Жасанды ұрықтандырудың негізгі әдістері: A) Гаметаларды тасымалдау әдісіB) Зиготаларды тасымалдау әдісіF) Сперматозоидты цитоплазмаға енгізу әдісі
Жасанды ұрықтандырудың негізгі әдістері: Гаметаларды тасымалдау әдісі\\Зиготаларды тасымалдау әдісі
Жасанды хромосома негізіндегі векторлар: E) Трансгендердің экспрессиясы үшін рецепиент хромосоманың интеграциясын қажет етпейдіF) 1 млн. жұп нуклеотидтен тұрадыG) Қалыпты трансформацияны жүргізеді
Жеке клеткаларды немесе клеткалардың кішігірім топтарын сұйық ортада өсіру әдісі клеткалар суспензиясы
Жұмыртқа клетка - бұл: Гаплоидты гомогенді құрылымАналық жыныс клеткасы
Жұмыртқа клетка - бұл :C) Гаплоидты гомогенді құрылымF) Жоғарғы деңгейде маманданған клеткаG) Аналық жыныс клеткасы
Жылжымалы генетикалық элементтер (транспозондар) деген не? Клетка геномындағыорнынауыстыруғақабілетті ДНҚ фрагменті
Жылжымалы генетикалық элементтер * транспозондар
Жылжымалы элементтермен ерекше әрекеттесіп, оларды хромосомадан кесіп бөліп алатын фермент * транспозаза
Жыныс циклі - бұл: Жануарлардың горманальдық балансының өзгеруі\Жануарлардың мінез-қылықтары мен жыныс сферасының өзгеруі
Жыныс циклі - бұл: A) Аналық жыныс безінің функциональды күйінің бір қалыпты емес ауысуыF) Горманальды баланстың өзгеруіG) Жануарлардың мінез-қылықтары мен жыныс сферасының өзгеруі
ЗЗЗЗЗЗЗ
Зеатинқандайзаттарғажатады? Цитокининдерге.
Зерттеу объектісін залалсыздандыруға арналған дезифеканттар этил спирті, натрий гипохлориді, кальций гипохлориді, концентрлі күкірт қышқылы\\хлорамин Б, сулема, сутегінің асқын тотығы, бром, фенол, антибиотиктер,фунгицидтер
ИИИИИИИИИИ
Игла MEM стандартты ортасының құрамына келесі компоненттер енеді: Алты суда еритін витаминдер
Игла MEM стандартты ортасының құрамына келесі компоненттер енеді: B) Алты суда еритін витаминдерF) СарысуG) Эрл ерітіндісі
Иесінің клеткасындағы геномына ене алатын вирустардың қасиеттерін қолдану арқылы трансформациялау * вирустарды қолдану арқылы трансформациялау
Иммобилденген клеткалар табиғи немесе жасанды сақтаушы заттардың беткі қабатына бекіген клеткалар\\полимерлік гельдер құрамына енгізілген, қозғалысы шектелген осы ортада өсетін клеткалар
Иммобилизденген клеткаларды өсіру жүйелері клеткалар культураларын горизонталь бағытта орналасқан тегіс түбі бар құтыда өсіру\\колонкалық культуралар жүйесі, мұнда клеткалар вертикалды бағытта құтыда өсіру
Иммобильденген клеткалар дегеніміз, ол- Қимылы шектелген клеткалар
Иммобильденгене клеткаларды қолданудың артықшылықтары *барлығы
Иммуноферменттік анализ (ИФА) деген не?. Антиген-антидене комплексінің ферменттік активтігін анықтауға негізделген әдіс.
Инверсия деп хромосомалық аберрацияның қандай түрін атайды? Хромосома бөлшегінің 1800айналып орнына орналасуын
Индолил тобына жататын фитогормондар және олардың туындылары ауксинде
Инженерлік энзимология әдістері аминқышқылдары биотехнологиясында қолданылуы: Химиялық синтезделген рацематтық қоспалардың d- және l-форм асындағы аминқышқылын бөлу // Метионин, валин, фенилаланин, триптофан синтезі//Өнімділікті арттырудаТүрлі аминқышқылдар қатынасын жақсарту
Инокулюм деген, ол - Басқа қоректік ортаға көшірілетін суспензияның бөлігі
Интегратор геннің қызметін реттейтін ген *сенсорлық ген
Иондық стреске төзімді өсімдіктерді in vitro жағдайында қандай әдіс арқылы алады? Жоғарыда айтылғанның бәрі де дұрыс.
