Ашық белдікті берілісті есептеу

 

3.1. Бастапқы мәліметтер:

Белдікті берілістің кіру білігіндегі қуат шығу білігіндегі қуат

Жетектеуші шкивтің (кіру білігінің) айналу жиілігі

Беріліс қатынасы

Жұмыс істеу уақытында жүктеменің біркелкі тербелуі орын алады.

3.2. Кіру білігіндегі айландырушы момент

 

 

3.3. Белдіктің түрін және қимасын таңдау

3.1- кесте бойынша айландырушы моментті беретін белдіктің түрін және қимасының өлшемдерін таңдаймыз.

3.1- кестеден В қимасын таңдаймыз, ол үшін (3.1- сурет):

- нейтраль қабатындағы белдіктің ені;

- В қималы белдіктің стандарт ұзындығы;

– белдіктің көлденең қимасының ауданы;

мм - белдіктің көлденең қимасының биіктігі;

кг/м – белдіктің 1 м ұзындығының массасы.

Берілістің геометриялық өлшемдерін кеміту үшін 3.1- кестеден кіші шкивтің диаметрінің минималь мәнін таңдаймыз , сонан соң Ra20 нормаль қатарына сәйкес бұл мәнді дөңгелектейміз.

 

а) б)

 

3.1- сурет – Белдіктің негізгі өлшемдері: а) нормаль қималы; б) тар қималы

 

 

3.1- кесте – Сыналы белдікті берілістің негізгі өлшемдері және параметрлері

 

Белдік типі

Қиманың белгілері

, Н∙мм

, мм

Белдік саны , дана

Белдік қимасының өлшемі, мм

, град

, мм2

Белдік ұзындығы, мм

МЕСТ

ISO

DIN

bp

B

hp

H

Lp

Lб

Сыналы нормаль қималы МЕСТ 1284.1-89, МЕСТ 1284.2-89

О А Б В Г Д Е

Z A B C D E EO

< 30 15…50 40…150 120…600 450…2400 1600…6000 > 2500

2…4 2…4 2…4 2…5 2…5 2…6 2…6 2…6

5.3 8,5

23,5

1.6 2.5 3.3 4.2 5.7 8.1 9.6 12.5

400…3150 530…4500 630…6300 1820…10000 2240…14000 4000…18000 6300…18000

Енсіз қималы ТУ 38-40534 ТУ 38-105161

УО УА УБ УВ

3V   5V 8V

< 30 50…400 300…2000 > 1500

2…6 2…7 2…7 2…8

8.5

2.8 3.5 4.8

630…3550 800…4500 1250…8000 2000…8000

 

 

3.4 Жүктеменің динамикалық коэффициенті - 3.2- кестеден анықталады (МЕСТ 1284.3-96).

 

3.2- кесте. Берілістің динамикалық жүктелуін және оның жұмыс режимін ескеретін коэффицентің мәні

 

Жүктеме сипаты (жұмыс режимі)	Машиналар түрі
Жайлы. Іске қосу жүктемесі номинальдан 120 % дейін ()	Электрлі генераторлар; центрден тепкіш сорғылар мен компресорлар; кесу процессі үздіксіз станоктар; вентиляторлар; ленталы конвейерлер	1,0
Жүктеме біркелкі тербеледі. Іске қосу жүктемесі номинальдан 150 % дейін	Үш және одан көбірек цилиндрлі поршенді сорғылар мен компрессорлар; станоктар және автоматтар; пластинкалық конвейерлер	1,1
Жүктеме едәуір тербеледі. Іске қосу жүктемесі номинальдан 200 % дейін	Реверсті жетектер; бір және екі цилиндрлі поршенді сорғылар мен компрессорлар; сүргілеу және қашауыш станоктар; винтті және қырғыш конвейерлер; элеваторлар; ауыр маховикті эксцентрикті және винтті пресстер	1,25
Жүктеме соққылы және күрт бірқалыпсыз. Іске қосу жүктемесі номинальдан 300 % дейін	Қайшылар, тоқпақтар, диірмендер; көтергіштер,экскаваторларғдрагалар; жеңіл маховикті эксцентрикті және винтті пресстер	1,5-1,6

Ескерту: 1. Іске қосу моментті үлкен болған қозғалтқышта іске қосылуы жиі және күрт болғанда мәнін 0,15-ке арттыру керек.

2. Екі аусымды жұмыста мәнін 0,15-ке, ал үш аусымды жұмыста – 0,35-ке арттыру қажет.

