1. Zawsze z lewej na prawą panorama
2. Złoty podział (mocne punkty)
3. Umieszczenie obiektu w kadrze (kadry otwarte i zamknięte)
4. Zasada podziału na 3 części (reguła trójki). Podział kadru na 3 części w poziomie lub w pionie i wypełnienie go przestrzenią w stosunku 2/3 lub 1/3.
5. Wrażenie trójwymiarowości (wiele planów)
6. Uporządkowanie elementów w jedną całość
Kompozycja kadru – przedstawienie obiektów w przestrzeni filmowej, sposób przedstawienia linii, kształtów i ruchu.
Barwa, ruch obiektów, światło wpływa na kompozycję kadru.
7. Perspektywa – sposób przedstawienia obiektów i przestrzeni na płaskiej płaszczyźnie. W miarę oddalania się od widza, obiekty są mniejsze. Mamy doczynienia z pozorną zbieżnością linii biegnących z oka widza ku horyzontowi/obserwowanemu obiektowi, przedmiotowi.
MONTAŻ FILMOWY
Zasada ciągłości wizualnej obrazu.
Montaż filmowy – to sztuka opowiadania obrazem. To twórczy proces wyboru ujęć filmowych lub ich części i ułożenia ich w kolejność wynikającą ze scenariusza, artyzmu, zdjęć, planu filmowego. Odnosi się do obrazu, dźwięku, efektów specjalnych, oprawy graficznej.
Ujęcie montażowe – całość lub część ujęcia filmowego od przejścia do przejścia.
Przejście – miejsce łączenia dwóch ujęć.
Cięcie – miejsce przecięcia ujęcia na 2 części lub więcej.
Sklejka – połączenie dwóch fragmentów/ujęć w całość.
Przebitka – zastąpienie starego materiału nowym materiałem. Stosuje się ją kiedy ujęcia się nie montują, żeby zilustrować opowieść lub żeby przykryć lektora z off-u lub gadającą głowę.
Montaż jest na ostro lub na miękko (jak z gotowaniem jajka J):
· Przenikanie
· Rozjaśnianie
· Zciemnianie
· Roletka
· Odwrotka
· Iris
Funkcja montażu – utrzymanie płynności opowiadania i ciągłości audiowizualnej obrazu.
Zasady montażu klasycznego:
· Ciągłość czasoprzestrzeni
· Logika dramatu (jedność akcji, następstwo wydarzeń)
· Budowanie kontaktu między postaciami
· Zbieganie się kierunków spojrzeń (oczy w kadrze), sposób patrzenia
 | |||
 | |||
· Montuje się co drugi kadr (plan)
· Odmienne miejsca, różne osoby
· Zakaz łączenia dwóch następujących ujęć w ruchu
· Jedna przebitka to brak przebitki (co najmniej 3)
· Przykrywanie niemontujących się ujęć przebitkami
· Montaż w rytmie
· Nieprzekraczanie osi akcji/montażu (oś 180 stopni)
|
|
|
|
Zasady ciągłości audiowizualnej:
· Zgodność położenia obiektów w przestrzeni filmowej
· Zgodność kierunków spojrzeń
· Ujęcie – przeciwujęcie, plan – kontrplan, przeciwległe ustawienie kamer do wcześniejszego ujęcia
· Montaż na linii spojrzeń, osoba na osobę, różne spojrzenia
· Reguła 180 stopni.
· Montaż na ruchu, różne formy przemieszczającego się obiektu w różnym pozycjonowaniu kamery
· Zmiana planów co drugi plan (30 stopni różnicy)
· Zmiana kąta ustawienia kamery, kierunku, perspektywy (30 stopni)
· Doskok po osi (ujęcie szerokie z tego samego pozycjonowania co ujęcie wąskie)
Montaż offline – montaż na brudno, na kartce papieru (kody czasowe)
Montaż online – montaż na czysto (końcowy na czysto)
Możemy łamać te zasady gdy:
· Uzasadniamy to formą filmu (pomysłem)
· Uzasadniamy to artyzmem filmu
· Musimy robić to konsekwentnie
TECHNOLOGIA PRODUKCJI FILMU I TV
Czynności w kolejności by zrealizować projekt filmowy/telewizyjny, widowisko plenerowe:
· Budżet (środki finansowania, kosztorys)
· Lokacja (miejsca realizacji)
· Techniki filmowe/telewizyjne
· Scenografia, rekwizyty
· Ludzie (twórcy, realizatorzy, aktorzy, widzowie)
· Sposoby realizacji (zdjęć, światła, dźwięku, montażu)
· Czas (potrzebny do realizacji tego projektu, kalendarz zdjęciowy, plan, charmonogram)
Te czynności są efektem scenariusza, zamiarem artystycznym, formatem projektu.
Kierownik produkcji odpowiada na 7 kluczowych pytań:
· Kiedy?
· Gdzie?
· Jaka technika TV/film?
· Kto jest potrzebny?
· Co będzie robił?
· Za ile?
· Jakie potrzebne pozwolenia/zezwolenia?
