тапсырма. Даталарды орындарына орналастыр.

Автобиография, написал автобиографию, женат, не женат, в данное время работаю в частном фирме, отец – участник Великой Отечественной войны, отец – ветеран труда, мать – пенсионерка, мать – учитель средней школы, жена работает в поликлинике, имею детей, обязан к воинской службе, владею казахским и английским языками, умею работать в Интернете.

7-жаттығу.Орыс тіліне ауданыңыз.

Әскер қатарында болдым, әскер қатарында болған жоқпын, әскер қатарына шақырылдым, әскери міндет өтелген әскери бөлім, әскери құрам, әйелінің аты-жөні, әйелінің тұрмысқа шыққанға дейінгі аты-жөні, екінші рет үйленгенмін, бірінші әйелімнің аты-жөні, ажырасудың себебі, шетелдегі туыстар туралы мәлімет, шетелдегі туыстармен байланыс, қылмыстық іске қатысы.

8-жаттығу. Төмендегі берілген сөйлемді толықтырыңыз.

Мен, ______________________________ 19......жылы ________________________________облысы, _____________________________________________ауданында тудым.

Ұлтым -_______________________

19...... жылы________орта_____________бітіріп, 19.....жылы__окуға түстім. 19...... _____________бітіріп,______________________мамандығын.

Еңбек жолымды 19......жылдан_____________________________________

200... жылғы бастап______________________________________қызметін атқарып жүрмін.

Ата-анам бар: әкем -_____________________________________________, шешем -________________________________________

Отбасым бар: жұбайым -_______________________, ұлым________________________,

Қызым -______________________________________________

Мекен-жайым: ___________________________________________________________________

9- жаттығу.Тақырыптық өмірбаян үлгілерін құрастырңыз.

1. Өзіңізбен бірге оқитын бір студенттің бірінші жақта өмірбаянын құрастырыңыз.

2. Сіңліңіз «Қазақ тілі» пәні бойынша республикалық олимпиадаға қатысуы үшін құжат дайындауы керек. Оның өмірбаянын құрастырыңыз.

3. Дүкенге сатушы болып жұмысқа орналасуына байланысты өмірбаян құрастырыңыз.

4. Анаңыздың жеке меншік фирмаға есепші қызметіне жұмысқа орналасуына байланысты бірінші жақта өмірбаянын құрастырыңыз.

ТҮЙІНДЕМЕ

Бүгінгі нарық заманында мемлекеттік органдарға, кәсіпорындарға қызметкерлер қабылдау үшін түйіндеме талап етеді. Бұнда өмірбаян мәліметтері ықшам, әрі толық түрде беріледі. Қазіргі уақытта резюме коммерциялық кәсіпорындарға жұмысқа қабылдауда талап етілетін кеңінен тараған құжат болып табылады. Резюменің ерекшелігі білімі және еңбек жолы туралы мәліметтерді хронологиялық тәртіппен жазу болып табылады. «Қосымша мәліметтер» бағанында кез келген ақпаратты беруге болады: шет тілдерін білуі, жарық көрген еңбектерінің болуы, басқа мамандық бойынша кәсіби дағдысының болуы және т.б.

Түйіндемеде үміткердің:

- Аты-жөні;

- Туған жылы, күні, айы, туған жері;

- Ұлты;

- Жынысы;

- Мекенжайы, телефоны;

- Отбасы жағдайы;

- Азаматтығы;

- Білімі;

- Бітірген оқу орындары;

- Кәсіби біліктілігі мен кәсіби тәжірибесі;

- Тілдік дағдылары;

- Компьютерлік сауаттылығы;

- Жеке қасиеттері;

- Қызығушылығы;

- Мақсаты.

