●Локальды (аймақтық) желі – бір-біріне жақын орналасқан компьютерлерді басқарады. Мысалы, бір ғимаратта орналасқан көрші бөлмедегі компьютерлер.
●Глобальды (ауқымды) желілер – глобальды желілер ережеге сай бірнеше локальды желілерді біріктіреді. Компьютерлер әр түрлі қалаларда және әр түрлі елдерде болуы мүмкін.
Локальді желі пайдаланушылардың жұмыс орындарын және периферийлі құрылғыларды бір желінің басқарылуымен жұмыс істейтін бір ортаға біріктіруге мүмкіндік береді. Қысқа арақашықтықтар мәліметтерді жоғары жылдамдыкта (100 Мбит/с) таратып жеткізуді және нақты уақыт режіміндегі қызметтердің кең жиынын ұсынуын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Ауқымды желі (Глобальная сеть) — жүздеген және мындаған километрлік аумақты қамтитын халықаралық, мемлекетаралық, республикалық немесе салалық компьютер желілері. Кез келген компьютерді, олардың орналасқан географиялық мекен-жайына қарамастан, бір-бірімен байланыстыруға мүмкіндік береді. Ауқымды желі көбінесе жергілікті және аймақтық есептеу желілерін біріктіру нәтижесінде құрылады.
Ауқымды есептеу желісі (Глобальная вычислительная сеть) — бір- бірінен алыс орналасқан жергілікті желілер мен жеке компьютерлерді байланыстыратын есептеу желісі. Ауқымды есептеу желілері негізгі үш құрауыштан түрады:
а) желінің түйіні ретінде қарастырылатын жергілікті есептеу желілері;
ә) жергілікті есептеу желілерін байланыстыратын арналар;
б) байланыс арналарына қатынас құруға мүмкіндік беретін жабдықтар мен программалар.
АТМ протоколдарының стегі
АТМ протоколдарының стегі 1 суретте көрсетілген, ал АТМ коммутаторлары мен соңғы түйіндерінің арасындағы протоколдардың таралуы 2 суретте көрсетілген.
Сурет. АТМ коммутаторлар мен түйіндерінің протоколдарының таралуы
Уровень адаптаци AAL
Уровень адаптации (ATM Adaptation Layer, AAL) представляет собой набор протоколов AAL1-AAL5, которые преобразуют сообщения протоколов верхних уровней сети ATM в ячейки ATM нужного формата. Функции этих уровней достаточно условно соответствуют функциям транспортного уровня модели OSI, например функциям протоколов TCP или UDP. Протоколы AAL при передаче пользовательского трафика работают только в конечных узлах сети (см.рис. 2), как и транспортные протоколы большинства технологий.
Каждый протокол уровня AAL обрабатывает пользовательский трафик определенного класса. На начальных этапах стандартизации каждому классу трафика соответствовал свой протокол AAL, который принимал в конечном узле пакеты от протокола верхнего уровня и заказывал с помощью соответствующего протокола нужные параметры трафика и качества обслуживания для данного виртуального канала. При развитии стандартов ATM такое однозначное соответствие между классами трафика и протоколами уровня AAL исчезло, и сегодня разрешается использовать для одного и того же класса трафика различные протоколы уровня AAL.
АТМ технологиясы
ATM (англ. Asynchronous Transfer Mode — мәліметтерді асинхронды тарату әдісі) — мультиплексрлеу мен коммутациялаудың жоғарыөнімді желілік технологиясы. Бұл технология 53 байттан тұратын (cell) ұяшықтары ретінде мәліметтерді таратуға негізделген. Оның 5 байты тақырыбы ретінде қолданылады
GFC = Generic Flow Control (4 бита) — ағынды жалпы басқару;
VPI = Virtual Path Identifier (8 бит UNI) немесе (12 бит NNI) — виртуалды жол идентификаторы;
VCI = Virtual channel identifier (16 бит) — виртуалды канал идентификаторы;
PT = Payload Type (3 бита) — мәліметтер типі;
CLP = Cell Loss Priority (1 бит) — пакеттің приоритет деігейі;
HEC = Header Error Control (8 бит) — қателікті басқару жолы.
UNI = User-to-Network Interface —қолданушы-желі интерфейсі. АТМ желісінің коммутаторлары мен соңғы станцияның арасындағы интерфейстерді анықтайды.
NNI = Network-to-Network Interface —желі-желі интерфейсі. Желідегі екі коммутатор арасындағы жедіні көрсетеді.
Қызмет көрсетуінің кластары:
VBR класының ішінде екі класқа бөлінеді — қарапайым және қазіргі уақыт үшін (төмендегі кестені қара). ATM мәліметті тарату процесі кезінде уаұыт бойынша ұяшықтарды таратпайды. Ұяшықты жоғалту кезінде оны елемей қояды(игнорирукет).
ABR класы трафиктің көптеген варияциялануы кезінде жұмыс жасауға негізделген. Бұл класс жіберуші мен қабылдаушының арасындағы кері байланыс жасауын қарастырады.
• физикалық;
• ATM деңгейі;
• ATM адаптивті деңгейі.
FDDI технологиясы.
FDDI (англ. Fiber Distributed Data Interface — Волоконно-оптический интерфейс передачи данных) — стандарт передачи данных в локальной сети, протянутой на расстоянии до 200 километров. Стандарт основан на протоколе Token Ring. Кроме большой территории, сеть FDDI способна поддерживать несколько тысяч пользователей.
В качестве среды передачи данных в FDDI рекомендуется использовать волоконно-оптический кабель, однако можно использовать и медный кабель, в таком случае используется сокращение CDDI (Copper Distributed Data Interface). В качестве топологии используется схема двойного кольца, при этом данные в кольцах циркулируют в разных направлениях. Для контроля за состоянием кольца используется сетевой маркер, как и в технологии Token Ring.
Технология FDDI во многом основывается на технологии Token Ring, развивая и совершенствуя ее основные идеи. Разработчики технологии FDDI ставили перед собой следующие цели:
· повысить битовую скорость передачи данных до 100 Мбит/с;
· повысить отказоустойчивость сети за счет стандартных процедур восстановления ее после отказов различного рода, включая повреждение кабеля, некорректную работу узла, концентратора, возникновение сильных помех на линии и т.п.;
· максимально эффективно использовать потенциальную пропускную способность сети как для асинхронного, так и для синхронного (чувствительного к задержкам) трафиков.
