Терминологический словарь по специальности

«Радиотехника, электроника и телекоммуникации»

№	Термины и их значения на русском	Термины и их значения на казахском
	Радиосвязь –разновидность электричес- кой связи, осуществляемая посредством радиоволн.	Радиобайланыс –радиотолқын арқы- лы атқарылатын электр байланысының түрі.
	Радиоприемник –радиоэлектронное уст-ройство, предназначенное (в сочетании ан- тенной) для приема радиоизлучений и преобразования их в виде, позволяющем использовать содержащуюся в них инфор-мацию.	Радиоқабылдағыш –ақпаратты қолда- нуына болатын түрге түрлендіретін радиосигналды қабылдауға арналған радиоэлектронды құрылғы.
	Двигатель –электрическая машина, пре- Образующая электрическую энергию пос- тоянного тока сети в механическую энер-гию вращательного движения.	Қозғалтқыш –желідегі тұрақты неме- се айнымалы токтың электр энергиясын айнымалы қозғалыстың механикалық энергиясынатүрлендіретін электр маши-насы.
	Межвитковое короткое замыкание –ко- роткое замыкание между отдельными вит- ками обмотки или частями электрической машины, трансформатора или электричес-кого аппарата.	Шумақ аралық қысқа тұйықталу –электр машинасының, трансформатор-дың немесе электрлік аппараттың бір орауышындағы әр түрлі шумақтардың немесе ораушы бөліктерінің арасында-ғы қысқа тұйықталу.
	Аналоговый электроизмеритель –ана- логовый электроизмерительный прибор для измерения нескольких величин.	Аналогті электрөлшеуіш –бірнеше шамаларды өлшеуге арналған аналогті аспап.
	Амплитудный селектор –электронное устройство для выделения из множества видеоимпульсов только таких, которые об- ладают заданными свойствами.	Амплитудалық іріктегіш –көп бейне импульстан тек қана өзіне тән берілген қасиеті барын бөлетін электронды құрал оның амплитудасы берілген деңгейден жоғары немесе оған жетпейді немесе берілген шектікте табылады.
	Контур обратной связи –замкнутый кон- тур, включающий в себя цепь обратной связи и часть усилителя между точками подключения обратной связи.	Кері байланыс контуры –кері байла- ныс тізбегін және кері байланысты қоса- тын нүктелердің арасындағы күшейт- кіштің бөлігін қосатын жабық контур.
	Контур электрической цепи –любой замкнутый путь, образованный ветвями и узлами.	Электр тізбегінің өн-бойы –тармақтар мен түйіндерден құралған кез-келген тұйық жол.
	Контурный ЭДС –по методу контурных токов это – алгебраическая сумма ЭДС всех ветвей, входящих в один из контуров Электрической цепи.	Өн бойлық ЭҚК –өн бойлық токтар Әдісі бойынша, бұл – электр тізбектің бір контурына кіретін барлық тармақ- тардың ЭҚК-нің алгебралық қомынды- сы.
	Контурный ток –по методу контурных Токов это – ток, замыкающийся в одном из контуров электрической цепи.	Өн бойлық ток –өн бойлық токтар әді- сі бойынша, бұл – электр тізбегінің бір өн бойында тұйықталатын ток.
	Линейный четырехполюсник –четырех- Полюсник, состоящий только из линейных элементов.	Сызықты төртұштық –тек қана сы- Зықты элементтерден құралған төрт- ұштық.
	Нагрузка электропривода статическая –обуславливается полезными и вредными Сопротивлениями движению: силы тре- ния, резания, веса и т.д.	Электр жетегінің статикалық жүкте- месі –тұрақтанған жылдамдықтағы электр жетегінің жүктемесі.
	Нагрузочный резистор –нагрузкой слу- жит резистор.	Жүктемелік резистор –жүк болып қызмет ететін резистор.
	Оплетка –защитный слой, сплетенный из металлических или неметаллических ни- тей.	Тоқыма –металл немесе металл емес Материалдар жібінен тоқылған қорға-ныстық жабын.
	Опорный трансформатор тока –транс- Форматор тока, служащий опорой для проводника первичной цепи.	Тіректік ток трансформаторы –бірін- ші реттік тізбек өткізгіші үшін тіреу қызметін атқаратын ток трансфоматоры.
	Оптика волоконная –раздел оптоэлек-троники, связанный с исследованием яв- лений, возникающих в волоконных свето- водах при распространении в них оптичес- кого излучения.	Талшықтық оптика –оптиканың жа- рық пен кескіннің жарық жетек және жұмсақ оптикалық талшықтар шоғымен берілуін қарастыратын бөлім.
