Лем туралы барлық білімнің интеграциясы.

Ылыми таным процессіндегі ұғымдар.

 

Ғылым қоғамда мынадай қызметтер атқарады:

- Әлеуметтік жады - ол алдыңғы дәуірдің сынақтарын «жинау-сақтау-тарату»;

- Гнесеологиялық (танымдық) - ол қоғамды алға қойылған мәселелерді дұрыс шешу үшін қажетті білімдермен қамтамасыз етеді;

- Нормативтік - ғылыми құрылымдар арасындағы қатынасты жүйе және норма, әдеп ережесі көмегімен ұйымдастырып, реттейді;

- Коммуникативтік - ғылыми тіл арқылы түсінікті және маңызды қатынас құрал ретінде жүзеге асады;

- Аксиологиялық (құндылық) – қоғамда құндылық бағыттарын қалыптастырады, ол ғылыми жаңалықтар нәтижелерін адамзат игілігіне бағыттайды;

- Креативті (шығармашылық) – адамзаттың мықты, зияткерлі потенциалын жасау көмегімен жүзеге асады;

- Тәрбиелік – қоғамда білімділік деңгейін арттыруға әсер етеді.

Мұндай білімдердің жинақталу процессі ғылыми таным деп аталады.

Таным процессінің құрылымын былай көрсетуге болады:

- Таным процессі

- Ойлау түрі

- Сергек таным элементі

Ғылыми таным процессі ұғымдар, категория, критерий көмегімен жүйеленуге және жалпылауға жататын фактілердің жиынтығын қарастырады. Ұғымдар ойды тудырудың жоғары формасы болып табылады және заттар мен құбылыстарды олардың нақты және жалпы сипаттарын да көрсетеді, олардың көмегімен ғылыми білімнің жүйесі пайда болады. Ғылыми білімдер өзара байланысты түсініктер жүйесі болып табылады, олар табиғат пен қоғамның заңдылықты процессін көрсетеді.

 

Ндылықтық әдіс – теорияны құру тәсілі, оның негізін құрайтындар.

- Аксиологиялық (құндылық) – қоғамда құндылық бағыттарын қалыптастырады, ол ғылыми жаңалықтар нәтижелерін адамзат игілігіне бағыттайды;

 

Ылыми танымның басты ерекшелігі.

Ғылыми әдістің ерекшелігін қарапайым ғана елестетуге болады: бұл ғылыми білім алудың процедурасы, оның жаңғыртуға, тексеруге және басқаларға беруге болады.

 

Адамның сезім органдарына тікелей әсер ететін заттар мен құбылыстардың жеке қасиеттерінің адам санасында бейнеленуі.

 

Оғамдық, өндіріс, ғылыми іс-әрекеттің арқасында адам санасында пайда болатын бейне.

 

Ылымның эмпирикалық базисі.

Ғылыми зерттеуді шартты түрде сатыларға бөледі:

- Эмпирикалық;

- Теориялық.

Ғылыми зерттеудің эмпирикалық сатысы материалды біріншілік өңдеу және алумен, дәлелдердің жинақталу процессімен байланысты, ғылыми тілмен сипатталған, әртүрлі белгілері бойынша жіктелген және олардың арасындағы негізгі тәуелділікті шығару.

Дәл осындай жұмыс кезінде зерттеуші: әрбір дәлелді зерттеу шеңберіндегі ғылыми терминдермен сипаттауы тиіс; барлық дәлелдердің ішінен қарапайым және кеңінен қолданылатынын іріктеп алу керек; дәлелдерді олардың маңыздылығы бойынша жіктеп, іріктелген дәлелдер арасында байланысты түсіндіру керек.

Эмпирикалық зерттеу әдістеріне: бақылау, сипаттау, өлшеу және эксперимент жатады

 

Танымның сезімдік денгейлерін анықтаңыз.

Теориялық болжамлар мен заңдар кейде тікелей сезімдік бақылауға қайшы келіп отырады. Мысалы, Коперниктің әлемнің гелиоцентристік жүйесіне қарағанда, одан ертерек Клавдий Птолемейдің (90-160) Күн және өзге планеталар қозғалмайтын. Жерді айналады деген геоцентристік жүйесі адамның тікелей сезімдік бақылауына сәйкес келеді. Коперник өз жүйесін шындыққа жақын болжам ретінде ғана қарастырса, одан шығатын математикалық салдарлар геоцентристік жүйенің салдарымен салыстырғанда өте дәл өлшемділігімен ерекшеленгендіктен бұл болжамны Күн жүйесі планеталарының қозғалысының заңы түріндегі ғылыми ақиқат ретінде қарастыра бастады.

 

лем туралы барлық білімнің интеграциясы.

Ғылымның дамуына сондай-ақ біріне-бірі қарама-қайшы екі процестің – дифференциация (жаңа ғылыми бішлімдердің бөлініп шығуы) және интеграция (білім синтезі, бірнеше ғылымның бірігуі) – өзара әрекеттесуі әсер етеді. Ғылымның кейбір кездерінде дифференциация басым болса (әсіресі ғылымның пайда болуы, жаңа ғылымдардың туындауы кезінде), кейбір кезеңдерінде интеграция үстем етеді. Интеграция қазіргі заманғы ғылымға тән сипат болып есептеледі. Ғылымның дамуы барысында жаратылыстану, әлеуметтік және техникалық ғылымдардың өзара тығыз байланысы байқалады. Ғылым соңғы уақытт қоғам болмысында маңызды ролге ие болып келеді. Сондай-ақ ғылыми және ғылыми емес білім формаларының тығыз байланысы байқалады.