Жұмыс нөміріне сәйкес келетін парақтада

Ақпаратты өңдеу құралдары. Кестелік процессор Microsoft Excel

Логикалық функциялармен жұмыс

1. ЖҰМЫС ҮСТЕЛ → INFORMATIKA → ТЕМА_30 → КАZ бумасындағы “Жұмыс кестелері” файлын аш.

2. “Лист 6” бетті аш. «Максимал артериальдық қысымды өлшеу» кестесі бар “Лист 6” бетті аш. Мұнда максимал артериалдық қысымның 120 шамасын қалыпты деп, 110 шамасын төменгі мүмкін шек (ТМүмШек) деп, 128 шамасын жоғарғы мүмкін шек (ЖМүмШек) деп, ал 130 мм. сынап бағанасы шамасын өмірге өте қауіпті (ӨмӨтҚауып) шама деп есепте.

3. Ұяшықтарды есімдеу

· Көрші ұяшықтардағы деректермен есімдеу:

В14 және В15 ұяшықтарын А14 және А15 ұяшықтарындағы деректермен есімдеу үшін орында

- В14 және В15 ұяшықтарын кезекпен шертіп, формулалар жолындағы «Есім» өрісінде осы ұяшықтар үшін көрсетілген есімдеуге дейінгі есімдерді жазып ал;

- А14 және В15 диапазонын белгілеп, орында «Формулалар» → «Анықталған есімдер» («Определенные имена») бөліміндегі «Белгіленген көріністен құру» («Создать из выделенного фрагмента») → «Есімді белгіленген диапазоннан құру» («Создание имен из выделенного диапазона) сұқбат терезесінде «сол жақ бағаннан» («в столбце слева») белгілеп, «ОК» батырмасын шерт.

- В14 және В15 ұяшықтарын кезекпен шертіп, формулалар жолындағы «Есім» өрісінде осы ұяшықтар үшін көрсетілген есімдерді жазып ал;

· Ұяшыққа есімді меншіктеу:

А26 және А35 ұяшықтарын олардың әрқасысының өзіне енгізілген деректермен есімдеу әр ұяшық үшін жеке орындалады. Есім меншіктеу үшін орындау керек

- А35 ұяшығын белгілеп, формулалар жолындағы «Есім» өрісінде осы ұяшық үшін көрсетілген есімдеуге дейінгі есімді жазып ал;

- орында «Формулалар» → «Анықталған есімдер» («Определенные имена») бөліміндегі «Есім меншіктеу» («Присвоить имя») → «Есімді құру» («Создание имени») сұқбат терезесінде «Есім» өрісіне осы ұяшықтағы деректі (мысалы, «Кеміді») теріп жаз (мүмкін ол есімді компьютердің өзі ұсынады), сонан соң «ОК» батырмасын шерт.

- осы екі әрекеттерді А34, А33, А32, А31, А30, А29, А28, А27, А26 орында.

- А27 және А26 ұяшықтары үшін есімделу неге орындалмайтындығын түсіндір

- А35:А28 ұяшықтарын кезекпен шертіп, формулалар жолындағы «Есім» өрісінде осы ұяшықтар үшін көрсетілген есімдерді жазып ал.

4. В28, В29, В30, В31, В32, В33, В34, В35 ұяшықтарына СЧЕТЕСЛИ(диапазон, условие) статистикалық функциясын енгіз, мұнда диапазон үшін В16:В25 аралығын белгіле, ал шарт (условие) үшін сол жақ ұяшықтағы сөзді ұяшықтың өзін шерту арқылы не «Анықталған есімдер» бөліміндегі «Формулада қолдан» («Использовать в формуле») тізімінен белгілеу арқылы енгіз.

5. В26, В27 ұяшықтарына СЧЕТЕСЛИ(диапазон, условие) статистикалық функциясын енгіз, мұнда диапазон үшін В16:В25 аралығын белгіле, ал шарт (условие) В26 үшін «ИСТИНА» және В27 үшін «ЛОЖЬ» пернетақтадан теріледі.

6. В26:В35 блогын белгілеп, F бағанасына дейін көшірмесін ал. Жұмыс дәптеріне В26:В35 диапазонының әр ұяшығындағы формуланы және олардың әр жол үшін қандай есептеулер жүргізетіндігі жөнінде түсіндірме жаз.

7.. Оқытушыдан 5-ші кестеден орындауға 5 жұмыстан тұратын тапсырма ал.