Иондық стреске төзімді өсімдіктерді неге in vitro жағдайында тікелей селекция арқылы алуға болады? Себебі иондар физиологиялық және биохимиялық процестерге улы әсер етеді
КККККККККККК
Каллус вегетативтік бүршік орнына гүл бүршігінің пайда болуы * флоральдік морфогенез
Каллус деген, ол – Өсімдіктің ерекше ұлпасы
Каллус клеткалары өзара қандай қасиеттермен ерекшелінеді морфологиялық қасиетімен\\ биохимиялық және физиологиялық қасиеттермен\\ генетикалық қасиетімен
Каллус клеткаларынан бүршіктердің пайда болуы *геммогенез
Каллус клеткаларынан тамырлардың пайда болуы *ризогенез
Каллус клеткасынан биполярлық ұрық тәрізді құрылымның түзілу сомалық эмбриогенез\\эмбриоидогенез
Каллус клеткасынан зигота сияқты биполярлы ұрық тәрізіді құрылымның түзілуі * эмбриоидогенез
Каллус ұлпаларының қандай белгісі құбылмалы болады? Жоғарыда айтылғанның бәрі дұрыс.
Каллус ұлпаларының түсі қандай болады? Жоғарыда айтылғанның бәрі де дұрыс.
Каллус ұлпасы қандай құбылыс нәтижесінде пайда болады? Дедифференцияция
Каллус ұлпасы қандай құбылыстар нәтижесінде пайда болады? Эксплант клеткалары меристема тәрізді клеткаларға айналып көбею нәтижесінде
Каллус ұлпасы мынандай құбылыс нәтижесііінде пайда болады: маманданған клеткалардың пролиферацияланып қайта бөлінуге түсуі нәтижесінде
Каллус ұлпасының өсу қарқындылығын қандай көрсеткіш арқылы анықтайды? Массасы ұлғаюы арқылы
Каллус ұлпасының өсу қарқынын сипаттайтын көрсеткіштер: салмағының өсуі; өскіндер ауданының өсуі; каллус көлемінің ұлғаюы
Каллус ұлпасының түзілуі мен пайда болған каллустың табиғаты * барлығынан
Каллус ұлпасының түзілуі мен пайда болған каллустың табиғаты неге тәуелді экспланттың тегінен және жас ерекшелігінен\\қоректік орта құрамынан, фитогормондардың табиғаты мен концентрациясынан, өсіру жағдайынан
Каллустың түзілуі: *барлығы (а-г)
Каллустың түрлері *морфогенді, морфогенді емес, эмбриогенді және гистогенді
Капсид деген не? Вирустың сыртқы белоктық қабығы
Кейбір ағаш түрлерінің тамырларынан жақсы дамыған, берік өрендеруы немесе бүршіктердің қаулап өсуі *табиғи реювенилизация
Кең спектрлі залалсыздандырғыш зат. * сулема
Клетка дифференциациясының түрлері: A) ТотипотенттіD) ПлюропотенттіF) Мультипотентті
Клетка дифференциациясының түрі: Плюропотентті
Клетка дифференциясының деңгейін сипаттайтын негізгі белгілер: РНҚ интенсивті синтезі мен көптеген рибосомалардың болуы
Клетка дифференциясының деңгейін сипаттайтын негізгі белгілер: A) РНҚ интенсивті синтезі мен көптеген рибосомалардың болуыD) Ірі ядро және жоғарғы ядро-цитоплазматикалық қатынастың болуыF) Диспергирленген хроматин мен жақсы көрінетін ядро
Клетка қабығынан айырылған клетка цитоплазмасына тікелей ДНҚ ендіру * элестропорация
Клетка циклінде пайда болған әрбір жас клетканың қандай 3-жолы ашылады к летка эмбриональді түрінде қалып, қайтадан клеткалық циклге түседі\\клетка бөлінбей тыныштық күйінде циклден тыс қалады\\компетенцияға иеленіп біртіндеп детерминация салдарынан дифференциялданады
Клетка циклінің S сатысында не өтеді ДНҚ саны екі еселенеді\\хромосомалар саны екі еселенеді
Клетка циклінің интерфаза G- 1сатысы биосинтез процесінің қарқыны артады\\мол мөлшерде қоректік заттар пайда болады\\мембраналар түзіледі, түрлі органеллалар қалыптасады
Клетка циклінің сатысында G1 болатын өзгерістер клеткада биосинтездік процестердің қарқыны артады\\клетка мембраналары түзіледі, түрлі органеллалар қалыптасады
