Ақшаға сұраныс моделі

1. k=const

2.

Ақшаға сұраныс моделдерінде ақшаның негізгі 2 функциясына назар аударылады.

1-ден жинақтау құралы

2-ден айналым құралы

Ақшаның жинақтау құралы ретінде функциясына ақшаға сұраныстың портфелдік теориялары акцент қояды. Бұл теорияларға сәйкес, ақша активтер формасының бірі.

Бұл теориялардың негізгі тұжырымы бойынша, ақшаның басқа активтерге қарағанда тәуекелдік пен табыс факторлары жағынан белгілі ерекшелігі бар.

Мемлекеттік акция мен облигацияларға бағалар төмендегенімен, ақшанаң қорлануы сенімді атаулы табыс әкеледі.

Сондықтан экономистердің ойынша, оптималды активтер қоржынын немесе портфелін құрастырғанда халық өтімділігі жоғары ақша құралдарына артықшылық береді.

Портфельдік теориясына сәйкес ақшада қажеттілік әртүрлі активтердің салыстырмалы тартымдылығымен анықталады. Ол әрбір активтің тәуекелділік дәрежесіне, табыс деңгейіне және

Ақша нарығындағы тепе-теңдік

 

Егер M - ақша ұсынысы, P – бағалар деңгейі болса, онда ^M/_P – ақшаның нақты қалдықтары деп аталады. Ақша ұсынысы M және бағалар деңгейі P тіркелген деп есептесек, онда ақшаның нақты қалдықтарының ұсынысы да пайыз мөлшерлемесінен тәуелсіз дейміз, яғни

Ақшаның нақты қалдықтарына сұраныс

Ү шығарылым көлемінен тікелей, ал r пайыз мөлшерлемесінен кері тәуелді.

Ақша нарығындағы тепе-теңдік сұраныс пен ұсыныстың теңдігімен анықталады:

 

Бұл ара қатынас і пайыз мөлшерлемесі мен Ү табыстың тепе-теңдік мәндерінің арасындағы байланысты ашады. Бұл тәуелділіктің Ү-і диаграммасындағы графигі LM қисығы деп аталады. LM қисығының геометриялық құру тәсілі суретінде келтірілген.

 

r r

 

 

Сурет. LM қисығын құру

Ақша несие саясаты: а) мысалы, Орталық банк халыққа құнды қағазды сатты дейік. Бұл жағдайда ақша массасы азаяды да, нақты ақша массасы да азяды, нәтижесінде LM қисығы солға– жоғары жылжиды. Бұл суретте көрсетілген; ә) егер Орталық банк құнды қағаздарды сатып алса, онда керісінше жағдай болады.

Тақырып бойынша сұрақтар:

1. Ақша функциялары. Ақша агрегаттары. Сандық ақша теориясының теңдеуі

2. Кейнстің өтімділікті таңдау теориясы. Нақты ақша қорлары.

3. Ақша нарығындағы тепе-теңдік

Негізгі әдебиет: (175-192 б., 200-226 б./4/)

Тақырып. IS-LM моделі.

Лекция мақсаты: Тауар және ақша нарығындағы тепе-теңдігінің қалыптасуы жағдайларын және оған әсер ететің механизімдерді көрсету.

Негізгі терминдер: ақша нарығы, тепе-теңдік, Кейнс мультипликаторы, макроэкономикалық саясат, сұраныс және ұсыныс қисықтары.

Лекция негіздері

1. Тауар және ақша нарықтарындағы тепе-теңдік. IS-LM моделі.
2. Жиынтық сұраныс қисығын шығару.
3. IS-LM моделі және Кейнс мультипликаторы. Инвестицияларды ығыстыру нәтижесі. Кейнсиандық берілетін механизм.
4. Экономикалық ауытқулар. Жиынтық сұраныс және жабық экономикадағы макроэкономикалық саясат.