Пәннің қысқаша мазмұны

СИЛЛАБУС

                            

П ән	«Токсикологиялық химия»
Коды	ТН 4205
Мамандық	5В110300 «Фармация»
Оқу сағатының көлемі (кредиттің)	180 сағат (4 кредит)
Курсы	5
Семестрі	IХ

                              

                          

 

 

Шымкент

2018

       Силлабус фармацевтикалық және токсикологиялық химия кафедрасының мәжілісінде талқыланып бекітілді

 

Хаттама №16, от 31.05.2018ж.

                                                        

Кафедра меңгерушісі, профессор                     Ордабаева С.Қ.

                                                                                                    

 

 

 

 

           

 

 

1.7 Оқытушылар туралы мәлімет:

1. Ордабаева Сауле Құтымқызы - фармация ғылымдарының докторы, профессор, 8 ҚР Алдын-ала патентінің авторы, 250 аса ғылыми және оқу-әдістемелік жұмыстар, 1 монография, 5 оқу құралының, 1 лабораториялық практикум, 10 типтік оқу бағдарламаларының авторы, фармацевтикалық және токсикологиялық химия, кафедрасының меңгерушісі.

2. Серікбаева Айгүл Жұмаділлақызы – фармация ғылымдарының кан-дидаты, доцент міндетін атқарушы. 2 ҚР Инновациялық патентінің, 30 аса ғылыми және 60 аса оқу-әдістемелік, 2 оқу құралының, 4 оқу жұмыс бағдарламаларының авторы.

3. Нурханова Гульнар Жакасылыковна - фармацевтикалық және токсико-логиялық химия кафедрасының оқытушысы, медицина ғылымдарының магисрі. 7 аса ғылыми еңбектердің авторы

4. Мирсоатова Мохинур Абдикаххаровна - фармацевтикалық және токсикологиялық химия кафедрасының оқытушысы, ІІ оқу жылы магистранты.

 

Байланыс ақпараты

    Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік фармацевтикалық академиясы, фармацевтикалық және токсикологиялық химия кафедрасы. Әл-Фараби алаңы-1, 1-этаж. Телефон 87252 (408218), ішкі 117

Электронды адресы:

1. Ордабаева Сауле Құтымқызы - е-mail: [email protected]

2. Серікбаева Айгүл Жұмаділлақызы - е-mail: [email protected]

3. Нұрханова Гульнар Жакасылыққызы - е-mail: [email protected]

4. Мирсоатова Мохинур Абдикаххаровна-е-mail: [email protected]

1.9 Пәннің саясаты:

Ø Бастапқы білім деңгейлерін тексеруде базалық химиялық пәндер бойынша (бейорганикалық, органикалық, аналитикалық, физикалық және коллоидты химиялар) жоғары теориялық білімдерін және іс-тәжірибелік дағдыларын көрсету және оларды химия-токсикологиялық талдауда қолдана білу.

Ø Сот-химиялық сараптау бойынша лабораториялық жұмыстарды жеке, жұппен және шағын топтарда орындауға дайындалып келу;

Ø Лабораториялық сабақтарды (экспериментальды жұмыстарды) орындауға белсене қатысу;

Ø Тапсырмаларды орындауға ынтасы жоқ немесе толық орындамаған жағдайда айыптау шаралары қолданылады, тәжірибелік сабаққа қойылатын балл азаяды, ол «зертханалық жұмысты бағалау критерилері» кестесінде көрсетілген;

Ø Командамен жұмыс жасай білу;

Ø СӨЖ кестеге сәйкес орындау;

Ø ОСӨЖ сабақтарына қатысу, әр апта сайын сабаққа қатысу журналда белгіленеді және қалдырылған сабақтар үшін штрафтық санкциялар қолданылады;

Ø Келесі дәріс тақырыбымен алдын-ала танысып, дәріс тақырыбы бойынша оқытушымен кері байланысқа түсуге дайын болу;

Ø Ғылыми жұмыстарға белсене қатысу;

