Тапсырма мына тақырыптардағы екі есепті қамтиды:
- электр өрістерін есептеу;
- тұрақты токтың магнит өрістерін есептеу.
Студент есептейтін есептің нөмірі және есептеудің мәліметтері 5.1,5.2,5.3 – кестелерінде көрсетілген.
5.1 – есеп. Диэлектрик өтімділіктері және екі ортаның бөлігінің жазықтыққа параллель шекарасында шекаралық жазықтықтан 
және 
ара қашықтығында, бір-бірінен d ара қашықтығында R радиусы бар кесінділері бірдей екі ұзын параллель сым тартылған. Сымдарда және 
зарядтар бар. Екі ортаның сымдар жазықтықтарының орналасуы 5.1 – суреттерінде көрсетілген.
Есептеу керек:
а нұсқасы үшін: сымдар арасындағы кернеуді анықтау.
б нұсқасы үшін: шекаралық жазықтықтағы 
нүктесіндегі байлансықан зарядтың тығыздығын анықтау.
5.2 – есеп. Екі жіңішке, шексіз ұзын параллельді радиусы R сымдар ауада, жер бетіне параллель 
және биіктігінде орналасқан. Сымдар арасындағы қашықтық d. Жерге тұйықталмаған қоректендіру көзінен сымдарға U кернеуі салынған.
Есептеу керек:
- потенциалды және сыйымдылық коэффициенттерін есептеу;
- әр сымның зарядтарының сызықтық тығыздықтарын анықтау;
- екiсымды желінің жұмыс сыйымдылығын есептеу.
5.3 – есеп. Жартысфералық жерлестіргіш меншікті өткізгіштігі 
топыраққа тайызбен бірдей көмілген. Жерлестіргіш радиусы 
. Жерлестіргішке I тұрақты тоғы әкелінген. (5.3 – сурет).
Есептеу керек:
- 
қадамдық кернеуді анықтау. А және В нүктелері жерлестіргіш ортасынан 
м қашықтықта орналасқан;
- жайылу кедергісін анықтау;
- жерлестіргіш ортасынан 
қашықтығында топырақта орналасқан С нүктесіндегі электр өрісінің кернеулілігін анықтау.
5.4 – есеп. радиусты сфералық жерлестіргіш меншікті өткізгіштігі 
, екі ортаның және 
меншікті өткізгіштігі бар бөліну шекарасынан d қашықтығында терең топыраққа көмілген. Жерлестіргіш I тоғы әкелінген (5.4 – сурет). Топырақтың әсер етуіне көңіл бөлмеуге болады.
Есептеу керек:
- 
жайылу кернеуін анықтау;
- А және D нүктелеріндегі электр өрісінің кернеуліктің векторын анықтау.
5.5 – есеп. Оңаша шексіз ұзын дөңгелек кесіндісі бар радиусы R сымнан тұрақты I тоғы ағып жатыр. Сымның магнит өтімділігі - 
, қоршаған орта – ауа. Сым кесіндісі бойынша тоқ тығыздығы біркелкі (11.5 – сурет).
Есептеу керек:
а) нұсқасы үшін: сым ішіндегі және сыртындағы магнит индукциясын 
және магнит өрісінің 
кернеулілігін есептеу, H (r) және B (r) графиктерін тұрғызу (мұндағы r- сым білігінен қашықтық);
б) нұсқасы үшін: 
ұзындықты сым бөлігінің ішкі индуктивтілігін анықтау;
в) нұсқасы үшін: сым осінен: rішкі = 0.5R және rсыртқы = 2Rr қашықтықта, сым ішіндегі және сыртындағы векторлық 
векторлық потенциалды анықтау.
5.6 – есеп. Екісымды желі ұзын цилиндрлі дөңгелек кесіндісі бар сымнан тұрады. Сымдардың радиустары R бірдей. Сымдар бір-біріне параллель d қашықтығында орналасқан. Желі ішіндегі тоқ – I, қоршаған орта-ауа (11.6 – сурет).
