85. 0,1-0,6 МПа қысымда және 470-5500С температура кезінде термиялық крекинг формасының атауының көрсетiңiз?
А. кокстеу
86. Мұнайхимия өндірісіне арналған шикізатты алу мақсатында, қысымы атмосфераға жақын және 750-9000С температурада жүретін процесс қалай аталады?
А. пиролиз
87. Мұнайды екінші реттік өңдеудің каталитикалық әдісіне қайсысы жатады?
А. каталикалык крекинг және риформинг
88. Мұхит түбінен 6 км-ден тау астынан 70 км-ге дейінгі қалыңдықтағы жер қабығының сыртқы қатты қабығы қалай аталады?
А. литосфера
89. Химиялық, органикалық және шөгінді материалдарынан құралған жыныстар қалай аталады?
А. жаратылысы аралас жыныстар
90. Мұнайдың 1 барреллі қанша литрге тең?
А. 159
91. Мұнай эмульсиясын бұзу үшін қолданылатын, затты атаңыз:
А. деэмульгатор
92. Түйіршікті материалдардан тұратын коллекторлардың типтері (құм, тас құмдар және т.б.) қалай аталады?
А. қуысты
93. Өткiзбейтiн тiректерден түзілген, бірақ көптеген микро және макро жарықшақтар есебінен газ немесе сұйықтықты өз бойына сыйдыратын коллекторлардың түрі қалай аталады?
А. жарықшақты
94. Құрамында 2,5% күкiрті бар мұнайды қалай атайды?
А. жоғары күкiрттi
95. Жер қабатының пайда болу уақыты:
А. 4,6 млрд.жыл бұрын
96. «Апат теориясы» геологияда қай уақытта үстемдік етті?
А.XIX ғ. басында
97. Бұрғылау мұнарасының жоғарғы негізінің өлшемі қандай?
А. 2 х 2
98. Бұрғылау мұнарасының төменгі негізінің өлшемі қандай?
А. 8 х 8
99. Геологиялық колонка (тізбек) - бұл:
А. теориялық және абстрактiлi сұлба
100. Коллекторлар дегеніміз не?
А. өтiкізгіш тау жыныстар
101. Қай жылы «Мұнайгаз ісі» кафедрасы ашылды?
А. 2008 жыл қыркүйек айы
102. Бұрғылау кезінде қашауды салқындату үшін.... қолданады:
А. бұрғылау ерiтiндiні
103. Гидроциклон не үшiн арналған:
А. бұрғыламаны тазарту
104. Жартылай суға бататын бұрғылама платформалары тереңдiктерде қолданады, м:
А. 300-600
105. Теңіз кен орны қай облыста орналасқан
А. Атырау
106. Досор кен орны қай облыста орналасқан
А. Атырау
107. Жетібай мұнай кенорны облыста орналасқан
А. Маңғыстау
108. Қашаған мұнай кенорны қай облыста орналасқан
А. Атырау
109. Мұнайды жоғары кабатты қысым кезінде кай әдiспен өндіреді:
А. фонтанды
110. Ұңғыманың саға жабдығына жатады:
А. фонтанды арматура
111. Топтық өлшеу қондырғысына ұнғыма өнімі түсетін құбырлар жүйесін қалай атаймыз:
А. манифольд
112 Шикі мұнайды тұрақтандыру кезінде одан не бөлінеді:
А. пропан
113. Жабдықтағы коррозияның жылдамдығын төмендететiн заттарды қалай атайды:
А. ингибиторлар
114. Мұнайдағы күкiрттi қосындыларды жою үшiн қандай әдiстердi пайдаланады:
А. гидротазалау
115. Әлемдегі үлкен мұнай кен орындарын атаңыз:
А. Гавар (Сауд Аравия)
116. Көрсетілген мәліметтер бойынша жер қабатындағы газдың көлемі 48,14 трлн. м3 болатын немесе әлемдегі газ ресурсының 31% құрайтын елді көрсетіңіз
А. Ресей
117. Әлемдегі көрсетілген мәліметтер бойынша газдың қоры жөнінен Солтүстік және Латын Америка елдері нешінші орын алады?
А. 3
118 Әлемдегі көрсетілген мәліметтер бойынша газдың қоры жөнінен Таяу және Орталық Шығыс елдері нешінші орын алады?
А. 2 орын
119. Көрсетілген мәліметтер бойынша газдың қоры жөнінен қай аймақ 3-орын алады?
А. Солтүстік және Латын Америка
120. Әлемдегі газдың коры төмен аймақты көрсетіңіз?
А. Батыс Еуропа елдері
121. Дизель отынынан күкіртті жою үшін қандай тазалау әдісін қолданады?
А. гидротазалау
122. Мұнайдың пайда болуы туралы алғашқы теорияны кім және қашан ашқан?
А. 950ж араб ғалымы Их-Ван-эс-Сафа
123. Мұнайдың пайда болуы туралы қанша гипотеза бар?
А. 2
124. Мұнайды жануар организмінен алу мүмкіндігін кім дәлелдеді?
А. Г.Гефер және К. Энглер
125. Мұнайды басқа жолмен алудың бейорганикалық гипотезасы қалай аталады?
А. карбидті
126. Академигк И.М. Губкиннің кітабы қашан жарық көрді?
А.1932
127. Қай жылы американдық зерттеушілер қазіргі заманғы шөгінділерден көмірсутектерді тапты?
А. 1950 ж
128. Мұнайдың пайда болуы туралы бейорганикалық гипотезаны кім ашқан?
А. Д.И. Менделеев
129. Әлемдік нарыққа мұнайдың негізгі тасымалдаушысын атаңыз?
А. Жақын және Орта Батыс елдері
130. Коллекторлар қанша түрге бөлінеді?
А. 4
131. Ұстағыштардың қанша түрі бар?
А. 4
132. Игеруге жеткілікті мөлшерде тұтқышта жиналатын мұнай мен газдың жиынтығы қалай аталады?
А. кеніш
133. Қабат қабуымен беттiк байланыстың қиылысуы сызығы қалай аталады?:
А. сыртқы контур;
134. Қабат жабынымен беттiк байланыстың қиылысу сызығы қалай аталады?
А. сыртқы контур
135.Ұнғыманың жоғарғы бөлігі бұл:
А. саға
136. Ұнғыманың бастапқы бөлігін атаңыз:
А. бағыттаушы
137. Бұрғылау құбырлары мен тальді жүйені біріктіретін механизм қалай аталады?
А. вертлюг
138. Бұрғылау инструментіне айналу қозғалысын беретін механизмді атаңыз?
А. ротор
139. Тау жыныстарын бұзушы инструмент қалай аталады?
