ІІ Қосымша әдебиеттер.

1. Кішібеков Д.К., Сыдықов Ұ.Е. Философия. Оқулық.- Алматы 2010. -388б.

2. Қàñàáåêîâ À. Қàçàқ ôèëîñîôèÿ òàðèõûíûң ìåòîäîëîãèÿëûқ ìәñåëåëåð³.- ҚÐҒÀ õàáàðëàðû, 1993.

3. Қàñàáåê À. Қàäûðғàëè Æàëàéûð äүíèåòàíûìû. Àëìàòû, 1999.

4. Қасабеков А., Алтаев Ж. Қазақ философиясының тарихына кіріспе. Алматы,1994.

5. Êàñûìæàíîâ À.Õ. Øòðèõè ê èñòðîèè ñòåïè. Àëìàòû, 1995.

6. Êàñûìæàíîâ À.Õ. Ïðîñòðàíñòâî è âðåìÿ âåëèêèõ òðàäèöèè. Àëìàòû, 2002.

7. Қàçàқ äàëàñûíûң îéøûëäàðû. 1-4 ê³ò.Àëìàòû, 2000-2004.

Кузанский Н. Об ученном незнании. Соч. в 2-х т. М.: 1980.

8. Кун Т. Структура научных революций. М.: 1975.

9. Құëñàðèåâà À. ÕÕ ғàñûðäûң ôèëîñîôèÿëûқ òұæûðûìäàìàñû. Àëìàòû,2001.

10. Құдайбердиев Ш. Шығармалары. Алматы, 1986.

11. Қîðқûò àòà ê³òàáû. Àëìàòû, 1986.

12. Леви-Строс К. Структурная антропология. М.: 1983.

13. Лейбниц Г.В. Монадология. Соч. в 4-х т. М.: 1983.

14. Ëîêê Äæ. Áàñқàðó òóðàëû åê³ òàðêòàò. (àóä. Ì. Èìàìáàåâ). Àëìàòû: Çåðäå қîðû,

a. 2000.

15. Мамардашвили М.К. Как я понимаю философию. М.: 1990.

16. Маркс К. Тезисы о Фейербахе. Соч. Т.42.

17. Ìîíòåñêüå Ø. Çàңäàð ðóõû òóðàëû (àóä. À. Құëñàðèåâà). Àëìàòû: Çåðäå қîðû,

a. 2004.

18. Ìîëäàáåêîâ Æ., Қàñàáåêîâ À. Øûғûñ ôèëîñîôèÿñû. Àëìàòû, 2001.

19. Ìóñàåâà Í.Ð. Òûëñûì òàáèғàò. Àëìàòû,1997.

20. Назарбаев Н. В потоке истории. Алматы, 1999.

21. Ницше Ф. Антихрист. Проклятие христианству. Соч. в 2-х т. М.: 1990.

22. Íûñàíáàåâ Ә., Әбжанов Т. Ойлау тарихының белестері. Алматы, 1994.

23. Íûñàíáàåâ Ә., Әбжанов Т. Ой, ақыл, адамгершілік. Алматы,1994.

24. Íûñàíáàåâ Ә., Есім Ғ.Қазақ философиясы және оның проблемалары. Вестник

a. АНР 1992.

25. Нурланова Қ, Ш. Человек и мир. Казахская национальная идея. Алматы,1994.

26. Íóðìóðàòîâ Ñ. Ðóõàíè құíäûëûқòàð әëåì³. Àëìàòû: Àқûë ê³òàáû, 2001.

27. Ортега-и-Гассет Х. Что такое философия? М.: 1991.

28. Îðûíáåêîâ Ì.Ñ. Ïðåäôèëîñîôèÿ ïðîòîêàçàõîâ. Àëìàòû,1994.

29. Поппер К. Нищета историзма. М.: 1993.

30. Поппер К. Ашық қоғам және олардың жаулары.Т. (ауд. Т. Жандаулет). Алматы:

a. Зерде қоры, 2004.

31. Рассел Б. История западной философии. М.: 1993.

32. Рассел Б. Почему я не христианин. М.: 1987.

33. Рахматуллин К.Х. Звездный век человечества (Энгельс и астрономия). Алматы,

a. 1974.

34. Ðûñқàëèåâ Ò.Õ. Äàíàëûқ ïåí òүñ³í³êò³ң үëã³ëåð³ (ôèëîñîôèÿíûң òàðèõûíà

a. øîëó). Àëìàòû, 1993.

35. Сартр Ж. – П. Экзистенциализм – это гумманизм. М.: 1953.

36. Сорокин П. Человек, цивилизация, общество. М.: 1992.

