Аталған мәлiметтердi табыс етпеу немесе бұрмалау мемлекеттiк қызметке қабылдаудан бас тарту үшiн негiз болып табылады.
ҚОРЫТЫНДЫ
1. ҚР мемлекеттік қызметі екі деңгейде жүзеге асырылады: республикалық және жергілікті; ҚР мемлекеттік қызметі 1999 жылғы 23 шілдедегі “Мемлекеттік қызмет туралы” ҚР заңымен реттеледі. Осы заңға сәйкес "мемлекеттік қызмет" – мемлекеттік органда заңдарда белгіленген тәртіпте республикалық немесе жергілікті бюджеттен не ҚР ұлттық Банкінің қаржысынан ақы төленетін қызметті атқаратын және мемлекеттің міндеттері мен функцияларын іске асыру мақсатында лауазымдық өкілеттікті жүзеге асыратын ҚР азаматы.
2. Мемлекеттік саяси қызметші – тағайындалуы (сайлануы), босатылуы және қызметі саяси-айқындаушы сипатта болатын және саяси мақсаттар мен міндеттерді іске асыру үшін жауап беретін мемлекеттік қызметші.
3. Мемлекеттік әкімшілік қызметші – мемлекеттік саяси қызметшілердің құрамына кірмейтін, мемлекеттік органда тұрақты кәсіби негізде лауазымдық өкілеттікті жүзеге асыратын мемлекеттік қызметші.
4. Қазақстан Республикасы азаматтарының мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасуға құқығы бар. Мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасу, осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, конкурстық негізде жүзеге асырылады. Мемлекеттік қызметшінің мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасуы ол тиісті бос тұрған лауазымға қойылатын біліктілік талаптарына сай келген жағдайда, мемлекеттік қызметшінің және уәкілетті органның немесе оның аумақтық бөлімшесінің келісімімен конкурстық іріктеусіз ауысу тәртібімен жүзеге асырылуы мүмкін. Мемлекеттік қызметшінің сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен алынбаған тәртіптік жазасы болған жағдайда, мемлекеттік әкімшілік лауазымға ауысу тәртібімен орналасуына жол берілмейді.
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі
Міндетті әдебиеттер:
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. –Алматы: Қазақстан, 2000, 96-б.
2. «Қазақстан-2030» Даму стратегиясы
3. Қазақстан Республикасының Заңы: Мемлекеттік қызмет туралы. –Алматы: Жеті жарғы, 1999, 44-б.
4. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне экономиканың мемлекеттік секторын басқаруды жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. 2006 ж., 19 шілде //Егемен Қазақстан, Астана, Ақорда 2006 ж., 7 шліде № 178-///ҚРЗ
5. Қазақстан Республикасының Заңы: Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы. –Алматы, Юрист, 2006 ж., 28 б.
6. Қазақстан Республикасының 2007-2024 жылдарға арналған орнықты дамуға көшу тұжырымдамасы туралы: 2006 ж, 14 қараша № 216//Егемен Қазақстан. -2006 ж. 17 қараша.
7. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі ретке келтіру және оның тиімділігін арттыру жөніндегі шаралар туралы: 2006 жылғы наурыздың 27-сі. № 74 Жарлығы //Егемен Қазақстан. –Алматы, 2006 ж. 28 наурыз.
8. Мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіруге бағытталған шараларды іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары туралы//Егемен Қазақстан. -2006 ж. 13 қыркүйек.
9. Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Парламент палаталарының бірлескен отырысында сөйлеген сөзі. //Егемен Қазақстан. -2006 ж. 19 қаңтар.
10.Корпоративтік басқару, ашықтық және қоғам алдында есеп беру қағидаттарының негізінде мемлекеттік басқаруды жаңарту. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан Республикасы Парламенті 3-ші сесиясының ашылуында сөйлеген сөзі. //Егемен Қазақстан. 2006 ж. 2 қыркүйек.
11.Кадровая политика в системе государственных органов: Назначение на должность и тестирование государственных служащих: Сб. Нормативных правовых актов РК. –Алматы, 2005, -283-б.
12.Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызметкерлерінің ар-намыс кодексі: Мемлекеттік қызметкерлердің қызмет этикасы ережелері. –Алматы: Жеті жарғы, 2005, -24-б.