А. қашау
140. Бұрғылау құбырының ұзындығы қандай, м:
А. 6,8-11,5
141. Бұрғылау құбырының қалыңдығы қандай, мм:
А. 7-11
142. Бұрғылау қондырғысын беттік тозудан қорғау үшін қолданылатын затты атаңыз
А. протектор
143. Ұнғыма оқпанының қисаюын болдырмауда қолданылатын затты атаңыз?
А. центратор
144. Бұрғылау ерітіндісінің өз қозғалысына кедергі болу қасиеті қалай аталады?
А. тұтқырлық
145. 30-1800С температурада айдалған мұнай фракциясы қалай аталады?
А. бензин
146. 120-3150С температурада айдалған мұнай фракциясын атаңыз?
А. керосин
147. 180-3500С температурада айдалған мұнай фракциясы қалай аталады?
А. дизельді
148. Мұнайды атмосфералық айдаудан кейінгі қалдығы қалай аталады?
А. мазут
149. Мазутты вакуумды айдаудан кейінгі қалған қалдығы қалай аталады?
А. гудрон
150. Каталитикалық крекингке арналған шикізат:
А. вакуумды газойл
151. Каталитикалық крекингтің өнімі:
А. бензин
152. Мұнайдың күкіртті органикалық қосындысы қалай аталады?
А. меркаптан
153. Мұнай фракциясынан қатты көмірсутектерді шығару процесі қалай аталады?
А. депарафинизациялау
154. Бензиннің октан санының жоғарлау процесі қалай аталады?
А.риформинг
155. Гудроннан алынған майды атаңыз?
А. қалдық
156. Майды селективті тазалау үшін қолданылатын затты атаңыз?
А.фурфурол
157. Бұрғылау құбырын ілуге арналған құрылғы:
А. штроп
158. Қабаттың түп маңы аймағына жарылу арқылы әсер етуді қалай атаймыз?
А. торпедалау
159. Бұрғылау құбырларын біріктіру үшін қолданатын құрылғы?
А. бұрғылау құлыпы
160. Қашау мен бұрғылау құбырының арасында орналасқан затты атаңыз?
А. калибратор
161.Ұнғымадан бұрғыланған жынысты шығару үшін қолданылатын затты атаңыз?
А. бұрғылау ерітіндісі
162. «Қазақстан-Қытай» мұнайқұбырын қосатын пунктер қалай аталады?
А. Атасу-Алашанькоу
163. «Қазақстан-Россия» мұнайқұбырын қосатын пунктер қалай аталады?
А. Омск-Шымкент
164. ҚР мұнайөңдеу зауытттарының санын көрсетіңіз
А. 3
165. Ұңғыма дегеніміз не?
А. ұзындығы енінен бірнеше есе үлкен тау кен құрылысын атайды
166. Жер бетіндегі ұңғыма бөлігін қалай атайды?
А. саға
167. Ұңғыманың түбі қалай аталады?
А. түп
168. Мұнайгаз кәсіпшілігінде ұңғыманың қанша түрі бұрғыланады?
А. 6 түрі
169. Құрылымдық-іздеу ұңғымасының тағайындалуы:
А. Өнімді горизонттын мүмкіндігін бағалау
170. Тіректі ұңғыманың тағайындалуы:
А. Геологиялық құрылымын анықтау және мұнайды іздеу жұмыстарының бағытталуын анықтау
171. Барлау ұңғымасының тағайындалуы:
А. Өнімді горизонттарды анықтау және олардың кәсіпшілік мәнін орнату
172. Пайдалану ұңғымасының тағайындалуы:
А. тұтынуға қажетті мұнай мен газды өндіру
173. Айдау ұңғымасының тағайындалуы:
А. қабат қысымын ұстау
174. Бағалау ұңғымасының тағайындалуы:
А. Қабаттың коллекторлық мүмкіндігін бағалау үшін
175. Қабат өнімділігін бағалау үшін бұрғыланған ұңғыма қалай аталады?
А. Құрылымдық-іздеу
176. Қабаттың геологиялық құрылымын бағалау үшін бұрғыланған ұңғыманы қалай атайды?
А. Тіректі
177. Қабат өнімділігін анықтау үшін бұрғыланған ұңғыманы қалай атайды?
А. Барлау
178. Кенорыннан мұнай мен газды өндіруге арналған ұңғыманы қалай атаймыз?
А. Пайдалану
179. Қабат қысымын ұстап тұруға арналған ұңғыманы қалай атаймыз?
А. Айдау
180. Қабаттың коллекторлық мүмкіндігін бағалау үшін бұрғыланған ұңғыманы қалай атаймыз?
А. Бағалау
181. Бұрғылау әдістері:
А. Айналмалы, соққылама, аралас
182. Бұрғылаудың қай түрінде тау жынысы айналмалы қашаумен бұзылады?
A. Айналмалы
183. Бұрғылаудың қай түрінде тау жынысы соққылама әсердің нәтижесінде бұзылады?
A. Соққылама
184. Бір уақытта бірнеше тәсіл қолданылатын әдіс қалай аталады?
A. Аралас
185. Қашауға берілетін айналу бұрғылау құбырларының тізбегімен берілетін айналмалы бұрғылау қалай аталады?
A. Роторлы
186. Қашауға берілетін айналым электрлі қозғалтқыштан берілетін айналмалы бұрғылауды қалай атаймыз?
A. Электробұрғымен
187. Қашауға берілетін айналым турбинадан берілетін айналмалы бұрғылауды қалай атаймыз?
A. Турбобұрғымен бұрғылау
188. Бұрғылау процесінің негізгі операциялары:
A) Қашаумен бірге бұрғылау құбырларын түсіру, шеген құбырларын түсіру
189. Мұнайгаз кенорынын игеру мен пайдаланудың толық циклы қанша кезеңнен тұрады?
A. 6 кезең
190. Мұнайгаз кенорнын игерудің 1 кезеңі:
A. Мұнара мен бұрғылау жабдықтарының монтажы және мұнара маңындағы құрылымдарды тұрғызу
191. Мұнайгаз кен орынның игеру циклінің 2 кезеңі?
А. ұңғыманы бұрғылау үшін алдын-ала жұмыстары
192. Мұнайгаз кен орынның игеру циклінің 3 кезеңі?
А. ұңғыманы бұрғылау процесі
193. Мұнайгаз кен орынның игеру циклінің 4 кезеңі?
А. ұңғыманың қабырғаларын цементтеу
194. Мұнайгаз кен орынның игеру циклінің 5 кезеңі?
А. мұнаймен газдың ағынына ұңғыманы сынау
195. Мұнайгаз кен орынның игеру циклінің 6 кезеңі?
А. жабдықтарды және мұнараны демонтаждау
196. Бұрғылау барысында қолданылатын бұрғылау мұнаралары?