Клетка циклінің сатысында G2 болатын өзгерістер клетка толығымен дамып жетіледі\\клетка қайта бөлінуге қабілетті болады
Клетка ішілік метаболиттерді бөліп алуда микроорганизмдердің клетка қабырғасын бұзатын әдістер Химиялық\\Ферментативтік
Клеткаға антибиотикке төзімділік белгісін беретін ген * селективтік
Клеткаға зиян әсер етпейтін белоктарды кодтайтын ген *репортерлық
Клеткадағы хромосомалар санының өзгеруі *геномдық мутация
Клеткалар суспензиясын алу үшін қолданылатын әдістер борпылдақ, шашыраңқы (ЭК) каллустарды қолдады\\экспланттарды (тозаңқаптарды) сүйық ортаға салып өсіру арқылы алады\\каллустан жеке клеткаларды ферменттік мацерациямен бөліп алу арқылы алады
Клеткалар культураларын суспензияда өсірудің артықшылықтары клеткалар ауамен және қоретік ортамен толық қамтамасызданады\\өсіру барысында клеткалар өздері бөліп шығаратын зиянды метаболиттерден оңай арылады\\әр түрлі факторлардың клеткаларға тигізетін әсерін бақылауды жеңілдетеді
Клеткалар пролиферациясы деген не? Бар клеткалардың көбеюі арқылы клеткалар мен ұлпалардың жаңадан пайда болуы
Клеткалар суспензиясынеденалынады? Борпылдақ каллустан
Клеткаларда атқаратын қызметіне байланысты физиологиялық және құрылымдық айырмашылықтардың пайда болу процесі *дедифференциация
Клеткаларда қосымша заттардың жиналуына әсер етепейді (теріс жауапты көрсетіңіз) О2 болмауы
Клеткаларды иммобилизациялау әдістері клеткаларды немесе субклеткалық органеллаларды инертті субстратта иммобилиздеу\\клеткаларды инертті субстратта адсорбциялау\\клеткларды инетртті субстартқа биологиялық макромолекулалар (лектин) арқылы адсорбциялау (тігу) немесе инертті тамсымалдаушымен (КМЦ) ковалентті байланыстыру
Клеткаларды in vitro –да өсіру, оларды бұдандастыру және қайта құрастыру арқылы клетканың мүлдем жаңа типін жасау *клеткалық инженерия
Клеткаларды альгинат кальций, калий каррагинин немесе агарозалық көпіршіктермен қаптау арқылы өсіру әдісі *клеткаларды иммобилиздеу
Клеткаларды визуалды селекциялауда қолданылатын әдістер *барлығы
Клеткаларды иммобилиздеуге қолданылатын қоспа гельдер *барлығы
Клеткаларды иммобильдеу тәсілдері (теріс әсерді көрсетіңіз) Клеткаларды ыдысқа желіммен жабыстыру
Клеткаларды иммобильдеу жолдары *барлығы
Клеткаларды иммобильдеуге қолданатын заттар: *альгинат, агар, полиакриламид, коллаген, лектин, карбоксиметилцеллюлоза
Клеткаларды мерзімділікпен өсіру деген, ол – Клеткаларды қоректік ортаның көлемі бірқалыпты жабық ыдыстарда өсіру
Клеткаларды мұздатып сақтауға қалай дайындайды? (теріс жауапты белгілеңіз) Криопротекторды іріктеп алады
Клеткаларды нейлон, полиуретан, металлдан алдын ала дайындалған үш қабат торға бекітіп өсіру әдісі * клеткаларды иммобилиздеу
Клеткаларды немесе субклеткалық органеллаларды инертті субстратта иммобилиздеу ге қолданылатын заттар альгинат, агар\\коллаген, желатин\\полиакриламид
Клеткаларды өсіру үшін қажет жағдай Стерильдік
Клеткаларды өсіруге қажетті жағдайлар *температура, жарық, аэрация, ылғалдылық, рН, қоректік орта құармы
Клеткаларды суспензияда өсіру деген не? Араластырылып тұратын қоректік ортада өсетін клеткалар және олардың кішігірім топтары
Клеткаларды сұйық азотпен криосақтау * -196 Со
Клеткаларды сұйық қоректік ортада өсірудің әдістері мерзімді және үздіксіз
Клеткаларды сұйық қоректік ортаның үзілмей беріліп тұратын ағынында өсіру *үзіліссіз өсіру