Есептеу керек:
а) нұсқасы үшін: 
нүктесіндегі 
магнит өрісінің кернеулілік векторын анықтау;
б) нұсқасы үшін: нүктесі үшін векторлық потенциалын анықтау.
в) нұсқасы үшін: желі ұзындығының бірлігіне сыртқы индуктивтілікті анықтау.
5.7 – есеп. d қашықтығында тұрақты I тоғы бар ұзын жіңішке сымнан төртбұрышты а және в қабырғалары, w орам саны бар оқшауланған жіңішке сымдардан құралған рамка орналасқан (11.7 – сурет).
Есептеу керек:
- рамкадан өтіп кететін магнит ағының есептеу;
- рамка мен сым арасындағы өзара индуктивтілікті анықтау;
- рамкаға әсер ететін 
күшін анықтау.
| Түскен жылы | Тегінің бірінші әріпі | |||||||||
| Жұп | АБВ | ЕТД | ИЗЖ | ЦХ | ЩШЧ | ЯЮЭ | ЛК | ОНМ | СРП | ФУТ |
| Тақ | ЮТ | ЭИУ | СЗ | ПРЖ | ОЩЕ | НШД | МЧГ | ЛЦВ | КХБ | АЯФ |
| Есеп № | 5.1а 5.6а | 5.2 5.5в | 5.3 5.6а | 5.1б 5.7 | 5.4 5.5б | 5.1а 5.5а | 5.2 5.6б | 5.3 5.5а | 5.1б 5.5б | 5.4 5.6в |
| - | - | - | - | - | - | ||||
| - | - | - | - | - | |||||
| 
| - | - | 
| - | 
| - | - | 
| - |
| 
| - | - | 
| - | 
| - | - | 
| - |
| 0,3 | - | - | 0,4 | - | 0,2 | - | - | 0,5 | - |
5.1 - кесте
5.2 - кесте
| Түскен жылы | Сынақ кітапшасының соңғы саны | |||||||||
| Жұп | ||||||||||
| Тақ | ||||||||||
| 0,60 | 0,80 | 0,66 | 0,70 | 0,74 | 0,90 | 0,68 | 0,86 | 0,76 | 0,64 |
| 0,009 | 0,007 | 0,008 | 0,006 | 0,004 | 0,005 | 0,008 | 0,007 | 0,006 | 0,004 |
 
| 0,40 | 0,60 | 0,58 | 0,46 | 0,30 | 0,38 | 0,56 | 0,44 | 0,34 | 0,48 |
| 
| 
| 
| 
| 
| 
| 
| 
| 
| 
|
| ||||||||||
| 0,80 | 0,96 | 0,90 | 0,86 | 0,90 | 1,20 | 0,88 | 1,15 | 1,00 | 0,95 |
|
|
|
|
|
|
| 
| 
|
| 
|
| ||||||||||
| 0,40 | 0,60 | 0,30 | 0,25 | 0,35 | 0,45 | 0,48 | 0,50 | 0,40 | 0,20 |
| 0,50 | 0,60 | 0,55 | 0,70 | 0,64 | 0,76 | 0,80 | 0,58 | 0,68 | 0,85 |
5.3 - кесте
| Түскен жылы | Сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы саны | |||||||||
| Жұп | ||||||||||
| Тақ | ||||||||||
| 0,68 | 0,74 | 0,88 | 0,90 | 0,98 | 0,76 | 0,84 | 0,70 | 0,96 | 0,86 |
| ||||||||||
| 0,12 | 0,20 | 0,25 | 0,15 | 0,10 | 0,18 | 0,26 | 0,16 | 0,24 | 0,14 |
| 0,30 | 0,40 | 0,45 | 0,25 | 0,20 | 0,40 | 0,36 | 0,28 | 0,40 | 0,22 |
| 0,40 | 0,50 | 0,45 | 0,35 | 0,30 | 0,36 | 0,55 | 0,60 | 0,50 | 0,38 |
| ||||||||||
| 0,80 | 0,64 | 0,70 | 0,60 | 0,90 | 0,86 | 0,78 | 0,96 | 0,66 | 0,75 |
| ||||||||||
| 0,42 | 0,36 | 0,28 | 0,40 | 0,30 | 0,20 | 0,40 | 0,38 | 0,24 | 0,34 |
5.1
 |
- сурет
 |
5.2 - сурет
 |
5.3 - сурет
 |
5.4 - сурет
 |
Сурет
 |
5.6 - сурет
5.7 - сурет
 |
Әдебиеттер тізімі
1. Зевеке Г.В., Ионкин П.А., Нетушил А.В., Страхов С.В. Основы теории цепей.- М.: Энергоатомиздат, 1989. -528с.