А. мұнаралық, мачталы
197. Бұрғылау мұнарасы не үшін керек?
А. бұрғылау бағанасымен шегендеу құбырларын көтеріп-түсіру үшін
198. Бұрғылау бағанасымен шегендеу құбырларын көтеріп-түсіруге арналған қондырғы?
А. бұрғылау мұнарасы
199. Бұрғылау бағанасымен шегендеу құбырларын көтеру-түсіру жұмыстары қандай құрылғы көмегімен орындалады?
А. бұрғылау шығыры, полиспасты жүйе
200. Бұрғылау шығыры не үшін керек?
А. бұрғылау мен шегендеу құбырларын көтеріп-түсіру үшін
201. Полиспасты жүйе нені қамтамасыз етеді?
А. мұнараның жүк көтергіштігін арттырады
202. Бұрғылау бағананың элементтері қандай материалдардан жасалады?
А. металлдан
203. Полиспасты жүйенің негізгі бөлшектері
А. кронблок, тәлді блок
204. Полиспасты жүйенің жылжымайтын бөлігі қалай аталады?
А. кронблок
205. Полиспасты жүйенің жылжымалы бөлігі қалай аталады?
А. тәлді блок
206. Бұрғылау кезіндегі «свеча» термині нені білдіреді?
А. бір кезде көтерілетін бұрғылау құбырларының секциясы
207. 1200-1300м тереңдікке дейін бұрғылау кезінде бұрғылау мұнарасының ұзындығы қандай болады?
А. 28м
208. 1300-3500м тереңдікке дейін бұрғылау кезінде бұрғылау мұнарасының ұзындығы қандай болады?
А. 41-42м
209. 3500м жоғары тереңдікке шейін бұрғылау кезінде бұрғылау мұнарасының ұзындығы қандай болады?
А. 53 және жоғары
210. Мұнаралық мұнара қанша секциядан турады?
А. 7-10
211. Мұнаралық мұнара секцияларын құрастыру кезінде қандай бөлшектер қолданылады?
А. жасалынған бұрғылау құбырлары, болатты бұрышты прокат
212. А-тәрізді мұнаралар қалай аталады?
А. мұнаралық мұнара
213. Мұнаралы мұнарамен салыстырғанда мачталы типтегі мұнараның қанша артықшылығы бар?
А. 4
214. Қай типті мұнараны пайдалану барысында жұмыстың ыңғайлылығы қамтамасыз етіледі?
А. мұнаралы мұнара
215. Өзіннің салмағы кіші болғанымен жағдайда ілмектегі жүк көтерілімі жоғары болатын мұнара?
А. мачталы мұнара
216. Қай типті мұнараның монтаждау және демонтаждау жұмыстары тез болады?
А. Мачталы мұнара
217. Мұнараны құрастыру мен бөлшектеудің қандай тәсілдерін білесіз?
А. Кершенбаум және Духнин тәсілдері
218. Кершенбаум тәсілі қай типті мұнара үшін қолданылады?
А. Мұнаралық мұнара
219. Кершенбаум тәсілі бойынша мұнараны жинаудың мәні?
А. Мұнаралық мұнараны «жоғарыдан-төменге» қарай монтаждайды
220. Духнин тәсілі бойынша мұнараны жинаудың мәні?
А. Мұнараны жерде жинайды, ал одан кейін полиспаст көмегімен тігінен көтереді.
221. Қай тәсілмен мұнараны тігінен құрастырады?
А. Кершенбаум тәсілі
222. Қай тәсілде мұнараны горизонтальды түрінде құрастырады?
А. Духнин тәсілі
223. Жүктеменің қай түрі бойынша мұнараны таңдайды?
А. Тік жүктемелер бойынша
224. Бұрғылау шығырлары қалай таңдалады?
А. Талап етілетін тартылыс күші бойынша
225. Тәлдік жүйеде 2х3, сандар нені білдіреді?
А. 2-тәл блогындағы шкивтің саны, 3 - кронблоктағы шкивтің саны
226. 2х3, 3х4 тәлді жүйелер қай жүк көтергіштікке арналған?
А. 0,3 - 0,5 Мн
227. 4х5, 5х6, 6х7 тәлді жүйелер қай жүк көтергіштікке арналған?
А. 100-300 т
228. 4х5 тәлді жүйедегі жылжымалы тәлблогындағы шкивтің саны?
А. 4 шкив
229. 6х7 тәлді жүйедегі жылжымайтын кронблоктағы шкивтің саны?
А. 7 шкив
230. Бұрғылау ілмектері не үшін қолданылады?
А. Бұрғылау және шегендеу құбырлардың бағаналарын ілу үшін
231. Бұрғылау ілмектерінің қандай конструкциялары қолданылады?
А. Бір ілмекті, екі ілмекті және үш ілмекті
232.Үш ілмекті ілмектердің артықшылықтары?
А. Қосымша операциялардың орындауын қысқартады.
233. Бұрғылау ілмектері қалай таңдалады?
А. Тік максималды жүктеме бойынша
234. Бұрғылау құбырлардың бағаналарын көтеру-түсіру операциялары жалпы бұрғылау уақытының қанша % қамтиды?
А. 30 %
235. Бұрғылау құбырларын ұстауда және көтеруде қандай механизмдер қолданылады?
А. Элеватор, клинді қысқыш
236. Бұрғылау және шегендеу бағаналарын бұрау мен шешу үшін қандай құралдар қолданылады?
А. Машина кілттері, домалақ кілттер
237. Штроптар қалай таңдалады?
А. Тік максималды жүктеме бойынша
238. Тау жыныстарын бұрғылау және ұңғыманың оқпанын жасау үшін қолданылатын құрылар қалай аталады?
А. Бұрғылау қашаулар
239. Бұрғылау барысында қашаулардың қандай түрлері қолданылады?
А. Қалқалы, шарошкалы және алмазды
240. Қанқаның конструкциясына тәуелді үш шарошкалы қашаулар қандай топтарға бөлінеді?
А. А және Б тобы
241. «М» типтегі шарошкалы қашаулар қандай тау жыныстарға арналған?
А. Өте жұмсақ тау жыныстарға
242. Қандай тау жыныстарын бұрғылау барысында ұңғымаларды шаю үшін техникалық суды пайдаланады?
А. Таулы және шайылмайтын жыныстарға
243. Қай температураға дейін тұзды ерітінділер қатпайды?
А. -20/-50
244. Аэрирленген жуу сұйықтарды қашан пайдаланады?
А. Тау жыныстарды бұрғылау барысында қабат пен сұйықты сіңіру кезінде
245. Ингибирленген ерітінділерді әзірлеу кезінде сұйыққа нені қосады?