	Биполярный источник питания –источ-ник питания, реагирующий на исправление и величину управляющих сигналов, и обеспечивающий выход положительной или отрицательной полярности с линейным переходом через нуль.	Екі полярлық көз –сигналдардын бас-қару шамасын және бағытталуына әсер ететін және де оң және теріс өріс пен сызықтық өткелдің шығысын нөл арқылы қамтамасыз ететін қорек көзі.
	Виток –один при движении по круговой или винтообразной линии; один оборот, того, что свито спиралью, кольцом.	Орам –винттік немесе шеңбер тәріздес жолақ (сым) бойымен жасалынған бір айналым; сақина, спераль тәріздес оралған заттың бір айналымы.
	Гибкий кабель –кабель, предназначенный для нестационарного использования;	Майысқақ кабель –тұрақты қолдануға арналған кабель;
	Дублирование –в технике – способ повы-шения надежности работы устройства.	Қайталау –техникада құрылғының се-німділігін жоғарылату әдісі.
	Заземление –преднамеренное электричес-кое соединение какой-либо точки сети.	Жерге қосу –белгілі-бір желі нүктесін арнайы электрлік байланыстыру.
	Пропускная способность– действитель-ное количество только данных пользовате-ля, передаваемых в секунду.	Өткізу қабілеті– секундына таратыла-тын қолданушының мәліметтерінің ғана шынайы саны.
	Поле магнитное –одно из проявлений электромагнитного поля, силовое поле, посредством которого осуществляются электрические взаимодействия.	Магнит өрісі –электр магниттік өрістің бір біліну түрі, магниттік өзара әсерле-суді жүзеге асыратын күш өрісі.
	Поле магнитное, вращающееся –маг- нитное поле, вектор магнитной индукции которого вращается в пространстве с постоянной частотой.	Айнымалы магнит өрісі –магнит индукциясының векторы кеңістікте тұрақты жиілік пен айналатын магнит өрісі.
	Свободное колебание –колебания, возникающие в системе при внешнем воздействии, сводящемся к начальному отклонению системы от состояния устойчивого равновесия.	Еркін тербелістер –тұрақты тепе-тең-дік күйден жүйенің бастапқы ауытқуы-на ғана әкелетін сыртқы әсерлесу кезіндегі жүйеде пайда болатын тербелістер.
	Системный блок –физически представ-ляет собой шасси, которое наполнено аппа-ратным обеспечением компьютера.	Жүйелік блок – енгізуді шығаруға ай-налдыру үшін қажет болатын өңдеуші құралдар орналасатын негізгі бөлігі.
	Поле магнитное, вращающееся –маг- нитное поле, вектор магнитной индукции которого вращается в пространстве с постоянной частотой.	Айнымалы магнит өрісі –магнит индукциясының векторы кеңістікте тұрақты жиілік пен айналатын магнит өрісі.
	Первое правило Кирхгофа для маг- нитных цепей –алгебраическая сумма магнитных потоков в узле магнитной цепи равна нулю.	Кирхгоф ережелері. Магнит тізбегі үшін бірінші ережесі –магнит тізбегі- нің түйінінде магнит ағындарының ал- гебралық қосындысы нөлге тең.
	Световод –элемент оптической систе- мы, служащий для направленной передачи света.	Сәуле жол –сәулені бағыттап тарату үшін арналған оптикалық жүйенің эле- менті.
	Пропускная способность– действитель-ное количество только данных пользовате-ля, передаваемых в секунду.	Өткізу қабілеті –секундына таратыла-тын қолданушының мәліметтерінің ғана шынайы саны.
	Постоянный ток –электрический ток, Величина и направление которого не изменяются со временем.	Тұрақты ток –бағыты мен шамасы уа- қыт бойынша өзгермейтін электр тоғы.
	Потенциальная ионно-электронная эмиссия –явлениеиспускания электро- нов за счет возбуждения электронов тела потенциальной энергией ионов.	Потенциалды иондық электрондық эмиссия –дене электрондарының ион- дардың потенциалды энергиясымен қоз дыруынан электрондарды шашу құбылысы.
	Потенциальный барьер –барьер, высота которого равна контактной разности потенциалов, возникающий в переходе между образовавшимися объемными заря- дами.	Мүмкіндік тосқауыл –үлкен зарядтар-дың арасында пайда болған қа- тынастың айырмашылығының биіктігі-не тең тосқауыл.
	Переменный резистор –резистор, сопро- тивление которого можно изменять в заданных пределах механическим переме-щением подвижного контакта.	Ауыспалы резистор –механикалық түйіспені жылжыту арқылы шамасы өз- геретін резистор.