13.Атаманчук Г.В. Теория государственного управления. –М.: Омега-Л, 2004 г. -584-б.
14.Зеркин Д.П., Игнатов В.Г. Основы теории государственного управления. Курс лекции: Учебное пособие. –Ростов-на-Дону. Наурыз, 2000. -448-б.
15.Пикулькин А.В. Система государственного управления: Учебник. –М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2004. -543-б.
16.Уваров В.Н. Государственная служба и управление: Учебник. –Петропавловск: Сев.Каз.юрид.Академия, 2004. -416-б.
17.Эффективность государственного управления: Элементарный курс. –М.:Юрист, 2003. -320-б.
19.Реформирование системы государственного управления: Зарубежный опыт и Казахстан/КИСИ при Президенте РК. –Алматы, 2005. -276-б.
Қосымша әдебиеттер:
20.Атаманчук Г.В. Как найти формулу разделения областей? //Российские вести. 1992ж. 11 қараша
21. Атаманчук В.Г.. Современная концепция государственного управления Россией //Государственное управление: проблемы теории, истории, практики преподавания. Ростов-на-Дону, 1993ж.
22. Атаманчук В.Г. Государственное управление: рациональность и эффективность его в период структурных перемен // Ракурс. Управление: теория, практика, поиск. Минск, 1993 ж.
23. Байгельдинов Е. Теоретические основы устойчивого развития. Евразийское сообщество. 2000г. №2, 114-121-б
24. Есентугелов А. Итоги реформ и состояние экономики: успех и ошибки, просчеты и их причины. АльПари, 1999, №4-5, 27-30-б
25. Жиленко Г. Экономика РК в годы реформирования. Экономика и статистика. 2000, №1, 117-124-б
26. Козбаненко В. Формы и методы государственного управления. Проблемы теории и практики управления. 2000, №2, 46-49-б
27. Кубаев К. Экономическая модель эффективного государства. Транзитная экономика, 2001, №4, 49-58-б
Семинар сабағының жоспары:
Семинар сабағын «дөңгелек үстел» түрінде өткізу жоспарланған, тақырыптың негізгі теориялық сұрақтары пікір-талас, ауызша жауап беру, дискуссия, сұрақ жауап және т.б. ұйымдастыру әдістері арқылы жүргізілуі тиіс.
Мақсаты: тақырыптың негізгі теориялық мән мәтінін қарастыра отырып, басқару жүйесіндегі мемлекеттік қызметті зерттеу сұрақтарына жауап беру және олар туралы терең түсінік қалыптастыру. Ол үшін семинар сабағында тақырып бойынша мына сұрақтардың мәнін ашу керек:
1. Мемлекеттік қызмет әлеуметтік-құқықтық институт және қызмет аясы ретінде
2. Мемлекеттік қызметкерлердің құқықтық мәртебесі мен жіктеу негіздері
3. Мемлекеттік қызмет түрлері және оны басқару
4. Мемлекеттік басқарудың интеллектуалдық әлеуеті
5. Мемлекеттік қызметкерлердің қызметтік құқықтары мен міндеттері
6. «Мемлекеттік қызмет туралы» ҚР Заңының негізгі ережелері
СӨЖ және СӨЖО тапсырмалары:
1. Тақырып сұрақтарына ауызша жауап беруге дайындау
2. ҚР «Мемлекеттік қызметі туралы» Заңына талдау жасауға дайындалу
3. «Мемлекеттік басқарудың интелектуалдық әлеуеті» тақырыбына реферат дайындау, әдістемелік сипаттама.
Әдістемелік ұсыныс: Семинарға дайындалу ұсынылған әдебиеттерді оқудан басталады. ҚР «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңына Мемлекеттік қызметкерлердің құқықтық мәртебесіне, құқығы мен міндетіне. Мемлекеттік қызметтің топтастығы мен мемлекеттік қызметтің түрлеріне Ерекше зейін қойып көңіл аудару керек.