А. Сұйық шыңы ерітіндісі, гипс, піскен әктас, хлорлы кальций
246. Ингибирленген силикатты ерітіндінің құрамына не кіреді?
А. Сұйық шыны ерітіндісі
247. Ингибирленген шыны ерітіндінің құрамына не кіреді?
А. Піскен әктас
248. Мұнай, су және газды өткізу қабілеті бар қабатты қалай атайды?
А. Коллекторлар
249. Ұңғыманы күрделі жөндеу жұмыстары қандай жағдайда орындалады?
А. Ұңғыманың герметизациясының бұзылуы кезінде
250. Ұңғыманың герметизациясының бұзылуы қай кездерде болады?
А. Коррозия, абразивті тозу
251. Ұңғыманы пайдалану кезінде флюидті жоғарыға көтерудің қандай тәсілдерін білесіз?
А. фонтанды, газлифты, сорапты
252. Жобалау кезінде ұнғыманы игеру реттілігі?
А. пайдалану бағанадан бағыттаушыға қарай
253. Түсірілетін қашау түсірілетін шегендеу құбырының ішкі диаметрі қандай болу керек?
А. қашау диаметрінен 5-7мм улкен болу керек
254. Ұнғымадағы шегендеу құбырлары қалай қосылады?
А. муфтамен немесе дәнекерлеу арқылы
255. Ұнғыманы конструкциялау кезінде құбырлардың диаметрін қалай тандайды?
А. Бірінші пайдалану құбырдың диаметрін, ал кейін кондуктордың және бағыттаушы құбырдың диаметрлерін береді
256. Пайдалану құбырының диаметрін қалай тандалады?
А. Ұнғымадағы алынатын мұнайдың мөлшеріне тәуелді
257. Шегендеу және бұрғылау құбырларының салмағын анықтауға арналған формуладағы «q» мәні нені білдіреді?
А. 1м құбырдың салмағы
258. Шегендеу және бұрғылау құбырларының салмағын анықтауға арналған «qм» мәні нені білдіреді?
А. Муфтаның салмағы
259. Шегендеу және бұрғылау құбырларының салмағын анықтауға арналған «L» мәні нені білдіреді?
А. Бір бұрғылау құбырдың ұзындығын
260. Шегендеу және бұрғылау құбарларының салмағын анықтауға арналған «Н» мәні нені білдіреді?
А. Ұнғыманың тереңдігі
261. 1,4Мн жүк көтергіш мұнаралар, бұл қанша тонна?
А. 140т
262. Керн алуға арналған қашаулар қалай аталады?
А. Колонкалы қашау
263. Шарошкалы қашауда қай бөлшек жынысты бұзады?
А. Шарошка
264. Шарашкалы қашаудың қай конструкциясы кеңінен қолданылады?
А. Үшшарошкалы
265. Мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдаудың қандай тәсілдері қолданылады?
А. Құбыр, теміржол, су арқылы
266. Ең тиімді тасымалдау тәсілі қандай параметр бойынша анықталады?
А. Ең аз жылдық шығын
267. Кәсіптен тұтынушыға дейін теміржол, канал, өзен жоқ. Мұндай жағдайда теміржол және су арқылы тасымалдау тәсілін бағалау керек пе?
А. Бұл жағдай үшін бағалау қажет емес
268. Теміржол арқылы тасымалдау кезінде капитальды шығын неден туындайды?
А. цистерна парктерін және локомотивтерді үлкейтуден
269. Магистральды құбыр өткізгіштердің тағайындалуы
А. мұнай және газды тұтынушыларға жеткізу және орналастыру
270. Магистральды құбыр өткізгіштер деп нені атайды?
А. Пайдаланудың ұзақ мерзіміне есептелген капиталды инженерлі құрылым
271. Магистральды газ құбырларын қандай белгілері бойынша топтайды?
А. қысым
272. Жұмыс қысымы Р<25 кг/см2 магистральды газқұбыры қандай классқа жатады?
А. 1-ші топқа
273. 300<D<500мм магистральды мұнай құбыры қай топқа жатады?
А. 3-ші топқа
274. Не үшін газ құбыры арқылы шығынды есептеген кезде қысымды ескеру керек?
А. Газ сығылатын кеңістік
275. Не үшін мұнай құбыры арқылы шығынды есептегенде қысым ескерілмейді?
А. мұнай сығылмайтын кеңістік
276. Қазіргі заманғы магистральды газқұбырларында қандай максимальды қысым ұсталады?
А. 7,4 мПа
277. Кеуектілік дегеніміз не?
А. жасанды кептірілетін жыныстар
278. Магистральды газды құбыр желісінің қай классын мекен – жайдан және кәсіпорындардан неғұрлым алыс қашықтықта орналастыру керек?
А. 1-ші класс
279. Магистральды құбыр өжелісінде қандай құрылымдық сұлба қолданылады?
А. жер асты; жартылай жер асты; жер беті мен жер асты
280. Жер асты төсеу кезінде құбырларды қандай тереңдікте төсейді?
А. құбыр диаметрінен жоғары тереңдікке
281. Құбырдың қандай сипаттамасы пайдалану болып табылады?
А. Температура, мұнайөнімінің қысымы мен қоршаған орта температурасы
282. Қандай есептеуден құбыр диаметрі анықталады?
А. Технологиялық
283. Магистральды мұнай құбырындағы мұнайөнімінің қозғалысы кезіндегі ағынның жоғалуы неднің салдарынан түзеледі?
А. Үйкелу мен кедергіге кететін жоғалудан
284. Құбыр желісінде сұйық пен газ қозғалысының қанша режимі бар?
А. Төрт
285. Тұтқырлық қандай коэффициентпен сипатталады?
А. кинематикалық және динамикалық тұтқырлық коэффициентімен
286. Құбырларды төсеу кезінде құбырдың қандай типтері қолданылады?
А. спиральды
287. Магистралды құбыр желілерінің құбырлары қандай болаттан жасалады?
А. аз лигирленген және көміртекті болаттан
288. Құбырдағы 800х7 сандары нені білдіреді?
А. сыртқы диаметр мен қабырға қалындығы
289. Магистральды құбырларды төсеу кезінде кездесетін жер бедерінің түрлері:
А. таулар, шөлді жерлер, батпақты, сулы, ойпатты және ұзақ мерзімді тоң жатқан жерлер
290. Пайдалану участкесі деп нені атайды?
А. алу-беру операциялары орындалатын мұнай құбырындағы участкені айтады
291. Магистральды құбыр желісіндегі жүктеменің қандай түрлері орын алады?
А. тұрақты, ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді
92. Магистральды құбыр желісіндегі тұрақты жүктемеге нелер жатады?