Ø Лабораторияда техника қауіпсіздігін сақтау;

Ø Лабораториялық ыдыстарға, құрал-жабдықтарға ұқыптылықпен қарау;

Ø Жұмыс орнын таза ұстау;

Ø Себепсіз жіберілген 1 дәріс сабағының айыптау шарасы 0,66 балды, ал әрбір ОСӨЖ сабағын қалдырғаны үшін - 1,33 балды құрайды;

Ø Пән бойынша емтиханға жіберілу рейтингісі - зертханалық сабақтың, СӨЖ, аралық бақылау, дәріс сабағы рейтингілерінің орташа балынан тұрады;

Ø Пән бойынша қорытынды бақылауға – емтиханға жіберілу рейтингісі 30 балдан кем болмауы тиіс (50%).

 

2. БАҒДАРЛАМА:

Кіріспе

Токсикологиялық химия улы заттар мен метаболиттерінің молекулярлы және физиологиялық әсерлерінің механизмін, оларды әртүрлі объекттерден оқшаулау, идентификациялау, мөлшерін анықтау химиялық әдістерін оқытатын арнайы фармацевтикалық пәндердің бірі.

Фармацевтикалық ғылымдар кешенінде токсикологиялық химияның белгілі жалпыбілімдік және тәрбиелік ролі бар, өйткені бұл пән болашақ маманда ғылыми зерттеулерді жүргізуге, белгілі жағдайларда сынаманы дәлді, толық-қанды қоюға, алынған нәтижелерді логикалық тұрғыда дұрыс қорытындылауға, сонымен қатар оларды құжаттық рәсімдеуге қажетті дағдыларды қалыптастырады.

Бағдарлама қазіргі кезеңдегі токсикологиялық химияның әртүрлі бағыт-тарын қамтиды: химия-токсикологиялық, клиникалық, наркологиялық, экологиялық, сонымен қатар осы бағыттардың сұрақтарын токсикологиялық химияның негізгі екі бөлімдері: биохимиялық және аналитикалық токсикология тұрғысынан қарастырады.

2.2 Пәннің мақсаты: білім алушыларға әртүрлі объекттерден улы заттарды химия-токсикологиялық талдау және алынған нәтижелерді дұрыс қорытындылауды үйрету үшін олардың білімін, тәжірибелік дағдыларын және түсініктерін қалыптастыру.

 

2.3 Оқыту мақсаттары:

· студенттерге қолданыстағы заңдамалар талабына сай химия-токсикологиялық сараптама және өткір уланулар мен наркоманияның аналитикалық диагностикасының негізгі принциптерін, оларды ұйымдастыру, жүргізу тәртібін үйрету;

·  студенттерге ксенобиотиктер және олардың метаболиттерінің қасиеттерін (физикалық, химиялық), токсикодинамикасы мен токсикокинетикасы туралы білім беру;

·  студенттерге химия-токсикологиялық сараптама және өткір уланулар мен наркоманияның аналитикалық диагностикасында химия-токсикологиялық талдауды жүргізу методологиясын үйрету;

· студенттерге улы заттарға химия-токсикологиялық талдау жүргізу үшін қажетті біліктілік пен практикалық дағдыларды қалыптастыру;

2.4 Бірінші деңгейдегі (бакалавриат) Дублин дескрипторлерімен келісілген оқытудың соңғы нәтижесі:

Білімі мен түсінігі (зерттеліп отырған саладағы алдыңғы қатарлы білім элементтерін қоса алғанда, сол сала бойынша білімі мен түсінігін көрсете біледі):

· улы, күшті әсерлі, есірткі және мастандырғыш заттар әсерінен болған өткір уланулардың аналитикалық диагностикасы мен химия-токсикологиялық сараптамасын жүргізудегі ұйымдастыру-құқықтық, заңдылық, методологиялық негіздерін;

· биохимиялық токсикология сұрақтарын (токсикокинетика, токсикодинамика және бөгде қосылыстардың ағзадағы биотрансформациясы);

· химия-токсикологиялық талдауда қолданылатын заманауи биоаналитикалық, физикалық, химиялық және физика-химиялық әдістерді;

· химия-токсикологиялық сараптама, өткір және созылмалы уланулар аналитикалық диагностикасын жүргізудегі талдау ерекшеліктері мен зерттеу нәтижелерінің интерпретациясын;

· есірткі және мастандырғыш заттарды химия-токсикологиялық талдау ерекшеліктерін.

