Сабақты қорытындылау.

Бағалау.

Үйге тапсырма:

«Металл түрлері және бөлінуі»

 

 

Тақырыбы: Бөлшектерді конструкциялау.

Мақсаты: Оқушыларға конструкция тарихын түсіндіре отырып оның түрлерімен таныстыру. Конструкцияның атқаратын рөлі мен маңызы жайлы мағүлымат беру. 3D технологиясымен геометриялық денелерді кескіндеуге үйрету. Цилиндр, шар, сақина тәріздес геометриялық денелерді түрлі жазықтықта көрсету.

Дамытушылығы: Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыта отырып, дүниетанымдылық қасиеттерін қалыптастырып, денелердің құрылысын елестетуге, ой қорытып, нақты шешім жасауға үйрету.

Тәрбиелігі: Талғампаздыққа тәрбиелеу.

Көрнекілігі: Слайдтар.АСКОН 3D программасы.

Пәнаралық байланыс: тарих, геометрия, сызу, бейнелеу өнері

Ұйымдастыру бөлімі:

1. Оқушыларды түгелдеп, сабаққа дайындйқтарын тексеру.

2. Үй тапсырмасын тексеру.

4-ші тарау металды қолмен және механикалық түрде өңдеу болғандықтан оқушылардың 5-ші сыныптан металдар тақырыбында алған білімдерін тексеру.

Сұрақ:

1. Металл түрлерін ата

2. Қара металл түрлерін ата

3. Түсті металдарды ата

4. Металдардың қасиеттері

5. Қаттылық дегеніміз не?

6. Беріктік дегеніміз не?

7. Серпімділік дегеніміз не?

8. Болат пен шойынның айырмашылығы?

9. Болат пен шойынның қолданылуы

10. Түсті металдардң қасиеттері?

3. Жаңа сабақ.

Конструкция (латын сөзінен constructio) –құрастыру, тұрғызу. Конструкция – құрылмалы, бұзылмалы бөлшектер және алуан турлі бөлшектен тұратын күрделі дене.

Конструкция негізгі мынандай түрлерге бөлінеді:

1. Вантты конструкция

2. Жапырақты конструкция

3. Жылжымалы конструкция

4. Құрылыстық конструкция

Вантты конструкция – сым арқандармен аспалы немесе кабельдермен керіле тартылған құрылғылар болады. Бұндай құрылғылар анкерлі болттар мен арнайы тартпа бұрандалармен орнатылады.

Жапырақты конструкция – металл жаймаларынан, түрлі ертпелерден жасалады. Сұйықтар мен түрлі сусылдақ денелерді (химиялық) сақтайтын ыдыстар (резервуар, газгольдер, бункер) жасалады. Бұндай конструкция пісіру немесе қапсыру арқылы құрастырылады.

Жылжымалы конструкция – арнаулы өндірістерде, құрылыстарда көтергіштерді, тасымалдаушы аппараттарды, құрылысшылар мен машинистер станоктарының жұмыстарын атқарады. Бұл конструкция болаттан және жұмыс салмақтарына байланысты есептеліп құрастырылып отырады.

Құрылыстық конструкция – мекемелерді және оларды түрлі материалдармен біріктіре тұрғызу мақсатында пайдаланылады. Мұндай конструкцияларды болттау, байлау (орау), тарттыру, қапсыру, пісіру, жапсыру арқылы жүзеге асырады.

Құрылыс конструкцияларын материалына байланысты келесідей бөледі

· Тасты және теміртасты

· Бетонды және темірбетонды

· Металды (болатты және алюминийлі)

· Ағаш және пластмасса

Тасты конструкцияларды қабырға тұрғызуда және кей жағдайда бағандарда қолданады. Беріктігін жоғарлату үшін темір торлармен армирлейді.

Тасты қалау деп ерітінді арқылы тұтас материалға айналған жасанды немесе табиғи тастардан құралған қалауды айтамыз. Тасты конструкциялар мыңдаған жылдар бойы қолданысқа ие болған, қазіргі кезде де сыртқы және ішкі қабырғаларда, іргетас бағандарында көп қолданады.

Түріне қарай:

· Табиғи, тас карьерларында алынады (бут, қиыршық тас);

· Жасанды тастар, күйдіру тәсілімен алынған (керамикалық), және күйдірусіз тәсілімен алынған тастар (силикатты, шлакты, бетонды тастар);

Бетон және темірбетонды (темірбетон)конструкцияларын жер асты конструкцияларда және жер үсті конструкцияларда қолданады. Олар болады:

· Монолитті, құрылыс алаңында жасалады

· Құрылымды, зауыттарда жасалынып құрылыс алаңына әкелінеді

· Құрылымды-монолитті, құрылымды элементтерден тұрады және арасы бетонмен құйылады

Темірбетонды элементтері құрамында арматуралы қаңқасы бар.

Металл конструкциялары болаттан, кей кезде алюминий балқымаларынан жасалады. Алюминий балқымаларынан жасалған конструкциялар қымбатырақ болып келеді. Металл конструкцияларын көбінесе өндірістік, биік және әртүрлі ғимараттарда қолданады. МК (металл конструкциялары) элементтері прокатты және құрылымды болып келеді. Прокатты элементтерді металлургиялық зауыттарда жасайды (бұрышты, швеллер және двутавр).

Болатты конструкция үлкен құрылыстарда, зәулім ғимараттарда, көпірлер менэстакадаларда, крандарда, табақты конструкцияларда (резервуарлар, газгольдер, бункер),электр көзін әуемен жүргізу мұнараларында қолданылады.

Алюминий қасиеттері бойынша алюминийдің болаттан едәуір айырмашылығы бар. Егер болаттың тығыздығы ρ_бол=7,85т/м³ болса, алюминийдікі ρ_ал=2,7т/м³, яғни үш есе дерліктей болаттан жеңіл.

Таза алюминий оңай коррозияланады, бірақ тез арада бетінде жұқа тотығу үлпегі пайда болып, коррозияның одан әрі дамуынан қорғайды.

Беріктігі төмен болғандықтан алюминий таза түрінде конструкцияларда қолданылмайды. Сондықтан оны беріктендіреді: а) легирлендірумен; ә) нагар-товкалаумен, яғни алдын ала созумен; б) термиялық өңдеумен.

Ағаш конструкциялары тұтас болып келеді немесе желімделген ағаштардан құралады. Тұтас ағаштардан құрастыру арқылы құрылымды элементтерді алады, ол үшін болттарды немесе шегелерді қолданады (оларды нагель д.а.). Ағашты желімдеу үшін синтетикалық суға төзімді желімдер қолданады.

Ағаш құрылыс конструкциялары көбінесе қылқан жапырақты ағаштардан жасалады, сондықтан тек қана қылқан жапырақты ағаштың құрылымымен танысумен шектелеміз, ол жапырақты ағаштардан қарапайымдылығымен және бірқалыптылығымен ерекшеленеді.

Пластикалық массалар жасанды материал болып табылады, синтетикалық жоғары молекулярлық қосылыстардан жасалған. Құрылыста кеңінен қолдану себебі, олар әмбебапты, жеңіл өңделеді, антикоррозиялық қасиеттері бар және сыртқы әдемі түрі үшін. Пластмассаларды құрылыста конструкционды, әрлеу, жылу және дыбыс изоляция үшін қолданады.

Көп пластмассалар жеңіл өңделеді, оңай кесіледі, тесіледі және созылады.

Конструкционды синтетикалық материалдарға шыны пластикті, органикалық шыны, қатты винипласттар, сонымен қатар, ағашпен араласқан пластик (ДСП), ағаш жоңқалы және ағаш талшықты плиталар жатады.

2-ші тақырып: цилиндр тәріздес денелерді сызба түрінде кескіндеу.

АСКОН 3D программасының «деталь» сызба жұмысын таңдау арқылы цилиндр, шар проекцияларын түсіреміз. Оларды түрлі бағыттарда (фронтал, горизонталь, профиль) орналасуын көрсетеміз.

Жаңа сабақты бекіту:

1. Конструкция дегеніміз не?

2. Контрукция түрлерін ата

3. Вантты конструкция дегеніміз не?

4. Жапырақты конструкция дегеніміз не?

5. Жылжымалы конструкция дегеніміз не?

6. Құрылыстық конструкция дегеніміз не?

7. Құрылыстық конструкцияның маңызы қандай?

8. Құрылыстық конструкцияның түрлерін ата

9. Тұрғылықты жерімізде қандай конструкциялар көп кездеседі?

10. Болатты қандай конструкцияларда қолданылады?

11.

Үйге тапсырма:

А сыныбы. 5.05.2014ж

Тақырыбы: Шығармашылық жоба дегеніміз не? Тағам турайтынта қтайша жасау.
Мақсаты:
1. Білімділігі: Оқушыларға шығармашылық жоба туралы түсінік бере отыра, тұрмысқа қажатті бұйымдарды жасау, ұмыт болған халқымыздың қолөнерін жандандыру және оны жаңа дизайн талаптарына сай әсемдей білуге үйрету.
2. Тәрбиелілігі: Оқушыларды ұқыптылыққа,тазалыққа, іскерлікке, еңбексүйгіштікке,шығармашылыққа тәрбиелеу.
3. Дамытушылығы: Оқушылардың қауіпсіздік ережесін тиімді пайдалану арқылы өз бетімен шығармашылық жұмыс жасау қабілетін дамыту.
Сабақ типі: Аралас сабақ
Сабақ әдісі: Түсіндірме — практикалық
Сабаққа қолданылатын стратегиялық әдістер: Топтастыру әдісі, СТО әдістері
Көрнекілігі: слайдтар, плакат, үлестірмелі карточкалар, ағаш бөліктері
Сабақ барысы
I. Ұйымдастыру кезеңі
а) Сабаққа дайындық жүргізу
ә) Оқушыларды түгелдеу
б) Оқушы назарын сабаққа аудару
II. Үй тапсырмасын тексеру
«Өзіндік бағалау» әдісі:
Оқушылар берілген үй тапсырмасына өзінің дайындық деңгейін мұғалім сұрағына қол көтеру арқылы байқатады: Кім «беске» дайын? Кім «төртке» дайын? Кім «үшке» дайын? Кім мүлде дайын емес?
ü Электр материалдарының қатарына нелер жатады?
(электр сымы, түтікшелер, оқшаулауыш таспа, бау т.б)
ü Электр аспаптарына нелер жатады?
(тістеуік, монтёр пышағы, қысқыш, жұмыр қысқыш, бұрауыш т.б)
ü Электр сымдарының жалғанған жерін оқшаулап тұратын не?
(оқшаулауыш таспалар мен түтікшелер)
ü Электр құрал – саймандарының саптары неліктен ағаштан немесе пласмасадан жасалады?
(ток өтпеу үшін)
ü Шарты белгілерді ата
ІІІ. Жаңа сабақ
-Балалар бүгін біз шығармашылық жоба дегеніміз не? Технология сабағында шығармашылық жоба қалай жасалады? сол туралы өтеміз.
-Жобаны сендер басқа сабақтарда да жасап, қорғап жүрген боларсыңдар! Яғни жоба дегеніміз бізге бұрыннан таныс.
Ендеше бүгінгі сабағымыздың тақырыбы шығармашылық жоба. Мақсатымыз халқымыздың қолөнерін жандандыру және оны жаңа дизайн талаптарына сай әсемдей білуге үйрену арқылы тұрмысқа қажатті бұйымдардың жобасын жасап үйренеміз.
Соныменен технология сабағындағы шығармашылық жоба дегеніміз бұл менің басқаруымен сендердің орындайтын өздік жұмыстарын айтады.
Бүгінгі сабағымызда біз ағаштан жасалатын бұйымның жобасын жасаймыз. Әрине жасалатын жобамыздың сапасы біздің біліктілігімізге, технология пәнінен осы уақытқа дейінгі алған білімізге, оқулықтағы материалды қалай меңгергенімізге тікелей байланысты. Сондықтан сабағымызды сәтті өткізейік! Жоба 5 сағатқа арналады. Бүгінгі сабақта тек қана бұйымның негізгі жобасын ғана жасаймыз. Яғни жасайтын бұйымның жобасын таңдап сызбасын, технологиялық картасын дайындаймыз. Қалған 4 сабақ бізде техникалық кезең деп аталады. Яғни жасалған технологиялық карта бойынша бұйымды жасап, экономикалық есебін жасап, бұйымды жарнамалап, дайын бұйымды қорғап шығамыз.
Жоба әр түрлі бөлімдерден, арнайы сызбалардан, суреттерден, нобайлардан және жасалатын бұйымның технологиялық картасынан құралады. Ол бұйымды жасаған кезде есептер, экономикалық немесе экологиялық дәлелділік, түсінік хаттар да пайдаланылады.
-Енді жоба таңдаудан бастайық!

Жоба таңдау.
-Ағаштан қандай бұйым жасауға болады? Атап айтыңдаршы? Осы аталған бұйымдардан ең оңай жасалатын, қандай бұйымды таңдар едіңдер? (тағам турайтын тақтай)
- Неліктен тағам турайтын тақтайды таңдадыңдар?
-Таңдап отырған бұйымдарыңның пайдасы не?
Өте жақсы. Ендеше біздің бүгінгі таңдаған бұйымымыз яғни шығармашылық жобамыз тағам турайтын тақтай. \тақырып ашу\
-Ендеше дәптерлеріңді ашып, бүгінгі күнді жазып тақырыпты жазып қоямыз. Шығармашылық жоба. Тағам турайтын тақтай.
Жалпы тағам турайтын тақтай дегеніміз атында айтылып тұрғандай тағам турауға арналған тақтай. Ол қандай ағаштан жасалады деп ойласыңдар? (жұмсақ, сызатсыз, қалыңдау, әсіресе көктерек ағашы біркелкі тығыз ағаштан жасалады)
(Ментальдық карта жасау арқылы тағам турайтын тақтайға сипаттама берейік!)

жасалуы оңай формасы әдемі
жұқа тез жасалынады
дизайны көзге тартымды
материалы жеткізлікті нарықтық қажет бұйым
көп еңбекті қажет етпейді экологиялық таза өнім
сыйға тартауға ыңғайлы сапалы материалдан жасалады.
-Ендеше біз ең алдымен тағам турайтын тақтайымыздың өз таңдауымыз бойынша, жаңа дизайнда суретін салайық (оқушылар тағам турайтын тақтайдың суретін дәптерлеріне салады. Оқушылардың салған жобасын көрсету.)

Тағам турайтын тақтайдың техникалық суретін жасау

Тағам турайтын тақтайдың технологиялық картасын жасаймыз. (технологиялық картасын дегенді біз білеміз алдыңғы сабақтарда сарамандық жұмыс барысында пайдаланатынбыз)
Ол үшін бірінші бұйымды орындаудау реті (слайдтан көрсету) яғни жұмыс тәртібі, екінші нобайы сызбасы үшінші құрал саймандары жұмыс жасау барысында пайдаланатын құрал саймандар
Тағам турайтын тақтай жасаудың
технологиялық картасы
№ Жұмыстың тәртібі Нобайы Құрал-саймандар
1 Ағашқа дайындаманың ұзындығын белгілеу, оны кесіп алу. Ара, тіреуіш, сызғыш, қарындаш
2. Ағаштың беті мен жиектерін сүргілеу
Сүргі, сызғыш
3. Тақтайдың элементтерін белгіленген өлшем бойынша белгілеу Бұрыштама, біз, қарындаш, сызғыш

4 Тақтай тұтқасын өлшем бойынша кесіп алу. Диаметрі 10мм тесік тесу.
Ара, қолбұрғы, үскі дм 10мм
5 Тақтайды егуемен егеп, өлшемдерін тексеру.
Егеу, зімпара қағазы, сызғыш
6 Бетіне өрнектеп сурет салу және оны лакпен өңдеу.
Қарындаш электр күйдіргіш, бояулар, лак
-Сонымен біздің тағам турайтын тақтай жасауға арналған
технологиялық карточкамыз дайын болды.
(Оқушыларға түсіндіре отырып,дайын тех-қ карточканы таратып беру)
-Келесі сабақта осы тех-қ картосы бойынша тағам турайтын тақтайды ағаштан жасаймыз. Сол кезде қандай қауіпсіздік ережесі сақталады.
Қауіпсіздік ережелерін сұрау
Сабақты бекіту. /Жаңа сабақ бойынша алған түсінікті тексеру/
Оқушыларға тағам турайтын тақтай туралы жарнамалау тапсырма беру.Ол үшін
- Өнім белгісі;
- Өндірістің аты;
- Бұйымның аты, қолдану;
- Жарнамалау.
/Оқушы өзінің дайындаған шығармашылық жобасын қорғап, жұмысын қорытындылайды/
Рефлексия
1. Бүгінгі сабақта сіздер үшін не қызықты болды?
2. Бүгінгі сабақта не қиын болды?
3. Қандай ұсыныс-тілегіңіз бар?

Үйге тапсырма.
1. Ағаштан жасалатын бұйымдар туралы мәлімет.
2. Өз қалаулары бойынша ағаштан бұйым жасап келу.

Бағалау.

Мұғалімнің кері байланысы
Оқыту нәтижесі.
Не сәтті болды? Не сәтсіз болды? Нені өзгертіп дамытар едім?

 

Құл