А. құбырдың салмағы, алдын-ала тарту әсері, грунт қысымы, судың гидравликалық қысымы
293. Құбырға түсетін қысқа мерзімді салмаққа не жатады
А. қар мен жел салмағы
294. Магистральды мұнай құбырдың инфрақұрылымы?
А. ұнғымалар, мұнайды жинау және дайындау орталық пункт, басты және аралық сорап станциялары, мұнай базасы
295. Сорапты станциялар орташа есептеп алғанда қандай аралық сайын магистралды мұнай құбырына орналастырылады
А. әр100-150 км сайын
296. Мұнайды жинау және дайындау орталық пункті қандай функцияларды орындайды?
А. газды сепараттау, есептеу сусыздандыру және тұзсыздандыру
297. Магистральды мұнай құбырдың инфрақұрылымы?
А. ұнғымалар, мұнайды жинау және дайындау орталық пункт, басты және аралық сорап станциялары, мұнай базасы
298. Газды жер асты сақтау қоймалары не үшін арналған?
А. тұтынудың біркелкі болмауын теңестіру үшін
299. Газ құбырының өткізгіштік қасиетін қандай өлшем бірлікпен анықтайды
А. млн.м3\жыл
300. Газды алдын-ала дайындау қондырғылары кандай функцияларды орындайды
А. кептіру, механикалық қоспалардан тазалау, СО2-дан тазалау, сандык өлшемді есептеу
301. Газдың адорациясын қай жерде өткізеді
А. газды тарату станциясында
302. Магистральды құбырлардың жобасы мен құрылысы қандай құжатпен негізделеді
А. ТЭН және жобалауға арналған тапсырмамен
303. ТЭН нені білдіреді?
А. техника-экономикалык негіздеу
304. Жобалауға тапсырма беру неге негізделеді?
А. техника-экономикалық негіздеме
305. Тиімді магистральды құбырдың трассасын таңдауды қай жерге негіздейді?
А. техника-экономикалық негіздеу
306. Магистральды құбырдың тиімді трассасын таңдауды қандай кезеңде нақтылайды?
А. техникалық жоба, жұмыс сызбалары
307. Магистральды құбырдың тиімді трассасы деген түсінік нені білдіреді?
А. трассаның минималды ұзындығы, қорғалатын ортада болатын ғимаратты минимальды түрде көшіру, сулы аймақтардың минималды созылуы, жақсы топырақ жағдайлары, табиғи және жасанды бөгеттердің саны
308. Жобаланатын объекттің аталуы қадай жерде міндетті түрде көрсетілуі керек?
А. жобалау ғимаратында
309. Магистралды құбырды салуға министрлар кеңесі немесе басты ұйымның шешімі қайда тіркеледі?
А. жобалау есебіне
310. Ең жақсы топырақ жағдайы түсінігі ретінде нені түсінеміз?
А. жар тастардың болмауы мен топырақтың жеткілікті жүк көтергіштігі
311. Жасанды және табиғи бөгеттер ретінде нені түсінеміз?
А. көлдер, өзендер, автожол, темір жол, ғимараттар мен құрылыстар
312. Қандай іс шараларды өткізгенен кейін құбырлар төселетін жер туралы мәліметтер алынады?
А. инженерлі ізденістен кейін
313. Қандай іс шарадан кейін сорапты және компрессорлы станцияларды орнататын алаңдары таңдалады?
А. инженерлік ізденістен кейін
314. Газ құбырында газдың оптималды салқындау температурасы:
А. қоршаған орта ауасынан 10-150С жоғары бірақ 700С артық емес
315. Мұнай базасын тағайындалуы?
А. мұнай өнімдерін реализациялау, сақтау және қабылдау
316. Мұнай базасы деп нені айтады?
А. мұнай өнімдерін қабылдау, сақтау мен реализациялауға арналған күрделі инженерлі – техникалық кешен
317. Мұнай базасында орындалатын негізгі операциялар?
А. қабылдау, сақтау, реализациялау, есептеу, өлшеу, сапасын анықтау, тауарлы-транспортты бастырманы рәсімдеу
318. Мұнай базасында орындалатын көмекші операциялар?
А. қолданылған майларды регенизациялау, мұнай өнімдерін тазалау және сусыздандыру, құрамында мұнайы бар ағынды тазалау, қондырғыны жөндеу, транспортты, энергетикалық, пешті қондырғыларды пайдалану
319. Мұнай базасы мен шығын қоймасының арасындағы айырмашылық неде?
А. шығын қоймасы-тәуелді кәсіпорын, ал мұнай базасы- тәуелсіз кәсіпорын
320. Мұнай базасы өрт қауіпсіздігіне байланысты қанша категорияға бөлінеді?
А. ұш категорияға
321. Мұнай базасындағы резервуарлар паркінің көлеміне не кіреді?
А. ақшыл және қара мұнай мен мұнай өнімдерін сақтауға арналған резервуарлар
322. Мұнай базасындағы резервуарлар паркінің көлеміне не кірмейді?
А. қазандықты, құю-төгу экстакадаларының резервуарлары, электробекеттер
323. Мұнай базасының резервуарлар паркінің колемі 120000м3-ге тең, мұнай базасы қай категорияға жатады?
А. 1-ші категория
324. Мұнай базасын резервуарлар паркінің көлемі 18000м3-тең, мұнай базасы қай категорияға жатады?
А. 3-ші категория
325. Мұнай базасын салудың негізі не?
А. техника-экономикалық негізделу
326. Орындалатын операциялар сипаттамасына қарай классифицияланатын мұнай базаларының түрі:
А. реттейтін, сақтау
327. Транспорттық байланыс мәліме бойынша классифицияланатын мұнай базаларының түрлері?
А. темір жол, су теміржолдары, су арқылы және құбыр арқылы
328. Қандай мұнай базалары тереңдетілген деп аталады?
А. темір жолдан және су жолдарынан алыс орналасқан мұнай базалары
329. Сақтайтын мұнай базалар қандай функцияларды орындайды?
А. опреативті мұнай базаларында мұнай өнімдерін мұнай базасына бірқалыпты және біркелкі берілуін қамтамасыз етеді
330. Тереңдетілген мұнай базаларына мұнай өнімдерін немен жеркізеді?
А. автокөлікпен
331. Күрделі қаржыландыруға не кіреді?
А. түсу көзі, тарату пунктерінің саны мен оларға орналастыру, жету арақашықтығы
332. Мұнай базасындағы резервуар паркі күрделі қаржыландырудың қанша пайызын құрайды?
А. 30-40%
333. Мұнай базасындағы технологиялық жабдықтар қаржыландырудың қанша % құрайды?