Тақырып бойынша тест тапсырмаларының сұрақтарына жауап беру:
1. Мемлекеттік қызмет институтының экономикалық функция-ларына жатпайды:
А) мемлекет бостандығын қамтамасыз ету
В) мемлекеттік және нарықтық реттеулердің байланыс өлшемін табу
С) кәсіпкерліктің дамуын қолдау
Д) экономиканы мемлекеттік реттеу
Е) барлық жауаптар дурыс
2. Әкімшілік мемлекеттік қызметке конкурстан тыс тұру құқығына ие емес:
А) Парламент депутаттары
В) саяси мемлекеттік қызметкерлер
С) Мәслихат депутаттары
Д) судьялар
Е) министрлер
3. Мемлекеттік қызметкер құқылы:
А) атқарушы органдардың депутаты және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшесі болуға
В) кәсіпкерлік қызметпен айналысуға
С) ақылы педагогикалық, ғылыми және басқа қызметпен айналысуға
Д) өзінің мемлекеттік органында үшінші мүше істер бойынша өкілі болуға
Е) барлық жауаптар дұрыс емес
4. Мемлекеттік қызметке тағайындалады:
А) мемлекеттік қызметке дейін бес жыл ішінде жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін тәртіптік жауапкершілікке тартылған тұлға
В) бекітілген тәртіп бойынша қызметті атқара алмайтын тұлға
С) мемлекеттік қызметке дейін үш жыл ішінде жемқорлық құқық бұзушылық жасау бойынша әкімшілік сотқа түскен тұлға
Д) жемқорлық әрекетті жасаған тұлға
Е) барлық жауаптар дұрыс емес
5.Саяси лауазымдарға төмендегілердің қайсысы жатады:
А) жауаптардың барлығы дұрыс
В) ҚР Президенті тағайындайтын мемлекеттік саяси қызметшілер, олардың орынбасарлары
С) ҚР Парламентінің палаталары және олардың төрағалары тағайындайтын мемлекеттік саяси қызметшілер, олардың орынбасарлары
Д) Конституцияға сәйкес Президент пен Үкіметтің өкілдері болып табылатын мемлекеттік қызметшілер
Е) ҚР Жоғарғы Сотының қызметшілері, олардың орынбасарлары, орталық атқарушы органдар мен ведомстволарды басқаратын мемлекеттік саяси қызметшілер, олардың орынбасарлары атқаратын лауазымдар
6.Басқару ақпараттарының негізгі көздері:
А) халықаралық ұйымдардың мәліметтері, заңдар, мемлекеттік органдардың жарлықтары, мемлекеттік және қоғам қайраткерлерінің баяндамалары
В) заң актілерінің нормалары, азаматтардың заңды мүдделерін, құқықтары мен бостандықтарын орындау жөнінде мемлекеттік органдар алдында мәселе қоюы Жоғары мемлекеттік органдардың нұсқаулары, бақылау барысында анықталатын фактілер, қарым-қатынастар, күрделі мәселелер, қарама- қайшылықтар, төтенше жағдайлар
С) статистикалық жылнамалар, халық санағының мәліметтері, сот шешімдері
Д) заң актілерінің нормалары, күрделі мәселелер, фактілер, қарым-қатынастар, әр түрлі отырыстардың хаттамалары
Е) бухгалтерлік, қаржылық актілер, қызметкерлер хабарламасы
7. Саяси мемлекеттік қызметке қабылдауда қосымша талаптарды қандай лауазымды тұлға анықтайды:
А) ҚР Президенті
В) ҚР Премъер-министрі
С) Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі өкілетті органның басшысы
Д) ҚР Парламент палаталарының төрағалары
Е) ҚР Конституциялық кеңесі
8. Мемлекеттік басқарудың өзіне ғана тән ерекшеліктерін көрсетіңіз:
А) әлеуметтік және басқа қызметтер көрсету, қоғам өмірінің әртүрлі салаларында ұйымдастырушылық функцияларды орындау
В) саяси режим
С) билік күші, адамға үстемдік көрсету
Д) оның басқарушылық әсерінің мемлекеттік билікке сүйенуі және сол арқылы қамтамасыз етілуі, барлық қоғамға таралуы, жүйелілігі
Е) тәуелсіздік, мемлекеттік меншік негізінде экономикалық қызметтерді жүзеге асыру