37. Спиноза Б. Этика. Избранные произведения. В 2-х т. М.: 1957- Т.1.

38. Тейяр де Шарден. Феномен человека. М.: 1987.

39. Фейербах Л. Основные положения философии будущего. Избранные

a. философские произведения. в 2-х т. М.: 1955.- Т.1.

40. Фрейд З. Введение в психоанализ. Лекции. М.: 1989.

41. Фромм Э. Анотомия человеческой деструктивности. М.: 1990.

42. Фромм Э. Догмат о Христе. М.: 1998.

43. Фромм Э. Духовная сущность человека //Философские науки. М.: 1990.- №8-9.

44. Фромм Э. Иметь или быть? М.: 1986.

45. Фуко М. История безумия в классическую эпоху. СПб. 1997.

46. Хайдеггер М. Время и бытие. М.: 1992.

47. Энгель Ф. Табиғат диалектикасы. Алматы, 1972.

48. Ясперс К. Духовная ситуация времени // Философские науки. 1988. №11.

49. Ясперс К. Смысл и назначение истории. М.: 1991.

1.8.Білімді бақылау және бағалау

Рейтинг ұпайларын бақылау түрлеріне қарай бөлу

Нұсқа нөмірі	Қорытынды бақылау түрі	Бақылау түрлері	Пайыздар
1.	Емтихан	Қорытынды бақылау
Аралық бақылау
Ағымдық бақылау

Бақылаудың барлық түрін өткізу бойынша күнтізбелік кесте

«Философия» пәні бойынша

Апта

Апталықбақылау саны

ӨЖ

ЭС

Кл

ӨЖ

АБ

ӨЖ

ЭС

Кл

АБ

Бақылаутүрлері

Бақылау түрлері: Б-бақылау, ӨЖ-өзіндік жұмыс, А Б-аралық бақылау, Кл-коллоквиум, Р-рефераттар және т.б.,ЭС-экспресс сұрақ

Пән бойынша қорытынды бағалау, 5-кестесіндеде келтірілген меже бойынша анықталады

Студенттердің білімін бағалау

Баға	Әріптік эквивалент	Рейтинг ұпай пайызбен (%)	Ұпаймен
Өте жақсы	А А-	95-100 90-94	3,67
Жақсы	В+ В В-	85-89 80-84 75-79	3,33 3,0 2,67
Қанағаттанарлық	С+ С С- D+ D-	70-74 65-69 60-64 55-59 50-54	2,33 2,0 1,67 1,33 1,0
Қанағаттанарлықсыз	F	0-49

Аттестация және модульдар бойынша бақылау жүргізуге арналған сұрақтар тізімі

І Модуль бойынша бақылау өткізуге арналған сұрақтар:

1. «Европоцентризм» деген ұғым нені білдіреді?

2. Конфуцийшілдік мектеп пен легим мектебінің негізгі қарама-қарсылығы неде?

3. Ежелгі үнді философиясының діни-мифологиялық бұлағын атаңыз.

4. Буддистік өмірлік принциптерін сіз қалай бағалайсыз?

5. Батыс Европадағы Ортағасыр философиясы. Номинализм мен реализм арасындағы күрес.

6. Шығыс Ренессансының философиясы. Әл-Кинди, Әл-Фараби, Ибн-Сина (Авицена), Ибн-Рушд (Аверроэс).

7. Орта ғасырдағы Шығыс мұсылман философиясы.

8. Философияның теологиядан айырмашылығы неде?

9. Араб философиясының мәні неде?

10. Номинализм мен реализм күресінің негізі қандай?

11. И. Канттың сыни философиясының мәні неде?

12. Диалектика заңдары жинақтаған неміс классикалық философиясының өкілі

13. Фейрбахтың антропологиялық материализмі

14. Зар-заман ақындарының көзқарастары

15. Қазақ ағартушылары

16. Ш. ҚұдайбердіұлыАбайдың философиялық ойлары.

17. Алаш-Орда қозғалысының маңызы

18. Кеңес дәуіріндегі философиялық мектептер

ІІ Модуль бойынша бақылау өткізуге арналған сұрақтар:

1. Болмыс, субстанция, дүние бірлігі ұғымдары. Материя категориялары және оның фундаменталдық маңызы.

2. Қозғалыс, кеңістік, уақыт, олардың материямен бірлігі.

3. Бейнелеу – материяның жалпылай қасиеті. Сана-бейнелеудің жоғарғы формасы. Сана және тіл.

4. Адамның бүгіні мен ертеңі.

5. Адамның қоғам дамуындағы өзіндік мақсаты.

6. Тұлғаның қалыптасуындағы әлеуметтік ортаның рөлі.