А. 7-10%
334. Мұнай базасындағы сорапты станцияның күрделі қаржыландыруы қанша % құрайды?
А. 5-10%
335. Эксплуатациялық шығындарға не кіреді?
А. амортизациялы шығындар, еңбек ақы, ағымдағы жөндеу жұмысының шығыны, отын шығыны мен электроэнергия
336. Жана мұнай базасын салу немесе бар мұнай базасын жөндеу қажеттілігінің мақсаттылығы қандай фактор бойынша анықталады?
А. күрделі қаржыландыру тиімділігі бойынша
337. Мұнай өнімнің қай түрі мұнай базасынан өтеді?
А. отын, керосин, еріткіштер, майлау майлары
338. Мұнай өнімнің қай түрі отын түріне кіреді?
А. автомобильді және авиабензиндер, дизельді отын, газ құбырлы отын, қазандық отындар, мазут
339. Қысқы отын түрінің жазғы отын түрінен айырмашылығы неде?
А. қаныққан будың жоғарғы қысымымен және парафинді мөлшерінің төмендігімен
340. Шыңырау ұзындығы дегеніміз не?
А. шыңыраудың сағасынан оқпан бойынша түбіне дейінгі арақашықтық
341. Резервуар дегеніміз не?
А. шикі және тауарлы мұнайды есепке алу, жинау және аз уақыт ішінде сақтауға арналған әр түрлі өлшемдегі ыдыс
342. Топырақ құрамының жақсы болып келуін қалай түсінуге болады
А. тастардың болмауы мен пайдалануы әдісінін жоғары болуы
343. Құбырларды төсу кезіндегі жасанды және табиғи бөгеттерге нелер жатады?
А. көлдер, өзендер, автожол, темір жол, ғимараттар мен құрылыстар
344. Қандай іс шарадан кейін құбырды орнату жөнінде мағлұмат алуға болады
А. инженерлі ізденістен кейін
345. Қай іс шарадан кейін сорапты және компрессорлы станцияларды орнататын алаңдарды таңдайды
А. инженерлік ізденістен кейін
346. Магистральды мұнай құбырының ұзындығы бойымен аралық сорап станциялары орташа қандай арақашықтық сайын орнатылады?
А. әр 100÷150 км сайын
347. Газды жер асты сақтағыштары не үшін арналған?
А. тұтынудың біртексіздігін тұрақтандыру үшін
348. Газжелілеріндегі газды салқындатудың тиімді температурасы қандай?
А. қоршаған ортаның орташа температурасынан 10÷15 0С жоғары, бірақ 700С жоғары емес
349. Мұнайды тасымалдау жолдарын атаңыз:
А. темір жол, су жолы, әуе жолы, құбыр арқылы
350. Мұнайды тасымалдау жолдарының ең тиімді тәсілі:
А. құбырмен
351. Майлау майлары қандай түрлерге бөлінеді
А. Сұйық майлар, созылмалы жағу майлары мен жағылмайтын майлар
352. Индустриальды майлар қандай мақсаттарға үшін қолданылады?
А. Станок, машина, сорап бөлшектері мен металдарды термиялық өңдеу үшін
353. Мұнай мен мұнайөнімдерін сақтау үшін қандай сыйымдылықтар қолданылады?
А. Темірбетонды (жер асты,жартылай жер асты) резервуарлар, көлденең цилиндрлі немесе тік металды резервуарлар, тамшы тәрізді немесе шар тәрізді металды резервуарлар
354. Темірбетонды резервуарлар мұнай өнімінің қай түрін сақтауға арналған?
А. Қара түсті мұнай өнімдерін
355. Көлденең цилиндрлі резервуарлар мұнай өнімінің қай түрін сақтауға арналған?
А. Химиялық әрекетті газдар, сығылу газдары, жеңіл бензинді фракцияларын
356. Тамшы және шар тәрізді резервуарлар мұнай өнімінің қай түрін сақтауға арналған?
А. Жоғары қысымды бумен қаныққан мұнай өнімдерін
357. Фундамент пен постаментке қондырылған көлденең цилиндрлі резервуарлар қалай аталады?
А. Монжустар
358. Монжустардың негізгі қасиеттері?
А. Мұнай өнімінің ысырап ағып кетуін тез арада тіркейді
359. Тік, көлденең металды резервуарларды күн көзінің қызуынан сақтау үшін не істейді?
А. Сыртқы жағын ақ түсті бояумен бояп, көлеңкелі қорғаныс жасайды
360. Тік резервуарлар қалпақтарының пішіндері?
А. Сфералы, конусты
361. Тік резервуарлар қалпағы неге тіреледі?
А. Шеттегі фермалар мен ортадағы бағанаға
362. Тік резервуарлар астындағы негіз қондырғысы?
А. Сенімді тығыздалған топырақ пен қалыңдығы 0,06/0,1м құмтасты негіз
363. Резервуар түбін коррозиядан сақтау үшін қандай іс шаралар орындалады?
А. Құмтасты негіздің үстінгі қабатын битуммен немесе мазутпен жағады
364. Орнату орнында тік цилиндрлі резервуар қондырғыларын жинау тәсілі
А. Қатпарлы, орамды
365. Жүзу понтондары қандай материалдан жасалады?
А. алюминді қоспа, антикоррозиялық жабыны бар болаттар
366. Тамшы және шар тәрізді резервуарларда қандай мұнай өнімдерін сақтайды?
А. 0,2-3 Мк/м2- де көлемді жоғары қысыммен қаныққан мұнай өнімдерін
367. Тамшы және шар тәрізді резервуарлардың қандай артықшылығы бар?
А. Аз көлемді алады
368. Тік цилиндрлі резервуарларда люктарды қай жерге орналастырады?
А. Жөндеу жұмысы үшін бір, екі люкті астына, желдету және өлшеу үшін екі люкті үстіне
369. Резервуарларда демалу клапаны не үшін орнатылады?
А. Қысым жоғарылаған кезде жарты буды сыртқа шығарады және вакуум пайда болғанда ауаны кіргізеді
370. Қорғау клапандарында қолданылатын типтерін атап шығыңыз:
А. дизельді отын, глицериннің сулы ерітіндісі, соляр майы
371. Не үшін резервуарларда өрттен қорғау қоршаулары қойылады?
А. от пен ұшкынның резервуарға түсүін болдырмау үшін
372. Өрттен қорғау қоршауларының жұмыс істеу принципі:
А. жылуалмасу бетінің жетілуіне байланысты сіңірілетін газдың температурасын жану температурасынан төмен температураға дейін төмендетеді
373. Сақтану клапанынын жұмыс істеу принципі
А. гидравликалық жабу кағидасы
374. Жоғары тұтқырлы мұнай өнімдерін сақтау кезінде резервуарлар түбінде немесе тарату келте құбырында нені монтаждайды?
