Графиктік ережелер үшін бейнеадаптер режимі

Дыбыстық картаның қондырылуынан кейін көптеген қолданушыларда толық ашылатын мультимедиялық мүмкіндіктері бар Linux “жұмыс үстелін” көруге ұмтылады.

Xfree86 XWindow (бұл графиктік ортаның толық атауы) ашу үшін конфигурациялық файл құру керек. Оның ішінде әдетте компьютердің бейнежүйесінің, қаріптердің, перне тақтасы мен тышқанның параметрлерінің барлық жұмыс режимдері көрсетіледі. Бұл файл өте примитивті жабдық-тардың конфигурациясымен жасалды, қазіргі кезде бұл функцияны өзіне setup бағдарламасы орындайды.

1 кесте

Linux-тің көмегінсіз жүзеге асатын файлдық жүйелер

Түрі	Түсініктеме
tmpfs	Уақытша файлдарға арналған файлдық жүйе
ntfs	New Technology File System (жаңа технологияның файлдық жүйесі, WinNT)
Stacker	MS-DOS үшін архивтелінетін файлдық жүйе
Double Space	Stacker бағдарламасынан рұқсатынсыз көшірілген аналогты жүйе

Дыбыстық карта сияқты бейнеадаптер түрінің анализі автоматты түрде жүзеге асырылады. XСonfigurator модулі бейнеадаптер шығарушыны, оның микросхемаларының (“чипсет”) жиынын, RamDAC бейнелі генератор түрін, бейнежадының көлемін және бұл жабдықтармен жәрдемдесетін бейнережим-дерін анықтайды.

Содан кейін қолданушыға ол жұмыс істейтін бейнережимді таңдауға мүмкіндік береді, содан соң таңдалған режимдер қорында монитор тесті өтеді. Егер қайсыбір таңдалған режим монитормен жәрдемдеспейтін болса, онда ол тізімнен жойылады. XConfigurator қондырудың соңында оптимальді бейнережимді (ол басқа режимді қабылдау немесе таңдау өздігінше болады) таңдайды, тышқан мен перне тақтасының жүйелік қондыруын санайды және /etc/X11 каталогына сиятын XF86Config конфигурациялық файлды жасайды.

Монитор немесе дисплей – ДЭЕМ-ге міндетті түрде қажет шеткері құрылғы, ол компьютердің жедел жадында өңделетін информацияны экранда көру үшін қажет. Экран түстеріне қарай дисплейлер монохромды (ақ-қара) және түрлі-түсті болып, ал экранға шығарылатын информация түрлеріне байланысты символдық (тек символдық информация) және графиктік (символдық және оған қоса графиктік информация) болып бөлінеді. ЭЕМ-нің бейнелік құрылғысы екі бөліктен: монитор мен адаптердан тұрады. Біз тек мониторды көреміз, ал адаптер ЭЕМ қорабының ішінде орналасқан мониторды басқару блогы. Монитордың өзінде тек электрондық-сәулелі түтікше бар. Ал адаптерде бейне сигналдарын беретін логикалық схемалар орналасқан. Электрондық сәуле экранда секундтің 1/50 бөлігін қамтиды, бірақ экран бейнесі одан баяу өзгереді. Сондықтан экранның бір көрінісі үшін бейне сигналды бірнеше рет қайталап беріп отыру керек. Адаптерде бейнелер көрінісін сақтауға және паидалануға арналған бейнелік жад бар. Көбінесе символдық режимде дисплей экранына 80 таңбадан тұратын 25 жол мәлімет шығарылады (барлығы – 2000 таңбадан тұратын стандартты машинка қағазындағы символдар саны), ал графикалық режимдегі экранның бейнелеу (көрсету мүмкіндігі) қабілеті адаптер тақшасын жүйелік блокты байланыстыру құрылғысының мүмкіндіктеріне бірдей болады. Экрандағы кескін көрінісінің сапасы графикалық адаптердің типіне қарай өзгеріп отырады.Мына адаптерлер кең таралған: ЕГА, ВГА және СВГА. Қазіргі кезде ВГА және СВГА (Супер ВГА) кеңінен қолданылады, СВГА-ның көрсету қабілеті өте жоғары. Адаптерлер бейнелерді айқындап көрсету қабілетімен ерекшеленеді. Адаптердің бейнелеу қабілеті оның графикалық режимде экранда көрсетіле алатын бір жолдағы нүктелер (пиксельдер) санына байланысты. Мысалы:720*348 мүмкіндікті немесе одан да жоғары монитор тік бағытты 348 жол-нүктені көрсете алады, ал оның әр жолында 720 нүкте бар. Баспағана жүйелерінде 800*600 және 1024*768 мүмкіндікті немесе одан да жоғары мониторлар қолданылады. Бірақ олар қымбатырақ тұрады. Экран бетінің мөлшері диагональ стандарт (14 дюйм-1 дюйм=2,54см) бойынша жасалады, үлкейтілген (15 дюйм) және теледидар (17,20 және 21 дюйм – диагоналі бойынша 54см-ге дейін) тәрізді болып та жасалғандары кездеседі, олар түрлі түсті (16млн-нан бірнеше ондаған млн түстерге дейін) немесе ақ-қара (монохромды) болып та шығарыла береді. Адаптерлер стандартты түрлі түсті монитордағы түстер палитрасын (жиынын) анықтайды: ЦГА (ескі модель) стнадартты режимде 4 түспен, ЕГА – 64 түспен, ВГА – 256 түске дейін, ал СВГА – млн-нан аса түстермен жұмыс істе алады. Бірақ символдық рнжимде көрсетілген стандарттағы экрандардың барлығы да 16 түсті ғана қолданылады. Монитор типін ЭЕМ-де қойылған мақсатқа байланысты таңдау керек. Егер тек мәтіндік информациямен жұмыс істейтін болсақ, онда монохромды символдық монитор жеткілікті. Ал егер де автоматтандырылған жобалау жұмыстарымен айналасу қажет болса, онда түрлі түсті графикалық монитор қажет болады. Бірақ көптеген программалармен жұмыс істеу кезінде түрлі түсті графикалық мониторды қолданған өте ыңғайлы екенін ұмытпаған жөн.

1. MDA (Monochrom Display Adapter) – монохромды.

2. CGA(Color Graphics Adapter) – 4 түс.

3. EGA (Enchanced Graphics Adapter) – 16 түс.

4. VGA (Video Graphics Array) – 256 түс.

5. SVGA (Super VGA) – 16.7 млн. түске дейін.