7. Философиядағы адам мәселесі.

8. Адамның мәні: тарихи-философиялық талдау.

9. Адам, дара адам, кісі-ұғымдары

10. Қоғам ұғымы.

11. Қоғамды және оның тарихи материалистік тұрғыдан түсінудің мәні.

12. Қоғамның негізгі өмір салалары.

13. Қоғамның әлеуметтік құрылымы.

14. Қоғамдық тарихи процесс.

Аралық аттестацияға дайындалуға арналған сұрақтар:

1. Танымның объектісі мен субъектісі деген не?

2. Агностицизмнің негізгі түрлерін атаңыз?

3 ақиқатты сипаттауда абсолюттік, салыстырмалы, объективтік, нақты білім ұғымдары қолданылады.

4. Номиналистер мен реалистердің арасындағы таластың мәні неде.

5. Ғылыми танымның тарихи және логикалық әдістері, олардың өзара қарым-қатынасы.

6. Рационалдық /логикалық/ таным, оның негізгі формалары.

7. Сезімдік және рационалдық таным бірлігі.

8. ХХ ғасырдағы және ХХІ ғасыр басындағы саяса-әлеуметтік шындық.

9. Прагматизм, персонализм. Позитивизм, неопозитивизм, постпозитивизм.

10. Экзистенциализмдегі рухани бостандық және жауапкершілік мәселелері.

11. Қазіргі замандағы дін философиясы. Неотомизм.

12. Философиядағы модернизм және постмодернизм.

1.9.Курстың саясаты және тәртібі:

· сабақтан қалмау

· сабақ кезінде сөйлемеу, басқа іспен айналыспау

· ұялы телефондарады сөндіру

· сабаққа күнделікті іскерлік киіммен келу

· ауырған жағдайда дәрігерлік анықтама алу

· келмеген сабақтарды оқып өткізу

· тапсырманы орындамаса қорытынды баға кемітіледі

· оқу үрдісіне белсенді қатысу

· шыдамды, ашық, мейрімді бол

· келісімге сүйенген қатынастарды қолдау

· тәртіпті, жауапты болу

2 Негізгі таратылатын материалдар мазмұны

2.1.Курстың тақырыптық жоспары

	Тақырып атауы	Академиялық сағат саны
	Дәріс	Тәжірибелік /семинар сабақтар	СӨЖ	СОӨЖ
11.	Философияның пәні және оның қызметі
	Ежелгі Шығыс философиясы
	Антикалық философия
	Ортағасыр философиясы
	Қайта өрлеу дәуірі, жаңа заман және ағартушылық кезең философиясы
	Немістің классикалық философиясы
	ХІХ ғасыр бей классикалық философиясы
	Отандық философиясы
	Қазіргі заман философиясы
	Онтологияның негізгі ұғымдары мен мәселелері
	Гносеологияның және эпистемологияның негізгі ұғымдары және жалпы мәселелері
	Философиядағы қоғам мәселесі
1 13	Философиядағы адам мәселесі
1 14	Адамның рухани әлемі. Сана
1 15	Ғылым мен техника философиясы
	Барлық сағат

2.2.Дәрістік сабақ конспектілері

Дәріс тақырыбы

Дәріс 1. Философия пәні мен қызметі

Философия –адамзат мәдениетінің қайталанбас және ерекше құбылысы. Ол әрқашан дәстүрлі және уақытына сай келеді. Философия деген не? Дүниеге қашан пайда болды? Қалай дамыды? Философия бұдан бірнеше мың жыл бұрын Қытайда, Үнді елінде, Египетте, Вавилонда пайда болды. Бұдан 2500 жыл бұрын (б.з.д. V ғасыр шамасында) Афин қаласындағы грек демократиясында классикалық түрге ие болып, ерекше білім ретінде қалыптасты

Көзқарастың тарихи түрлері: Миф, дін, философия. Дүниеге көзқарастың тарихи алғашқы түрі- миф (аңыз, ертегі). Мифология (гр mythos - аңыз, logos - ілім) қоғамдық сананың түрі. Миф - қоршаған ортаны қиял, керемет, ғажап ретінде қабылдауға мүмкіндік берді. Миф - мына негізгі сұрақтарға жауап беруге тырысады: әлемнің пайда болу жолдары, жер және адам қатынасы, табиғи құбылыстар, оларды түсіну, мәнін ашу, адам тағдырының көзі, адам қызметі мен оның табыстары, намыс пен ар мәселесі, қарыз бен борыш, этика және өнегелік, т.б.