А. қыздырғыш ирек түтік
375. Мұнай база резервуарларының қыздыру ирек түтікшелерінде қандай жанғыш агенттер қолданылады?
А. су буы, ыстық су
376. Резервуарға арналған техникалык кұжатты кім құрастыру керек
А. осы резервуарды пайдаланатын кәсіпорын
377. Мұнай базасында резервуарларды пайдалану кезінде күнделікті тексеру жұмысына не кіреді?
А. тірек бұрыштары төменгі белбеуді тік пісірілген тігістері, демалу және сақтану клапандары және т.б. сыртқы қондырғылар
378. Неліктен үшін мұнай базаларының резервуарларын пайдалану кезінде шөгінділердің жиналуын болдыртпайды?
А. резервуар калбырының кішіреюін болдыртпау, резервуар кабырғалары мен түбінің коррозияға ұшырауын болдырмау
379. Резервуарларда шогінділердің жиналып қалауын болдырмау үшін қандай тәсіл қолданылады
А. ағынды тазалау тәсілі, бүйірде орналасқан турбулентті араластырғыш тәсілі
380. Резервуарларды қай кезде тазалау керек?
А. сапасы жағынан алдынғы мұнай өнімінен ерекшеленетін мұнай өнімін құйғанда, шөгінділермен ластанғанда, жөндеу жұмыстарына дайындағанда
381. Резеруарды тазалау тәсілі?
А. буландыру
382. Резервуарлар ішінде жөндеу жұмыстарының бастамасының негізгі шарты болып не саналады?
А. резервуар дегазациясы (газсыздандыру)
383. Мұнай және мұнайөнімдерін тасымалдау және сақтау кезінде шығынның қандай түрлері болады?
А. табиғи шығын, дұрыс пайдаланбау нәтижесінде пайда болған шығын, апат шығындары, жоғалуға байланысты пайда болған шығын
384. Мұнай және мұнайөнімдерінің қай шығын түрі табиғи шығынға жатады?
А. дұрыс пайдаланбау және апат шығыны
385. Мұнай және мұнайөнімдерінің қай шығын түрі мүмкін түрге жатады?
А. табиғи шығын
386. Мұнай және газ кенорны дегеніміз не?
А. жер қойнауындағы бір тектес құрылымдағы мұнай мен газ кеніштерінің жиынтығы
387. Қазақстан қай климаттық алқапқа жатады?
А. 2- ші климаттық алқапқа
388. Мұнайөнімдері өздерінің физика-химиялық қасиеттеріне байланысты қанша топқа бөлінеді?
А. 8 топқа
389. Бензин өзінің физика-химиялық қасиетіне байланысты қай топқа жатады?
А. 1-ші топқа
390. Мазут пен жағу майлары өзінің физика-химиялық қасиеттеріне байланысты қай топқа жатады?
А. 6-ші топқа
391. Мұнайөнімдерін қандай мақсаттар үшін қыздырады?
А. ағынды қалпына келтіру, сонымен қатар техникалық операция тізбегін орындау үшін
392. Мұнайөнімдерін жылыту барысында табиғи шығынды қалай есептейді?
А. есептеу формулаларына температура коэффициентін еңгізу арқылы
393. Мұнайөнімін салқындату кезінде ағын не себепті жоғалады?
А. парафин және шайырлы заттардың қатқан күйге өтуіне себепті
394. Қандай технологиялық процестер үшін мұнайөнімдерін қыздырады?
А. мұнайды деэмульсациялау, механикалық қоспалардан босату, сыйымдылықты шогінділерден тазалау, мұнайөнімдерін араластыру
395. Мұнайөнімдерін қаздыру үшін қандай энергия көздері қолданылады?
А. су буы, электр энергиясы, ыстық газдар
396. Мұнай мен мұнайөнімдердін әрбір түріне қанша резервуардан болуы керек?
А. кем дегенде екі резервуардан
397. Мұнай базасында резервуарды қандай топтарға бөледі?
А. қара және ақшыл мұнай өнімдеріне арналған резервуарлар топтары
398. Мұнай базасындағы резервуарлар немен коршалған болу керек?
А. тегіс жер білігімен
399. Құбырмен тасымалдау кезінде мұнайөнімдерін қыздыру үшін қандай тәсіл қолданылады?
А. ішкі және сыртқы жылыту
400. Т\ж цистерналарындағы мұнайөнімдерін тез қыздыруды қай қондырғы қамтамасыз етеді?
А. циркуляциялы қыздыру қондырғысы
401. Булы қыздырғыштарда бу қандай қысыммен қолданылады?
А. 0,4-0,5 МПа
402. Резервуарлардың қай жерінде қыздыру бөлшектері орналасады?
А. қабылдау-жіберу құбырларының жанында
403. Мұнай базаларының сорапты станциялары не үшін тағайындалған?
А. резервуарлардың бір тобынан екінші тобына іштей айдау, т/ж және автомобиль цистерналарына және кемелерге құйып-ағызуға
404. Мұнай базасында қандай сорапты станциялар бар?
А. станционарлы, жылжымалы
405. Стационарлы сорапты станцияның жер деңгейіне қатысты орналасу деңгейі қандай шартпен анықталады?
А. сораптың сору шартымен
406. Мұнай базасындағы сорапты станция қандай қондырғылармен қамтамасыз етілген болуы керек?
А. өрт қауіпсіздігімен, желдетумен, жарық және жылумен
407. Кәсіптен тұтынушыға дейін теміржол, канал, өзен жоқ. Мұндай жағдайда теміржол және су арқылы тасымалдау тәсілін бағалау керек пе?
А. Бұл жағдай үшін бағалау қажет емес
Б. Тек теміржол
408. Теміржол арқылы тасымалдау кезінде күрделі шығын неден туындайды?
А. цистерна парктерін және локомотивтерді кеңейтуден
409. Магистральды құбыр өткізгіштердің тағайындалуы
А. мұнай және газды тұтынушыларға жеткізу және орналастыру
410. Магистральды құбыр өткізгіштер деп нені атайды?
А. пайдаланудың ұзақ мерзіміне есептелген және мұнай, мұнайөнідерін және табиғи газды ұзақ арақашықтыққа тасымалдауға арналған күрделі инженерлі құрылым
411. Магистральды газ құбырларын қандай белгілері бойынша кластарға бөледі?
А. қысым бойынша
412. Жұмыс қысымы Р<25 кг/см2 магистральды газ құбыры қандай топқа жатады?
А. 1-ші топқа
413. 300<D<500мм магистральды мұнай құбыры қандай топқа жатады?
А. 3-ші топқа
414. Не үшін газ құбыры арқылы шығынды есептеген кезде қысымды ескереміз?