Obowiązki kierownika produkcji:
· Dobry manager, zna specyfikację produkcji
· Codziennie kieruje produkcją
· Przygotowuje budżet i rozlicza go
· Czuwa, koordynuje zdjęcia
· Kierownik produkcji nie wchodzi w kompetencje reżysera
· Przygotowuje harmonogram zdjęć
· Zna odpowiedzi na 7 kluczowych pytań
· Załatwia co jest do załatwienia, co trzeba, co pasuje
· W większych produkcjach jest kilku kierowników produkcji
· Pracuje z producentem, reżyserem, scenografem, autorem zdjęć
Obowiązki producenta:
· Organizuje budżet, dostaje go i zarządza
· Optymalizuje wydatki (jak najmniej kasy a jak najlepszy produkt)
· Wpływa na zatrudnienie najważniejszych osób w produkcji
· Chce mieć wpływ na wydźwięk artystyczny dzieła (szczególnie artyści)
Obowiązki reżysera:
· Nadzoruje pracę (porządek na planie)
· Są reżyserzy castingów
· Odpowiada za wydźwięk artystyczny
· Musi mieć wizję
· Prowadzi aktorów (statystów II reżyser)
· Jego rola to przenieść scenariusz (scenopis) na ekran
Rola autora zdjęć (Director of photography):
· Kieruje pionem operatorskim
· Odpowiada za stylistykę zdjęć/manierę filmową
· Współpracuje z reżyserem
· Odpowiada za świecenie planu filmowego
· Odpowiada za skompletowanie pionu i sprzętu oświetlającego
Obowiązki scenografa:
· Odpowiada za całą oprawę graficzną filmu + napisy
Obowiązki scenarzysty:
· Pisze scenariusze własne lub na podstawie literatury
· Czasem wykorzystuje scenariusze gotowe
DŹWIĘK
Dźwięki dietetyczne:
· Wewnątrzkadrowy
· Pozakadrowe
Dźwięki niediegetyczne (muzyka ilustracyjna):
· Poza filmem (aktorzy ich nie słyszą)
Realizacja dialogów:
· 100 (jednoczesne nagrywanie obrazu i dźwięku, są zsynchronizowane) np. wypowiedzi gości, polityków w studiu telewizyjnym.
· Postsynchrony (w studiu)
· Niesynchroniczne (przed lub po zakończeniu ujęć nagrywa się dialogi)
Krajobraz dźwiękowy (tło akustyczne):
· Dźwięki otoczenia, naturalne
Efekty dźwiękowe:
· Imitujące źródło, wzmagają siłę przekazu
· Są nagrywane na planie po zdjęciach
· Korzysta się też z fonotek w postprodukcji
Muzyka ilustracyjna:
· Wzmacnia przekaz, przekazuje informacje
· Buduje ilustrację opowieści, historii
Jeśli nagrywany jest dźwięk na planie filmowym i jest dobrej jakości to nie wykonuje się postsynchronów. Jeśli nie to postsynchrony muszą być wykonane.
Fałszywa 100 – sposób filmowania osób z daleka (nie możemy po ruchach ust zsynchronizować tego co mówią, a wtedy możemy podłożyć nawet dźwięk z innej rozmowy i całość wygląda naturalnie)
Dawniej do rejestracji dźwięku używało się magnetofon NAGRA.
Mikser – inaczej konsoleta
Wykorzystanie mikrofonów:
· Kierunkowe
· W scenografii
· W kostiumie aktorów (pchełki)
· Mikrofony bezprzewodowe nauszne „Sennheiser”
Jeśli nagrywamy dźwięk na szerokim planie to konieczne będą postsynchrony.
Tyczki mikrofonowe mają 5m 60cm m ale są też i do 10m 80cm
Mikrofon Kable Mikser
Dubline – podkładowe dialogi pod dialogi
Tło dźwiękowe – uwiarygodnia przekaz obrazu (tragedie narodowe, śmierć muzyka)
Rzadko stosuje się postsynchrony w telewizji
Osłony przeciwwietrzne do mikrofonów to dead cat
Sennheiser – komplet to mikrofon + nadajnik + odbiornik + kable
Mikser do 3 mikrofonów
2-3 różnych kabli
Słuchawki, baterie i akumulatory
Foley – imitator dźwięków
Taper – akompaniował na pianinie do filmu niemego.
ŚWIATŁA NA PLANIE
Światło na planie z polecenia autora zdjęć prowadzi mistrz oświetlenia
Oświetlenie (palenie planu zdjęciowego) występuje by:
· Oddać klimat
· Naświetlić materiał światłoczuły
· By uzyskać kolor
· Jest elementem kompozycji kadru
· By uzyskać głębię ostrości
· Bez niego nie da się wyświetlić filmu
· Nadać nastrój i ton
· Mieć gradację tonów
· Kontrolować kolory i balans bieli
· Uzyskać głębię i wielowymiarowość planów, wyrazistość kształtów, by odciąć je od tła
W ciągu dnia następuje zmiana kolorów (ruch słońca), zmienia się również natężenie światła.
Noc amerykańska - specjalna technika filmowania akcji nocnej w dzień (znana od połowy lat 20.). W języku angielskim wyróżnia się dwa terminy: a) night for night (noc dla nocy), gdy akcja rozgrywająca się w nocy filmowana jest rzeczywiście w porze nocnej, b) day for night (dzień dla nocy), gdy – dzięki użyciu specjalnych filtrów – efekt nocy uzyskuje się w dzień. Stąd pochodzi tytuł filmu F. Truffauta Noc amerykańska (1973), którego akcja rozgrywa się w środowisku filmowym.
Złoty kwadrans – Moment 15 minut w ciągu dnia gdy nakręcone ujęcia zarejestrowane przez kamerę mogą wyglądać jak zdjęcia nocne.
Światło na oczy – sangan, lampa nakamerowa
Światło ogólne – baza całego oświetlenia (wypełniające) na jego bazie
Oświetlenie efektowe – ma wydobyć coś z filmu (lampka nocna np.)