 

Білімі мен түсінігін қолдану (осы білімі мен түсінігін кәсіби деңгейде қолдана біледі):

· айғақты заттардың әртүрлі уытты заттарына химия-токсикологиялық зерттеулерін биохимиялық және аналитикалық токсикология сұрақтарын жетік біле отырып, биоаналитикалық, физикалық, химиялық және физика-химиялық әдістер кешенін қолдана отырып жүргізеді;

· өткір уланған науқасқа жедел медициналық көмек көрсеткен жағдайда, химия-токсикологиялық талдау ерекшелігін ескере отырып, аналитикалық диагностиканы жүргiзеді;

· адам ағзасы биологиялық ортасындағы есірткі, психотропты және басқа уытты заттардың аналитикалық диагностикасын жүргізеді;

   

Ой-пікірін қалыптастыру (дәйектемелер құрастыру және зерттеп отырған саласындағы мәселелерді шешу):

· зерттелетін заттың табиғаты, токсикокинетикалық және токсикодинамикалық параметрлерін ескере отырып, химия-токсикологиялық талдау әдістерін таңдауды қалыптастырады;

· химиялық заттың табиғаты, қолданылатын әдістердің сезімталдылығы мен селективтілігін ескере отырып, талдаудың алдын-ала және дәлелдейтін әдістерін таңдайды;

· химия-токсикологиялық зерттеулердің сот-медициналық сарапшысы алдына қойылған сұрақтар бойынша химия-токсикологиялық талдау қорытындысын дәлелдейді.

 

Білім алуға дағдылары немесе білімге дағдылары (әлеуметтік, этикалық және ғылыми көзқарастарды ескере отырып, пайымдаулар жасауға қажет ақпараттар жинауды және интерпретациялауды жүзеге асырады)

· заманауи сот-медицина сараптамасы жағдайларына бейімделуін көрсете алады;

· уытты заттар биотрансформациясы үдерісі мен зерттеудің аналитикалық әдістерінің мүмкіндігін ескере отырып, зерттеуге алынған биологиялық объекттердің химия-токсикологиялық талдау нәтижелерін интерпретациялайды.

Коммуникативтік дағдылары (ақпаратты, идеяларды, проблемаларды және шешімдерді мамандарға да, маман еместерге де жеткізе біледі):

· оқу тәжірибесін жоспарлау мен жүргізуде өз білімі мен дағдыларын табыстауға, байқалған фактілер мен құбылыстарды, олардың арасындағы себеп-салдарлық байланысын түсіндіруге қабылетті;

· ойлау мәдениеті бар, ақпаратты қабылдауға, талдауға, мақсат қоюға және оның нәтижелі болу жолдарын таңдайды, жинақтайды;

· білім алып жатқан саласында өзіндік пікірі, талдауы және ақпараттар жинағымен көпшілік алдына шығып сөйлейді.

 Реквизитке дейінгі: аналитикалық химия, органикалық химия, биологиялық химия, фармакология, фармацевтикалық химия.

Реквизиттен кейінгі: кәсіби қызмет.

Пәннің қысқаша мазмұны

Бағдарлама қазіргі кезеңдегі токсикологиялық химияның әртүрлі бағытта-рын қамтиды: сот-химиялық, клиникалық, наркологиялық, экологиялық, сонымен қатар осы бағыттардың сұрақтарын токсикологиялық химияның негізгі екі бөлімдері: биохимиялық және аналитикалық токсикология тұрғысынан қарастырады.