А. Газ сығылатын кеңістік
415. Не үшін мұнай құбыры арқылы шығынды есептегенде қысым ескерілмейді?
А. мұнай сығылмайтын кеңістік
416. Қазіргі заман магистральды газқұбыр желілерінің максимальды қысымы:
А. 7,4 мПа
417. Газ құбырында газдың оптималды қатаю температурасы
А. 10-150С қоршаған орта ауасынан жоғары бірақ 700С емес
418. Магистральды газ құбыр желілерінің қай класын мекен – жайдан және кәсіпорындардан алыс қашықтықта орналастыру керек?
А. 1-ші класс
419. Магистральды құбыр өткізгіштерде қандай құрылымдық сұлба қолданылады?
А. жер асты; жартылай жер асты; жер беті мен жер асты
420. Жер асты төсеу кезінде құбыржелісі қандай тереңдікте төселеді?
А. құбыр диаметрінің жоғыры тереңдікте
421. Құбырдың қай сипаттамасы пайдалану болып табылады?
А. Температура, мұнайөнімінің қысымы мен қоршаған орта температурасы
422. Қандай есептеуде құбыр диаметрі анықталады?
А. Технологиялық
423. Магистральды мұнай құбырындағы мұнайөнімінің қозғалысы кезіндегі ағынның жоғалуы неден тұрады?
А. Үйкелу және кедергі ағынынан
425. Кәсіпшіліктен тұтынушыға дейін темір жол, өзен немесе канал жоқ. Темір жолмен немесе су арқылы тасымалдау тәсілін бағалау қажет пе?
А. Бұл жағдай үшін бағалау қажет емес
429. Құбырда сұйық пен газ қозғалысының қанша режим бар?
А. Төрт
430. Тұтқырлық қандай коэффициентпен сипатталады?
А. кинематикалық және динамикалық тұтқырлық коэффициентімен
431. Құбырларды орнату барысында қандай типті құбыр қолданылады?
А. спиральды
432. Магистралды құбыр өткізгіштердің құбырлары қандай болаттан жасалады?
А. аз лигирленген және көміртекті болаттан
433. Құбырдағы 800х7 сандары нені білдіреді?
А. сыртқы диаметр мен қабырға қалындығын
434. Магистральды құбырларды төсеу барысында жер бедерінің қандай түрлері кездеседі?
А. таулар, шөлді жерлер, батпақты және сулы, ойпатты жерлер
435. Пайдалану учаскесі деп нені айтады?
А. алу-беру операциялары орындалатын мұнай құбыр участкесін айтады
436. Магистральды құбырда жүктеудің қандай түрі орын алады?
А. тұрақты, ұзақ мерзімді және қысқа мерзімді
437. Магистральды құбырдың тиімділігі неге негізделеді?
А. техника-экономикалық негіздеуге
438. Магистральды құбырдың тиімді трассасын таңдауды қай кезеңде анықтайды?
А. техникалық жобамен жұмыс сұлбалары
439. Ұңғыма жабдықтары қалай жіктеледі?
А. жер асты, жер үсті
440. Қай мезгілде жазғы бензиндерді қолдануға рұқсат бар?
А. 1-ші сәуірден 1-ші қазанға дейін
441. Бензин сапасын көрсететін негізгі көрсеткіш?
А. Октан саны
442. Авиабензиннің маркасы Б-95/130. Маркадағы 95 саны нені білдіреді?
А. октан санын
443. Автомобиль бензинінің маркасы А-92. Маркадағы 92 саны нені білдіреді?
А. октан санын
444. Тәжірибеде дизельді отынның қай түрі қолданылады?
А. Жоғары айналмалы қозғалтқыштар үшін, орташа айналмалы дизельді қозғалтқыштар үшін автотракторлы, тепловозды және суда жүретін дизельді қозғалтқыштар үшін
1. Минералдар – бұл жер қойнауында жүректiн физика-химиялық үрдiстер (процесстер) натижесiнде пайда болған, химиялық құрамы және физикалық қасиеттері бойынша ұқсас болып келетiн табиғи зат.
2. Тау жыныстары – жер қойнаунда жатып өздiгiнен геологиялақ денелер түзетiн, минералдық және химиялық құрамы тұрақты немесе тұрақсыз болып келетiн минералдарды айтады.
3. Ақтарылған жыныстар – негiзiнен кристалды құрылымға ие, олар жер бетiнде немесе жер қойнаунда магма деп аталатын силикатты балқыманың қатуы нәтижесiнде пайда болады.
4. Шөгінді тау жыныстары – су бассейндерінің түбіне және құрлықтар (материктер) бетiнде органикалық және органикалық емес заттардың шөгуі нәтижесiнде түзiлген.
5. Метаморфтық тау жыныстары – шөгiндi және ақтарылған тау жыныстарынан түзiлген, бұлар жер қойнауының қалыңдығының белгiлi бiр тереңдiгiне дейiн батқан.
6. Стратиграфиялық шкала – бұл жер қойнауының дамуындағы басты тарихи–геологиялық зандылықтарды көрсететiн шкала.
7. Геохронологиялық кесте – бұл жердiң даму тарихын шартты белгiлi бiруақыт кескiнiмен көрсететiн кесте.
8. Қабаттың табаны – бұл қабаттың төменгi жағынан шектелу бетi.
9. Қабат жабыны – бұл қабаттың үстiңгi жағынан шектелу бетi.
10.Айқын (нақты) қалыңдық – бұл қабат жабынының кез-келген нүктесiнен
оның табанына дейiнгi тұрғызылған перпендикуляр.
11.Көлбеу (көлденең) қалыңдық – бұл қабат жабынының кез–келген нүктесiнен оның табанына дейiнгi көлденең қашықтығы (аралығы).
12.Тiк қалыңдық – бұл қабат жабынының кез–келген нүктесiнен оның табанына дейiнгi тiк бағыттағы аралығы (қашықтығы).
13.Тербелмелi қозғалыстар – бұл жер қойнауның жекелеген участкiлерiнiң (бөлiктерiнiң) вертикалтiк бағытта бiр–бiрiне салыстырмалы түрде орын ауыстыруларын туғызатын қозғалысты айтады.
14.Қатпарлы қозғалыстар – бұл қозғалыстар натижесiнде қатпарлар түзiледi,яғни толқын тәрiздi иiлiмдер қүрайды.
15.Синклинал – бұл өзегiнде жас жыныстар қанатында көне жыныстар жатқан қатпарлар.
16.Антиклинал – бұл өзегi көне қабаттармен толып, қанаттарында жас қабаттар жатқан қатпарлар.
17.Толық қатпар – бұл жапсарлас (к}
