Синхронды генератордың параллельді жұмыс істеуі

Генераторларды параллельді жұмысқа қосу

Электростанцияларда желіге бірнеше генераторды параллельді қосады. Бұл тұтынушылардың энергожабдықтарының сенімділігін көтереді.

Электростациялар, өздерінің кезегінде, параллельді жұмыс істеу үшін қуатты энергожүйелерге бірігеді.

Осы себептен желінің кернеуі U_ж және жиілігі f_ж тұрақты, генератордың тиеуінен тәуелсіз болады.

Генераторды параллельді жұмысқа қосқан кезде статор тоғының ырғуын кеміту жағдайды қамтамасыз ету керек, әйтпесе релей қорғаныс істеп қалады немесе генератор мен турбина сынып қалуы мүмкін.

Егер де генератордың және желінің кернеулігінің лездік мағыналары тең болса, онда генераторды желіге қосқан кезде статор тогы нөлге тең болады

. (7.35)

Теңдік орындалуы үшін келесі жағдай орындалуы керек:

а) желіге қосқан кезде генератордың кернеуі желінің кернеуіне тең болу керек, яғни

;

б) генератордың жиілігі желінің жиілігіне тең болу керек, яғни ;

в) генератордың фазаларының тізбектілігі желінің фазаларының тізбектілігіндей болу керек.

Генераторды желіге қосқандағы істі тудыру жиынтықты синхронизация деп атайды.

Синхронизация кезінде алдымен ротордың номиналды айналу жиілігін орнатады, яғни теңдікті орындайды. Бұл біріншілік қозғалтқыштың (турбина, т.б) айналу жиілігін реттеу арқылы орындалады.

Содан кейін қыздыру тоқты өзгертіп теңдікті орындайды.

Үшінші жағдайды арнаулы өлшеу аспаптары – лампалық және тілдік синхронос- коптар арқылы орындайды.

Лампалы синхроноскоптар қуаты аз генераторларың синхронизациясына қолданады. Лампаларды “өшу” сұлба бойынша қосқанда (синхрониза- ция мезгілі барлық лампалар өшкен кезге сәйкес болады.

7.25-сурет. «Өшу» сұлба бойынша генераторды синхронизациялау

Жиілік өзгеріп тұрған кернеу әрбір лампаға әрекет етеді. Кернеу нөлге жақындағанда лампалар өше бастайды, ал сол кезде генераторды қосқыш Қ арқылы желіге қосады.

Үлкен қуатты генераторлардың синхронизациясын тілдік электромагнит жүйесі бар синхронископ арқылы өткізеді. Бұл синхроноскоптар айналма магнит өрісінің негізімен істейді. Жиіліктер кезде өлшеу аспаптың тілі нөлді көрсетеді, ал сол кезде генераторды желіге қосу керек.

Қазіргі уақытта электростанцияларда ең көп тараған синхронизация әдісі- “өрескел” синхронизация.

Алдымен роторды (қоздыру орамада тұрақты ток жоқ кезде) қозғалтқыш арқылы синхронды жылдамдыққа жақындатады да статорды желіге қосады. Содан кейін ротордың қоздыру орамасына тұрақты тоқты жібереді. Бұл ток арқылы пайда болған қоздыру ағын статор тоғымен өзара әсер арқылы роторды синхронизмге тартады. Генераторды желіге қосқанда желінің кернеуінің әрекеті арқылы статор орамасында тоқтың ырғуы байқалады да ротордың білігінде механикалық тырысу пайдалы болады. Тоқтың ырғуы 3,5 I_ном аспау керек, ол бұл жағдай жаттығуда үнемі орындалады. ”Өрескел” синхронизация әдісінің айырмашылығы – тез өтеді.