9. Мемлекеттік басқару субъектілері қандай белгілер бойынша бөлінеді:
А) басқару субъектісіне әсер ету сипаты мен мақсаты, құралына қарай
В) мемлекеттік билік түрі бойынша
С) билік пен басқаруды ұйымдастыру деңгейіне қарай
Д) қызмет саласына қарай, құрамына қарай
Е) барлық жауаптары дұрыс
10. Мемлекеттік билікке қатысты және баскару функциясын жүзеге асыру сипатына қарай мемлекеттік баскару субъектісі қалай бөлінеді:
А) саясат субъектісі, мемлекеттік басқару субъектісі, лауазымды қызмет субъектісі
В) азаматтық құқықтық қатынас субъектісі, авторлық құқық субъектісі
С) әкімшілік-құқықтық қатынастар субъектісі, саясат субъектісі
Д) лауазымды қызмет субъектісі
Е) авторлық құқық субъектісі, әкімшілік-құқықтық қатынастар субъектісі
10-ТАҚЫРЫП. ЭКОНОМИКАНЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ БЮРОКРАТИЗМ
Дәрістің мән мәтіні
Мақсаты: Нарықтық қатынастарға өту кезеңі барысында бюрократиялық жүйе жойылып кеткен жоқ, оның элементтері әлі де бар. Аталған сабақта бюрократизмнің тарихи тамырларын, бюрократиялық элементтерді, лоббистік іскерліктің мәні қарастырылады, тыңдаушыға олар туралы түсінік дарытылады.
Дәріс сабағының жоспары:
1. Бюрократизмнің тарихи тамырлары мен мәні
2. Қазақстандағы бюрократиялық элементтер
3. Лоббистік іскерліктің мәні мен оның әдістері
Негізгі түсініктер: бюрократия, бюрократизм тамырлары, Паркинсон заңы, лоббизм, партогенез, сындарлы оппозиция,
Тақырыптың мазмұны
1.Француз тілінен шыққан «бюрократия» термині «кеңсе үстемдігі» дегенді білдіреді. Бюрократия – бұл қоғамдық өмірді ұйымдастыру бойынша нақты функциялардан шеттелінген мемлекеттің аппарат бөлігі. Бұл кез келген қоғамда мемлекет үлесіне тиетін міндеттерді орындаудан тәуелсіз түрде өз үстемдігін қолдауға бағытталған мемлекет аппараты ішіндегі басқарушы каста. Бюрократизм тамырлары – бұл қоғамның әлеуметтік құрылымынан, үстемдік ететін әлеуметтік–экономикалық және саяси қатынастардың мәнді сипаттамаларынан туындайтын себептер. Кестеде бюрократия себептері келтірілген.
Басқарушы аппараттағы бюрократизмнің себептері:
| Себеп түрлері | Себептердің нақтылануы |
| Ұйымдасты-рушылық | Шаруашылық органдарының алмасуы, көптеген құжаттар көмегімен басқару процесін жүзеге асыру. Тәжірибелік іс- әрекетте шаруашылық басқару формалары мен әдістерін пайдалану. Процестерге деген қызығушылық. |
| Әлеуметтік | Аппарат жұмысында демократиялық формалар мен әдістердің, жариялықтың, жұмыскерлерді бағалау жүйесінің дамымауы. Догматизм, басшылардың кәсіби деңгейінің жеткіліксіздігі. Олардың еңбек ұжымынан алыста болуы. |
| Құқықтық | Шаруашылық органдары мен оның жетекшілері арасындағы өзара қатынастарды анықтайтын құқықтық негіздің болмауы. |
| Ақпараттық | Ақпаратты жинақтау, өндеу,сақтау, оларды дамыту үшін қазіргі таңдағы техникалық негіздің болмауы. |
Социолог Р. Мертонның пікірінше, бюрократиялық құрылымдардан туындайтын қиындықтар қызметкерлердің өз міндеттерін орындайтын, осы ұйымның басқа бөлімшелерінің сұрауларын орындайтын, сондай-ақ клиенттер мен қоғам мүшелерінің өзара іс-қимылын қамтамассыз ететін стандартталған ережелер, процедуралар мен нормалардың маңыздылығын арттырумен байланысты. Егер бюрократиялық ұйым қызметкерлері мен іс- әрекеттерінің бірдей еместігін көрсетсе, онда олар клиенттер арасындағы өзара қатынасты құртуға әкелетін сәйкес ереже немесе нұсқамаға сілтеме жасайды.