-

Негізгі сөздік

жеке қасиеттері – личные качества

қызығушылығы – интересы (хобби)

тілдік дағдылары – владение языками

жауапкершілік-ответственность

мақсаттылық– целеустремленность

ұйымдастырушылық және басқарушылық қабілеттері – организаторские и лидерские способности

ұжыммен жұмыс істей білуі – умение работать в коллективе

адамдармен қарым-қатынас орнатуға бейімділігі – коммуникабельность

алға қойған міндеттерге шығармашылық қөзқарас – творческий подход к выполнению поставленных задач

состав – құрам

входят – кіреді

следующие реквизиты – келесі деректемелер

название документа – құжат атауы

семейное положение – отбасылық жағдайы

домашний адрес – үйінің мекен-жайы

образование – білімі

специальность – мамандық

место работы – жұмыс орны

специализация – мамандану

предыдущий опыт работы – бұрынғы жұмыс тәжірибесі

владение иностранными языками – шет тілдерін білу дәрежесі

личные качества – жеке басының қасиеттері

увлечения - әуестігі (құштарлығы, қызығушылығы)

предпологаемая должность – қабылдануы мүмкін лауазым

начиная от нулевого положения – нөлдік деңгейден басталып

начинается с новой строкой – жаңа жолдан басталады

1-жаттығу. Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Қандай құжат түйіндеме деп аталады?

2.Түйіндеменің ерекшелігі неде?

3.«Қосымша мәліметтер» бағанында қандай ақпаратты беруге болады?

2-жаттығу. Қазақ тіліне аударыңыз.

В состав резюме входят следующие реквизиты: название документа (резюме); дата рождения; семейное положение; домашний адрес; домашний телефон; рабочий телефон; образование (что и когда окончил, специальность); место работы и специализация; предыдущий опыт работы; владение иностранными языками; владение оргтехникой; личные качества; увлечения; предпологаемая должность. Все реквизиты пишутся без абзацев, начиная от нулевого положения табулятора, но каждый реквизит начинается с новой строкой.

3-жаттығу. Екі бағанадан сөз тіркестерін құрастырыңыз.

4-жаттығу. Түйіндеме үлгісімен танысыңыз. Осы үлгі бойынша өзіңіздің түйіндемеңізді жазыңыз.

ТҮЙІНДЕМЕ

Аты-жөні Аманова Аружан Аманқызы

Мекен-жайы: Қазақстан Республикасы,

Қостанай қаласы, Абай

даңғылы, 1-үй, 1- пәтер

Телефон: 502030

Жалпы ақпарат

*Туған жылы 1980 жылғы 6 тамыз

*Ұлты қазақ

*Жынысы әйел

*Отбасы жағдайы тұрмысқа шықпаған

(үйленбеген)

*Азаматтығы Қазақстан

Республикасы

Білімі: 2001 жылы Қостанай мемлекеттік

университеті, Құқық институты

Кәсіби тәжірибесі: 2001-2005 жж. «Әділет»

нотариалдық кеңсесі,

кеңесші-заңгер

(Қостанай қаласы)

Тілдік дағдылары: қазақ тілі – ана тілі,

орыс тілінде еркін

сөйлейді, ағылшынша

түсінеді, сөздік арқылы

сөйлеседі

Компьютерлік Windows 98,

сауаттылығы: Excel, Іnternet

Жеке қасиеттері: жауапкершілік, ұстамды-

лық, ұйымдастырушылық

және басқарушылық

қабілеттер т.б.

Қосымша ақпараттар: 2007 ж. - Қостанай мемлекеттік университеті, Құқық Магистрі бөлімі

Қызығушылығы: кітап оқу, саяхатқа

шығу, спортпен

айналысу, ән айту, музы-

ка аспаптарында ойнау

5-жаттығу. Түйіндемеңізді толтырыңыз!

Тегі, аты-жөні...

Мекен-жайы...

Телефоны...

Туған жылы, айы, күні.

Ұлты...

Отбасы жағдайы... Білімі...

Кәсіби біліктілігі... Қызмет жолдары:

*

*

*

*

Қосымша мәліметтер

*

*

*

Отбасы жағдайы...

Әскери міндеті...

6-жаттығу. Қазақ тіліне аударыңыз.

Высококвалифицированный специалист, опытный руководитель, пользуется уважением среди коллег, национальность - русский, знать в совершенстве, авторитетный, характеристика дана, подписать характеристику, образцовый, коммуникабельный, в данное время, должность

7-жаттығу. Екі қатардағы сөздермен сөз тіркесін құраныз.

8- жаттығу.Тақырыптық түйіндеме түрлерін құрастырыңыз.