Дін - көзқарастың бір түрі. Дін - табиғаттан тыс ғажап күштердің бар болуына негізделінген сенім. Ол адам өміріне және қоршаған ортаға ықпал етеді. Діни көзқарас қоршаған ортаны сезімдік, бейнелік - эмоциональдық түрде қабылдауды сипаттайды.

Философия – көзқарастың бір түрі. Ертеде әр нәрсенің себебін білігісі келгендер, діни ұғымдар мен жай ұғымдарға қанағаттанбай құбылыстардың түбіне үңіліп, сол туралы өзіндік пікір айтты. Оларды - «философ» деп атайды. «Философ» деген сөзді алғашқы рет гректің, ойшыл, математигі Пифагор (580-500 б.ғ.д) енгізді. Бұл термин Еуропа мәдениетінде Платонның (427-347 б.ғ.д) атымен тығыз байланысты. Philo - сүйемін, sophia- даналық, яғни даналықты сүйемін деген мағынаны береді. Араб тілінде «фәлсәфа» деп аталады.

Философияның негізгі бөлімдері (тараулары):

1. Онтология (ontos-тіршілік, logos-ілім) - болмыс туралы ілім.

2. Гносеология (гр gnosis-таным және logos-ілім) – таным туралы ілім. Эпистемология (гр. episteme – бiлiм, logos – ілім, сөз) туралы ілім.

3. Әлеуметтік философия - қоғам туралы ілім.

Философияның пәндері:

1. Логика, эстетика, этика, ғылыми әдістеме, ғылымдар философиясы (математиканың, астрономияның, физиканың, биологияның, т.б. философиялық мәселелері).

2. Антропология философиясы - адам болмысы.

3. Мәдениет философиясы - мәдениет әлемі.

4. Тарих философиясы.

5. Құқық философиясы - мемлекеттік заңдар әлемі.

6. Дін философиясы.

Дүние негізінің сапасына сай, философия материализм және идеализм болып бөлінеді.

Материализм - бұл философиядағы ағым, дүниенің негізі ретінде материяны (табиғатты) мойындайды.

Материализм тарих дамуында бірнеше сатыдан өтті:

1. Стихиялық материалистер - ертедегі Үндістанда, Грекияда құлдық қоғам тұсында, ғылыми білімдердің әлі дами қоймаған кезінде пайда болған. Фалес суды, Анаксимен ауаны, Анаксимандр апейрон, Гераклит отты, Ксенофан топырақты дүниенің негізі деп ойлаған.

2. Метафизикалық (немесе механикалық) материализм XVII-XVIII ғ жаратылыстану ғылымдарымен, әсіресе механикамен өзара тығыз байланыста дамыған. Механика заңдарын абсолюттендіріп, бүкіл табиғатты, тіпті әлеуметтік құбылыстарды да механика заңдары тұрғысынан түсіндіруге ұмтылғандықтан, бұл материализм механистік деп аталған. Оның өкілдері: Бэкон, Гоббсс, Гассенди, Спиноза, Ламетри, Дидро, Гельвецкий, Гольбах, т.б.

3. Диалектикалық материализм. Маркстік материализм бұрынғы философияға қарағанда мазмұны жағынан да, өзінің қоғамдық өмірдегі рөлі жағынан да сапалы, жан-жақты дамыған. Материализм мен диалектиканың органикалық бірлігіне сүйеніп, қоғамдық құбылыстарды да қамтиды.

Идализмнің екі түрі бар: субъективтік, объективтік идеализм:

Субъективтік идеализм – дүниенің, болмыстың негізі ретінде адамның санасы, адамның «менін» мойындайды. Бізді қоршаған дүние біздің түйсіктеріміздің жиынтығы деп санайды. Олар: Беркли, Мах, Авенариус, Фихте, Юм, Кант, экзистенциализм және феноменология жақтастары.

Объективтік идеализм - бұл философия ағымында дүниенің негізі ретінде объективті өмір сүретін идеалдық мән, яғни адам санасынан сырт және тәуелсіз өмір сүретін рух (Құдай, Абсолют, Әлемдік ақыл, т.б.) саналады

Ежелгі заманда агностицизм түріне:софистика, скептицизм және релятивизм жатады.

Софизм – ақиқат білімнің барына сенбей, елді өзіне қарату үшін мәселені әдейі шатастырып, жалған қағиданы дәлелдеу мақсатымен құрылған ой қорытындылары.

Скептицизм - объективтік дүниені танып білу мүмкіндігіне сенбей, күдікке көп орын беретін философиялық ілім (Пиррон).

Релятивизм (лат relativus - относительно, салыстырмалы) – объективтік болмысты білу мүмкін емес деп қарайтын және барлық білімді болжам деп есептейтін философиялық ілім.