көмегі арқылы мәліметтер қорытындысының мүмкіндіктерін оқыту.
2. Функция мастерімен жұмыс істеуге үйрету.
Жабдықталуы: компьютерлік сынып
Әдебиет:
1. Фигурнов В.Э Қысқаша курс. Москва.
2. Microsoft Excel Б.О нұсқасы
Word ортасынан формулалар редакторын іске қосу үшін, енгізу курсорын текстің формула енгізілетін жеріне орналастыру қажет және Енгізу менюі арқылы командаларды орындау керек. Осыдан барып теңдеулер редакторының терезесі пайда болып, сол терезе арқылы қажетті формуланы енгізуге кірісеміз.
Егер енгізілетін объектілер тізімінде формулалар редакторы жоқ болса, онда келесі әрекеттерді орындауға тура келеді:
- Microsoft Word бумасында орналасқан Word Commands деп аталатын ішкі буманы ашу;
- формулалар редакторын бейнелейтін суретті тышқанмен екі рет сырт еткізу.
- формулалар редакторы терезесін одан шықпай-ақ жабу;
- Word-тан формулалар редакторын шақыру.
Формулалар редакторы жүктелгеннен кейін оның өз қолданбалы терезесі ашылады. Ол терезе өзінің құрылымы жағынан Word
Студенттерге тапсырма.
1 Microsoft Excel бағдарламасының функцияларымен танысу;
2 Алған білімдерін бекіту.
3 Өздік жұмыс тапсырмаларын орындау.
Зертханалық жұмыс
Excel пакет функциялары
Жұмыс мақсаты:
1. Microsoft Excel бағдарламасының функцияларымен танысу:
2. Алған білімдерін бекіту.
3. Өздік жұмыс тапсырмаларын орындау.
Жабдықталу: компьютерлік сынып.
Жұмыс кітабындағы стандарттардың орындалуы Excel функциялары арқылы қолданылады. Алыну тәсілі арқылы функциялардың орындалуы аргументтер деп аталады.
Жауаптардың қайтарылуы функциясы нәтиже деп аталады.
Құрылған функциялардан басқа Excel көмегімен қолданылатын функцияларды пайдалануға.
Функцияны пайдалану үшін, оны формуланы жартысы ретінде жұмыс парағы ұяшығына енгізу керек. Формулалардағы қолданылатын символдар функция синтаксисі деп аталады.
Барлық функциялар синтаксис ережесін бірдей қолданады. Егер орындалу барысында қате болса, Excel хабарлама береді.
Excelде 400 ден астам құрылған функциялар бар. Excelде арнайы құрылғы бар-ол функция мастері.
Функция мастері Қою командасымен шақырылады.
Аргументтер функциясын сан түрінде беруге болады.
Студенттерге тапсырма:
1Алған білімдері бойынша кестені белгілеу.
2Функция аргументтерін қолмен кіргізу, сосын ұяшықтарға орналастыру.
Математикалық функцияларды санаңыз: көлемі, шығуы, бөлінуі, қалдық.
Excel программасын мәліметтер қоймасы ретінде де пайдалануға болады. Әрине, оның мүмкіндіктері арнайы жасалған мәліметтер қоймасынан гөрі әлсіздеу, дегенмен мұнда да көптеген жұмыстар жасауға болады. Біз мәліметтер қоймасын жасап, олардың ішіндегі элементтерінің әртүрлі белгілеріне қарай керекті информацияны іздеу мен оларды сұрыптау ісін қарастырамыз.
Мәліметтер қоймасының құрылымына мынадай талаптар қойылады:
- мәліметтер қоймасының бірінші қатарында қайталанбайтын өріс атаулары орналасады;
- ал оның қалған қатарлары бос болмай, онда жазбалар мәні орналасуы тиіс;
- өріс бойымен орналасқан мәліметтер біртектес болады, яғни олар тек сандардан немесе тек текстерден тұруы қажет.
- Мәліметтер қоймасынан атқарылатын негізгі жұмыстың бір түрі оның құрамынан белгілі бір критерийлерге байланысты керекті мәліметті іздеп табу саналады. Жазбалар саны көбейген сайын информацияны іздеу қиындайды, дегенмен Excel программасы мұны мәліметтерді електен өткізу арқылы оңай орындайды.
Мәліметтерді електен өткізу:
Деректер-Фильтр меню командасы керекті жазбаларды басқалардан бөліп алу мүмкіндігін береді. Електен өткізу автоматты түрде- Автофильтр арқылы және де жәй әрекеттер арқылы – Кеңейтілген түрде жүргізіле алады.
Автофильтр арқылы орындау:
Автофильтрді пайдалану кезінде курсорды мәліметтер қоймасы арасына алып барып, оларды белгілеп алу керек. Сонан соң Деректер-Фильтр-Автофильтр командаларын орвндап, орындалу барысында өріс аттары маңында төмен қарай бағытталған тілсызық бейнелі батырмалар пайда болады. Белгілі бір батырмаларды басу арқылы мәліметтерді електен өткізу критерийлерін беруге болады.
Сол кезде пайда болатын ішкі менюдегі Барлығы деген сөзді таңдау електен өткізу ісін жүргізбей тастайды, ал Шарт пунктін таңдау экранға сұхбат терезесін шығарып, онда електен өткізу параматрлерін енгізуге болады. Әрбір орыс элементтерін тандау үшін логикалық және не немесе функциялары арқылы байланысқан екі бірдей шарт беруге болады.
Мәліметтерді сұрыптау:
Деректер-сұрыптау командалары мәліметтер қоймасын сұрыптайды, яғни белгілі бір ретке келтіріп оларды қайта орналастырады. Ол үшін мәліметтер қоймасының бір аймағын белгілеп алып немесе сол аймаққа кестелік курсорды орналастырып алып, Деректер- Сұрыптау командаларын орындау керек. Сонда Диапазонды сұрыптау сұхбат терезесі экранға шығады. Сол терезедегі бойынша сұрыптау деген қатардағы сұрыптауға негіз болатын өрііс атын таңдап аламыз.
Оған қоса оның қасындағы сұрыптаоудың өріс мәндерінің Өсуі бойынша не Кемуі бойынша деген екі мүмкіндігінің бірін белгілеп алып, соңында ОК-ны басамыз. Ал символды текстерден тұратын оріс мәліметтері алфавит бойынша сұрыпталатыны түсінікті шығар.