1. Салық полициясы комитетіне программист ретінде жұмысқа орналасуға үміткер ретінде түйіндеме жазыңыз.

2. №2 қалалық орта мектепке жұмысқа орналасу үшін түйіндемеңізді жазып тапсырыңыз.

3. Халық банкінен несие алу үшін түйіндемеңізді жазып тапсырыңыз.

4. Ақмола облыстық «Арқа ажары» атты газетінің редакциясына тілшілік қызметке үміткер ретінде түйіндемеңізді жазып тапсырыңыз.

МІНЕЗДЕМЕ

Мінездеме - мекемеде, кәсіпорында жұмыс істейтін адам туралы әкімшілік немесе қоғамдық ұйым тарапынан берілетін, жеке адамның іскерлігін, біліктілігін, кәсіби деңгейін сипаттайтын ресми құжат.

Мінездеме нақты, объективті, дәл және толық болуы керек. Мінездеме басқа мекеме (сот, прокуратура) сұраған жағдайда, оқуға, аспирантураға түсу кезінде, сондай-ақ қызметкердің, маманның кәсіби біліктілігін көтеру мақсатында беріледі.

Мінездеме А4 қалыпты жалпы бланкіге толтырылады. Мінездеме мәтініндегі логикалық байланыстағы бөлімдерді бөліп көрсетуге болады.

Басқы бөлім – анкеталық мәліметтер (аты-жөні, туған жылы, білімі, т.б.). Кейбір мінездемелерде бұл мәліметтер құжат атауынан бір интервал төменге басылады.

Екінші бөлімде – еңбек қызметі туралы мәліметтер (мамандануы, жұмыс істеу мерзімі, қызметі бойынша өсуі, т.б.) және еңбегіне берілген баға жазылады.

Үшінші бөлімде – қоғамдық белсенділігі, тұрмыстағы тәртібі, әріптестерімен қарым-қатынасына баға беріледі.

Қорытынды бөлімде тұжырымдама және мінездеменің берілу мақсаты жазылады.

Мінездеменің міндетті деректемелері:

Мінездемеде көрсетілетін міндетті мәліметтер:

1. Жеке адам туралы негізгі мәліметтер:

- аты-жөні;

- ұлты;

- әскери қызметке қатысы;

- отбасы жағдайы;

- білімі;

- лауазымы;

- туған жылы;

- туған жері;

- отбасы жағдайы;

- азаматтығы.

2. Қызмет істеген орны, қызмет атқарған жылдары.

3. Жеке басының қасиеттері. Өз міндетіне, қоғамдық тапсырмаларға қарым-қатынасы.

4. Мінездеме қайда берілді.

5. Мекеме басшының қолы.

6. Мінездеме берілген мерзім (айы, күні, жылы).

7. Мекеменің мөрі.

Негізгі сөздік

мiнездеме – характеристика

лауазым, қызмет – должность

жоғары бiлiм – высшее образование

орта бiлiм – среднее образование

тәжірибелi – опытный

бiлiктi – квалифицированный

маман – специалист

жетiк бiлу – знать в совершенстве

беделдi – авторитетный

курстас – однокурсник

құрдас - ровесник

үлгiлi - образцовый

адал ниетпен орындау – добросовестно выполнять

өз уақытында – своевременно

белсенді – активный

жетілдіру – совершенствовать

жағымды жағынан көрсету білу – показать себя с положительной стороны

кәсіптік дайындық – профессиональная подготовка

кемшілік – недостатки

бастамашылық – инициатива

табандылық – настойчивость

дұрыс шешім қабылдай біледі – способен принять правильное решение

қызметкердің қызметтік әрекеті – служебная деятельность сотрудника

қоғамдық әрекет - общественная деятельность

іскерлік қабілеті – деловая способность

қызметі бойынша – по службе

білімді,іскер, ізденімпаз – образованный, деловой, целеустремленный

ұжымдағы қоғамдық және мәдени шараларға белсене араласады – активно участвует в общественной и культурной жизни коллектива

мінезі ашық, адамдармен тез тіл табысады – искренний (открытый) характер, коммуникабельный