2. Бессонов Л.А. Теоретические основы электротехники.-М.: Гардарики, 1999. - 638с.
3. Демирчян К.С., Нейман Л.Р., Коровкин Н.В., Чечурин В.Л. Теоретические основы электротехники. - т.2. - СПб.: Питер,2003.-576с.
4. Демирчян К.С., Нейман Л.Р., Коровкин Н.В., Чечурин В.Л. Теоретические основы электротехники. - т.3. - СПб.: Питер,2003.-377с.
5. Шебес М.Р., Каблукова М.В. Задачник по теории линейных электрических цепей. - М.: Высшая школа, 1990.- 544с.
6. Бессонов Л.А. Теоретические основы электротехники. Электромагнитное поле. - М.: Высшая школа, 1986. - 263с.
7. Атабеков Г.И., Купалян С.Д. Тимофеев А.Б., Хухриков С.С. Теоретические основы электротехники, ч.2. Нелинейные электрические цепи, ч.3. Электромагнитное поле. - М.: Энергия, 1979. - 432с.
8. Сборник задач по теоретическим основам электротехники/ Л.Д.Бессонов, И.Г.Демидова, М.Е.Заруди и др.-М.: Высшая школа, 2003.-528 с.
9. Сборник задач и упражнений по теоретическим основам электротехники / Под ред. П.А.Ионкина.-М.: Энергоиздат, 1982.-768с.
10. Прянишников В.А. ТОЭ: Курс лекций: Учебное пособие – 3-е изд., перераб. и доп. – СПб., 2000. – 368 с.
11. Электротехника и электроника в экспериментах и упражнениях: Практикум на Electronics Workbench. В 2-х томах/ Под ред. Д.И. Панфилова – М.: ДОДЭКА, 1999.- т.1.-Электротехника. – 304с.
12. Денисенко В.И., Зуслина Е.Х ТОЭ.: Учебное пособие.- Алматы: АИЭС,2000.-83с.
2012 ж. жиын. жосп., ретi. 48
Аршидинов Маликжан Мамежанович
Нурова Алма Исахановна
ЭТН3. ЭЛЕКТР ТІЗБЕКТЕРІН ЖӘНЕ ЭЛЕКТРМАГНИТТІ ӨРІСТЕРДІ ЕСЕПТЕУ
№ 1-5 есептеу-графикалық жұмыстарға арналған әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар
бакалавриат 5В071800 - Электр энергетика мамандыѓының студенттері үшін
Редакторы:
Басуға «_____»___________ Пішімі 60х84 1/16
Тиражы 250 берілген 2012 жылы рұқсат етілді
Көлемі 1,1 есеп.-баспа таб. №1 баспаханалық қағаз
Бағасы: тг. Тапсырыс № 48
«Алматы энергетика және байланыс университетінің»
Коммерциялық емес акционерлік қоғамының
көшірмелі - көбейту бюросы
050013 Алматы, Байтұрсынұлы көшесі, 126
