Крыніцы і гістарыяграфія курса «Гісторыя Беларусі».

Консолидация населения на нынешней ее территории, становление социально-экономи­ческих и политических институтов происходили в русле развития восточнославянской, общеевропейской и мировой цивилизации. Геополитическое положение белорусских земель, находящихся в центре Европы, на пересечении торговых путей с Севера на Юг и с Запада на Восток был в кровавой борьбе с захватчиками. Сведения о жизни населения Беларуси, сложных и противоречивых явлениях и тенденциях в ее истории содержатся в летописных и других источниках, обобщены и проанализированы в научных работах белорусских историков, ученых России, Литвы, Украины, Польши и многих других европейских стран. Со временем накапливались историче­ские знания и опыт. Это позволило подготовить в 50-е годы обобщающий труд по истории Беларуси - двухтомник «История БССР».Инсти­тут истории Академии наук БССР издал на белорусском языке «Историю Белорусской ССР» в пяти томах.. На страницах современных исторических работ читатель встречается с различными концептуальными моделями, находит много нового и инте­ресного фактического материала по вопросам политического, экономиче­ского, социального и культурного развития Беларуси. Здесь по-новому излагаются проблемы. Большим вкладом в белорусскую историографию явилась изданная в 1998 г. «История Беларуси» под редакцией Е. Новика и Г. Марцуля. Поя­вился и ряд других работ, авторы которых стремятся на основе современной методологии, новых архивных и археографических материалов все­сторонне и полно показать историю нашего Отечества. Исторические со­бытия трактуются содержательно и объективно, преодолевается груз конъюнктурных стереотипов и штампов. Все это способствует повышению исторической культуры белорусского народа. Значительный вклад вносят в это белорусские энциклопедисты, издавшие к 2002 г. 13 томов Бело­русской энциклопедии. Исторические знания являются важным фактором национального самосознания и жизнедеятельности народа. Поэтому в национальных интересах сегодня восстановить объективно-правовую историче­скую панораму белорусского общества минувших столетий, познать путь народа к суверенности и независимости.

2. Найстаражытнейшае насельніцтва на тэрыторыі сучаснай Беларусі.

1.Кіеўская Русь – агульная раннефеадальная дзяржава - манархія ўсходніх славян.У сучаснай гістарыяграфіі тэрмінам “Кіеўская Русь” абазначаецца раннефеадальная дзяржава – манархія ўсходніх славян на чале з вялікім князем кіеўскім і якая існавала ў ІХ–ХІІ ст. Гісторыя Старажытнарускай дзяржавы пачынаецца з 862 г. Сеўшы на прастол у Кіеве, Алег пачаў будаваць крэпасці як апорныя пункты для ўпраўлення і збора даніны, а таксама абароны рубяжоў Русі ад ворагаў. У 907 г. ён зрабіў паспяховы паход на Візантыю. Візантыйскі імператар вымушаны быў заплаціць кантрыбуцыю і даць купцам русаў гандлёвыя прывілеі. Пасля смерці Алега кіеўскім князем стаў Ігар. Ён падавіў паўстанне супраць Кіева ў зямлі драўлян. У 941 і 944 гадах Ігар зрабіў паходы на Візантыю.

2. Самым буйным і магутным княствам на тэрыторыі Беларусі ў раннім сярэднявеччы з’яўлялася Полацкае княства, якое займала звыш трэці тэрыторыі сучаснай Беларусі. Пры пераемніках Алега – Ігары, Вользе і Святаславе – залежнасць Полацка ад Кіева паступоава слабела. У апошняй чвэрці Х ст. княжыў Рагвалод, які “трымаў Полацкую зямлю і правіў ёй”. У ХІ ст. Кіеўская Русь падзялілася на тры часткі на чале з Кіевам, Полацкам і Ноўгарадам, якія сапернічалі паміж сабой. Найбольшай магутнасці Полацкае княства дасягнула пры Усяславе Брачыслававічу (1044–1101). У 1068 г. кіяўляне паўсталі супраць свайго князя Ізяслава, вызвалілі Усяслава і абвясцілі яго вялікім князем Кіеўскай Русі. Заканадаўчая ўлада ў Полацкім княстве належала вечу, ці народнаму сходу. У Полацкім княстве веча праіснавала да самага канца XV ст. (1488 г).

3. Тураўскае княства ўтварылася ў ІХ–Х стст. У 988 г. вялікі кіеўскі князь Уладзімір Святаслававіч аддаў Тураў свайму сыну Святаполку. Пасля таго як у 1015 г. памёр Уладзімір. Успыхнула барацьба за кіеўскі прастол паміж Святаполкам і Яраславам. Перамог Яраслаў, а Святаполк збег у Польшчу, дзе і памёр. Тураўскае княства было ўключана Яраславам Мудрым у склад Кіеўскага.. Такім чынам, Полацкае і Тураўскае княствы мелі ўсе атрыбуты дзяржаўнай улады – улады заканадаўчай (веча), выканаўчай (князі і дружыны) і судовай (князі і цівуны). Іх можна лічыць першымі раннефеадальнымі дзяржавамі-манархіямі на тэрыторыі Беларусі.