жақсы, үлгілі студент – хороший, образцовый студент

атқарып жүрген қызметіне лайық – соответствует занимаемой должности

берілген тапсырмаларды жауапкершілікпен орындайды – ответственно выполняет порученные дела

курстастарының арасында беделді – пользуется авторитетом среди однокурсников

мінездеме еңбек келісімін ұзарту үшін берілді – характеристика дана для продления трудового договора

мінездеме оқуға түсу үшін берілді – характеристика дана для поступления на учебу

қазақ, ағылшын, түрік тілдерін жақсы біледі – владеет казахским, английским, турецким языками

ұйымдастырушылық қабілеті бар – имеет организаторские способности

компьютермен жұмыс істей алады – владеет компьютером

көпшілікпен жұмыс істегенді ұнатады – нравится работать в колективе

салмақты мінезімен, адалдығымен көзге түсіп жүр – отличается серьезностью характера, честностью

1-жаттығу. Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз

1. Қызметкердің қызметтік, қоғамдық әрекеттерін ресми түрде бағалап, іскерлік қабілеті мен моральдық сапасын ерекшелеп көрсететін құжат түрі қалай аталады?

2. Мінездеме қандай мекемелерде сирек қолданылады?

3. Мінездеме қандай жағдайларда қажет болады?

4. Мінездеме қандай бланкіге толтырылады?

5. Мінездеменің деректемелерін атап көрсетіңіз.

6. Мінездеменің басқы бөлімінде қандай мәліметтер беріледі?

7. Мінездеменің екінші бөлімінденелер жазылады?

8. Үшінші бөлімдеқызметкердің қандай сапалық қасиеттеріне баға беріледі?

9. Қорытынды бөлімдене жазылады?

2-жаттығу.Қазақ тіліне аударыңыз

Характеристика – это официальная оценка служебной, общественной деятельности сотрудника, оценка его деловых способностей и моральных качеств. В настоящее время на негосударственных предприятиях она используется реже. Но при передвижении по службе, аттестации на должность, откомандировании и в других случаях характеристика необходима.

Характеристика может быть оформлена на общем бланке формата А4. Реквизиты его таковы: название (характеристика); указание на должность лица, которому выдается характеристика; наименование организации, выдающей документ; имя, отчество и фамилия сотрудника; текст, подписи и печать.

В тексте характеристики можно выделить логический связанные части.

Заголовочная часть – анкетные данные (инициалы, фамилия, год рождения, образование и пр.). В некоторых видах характеристик эти данные печатаются через один интервал ниже названия.

Вторая часть – данные о трудовой деятельности (специализация, продолжительность работы, продвижение по службе и т.д.), оценка труда.

Третья часть – оценка общественной активности, поведения в быту, отношения с коллегами по работе.

В заключительной части содержатся вывод и назначение характеристики.

3-жаттығу. Үлгіні пайдаланып, әріптесіңізге мінездеме жазыңыз.

Мінездеме

Самат Айдынұлы Мәуленбаев, 1970 жылы туған, ұлты – қазақ, білімі – жоғары. Қазақстан Республикасының азаматы. Самат Айдынұлы Мәуленбаев – 1970 жылғы қаңтар айының 15-інде Қазақстан Республикасы Алматы облысы, Райымбек ауданы, Нарынқол ауылында туған. Орта мектепті бітіргеннен кейін 1987 жылы қазіргі Ұлттық политехника университетінің компьютерлік техника факультетіне оқуға түсіп, оны 1992 жылы үздік дипломмен бітірген. 1993-98 жылдар аралығында Ғылыми-жобалау институтының аға ғылыми қызметкері. Қазір – Қазақ ұлттық университеті металлургия өнеркәсібі факультетінің аға оқытушысы. 1998 – 2001 жылдар аралығында ҚазҰПУ-дің өндірістен қол үзбей оқитын аспирантурасында оқып, 1991 жылы кандидаттық диссертация қорғады.

С. А. Мәуленбаев - өз ісін жетік білетін, тәжірибелі маман. Ол – бірнеше ғылыми еңбектердің авторы. С.А. Мәуленбаевтың “Металлургия өнеркәсібінің терминдері” деп аталатын еңбегі Шоқан Уәлиханов атындағы сыйлыққа ие болды.