Бюрократияны мүлдем жойып жіберу мүмкін емес. Бюрократизмді азайтудың құралдарын ұсынып, оны нақты жағдайда минимумға дейін жеткізу моделін қарастырып көрейік.
Бюрократизмді жеңу үшін келесідей жағдайлар қажет:
- орталықтану мен орталықсыздану арасындағы өзгеріс;
- жаңа технологияларға көшу және басқарудың жаңа техникалық құралдарын пайдалану;
- басқару жүйелерін ұтымды ету;
- басқарушы кадрлардың кәсіби дайындық деңгейін арттыру;
- шаруашылық және қоғамдық салалар мен жұмыстың формаларын, әдістерін өзгерту.
Бюрократизмді басқару функциясын орындауға қатысты аппарат меншігі ретінде төмендегі шаралар арқылы оны жеңуге болады:
- экономикадағы меншік формаларының әртүрлілігі;
- экономикалық қатынастардың дамуы;
- құқықтық экономиканы құру;
- түрлі деңгейлердегі басқару аппаратын қысқарту.
Бюрократизм төрешілдік: мәні және көрініс формасы.
Бюрократизмнің мәнін анықтаудың бірнеше жолдары бар: бюрократизмді анықтаудың бірінші жолы болып есептелінетін белгілер – белгілі әлеуметтік қоғамдық институт (құрылатын, қолдайтын және ұдайы ұлғаятын), кейбір белгілі жүйедегі ұйымдар мен құрылымдардың өзара байланысы. Екінші, М.Вебердің тұжырымдамасы бюрократияны таза ашық үстемдік ретінде мойындау. Қазіргі америкадағы басылымдар менеджментті бюрократизмді ұйымдастыру түрі деп анықтайды, еңбектің мамандандыру арқылы бөлінуі, айқын иерархиялық басқару және жұмыстың сәйкестік көрсеткіші мен жұмыскердің жетістігіне негіздеп баға беру, жұмысқа алу соған тән болып саналады.
Беберлік идеяда бюрократизм: рационалдандырумен теңдестірілген тәртіпке салу, жүйелеу және қоғамдық процесті басқару. Бюрократия түсінігі, оны әр уақытта түсіндіру және жазуға байланысты екі мағына пайда болды. Орыс тіліндегі «бюрократия» сөзі осы кезге дейін келеңсіз және сыналатын сипатқа ие болып келе жатыр.
Үшінші жол К.Маркстің «Гегельдің фиософия құқығына сын» деп аталатын еңбегі. Соған байланысты:
a. бюрократия, адамзат қоғамының «мемлекеттік формализмі»
b. бюрократия, мемлекет сол себепті,ерекше, тұйық қоғам.
c. бюрократия алдамшы мемлекет, мемлекетпен бірге спиритуализм мемлекет деген ұғым болып саналады.
Бұл жобаларда негізгі жағдайлар қамтылған – билік бюрократизммен байланысты бюрократия, билікті іске асырудың ерекше тәсілі.
Шындығында, бюрократия (фран.бюро жекелеген билік) билікті іске асырудың белгілі тәсілі болып есептеледі (кең әлеуметтанушылық мағынада) және, ерекше ретінде көрінеді, ірі иерархиялық ұйым.
Басқару жалпы қызмет етеді. Бір нүктеден өзара байланыстырушы арқылы басқаратын өзара байланыстың жеті принципі бар басқарушы. Егер үш өзара байланысты бөлім (7х3) қызмет етсе, үйлестіруші бөлімде қосымша бастықты қажет етеді және оның көмекшілері (кейбір жағдайда бастықтың болмауына байланысты), 18 жұмыс жасаушы адам және 5 басқарушы болуы мүмкін (қосымша қызметімен), үш осындай құрылымға, өз кезеңінде басқару бөлімі қажет болады, бір бастық, оның көмекшісінен басқа басқарушы болуы мүмкін, басқарушының ақпарат көлемі көбейеді, басқару құрылымы қиындайды. Сонымен, құрылым көбейген сайын жанама бөлімдер де көбейеді, басқару қызметін атқаратын және қызмет бабындағы субардинациялық жағдай және келісімділік қатаң сақталады.