Кесте 5
Жұмыс	Тапсырма
	Б	А	Б	А	Б	А
	В	Д	Г	Г	Д	В
	Ж	Е	Е	Е	Ж	Ж
	К	И	З	И	З	К
	М	Л	М	Л	М	Л

8. «Лист 6» парағының 4 көшірмесін ал және ол парақтарды 1, 2, 3, 4, 5 деп есімде. Әр жұмысты өзінің парағында орында.

Жұмыс нөміріне сәйкес келетін парақтада

А) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: НЕ( логикалық_өрнек), логикалық_өрнек ретінде В4=120 деп алып,функция аргументіндегі ұяшық адресі В4 тінтуірмен осы ұшықты шерту арқылы енгізіледі, ал =120 клавиатурадан теріледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В26:F27 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

Б) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: НЕ( логикалық_өрнек), логикалық_өрнек ретінде В4 <> 120 деп алып,функция аргументіндегі ұяшық адресі В4 тінтуірмен осы ұшықты шерту арқылы енгізіледі, ал <>120 перне тақтадан теріледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В26:F27 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір.

В) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: НЕ( логикалық_өрнек), логикалық_өрнек ретінде И (В4>ТМүмШек; В4<ЖмүмШек) деп алып, функция аргументін енгізуде (, >,;, <,) белгілері пернетақтадан теріледі, ал ұяшық адресі В4-ті, ТМүмШек В14-ті, ЖмүмШек В15-ті шерту арқылы енгізіледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В26:F27 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

Г) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: И(логическое1;логическое2;…), бірінші аргумент ретінде В4>ТМүмШек, екінші аргумент ретінде В4<ЖмүмШек алу керек, ТмүмШек пен ЖмүмШек В14 және В15 ұяшықтарының есімі, олар үшін ұяшықтар есімін формулаға енгізу әдісін қолдану керек. Функция аргументіндегі ұяшық адресі В4 тінтуірмен осы ұшықты шерту арқылы енгізіледі, ал < белгісі мен > белгісі перне тақтадан теріледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В26:F27 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

Д) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: И(логическое1;логическое2;…), бірінші аргумент ретінде В4>=ТМүмШек, екінші аргумент ретінде В4<=ЖмүмШек алу керек, ТмүмШек пен ЖмүмШек В14 және В15 ұяшықтарының есімі, олар үшін ұяшықтар есімін формулаға енгізу әдісін қолдану керек. Функция аргументіндегі ұяшық адресі В4 тінтуірмен осы ұшықты шерту арқылы енгізіледі, ал < белгісі мен > белгісі перне тақтадан теріледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В26:F27 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

Е) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: И(логическое1;логическое2;…), бірінші аргумент ретінде В4<>ТМүмШек, екінші аргумент ретінде В4<>ЖмүмШек алу керек, ТмүмШек пен ЖмүмШек В14 және В15 ұяшықтарының есімі, олар үшін ұяшықтар есімін формулаға енгізу әдісін қолдану керек. Функция аргументіндегі ұяшық адресі В4 тінтуірмен осы ұшықты шерту арқылы енгізіледі, ал < белгісі мен > белгісі перне тақтадан теріледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В26:F27 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

Ж) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: ИЛИ(логическое1;логическое2;…), бірінші аргумент ретінде В4<ТМүмШек, екінші аргумент ретінде В4>ЖмүмШек алу керек, ТмүмШек пен ЖмүмШек В14 және В15 ұяшықтарының есімі, олар үшін ұяшықтар есімін формулаға енгізу әдісін қолдану керек. Функция аргументіндегі ұяшық адресі В4 тінтуірмен осы ұшықты шерту арқылы енгізіледі, ал < белгісі мен > белгісі перне тақтадан теріледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В26:F27 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

З) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: ИЛИ(логическое1;логическое2;…), бірінші аргумент ретінде В4<=ТМүмШек, екінші аргумент ретінде В4>=ЖмүмШек алу керек, ТмүмШек пен ЖмүмШек В14 және В15 ұяшықтарының есімі, олар үшін ұяшықтар есімін формулаға енгізу әдісін қолдану керек. Функция аргументіндегі ұяшық адресі В4 тінтуірмен осы ұшықты шерту арқылы енгізіледі, ал < белгісі мен > белгісі перне тақтадан теріледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В26:F27 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

И) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: ЕСЛИ(логическое_выражение; значение_если_истина; значение_если_ложь),бірінші аргументі “логическое_выражение” В4=120, екінші аргументі “значение_если_истина” - “ Қалыпты ”, үшінші аргументі “ значение_если_ложь ” - “ Өзгерген ”. Функцияның 2-ші аргументі “Қалыпты” және 3-ші аргументі “Өзгерген” А29 және А28 ұяшықтарының есімі, олар үшін ұяшықтар есімін формулаға енгізу әдісін қолдану керек. Функция аргументіндегі ұяшық адресі В4 тінтуірмен осы ұшықты шерту арқылы енгізіледі, ал =120 перне тақтадан теріледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В28:F29 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

К) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: ЕСЛИ (логическое_выражение; значение_если_истина; значение_если_ложь), бірінші аргументі В4>130, екінші аргументі “ ӨмӨтҚауып ”, үшінші аргументі “ Қауыпсыз ”. Функцияның 2-ші аргументі “ӨмӨтҚауып” және 3-ші аргументі “Қауыпсыз” А31 және А32 ұяшықтарының есімі, олар үшін ұяшықтар есімін формулаға енгізу әдісін қолдану керек. Функция аргументіндегі ұяшық адресі В4 тінтуірмен осы ұшықты шерту арқылы енгізіледі, ал >130 перне тақтадан теріледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В31:F32 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

Л) В16 ұяшығын белгілеп оған мына логикалық функцияны енгіз: Логикалық ЕСЛИ(логическое_выражение; значение_если_истина; значение_если_ложь) функциясын,бірінші аргументтің өзі функция түрінде И(В4>ТмүмШек;В4<ЖмүмШек) алынған, екінші аргументі “ Қалыпты ”, үшінші аргументі “ Қатерлі ”. Функцияның 2-ші аргументі “Қалыпты” және 3-ші аргументі “Қатерлі” А29 және А30 ұяшықтарының есімі, олар үшін ұяшықтар есімін формулаға енгізу әдісін қолдану керек. 1-ші аргументтегі И функциясының есімі мен жақша белгілері перне тақтадан теріледі, ал қалған өрнектер тапсырма 4-тегі әдіспен ендіріледі. Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В29:F30 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

М) В16 ұяшығын белгілеп оған “ Мастера функций” көмегінсіз мына логикалық функцияны енгіз: =ЕСЛИ(B4>120;Артты; ЕСЛИ(B4=120; Қалыпты; Кеміді)), мұндағы “Артты”, “Қалыпты”, “Кеміді” – А33, А29, А35 ұяшықтарының есімдері. Формуланы енгізгенде:

- В4-ті осы ұяшықты шертіп;

- “Артты”, “Қалыпты”, “Кеміді” ұяшық есімін енгізу әдісімен,

- функцияның элементтері: =, ЕСЛИ, >, (,) – перне тақтадан теріледі.

Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В33:F33, В33:F33, В35:F35 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

Н) В16 ұяшығын белгілеп оған “ Мастер функций” көмегінсіз мына логикалық функцияны енгіз:

=ЕСЛИ(И(B4< ЖМүмШек;B4>ТМүмШек);Қалыпта;ЕСЛИ(B4>ЖМүмШек;Артты;Кеміді)) -мұндағы “ЖМүмШек ” – В15 ұяшығының, “ТМүмШек” В14 ұяшығының, “Қалыпта” – А34 ұяшығының, “Артты” – А33 ұяшығының,“Кеміді” – А35 ұяшығының есімдері. Формуланы енгізгенде:

- В4-ті осы ұяшықты шертіп;

- “ЖМүмШек ”, “ТМүмШек”, “Артты”, “Қалыпты”, “Кеміді” ұяшық есімін енгізу әдісімен,

- функцияның элементтері: =, <, >, (,) – перне тақтадан теріледі.

Осы формуланың тік бағытта В16:В25 ұяшықтар диапазонында көшірмесін алып, сонан кейін осы диапазондағы формулалардың көшірмесін жатық бағытта F бағанасына дейін көшірмесін ал. В16:F25 және В33:F35 ұяшықтарының толтырылуына көңіл аудар. Жұмыс дәптеріне орындалған жұмыс жөнінде есеп жаз. Есепте логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндір (есеп түрі жұмыс соңында көрсетілген).

Есепті әр жеке тапсырма үшін логикалық функцияның неліктен алынғандай нәтиже беретінін түсіндіретін етіп мына түрде жаз: