апта | БАӨЖ-ның тапсырмалары | Академиялық сағат саны | Ұсынылатын әдебиеттер мен өзге де ақпарат көздері | Жұмыстың орындалу мерзімі | БАӨЖ-дің орындалу түрлері |
1-3 | Тілші ғалым А.Байтұрсынұлының стилистикаға және жалпы тілдің қызметіне қатысты айтқан ой-пікірлерін конспектілеңіз. | Байтұрсынов А. Тіл тағлымы. -А.,1992ж. Таңдамалы шығармалары. -А., 1989. | Конспект | ||
4-5 | Қазақ ғалымы Р.Сыздықтың қазақ тілінің стилистикасы туралы айтқан ой-пікірлерін конспектілеңіз. | Сыздықова Р. Қазақ әдеби тілінің тарихы. -Алматы.,1993. 15.Сыздық Р. Сөз құдіреті. -Алматы, 1997. | Конспект | ||
6-7 | Стилистика туралы айтқан орыс ғалымы В.В.Виноградовтың ой-пікірлерін конспектілеңіз. | Виноградов В.В. Труды по языкознанию. Москва. 1977 | Конспект | ||
8-9 | Стилистикада пікірталас тудырып жүрген мәселелерді анықтап, олардың арасындағы қайшылықтарды көрсетіңіз. | Уәлиев Н. Сөз мәдениеті. Алматы, 1986. Шалабай Б.Қазақ тілінің стилистикасы. –Алматы, 2006 Смағұлова Г. Мәтін лингвистикасы. - Алматы., 2001. Жұбанов Е. Қазақтың ауызекі көркем тілі. – Алматы, 1996 | Баяндама, презентация, ғылыми жоба | ||
Стилистиканы толық түсіну үшін мына мәселелерді қайталаңыз: а) сөз және оның мағынасы. Сөз мағынасының түрлері мен жасалуы; ә)троп және оның түрлері мен жасалуы; б) айшықтау және оның түрлері мен жасалуы; в)грамматикалық мағына және стилистикалық мағына; г) мәтін және стиль. | Балақаев М., Жанпейісов Е., Томанов М., Манасбаев Б. Қазақ тілінің стилистикасы. – А., 2005. Балақаев М. Қазақ тілі мәдениетінің мәселелері. –Алматы: Қазақстан, 1971. Балақаев М., Серғалиев М. Тіл мәдениеті. – Алматы: Зият Пресс, 2004. Балақаев М. Қазақ әдеби тілі және онын нормалары. -Алматы,1984. Серғалиев М. Синтаксис және стилистика. – Алматы: Қазақ университеті, 1997. | Баяндама, презентация, ғылыми жұмыс | |||
Бұқаралық ақпарат құралдары мәтінінде жіберілген тілдік, стильдік және эстетикалық қателіктерді тауып, карточкілер жасалады. Онда төмендегідей қателіктер талданады: 1.Дәлелге, дәйекке қатысты қателік – 2+2= 4 дана 2.Логикалық қателік – 2+2 = 4 дана 3.Лингвистикалық қателік (лексика-семантикалық, морфологиялық, синтаксистік, фразеологиялық) – 2+2 = 4 дана 4.Стильдік қателік – 2+2 = 4 дана 5.Эстетикалық қателік – 2+2 = 4 дана Барлық карточкінің саны – 20= 4 дана. | Мұсабекова Ф. Қазақ тіліндегі зат есім стилистикасы. -Алматы, 1976. Мұсабекова Ф. Қазіргі қазақ тіліндегі практикалық стилистикасы. –Алматы: Мектеп, 1982. Нұрмақанов Х. Сөз және шеберлік. -Алматы, 1987. Серғалиев М. Синтаксистік синонимдер. -Алматы, 1981. Қожахметова X. Фразеологизмдердін көркем әдебиетте қолданылуы. - Алматы: Мектеп, 1972. | Карточкілер жасау, презентация, ғылыми жұмыс |
Midterm exam бойынша қорытынды баға шығаруға арналған мазмұнды ұсыныстар:
Қазақ тілінің практикалық стилистикасын меңгеру үшін бұқаралық ақпарат құралдары мәтінінде жіберілген тілдік, стильдік және эстетикалық қателіктерді тауып, карточкілер жасалады. Онда төмендегідей қателіктер талданады:
1.Дәлелге, дәйекке қатысты қателік
2.Логикалық қателік
3.Лингвистикалық қателік (лексика-семантикалық, морфологиялық, синтаксистік, фразеологиялық)
4.Стильдік қателік
5.Эстетикалық қателік
Талдау жасалу үшін бір басылымның (газет, журнал) бірнеше нөмірі алынады.
Карточкінің бірінші бетінде қате жазылған мәтіннен қажетті үзінді (мәтін алынған дерек көзі міндетті түрде көрсетілуі керек) жазылады. Қате өзге сиямен бөлектеніп көрсетілуі керек.
Карточкінің екінші бетінде мыналар көрсетілуі қажет:
1.Қатенің типі
2.Қатенің жіберілу себебі
3.Түзетілген варианты
Мысалы: Карточкінің бірінші беті: Қырық құлашқыл шылбырдан аттың мойнына тұзақ салды. Ана тілі. 9 қазан, 2013.
Карточкінің екінші беті:
1.Лексика-семантикалық қате
2.Сөз мағынасын білмей қолданғаннан жіберілген
3. Қырық құлаш арқаннан аттың мойнына тұзақ салды.
Дебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер:
1.Балақаев М.,Жанпейісов Е., Томанов М., Манасбаев Б. Қазақ тілінің стилистикасы.
– А., 2005.
2.Балақаев М. Қазақ тілі мәдениетінің мәселелері. –Алматы: Қазақстан, 1971.
3.Балақаев М., Серғалиев М. Тіл мәдениеті. – Алматы: Зият Пресс, 2004.
4.Балақаев М. Қазақ әдеби тілі және онын нормалары. -Алматы,1984.
5.Адамбаев Б. Халық даналығы. –Алматы: Мектеп, 1995.
6.Жұбанов Е. Қазақтың ауызекі көркем тілі. – Алматы, 1996.
7.Исаев С.М. Қазақ баспасөз тілінің дамуы. - А.,1983.
8.Мұсабекова Ф. Қазақ тіліндегі зат есім стилистикасы. -Алматы, 1976.
9.Мұсабекова Ф. Қазіргі қазақ тіліндегі практикалық стилистикасы. –Алматы:
Мектеп, 1982.
10.Нұрмақанов Х. Сөз және шеберлік. -Алматы, 1987.
11.Серғалиев М. Синтаксистік синонимдер. -Алматы, 1981.
12.Қожахметова X. Фразеологизмдердін көркем әдебиетте қолданылуы. - Алматы:
Мектеп, 1972.
13.Серғалиев М. Синтаксис және стилистика. – Алматы: Қазақ университеті, 1997.
14.Сыздықова Р. Қазақ әдеби тілінің тарихы. -Алматы.,1993.
15.Сыздық Р. Сөз құдіреті. -Алматы, 1997.
16.Хасанова С., Жексенбаева Ғ. Қазақ тілінің стилистикасы (жаттығулар жинағы).
– А.,1999.
17.Хасанова С. Қазақ тілінің стилистикасы (жаттығулар жинағы). – А., 1994.
18.Шалабай Б. Көркем әдебиет стилистикасы. – Алматы, 1999.
19.Бейсенбаева З., Уәлиев Н. және т.б. Тіл мәдениеті. - Алматы, 2005.
20.Бегман Ы.Тіл мәдениетінің негіздері.- Шымкент, 2000.
21.Шалабай Б.Қазақ тілінің стилистикасы. –Алматы, 2006.
22.Әділбекова Ж. Қазақ тілінің стилистикасы. –Шымкент, 2010.
23.Әділбекова Ж.Қ. Тіл мәдениеті. /әдістемелік нұсқау. –Шымкент, 2010.
24.Н.Уәлиев. Сөз мәдениеті. Алматы, 1986.
25.Ресми іс қағаздары. А.Алдашева, З. Ахметжанова, Қ.Қадашева, Э.Сүлейменова.
– Алматы; 2001.
26.Смағұлова Г. Мәтін лингвистикасы. - Алматы., 2001.
27.Беззубов А.Н. Введение в литературное редактирование. - Л,1997.
28.Былинский К.И.Язык газета:Избранные работы.- М,1996.
29.Мильчин А.Э.Методика редактирования текста. - М, 1980.
30.Накорякова К.М.Литературное редактирование материалов массовой
информаций.-М,1994г
31.Накорякова К.М. Литературное редактирование. -М., 2004.
32.Мильчин А.Э., Чельцова Л.К. Справочник издателя и автора. -М., 1999.
Қосымша әдебиеттер:
1.Кожина М.Н. Стилистика русского языка. – М.,1993.
2.Ақшолақов Т. Көркем шығарманың эстетикалық табиғаты. -А., 2001.
3.Байтұрсынов А. Тіл тағлымы. -А.,1992ж. Таңдамалы шығармалары. -А., 1989.
4.Сулименко Н.Е. Стилистические ошибки и пути их устраения. -Л., 1966.
5.Хасанов Б. Қазақ тіліндегі сөздердің метафоралы қолданылуы. -А., 1966.
6.Хасанова С. Ы.Алтынсарин шығармаларының тілі. -А., 1972.
7.Қабдолов З. Сөз өнері. -А., 1992.
8.Дүйсембекова Л. Іс қағаздарын қазақша жүргізу. Оқу құралы. -Алматы: Ана тілі,
2001.
9.Салагаев В., Шалабай Б. Іс қағаздарын жүргізу. -Алматы: Раритет, 2002.
10.Социальная практика и журналистский текст. -М., 1990.
11.Жақып Б.Қазақ публицистикасының тарихы мен қалыптасуы. -А, 2007.
12.Кәрменбаева Б. Шеберліктің белгісі. -ШҚ, 2005.
13.Қожакеев Т.Жас тілшілер серігі. -А,1991.
14.Қожакеев Т. Сара сөздің сардаралары. -Алматы, 1995.
15.Қожакеев Т. Қым-қуыт сөздер, -Алматы, 1999.
16.Қарақұлов Ә. Баспасөз және уақыт тынысы. - Алматы, 1976.
17.Момынова Б. Газет лексикасы жүйесі мен құрылымы. - Алматы: Арыс, 2003
18.Негимов С. Шешендік өнер. - Алматы:Ана тілі, 1997.
19.Омашев Н. Қазақ радиожурналистикасы. - Алматы, 1992.
20.Сағымбеков Р.Алматыдан сөйлеп тұрмыз. Алматн: Қазақстан, 1979.
21.Формановская Н.И. Речевой этикет и культура общения. - Москва, 1989.
22.Андреев В.И. Деловая риторика. - Казань, 1993.