С. А. Мәуленбаев – қазақ, орыс, ағылшын тілін жетік біледі. Студенттер мен әріптестерінің арасында беделді; үлгілі отбасы иесі.

Мінездеме Ғылыми-техникалық орталықтың бас маманы қызметіне ұсыну үшін беріледі.

Мекеме басшысы /аты-жөні, қолы/

Айы, күні, жылы

4-жаттығу. Берілген сөз тіркестерімен сөйлем құраңыз.

Мінездеме жазу, мінездеме беру, мінездемеге қол қою, жоғары білімді, өз ісін жетік білетін маман, тәжірибелі маман, орта білімді, беделді, қазақ тілін жетік меңгерген.

5-жаттығу. Сөз формаларының тиістісін таңдап алып, жақшаны ашыңыз.

Мінездеме – мекемеде, ұйымда, кәсіпорында жұмыс істейтін (адамның, адам, адамға, адамда) туралы әкімшілік немесе қоғамдық ұйым (тарапымен, тарапының, тарапынан, тарапында, тарапына) берілетін, жеке адамның іскерлігін, біліктілігін, кәсіби деңгейін (сипаттап, сипаттар, сипатта, сипаттайтын, сипаттамас) ресми құжат. Мінездеме нақты, объективті, дәл және толық (болған, болып, болса, болуы, болды) керек. Мінездеме басқа мекеме /сот, прокуратура/ сұраған жағдайда, оқуға, (аспирантурамен, аспирантураға, аспирантураны, аспирантурадан, аспирантурасын) түсу кезінде, сондай-ақ қызметкердің, маманның кәсіби (біліктілігімен, біліктілігінен, біліктілігінің, біліктілігін, біліктілігінде) көтеру мақсатында беріледі.

6-жаттығу. Орыс тіліне аударыңыз.

Мінездеме– қызметкердің қызметтік, қоғамдық әрекеттерін ресми түрде бағалау, іскерлік қабілеті мен моральдық сапасын ерекшелеп көрсету болып табылады. Қазіргі кезде ол мемлекеттік емес мекемелерде сирек қолданылады. Бірақ қызметі бойынша орын алмастырғанда, қызметін аттестациялау кезінде, іссапарға шыққанда және басқа жағдайларда мінездеме қажет болады.

Мінездеме А4 қалыпты жалпы бланкіге толтырылады. Оның деректемелері: атауы (мінездеме); мінездеме беріліп отырған адамның қызметін көрсету; құжатты беруші ұжымның атауы, қызметкердің толық аты-жөні, мәтіні; қолы және мөрі.

7-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті грамматикалық нұсқасын қойыңыз.

Мінездеме

Аскаров Қайрат Қуанышүлы 1964 жылы 15 кыркүйекте Ақмола облысы, Қорғалжын ауданы... туған, ұлты - қазақ, білімі - жоғары. 1971-1981 жылдар аралығында Қорғалжын орта мектебі... оқыды. 1981 жылы аталған мектеп... тәмәмдап, 1981 жылы Ақмола ауылшаруашылық институты... механикаландыру факультетіне оқуға түсті. Осы аталған оқу орнын 1986 жылы үздік диплом... бітір....

Еңбек жолы... Ақмола ауылшаруашылық институты механикаландыру қафедрасы... оқытушы... болып бастады. 2000 жылы механикаландыру саласы бойынша кандидаттық диссертация қорғады.

Қ.Қ. Аскаров - өз ісін жетік білетін, тәжірибелі маман. Ол бірнеше ғылыми еңбектер... автор....

Қ.Қ. Аскаров - қазақ, орыс, ағылшын тілін жетік біледі, компьютер... жұмыс істей алады.

Қ.Қ. Аскаров – студент... мен әріптестер... арасында беделді; үлгілі отбасы иесі.

Мінездеме Ғылыми-техникалық орталық... бас маманы қызметі... ұсыну үшін беріледі.