Клеткалардың in vitro жағдайында өсу фазалары *латенттік, үдеу, экспоненциалдық, бәсеңдеу, стационар, жойылу
Клеткалардың in vitro жағдайында өсу циклін қамтитын фазалар латенттік, үдеу және экспоненциалдық \\бәсеңдеу және стационарлық\\жойылу
Клеткалардың бөлінуі арқылы көбейіп өсуі *пролиферация
Клеткалардың бір фазадан екінші фазаға өтуді бақылайтын сыртқы факторлар *қоректік орта құрамы, рН, оттегінің мөлшері, температура, клетка тығыздығы
Клеткалардың бір фазадан екінші фазаға өтуді бақылайтын ішкі факторлар *пролиферативтік қор, клеткалардың созылып өсу ұзақтығы, клетканың күйі
Клеткалардың детерминациялануы, ол, Клеткалардың белгілі бір даму жолына түсуіне дайындылығы, сонымен қатар басқа жолмен дамуға шеек қойылады
Клеткалардың детерминациясы: с) клеткалардың белгілі бір даму жолына түсуіне дайындық, сонымен қатар басқа жолмен дамуға шек қойылуы; Е) клеткалардың белгілі бір жоспарланған бағытта дамуы
Клеткалардың дифференциялдану процесі клеткалардың атқаратын қызметіне байланысты өзара физиологиялық ерекшеліктердің пайда болуы\\клеткалардың өзара құрылымдық ерекшеліктердің пайда болуы//Клеткалардың белгілі бір,<<жоспарланған>>бағытта дамуы
Клеткалардың компетенциясы деген, ол - Клеткалардың индукторлық әсерді қабылдап алуға қабілеттілігі және соның арқасында өзінің даму бағытын өзгертуі
Клеткалық инженерия қандай әдіске негізделген? Барлық жауабы дұрыс.
Клеткалық селекция әдістер тұра селекция\\кері немесе негативтік селекция
Клеткалық селекция деген не? Жаңа тұқымқуалаушылық белгілерге ие болған клеткалық линиялар мен өсімдіктерді іn vіtro жағдайында өсірілетін клеткалар деңгейінде сұрыптау
Клеткалық селекция нәтижесінде популяциядағы белгілі бір мутантты клеткалар типінің тірі қалуы *тұра (позитивті) селекция
Клеткалық селекцияға қолданылатын әдістер * тұра, кері, тоталды, визуалды селекция
Клеткалық селекцияда барлық клеткалар популяцияларының арасында белгілі бір линияларды визуалды немесе биохимиялық әдістермен айқындау *визуалды селекция
Клеткалық селекцияда барлық клеткалық клондар жеке тестілеуден өтетін әдіс * тоталды селекция
Клеткалық технологияларды пайдаланудын қандай артықшылықтары бар (теріс жауапты көрсетіңіз) Негізінде жаңа өнімдерді алу
Клетканы қабығынан ажырату үшін қолданылатын ферменттер пектиназа\\целлюлаза\\гемицеллюлаза
Клетканың белгілі бір даму жолына түсуіне дайындығы, яғни белгілі бір тұқым қуалаушылық қасиетін жүзеге асыруы *детерминация
Клетканың индуктор ықпалын қабылдауға қабілеттілігі және соның әсерінен даму жолын өзгертуге мүмкіншілік алу қабілеті компетенция
Клетканың қай жерінде ДНҚ синтезделеді? Ядрода
Клетканың мұздап қату нүктесін төмендетіп, клетка ішіндегі сумен байланысып, клетканың механикалық және осмостық бүлінуден қорғайтын зат * криопротекторлар
Клетканың мұздатып қату нүктесін төмендетіп, клетка ішіндегі сумен байланысып клетканы механикалық және осмостық бүлінуінен қорғайтын зат * криопротектор
Клон дегенне? Қоректік ортада бір клеткадан пайда болған клеткалар
Клондалған жануарларды алу тәсілдері: Ерте даму стадиясындағы эмбриондардың микрохирургиялық бөлу\Эмбриональды клетканың ядросын энуклеирленген жұмыртқа клеткасына отырғызу арқылы
Клондалған жануарларды алу тәсілдері: A) Ерте даму стадиясындағы эмбриондардың микрохирургиялық бөлуF) Эмбриональды клетканың ядросын энуклеирленген жұмыртқа клеткасына отырғызу арқылыH) Соматикалық клетканың ядросын энуклеирленген жұмыртқа клеткасына отырғызу арқылы