Мемлекеттік аппараттың рационалды орналастырылуы, бірін-бірі қайталау, құрылымның параллелдігі, өктемдік қатынастық процестегі құқықтың болмауы, не нашар жағдайда реттелуі және басқарудың материалдық және процессуалдық нормасы көзқарасы тұрғысынан қалыптасқан процедураларды сақтаудағы бақылаудың болмауы, мемлекеттік қызметкерлердің және саяси қайраткерлердің кәсіби дайындығының төмендігінен болатын, дәрежелігінде негізгі себеп субъективтік сипатқа байланысты.
Бір қызықтысы бюрократия өзінің тарихи үрдісінде бюрократиялық күреске талдау жасайды. Мемлекет басында болған, кейін оның шеңберінен алыс жүргендер, мемлекеттің алға қойған мақсатын, оны орындау жолдарын сынайды. Ерекше рөл атқаратындар, «Еркіндікті сүюші» интеллигенция, әрбір өзін сыйлайтын оппозициялар өзінің мақсаты ретінде мемлекет басындағы Үкіметті бюрократтар деп сынға алады. Кадеттер, эсерлер, социал-демократтарда осылай жасады. Кейінгі кезде үкімет басындағы комитеттерді сынға алу арқылы олардың орындарынан кетуіне себепші болады, үкіметті алғаннан кейін әлгі сынаушылардың өздері бюрократизмге айналады.
Бюрократизмнің объектісі мен субъектісі орнын ауыстырып отырады, бірақ бұл, бюрократизммен күрес жүргізіп жатырмыз деп тек қоғамдық ой ғана туғызады.
Сонымен, Феникс құсы сияқты жаңадан жасайды бірнеше формациядан екінші формацияға дейін.
2.Қазіргі Қазақстанның жағдайын және бюрократияның элементтерін көрсету үшін Паркинсон заңына сүйенейік.
Оның ойынша бюрократиялық басқарудың негізгі белгілері ол:
-жоғарғы орталықтандырылу;
-қызметке тағайындаудың белгісіздігі;
-жеке ведомстволардың (мекемелердің) әртүрлі, кейде бір-біріне қарама-қайшы саясаттары;
-ақыл-ойға қарсы келетін қатаң ережелерді қолдану;
-бюрократиялық ережелер мен әдістердің үнемі күрделенуі;
-басқару процесстерінің жеткіліксіз қарқыны.
Нарықтық қатынастарға көшкеннен кейін де бюрократиялық жүйе жойылып кетпеді, оның кейбір элементтері әлі де болса сақталып қалған.
Бюрократияның негізгі әлеуметтік-экономикалық мүдделерін көрсетуге болады: қоғамдық байлықты бөлу кезінде өз құзыреті шегін нығайту мен кеңейту, меншік иелері тарапынан бақылаудан жалтару, өзінің қызметін шектен тыс ақтауы. Бұл мүдделер мемлекеттік аппарат, салалық және шекаралық басқаруда және фирмалар мен кәсіпорындар әкімшілігіндегі бюрократиялық қатынастарға қатысты.
Қалыптасып қалған жағдайдан шығудың жолы бар және ол әкімшілік реформаға қатысты болып отыр. Аталмыш реформаның басты бағыттары келесілер болуы тиіс:
-мемлекеттік қызмет жүйелеріне, мемлекеттік қызметшінің мәртебелік жағдайына тұрақтылықты қамтамасыз етіп беру;
-сіңірген еңбегі мен қадір-қасиеті негізінде қызметкерлерді жоғарылату мен бағалау принциптерін қамтамасыз ету;
-қызметкердің кәсіби өсуі үшін алғышарттар жасау және ынталандыру.
Тәуелсіз Қазақстанымыздың тарихында тұңғыш рет заң күшіне ие болған Президенттің «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік қызмет туралы» Жарлығы (1995жыл) қазіргі заманғы азаматтық қызметке айтарлықтай пайдасын тигізді. Онда негізінен барлық шенеуніктердің топтарға бөліну принципі қаланған, басқару органдарын реформалау кезінде мемлекеттік қызметкерлерді себепсіз жұмыстан шығарудан қорғаудың құқықтық мехнизмі қарастырылған, мемлекеттік қызметкердің кәсіби өсу мәселелеріне көңіл бөлінген.
