Регенерация процесті сутекті сүзгіде жүргізу үшін К.М.Ташенов 2.23 сұлбаны қабылдаймыз.
Бұл сүзгіде бастапқы су 2 лекке бөлінеді. Судың бір бөлігі суттекті сүзгіде екінші бөлігі натрий сүзгісінде жұмсартылады. Сутекті сүзгіден шыққан қышқылды су натрий сүзгісінен шыққан сілтілі сумен берілген пропорцияда араластырылады. Бұл су жұмсартылған су. Екеуін араластырғанда судағы сутек иондарының биокарбанат иондарының алмасуы нәтежесінде бос катионитті судағы көмірқышқыл түзіледі. Ол декарбанизаторда сыртқа шығарылады. Сұлба бойынша судың жұмсартылуы 0,1 г-экв/л,ал қалған сілтілік 0,4 г-экв/л. Бастапқы судағы қалған хлоридпен сульфат қалдығы 4г-экв/л. Натрий 2г-экв/л- ден аспау керек.
4.1 Әр сутекті катионитті сүзгідегі регенерациялау саны келесі формуламен анықталады
= 
= 
(8)
мұндағы,
Жост –судағы қалған кермектілік, мг-экв/л;
FH – стандартты сүзгінің сүзгілеу ауданы, м2;
NH – жұмыс сүзгілерінің саны 2 (жұмысшы және резервті).
4.2 Сутекті катионитті сүзгіні бір рет регенерациялауға кететін 100% шығыны келесі формуламен анықталады
= 839,6 (9)
мұндағы,
– катиониттің регенерацияға кететін қышқылдың меншікті шығыны, ол 250-300 г/г-экв тең.
4.3 Қышқылға кететін 100% шығын
Pkсут =РН*np*N=839,6*0.01*2=16,7 (10)
4.4 Техникалық күкірт қышқылының орташа шығыны
(11)
мұндағы,
– техникалық күкірт қышқылындағы өнімнің құрамы, %.
4.5 Катионитті сүзгілердегі регенерациялау саны келесі формуламен анықталады.
= 
= 
(12)
мұндағы,
Жк және Жкост -бастапқы судағы карбонатты кермектілік және сутекті катиондағы судың карбонатты кермектілігі, мг-экв/л.
ЕГраб –жұмыс көлемінің шығыны, сульфаугол үшін 300, КУ үшін 600г-экв/м3.
4.6 Голодный регенерацияға кететін қшқылдың 100% шығыны келесі формуламен анықталады
= 70,05 (13)
мұндағы,
49- голодный регенерация кезіндегі күкірт қышқылының меншікті шығыны г/г-экв.
4.7 Қышқылдың техникалық тәуліктік шығыны /кг/
(14)
4.8 Натрий катионитті сүзгіні қопсыту үшін келесі формаула қолданылады
70,2м3 (15)
мұндағы,
– катионитті қопсытуға берілетін судың қарқындылығы, катионит түйіршіктерінің ірілігіне байланысты, егер 0.5-1.1 мм – 4 л/(с м2), 0.8-1.2 мм - 5 л/(с м2) қабылдаймыз;
– қопсыту ұзақтығы, 20-30 мин қабылданады.
4.9 Регенерация ертіндісін дайындауға кететін судың шығыны
1,07 (16)
мұндағы,
– регенерациялау ерітіндісінің концентрациясы, 8%;
– регенерациялау ерітіндісінің тығыздығы, кесте 3 бойынша қабылданады.
Кесте 3 Регенерациялау ерітіндісінің тығыздығы Н2SO4 концентарциясына байланысты
| Регенерация сұйықтығының концентарциясы | ||||||||
| Тығыздығы, Н2SO4 | 1,0052 | 1,0120 | 1,020 | 1,027 | 1,033 | 1,040 | 1,0475 | 1,054 |
Кесте 3-тің жалғасы
| 1,062 | Р | 1,0975 | 1,1275 | 1,1580 | 1,1740 | 1,2050 |
4.10 Катионитті регенерация өнімдерін жуып шаюға кететін шығын
15,4м3 (17)
мұндағы,
– шаюға кететін судың меншікті шығыны, 1 м3 катионит үшін 5-6 м3 қабылданады.
4.11 Сүзгілерді қопсытуға арналған бір регенерацияға кететін судың шығыны
Qс.н.нГ =QР.РГ+Qотм =1,07+15,4=16,47 м3 (18)
4.12 Бір Н-катионитті сүзгіні қопсытуға кететін судың шығыны
Qс.н.Г =QВГ+ QР.РГ +Qотм =13,86+1,07+15,4=30,33м3 (19)
4.13 Өзіндік қажеттіліке кететін судың орташа сағатық шығыны
0,01 м3/сағ (20)
4.14 Катионитті сүзгілердің регенерация аралығын анықтаймыз
= 
2400мин (21)
мұндағы,
– тәуліктегі әр сүзгіні регенерациялау саны;
– сутекті катионитті сүзгінің регенерациялау уақыты.
4.15 Сутекті катионитті сүзгінің регенерациялау уақыты
tрегГ= 
= 
1,92сағ (22)
мұндағы,
– сүзгідегі регенерациялау ерітіндісінің жіберілу уақыты, мин; 
– жүктемені регенерациялау өнімін жуып – шаю уақыты, мин.
4.16 Сүзгідегі регенерациялау ерітіндісінің жіберілу уақыты
мин = 
сағ (23)
мұндағы,
– регенерациялау ерітіндісінің сүзілу жылдамдығы, 3-4 м/сағ қабылданады.
4.17 Жүктемені регенерациялау өнімін жуып – шаю уақыты
мин =1,25сағ (24)
мұндағы,
– жуып – шайылатын судың сүзілу жылдамдығы, 6-8 м/сағ қабылданады.
4.18 Бір уақытта регенерациялауға түсетін сүзгілер саны
2 (25)
4.19 Технологиялық сұлба бойынша сутекті – натрий –катионитті сүзгіден кейін қалған судың кермектілігі келесі формуламен анықталады
ЖФН=(Cl-)+(SO2-)+Щост – (Na+)=135мг-экв/л+1мг-экв/л-1мг/л=135мг-экв/л (26)