Клондау - бұл: Жыныссыз көбейту көмегімен ұқсас ұрпақтарды алу\Жеке клеткалар және организмдің генетикалық ұқсас көшірмелерін алу
Клондау - бұл: A) Жыныссыз көбейту көмегімен ұқсас ұрпақтарды алуD) Жеке клеткалар және организмдің генетикалық ұқсас көшірмелерін алуF) Жануарлар биотехнологиясының тәсілдерінің бірі
Клондық микрокөбейту әдістері өсімдіктегі бұрыннан бар меристемаларды ырықтандыру (сабақ апексі, қолтық және бұйыққын бүршіктер) арқылы өсімдіктерді өсіріп алу\\жаңадан пайда болған меристемалардан бүршіктер немесе эмбриоидтардың пайда болуын индукциялап, өсімдіктер өсіру
Клондық микрокөбейту әдістерінің қайсысында көбейту процесімен қатар көптеген вирус ауруларынан сауықтыру орын алады? Сабақтың апикальдік меристемасы арқылы көбейткенде
Клондық микрокөбейту деген не? Өсімдіктерді in vitro жағдайында жаппай жыныссыз көбейту
Клондық микрокөбейту сатылары * 4
Клондық микрокөбейтуде өсімдіктегі бұрыннан бар меристемаларды ырықтандыру үшін қолданылатын экспланттар *сабақ апексі, қолтық және бұйыққан бүршіктер
Клондық микрокөбейтудің қандай кезеңі қийын болып келеді? Пробиркалық өсімдіктерді топыраққа көшіру кезеңі
Компетенция деп нені айтады № клетканың индуктор ықпалын қабылдауға қабілеттілігі\\клетканың индуктор ықпалынан даму жолын өзгертуге мүмкіншілігі
Конвективті кептіру әдісіне жатады Шашыратпалы әдісПневматикалық әдіс и аэрофонды
Космидтер - векторлар: B) Рестрикциялық сайты бар, плазмидтер мен фагтың артықшылығын біріктірушіF) Жоғарғы репликативті және трансформациялаушы қабілетілікке иеH) in vitro жүйесінде ақуыздық қабыққа орану қабілетіне және жақсы сыйымдылыққа ие
Космидттер мен фазмидтер *құрамында фаг пен плазмидалардың ДНҚ бар гибридті векторлар
Көбею биотехнологиясы мынадай әдістерден тұрады: Суперовуляция
Көбею биотехнологиясы мынадай әдістермен тұрады: C) СуперовуляцияE) Жасанды ұрықтандыруH) Эмбриондар трансплантациясы
Көбею биотехнологиясында келесі әдістер қолданылады: эмбриондар трансплантациясы; жасанды ұрықтандыру
Көміртегі көзі ретінде қоректік ортаға көбінесе қандай көмірсу қосылады? Сахароза
Криоконсервация үдерісінің сатылары Үлгілерді мұздату және еріту режимдерін сақтау және іске асыру\Ооциттер мен эмбриондарды жинау және мұздатуға орта дайындау
Криоконсервация үдерісінің сатылары: A) Үлгілерді мұздату және еріту режимдерін сақтау және іске асыру D) Ооциттер мен эмбриондарды жинау және мұздатуға орта дайындауF) Криопротектордың концентрациясы мен түрін таңдау
Криопротекторлар қатары * ДМСО, сахароза, глицерин, пролин
Криопротекторлар: * диметилсульфоксид, глицерин, пролин, сахароза
Криосақтау үшін клеткаларды құрамына 2-6% маннит немесе сорбит қосылған ортада өсіру мақсаты *клеткалалар вакуольдерінің ауданын кішірейту
Криосақтау үшін клеткаларды құрамына амин қышқылдалы, әсіресе пролин қосылған ортада өсіру мақсаты *клеткалардағы сумен байланыстыру
Криосақтау үшін клеткаларды құрамына диметилсульфоксид (ДМСО) қосылған ортада өсіру мақсаты *цитоплазма мембранасының өткізгіштігін арттыру
Криосақтауға таңдалып алынатын клеткалардың қолайлы физиологиялық күйі * стационар фазасы
культуралық(дақылдық) ортадан өнімнің тазалану(бөліну) бағасы\\қалдықтардың жойылуы және жанама өнімдердің өндіріс процесінде......