 

тең деп қабылдаймыз.

 

3.5. Жетектегі шкивтің диаметрі

 

 

мұнда ε – серпімді сырғанау коэффициенті, сыналы белдікті беріліс үшін ε = 0,015¸0,020. (Иос)

Алынған мәнді МЕСТ 20889-88 нормаль қатарының жақынына дөңгелектейміз,

МЕСТ 20889-88 сыналы белдікті беріліс шкивтерінің есепті диаметрі..., 40, 45, 50, 56, 63, 71, 80, 90, 95, 100, 112, 125, 140, 160, 180, 200, 224, 250, 280, 315, 355, 400, 450, 500, 560, 630, 710, 800, 900, 1000,...

 

3.6. Беріліс қатынасының фактлы мәні

 

3.7 Өсаралық ара қашықтықтың минималь және максималь мәндері

 

 

Өсаралық ара қашықтықты деп қабылдаймыз.

3.8 Қабылданған өсаралық ара қашықтық бойынша белдіктің есепті ұзындығы

 

Алынған мәнді стандарт бойынша (МЕСТ 1284.1-89) жақынына дөңгелектейміз (3.3-кесте)

 

3.3-кесте. Белдіктердің стандарт ұзындығы

 

3.9. Өсаралық ара қашықтықты aнақтылаймыз

 

 

3.10. Кіші шкивтің номиналь қамту бұрышын есептейміз

 

 

3.11. Белдіктің шеңберлік жылдамдығы, м/с

 

мұнда - жетектеуші шкив диаметрі, мм;

– жетектеуші шкив білігінің айналу жиілігі,

3.12. Белдіктің секундта жүгіру саны

 

 

3.13. Кіші шкивтің эквивалент диаметрі

 

мұнда - түзету коэффициенті, бұл беріліс қатынасы болмағанда үлкен және кіші шкивтерде иілу дәрежесінің әр түрлі болуын есепке алады (формулаға қара).

 

Алдын ала есептерде мәнін беріліс қатынасына тәуелдігінен пайдаланса болады (яғни мәнін 3.4- кестен алуға болады).

 

3.4- кесте. - түзету коэффициентінің беріліс қатынасына тәуелділігі

 

i	1,15¸1,2	1,21¸1,3	1,31¸1,5	1,51¸2,0	2,1 жоғары
	1,07	1,09	1,11	1,12	1,14

 

Онда

 

3.14. Стандарт белдіктің пайдалы кернеуі

 

 

3.15. Кіші шкивте белдіктің қамту бұрышының түзету коэффициенті

 

 

3.16. Белдік ұзындығының коэффициентін анықтаймыз.

– белдік ұзындығының коэффициенті, бұл белдіктің фактылы ұзындығының () стандарт ұзындыққа қатынасын () есепке алатын түзету коэффицентті (3.5- кесте)

 

3.5- кесте

	0,4	0,6	0,8	1,0	1,2	1,6	2,0	2,4

Ескерту: алымында – нормаль қималы сыналы белдік үшін, бөлімінде – тарсыналы және жартылай сыналы белдіктер үшін

 

Қатынас онда 3.5- кестеден тең болады.

 

3.17. Сыналы белдікті берілісте бір белдік үшін мүмкіндік қуат

 

 

3.18. Жобаланып жатқан берілісте берілген пайдалану шарттары бойынша бір сыналы белдікпен берілетін мүмкіндік қуат

 

 

3.19. Белдіктердің алдын ала саны

 

Белдіктердің саны тек бүтін сан болғандықтан тең дейміз.

3.20. Тәжірибеде белдіктер жүктемені бірдей қабылдамайды. Бұл жүктеменің бірқалыпсыздық коэффициенттімен ескеріледі. Ол мына өрнекпен анықталады

 

 

3.21. Жүктеменің бірқалыпсыздығын есепке алғанда бір белдікпен берілетін мүмкіндік қуат

 

3.22. Белдік санын анықтаймыз

 

тең деп қабылдаймыз.

 

3.23. Белдікті беріліспен берілетін пайдалы шеңберлік күш

 

 

3.24. Белдіктің жетекші тармағының тарту күші

мұнда q – қосымша коэффициент, базалық пайдалну шарты үшін тең.

 

3.25. Белдіктің жетектегі тармағының тарту күші

 

 

3.26. Алдын ала тарту күші

 

 

3.27.Берілістің білігіне әсер ететін күш