8- жаттығу. Мінездеме үлгілерімен танысыңыз

1-үлгі

Ахмет Байтұрсынов атындағы

Қостанай мемлекеттік университетінің

Гуманитарлық-әлеуметтік факультетінің

3 курс студенті А. Өтеповаға

Мінездеме

Анар Өтепова Ахмет Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің Гуманитарлық-әлеуметтік факультетінің 3 курс студенті. Факультеттегі ең үлгілі, жауапты студент. Оқу озаты, топ жетекшісі. Әрқашан сабақтарға жақсы дайындалады. Қоғамдық жұмысқа белсене араласады.

Өз жанынан шығарған өлеңін домбыраға қосып айтудан Астана қаласында өткен жастар фестивалінің жеңімпазы. Университет, факультет көлемінде өткен конференцияларға қатысып, үнемі жүлделі орындарды иеленеді. Қазір «Ахмет Байтұрсынов» атындағы стипендияны алады. Сабақтан тыс үйірмелерге, спорт секцияларына қатысады. Студенттерге көмектесуге үнемі әзір тұрады. Студенттермен, оқытушылармен өте жақсы тіл табыса алады.

Болашақта Анардың білімді маман болатынына сеніміміз мол.

Факультет деканы: /аты жөнi, қолы/

Топ эдвайзері: /аты жөнi, қолы/

20жылы

2-үлгі

А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті

практикалық лингвистика кафедрасының оқытушысы О.Т.Сұлтанғазинаға

Мінездеме

Мінездеме 1975 жылы 23 шілдеде Қостанай облысы, Әулиекөл ауданы, Әулиекөл ауылында дүниеге келген О.Т.Сұлтанғазина берілді. О.Т.Сұлтанғазина А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің қазақ филологиясы факультетін 1997 жылы бітірген. Жалпы еңбек өтілі - 18 жыл, жоғары оқу орнында – 12,5 жыл.

Орынбасар Талғатқызы қызмет еткен кезінен бастап, қабілетті, білімді, ұқыпты маман ретінде өзін жағымды жағынан көрсете білді. Өз мамандығы бойынша кәсіптік шеберлікті жақсы меңгерген. Орынбасар Талғатқызы өз сабақтарында теорияның тереңдігін, іскерлік машықтарын, алған білімін өмірде қолдана алу дағдыларын қалыптастырады.

Оқытушының басты мақсаты – қазақ тілін қарым-қатынастық мақсатта, жаңа инновациялық технологиялар қолдана отырып үйрету, студенттерді ізденіске баулу. Оқытушы тіл үйрету жолында әр түрлі тәсілдер мен әдістерді өзінің тәжірибесіне байланыстыра, сабақтың әр кезеңінде әрбір топтағы студенттердің білім деңгейіне байланысты пайдаланылады. Орынбасар Талғатқызы өз сабақтарында коммуникативтік, интерактивті әдістерін қолданады.

Философия, шетел тілі пәндерінен кандидаттық минимумдер тапсырды.

Университет, факультет ішіндегі қоғамдық іс-шараларға белсене араласады.

Мінезі ашық, салмақты, кішіпейіл. Сынды дұрыс түсінеді. Ұйымдастырушылық қабілеті бар. Ұжымда құрметке ие. Әріптестеріне сөзімен де, ісімен де көмектесуге дайын. Берілген ісіне жауапкершілікпен қарайды.

Орынбасар Талғатқызы Сұлтанғазина өзінің лауазымына сай келеді.

Бұл мінездеме аттестациядан өту үшін берілді.

Практикалық лингвистика

кафедрасының меңгерушісі,

ф.ғ.к., доцент А.М.Жараспаева

20жылы

9- жаттығу. Берілген сөйлемдерді орыс тіліне аударыңыз

Білімді, іскер, ізденімпаз.

Ұжымдағы қоғамдық және мәдени шараларға белсене араласады.

Мінезі ашық, адамдармен тез тіл табысады.

Жақсы, үлгілі әке.

Атқарып жүрген қызметіне лайық.

Ғылыми жұмысқа икемі мол.

Берілген тапсырмаларды жауапкершілікпен орындайды.

Әріптестерінің арасында беделі мол.

Мінездеме еңбек келісімін ұзарту үшін берілді.

Қазақ, ағылшын, түрік тілдерін жақсы біледі.