Күрделі суббірлікті құрылымдардан тұратын рестриктазалар *рестриктазалардың 1-ші және 3-ші кластары
Кішкентай сақина тәрізді тұйықталған қос тізбекті ДНҚ молекуласы *плазмида
ҚҚҚҚҚҚҚҚҚҚҚҚҚҚҚ
Қабықшасы өте қалың немесе қалың түкті тұқымдарды өңдеуге қолданылатын зат * концентрлі күкірт қышқылы
Қажетті қасиеттері бар клеткалар өспеу үшін ерекше жағдай тудырады, осыдан кейін тірі қалған мутант клеткаларды қолайлы қоректік ортаға көшіріп, көбейтіп өсіріп, тұрақты линияларды алу * кері немесе негативтік селекция
Қазақстанда GMP баламасы: ГОСТ
Қазақстанда биотехнология ғылымының негізін қалаушылар * М.Айтқожин, І.Рақымбаев
Қазақстанда өсімдіктердің клондық микрокөбейтуін бірінші болып кім жүргізді? И.Р.Рақымбаев
Қай түрлерді өсіру арқылы тағамның белоктық компоненті ретінде микроорганизм биомассасын алуда алғашқы технологиялық үрдістерді ғалымдар қолданды Candida scottii мен Candida tropicalis\\Saccharomyces cerevisiae\\Candida arborea менCandida utilis
Қайың регенеранттары тамырларына микориза түзетін саңырауқұлақтарды жұқтырудың мақсаты * азотпен қамтамасыздандыруды жоғарлату
Қалыпты клетка қажет етпейтін, өзінің бөлініп өсуі үшін сыртқы ортаның қосымша бір факторын талап ететін клеткалар *ауксотрофтық клетка
Қандай әдіс арқылы аталық геномына ғана иеленген өсімдікті алуға болады? Андрогенез арқылы
Қандай гендік мутация ең қауіпсіз мутация деп саналады? Қосымша жаңа нуклеотид пайда болса
Қандай гормон экзогенді деп аталады? Қоректік ортаға қосқан фитогормон
Қандай гормон эндогенді деп аталады? Өсімдік организмінде түзілген гормондардың бәрі де
Қандай жағдайда вирустан таза пробиркалық өсімдіктің пайда болуы ықтимал? Жауаптардың барлығы да дұрыс
Қандай клетка гаплоидтықболыпсаналады? n
Қандай клетка полиплоидтықболыпсаналады? 5n
Қандайполисахаридтерөсімдік клетка қабығыныңнегізінқұрайды? Целлюлоза,гемицеллюлоза,пектиндер
Қолдан ұрықтандыру мына негізгі техникалық тәсілдерден тұрады: Сперманы алу және оның сапасын бағалау/Сперманы сұйылту
Қолдан ұрықтандыру мына негізгі техникалық тәсілдерден тұрады: B) Сперманы алу және оның сапасын бағалауD) Сперманы сұйылтуE) Сперманы сақтау және ұрғашының жыныс мүшелеріне енгізу
