ПӘНІ БОЙЫНША ЕМТИХАНДЫҚ СҰРАҚТАР

1. Экономикалық теория пәні, мақсаттары және міндеттері. Экономикалық теорияның функциялары.

2. Қазіргі заманғы ойдың қалыптасуындағы экономикалық теорияның рөлі мен мәні. Экономикалық теорияның құрылымы.

3. Экономикалық теорияның әдістері. Экономикалық процестердің танымдық әдістері.

4. Экономикалық теорияның даму кезеңдері.

5. Қоғам өміріндегі өндірістің мәні. Өндіргіш күштер және өндірістік қатынастар. Ресурстардың шектеулігі және қажеттіліктің шексіздігі проблемалары.

6. Өндірістің мақсаты, нәтижесі және тиімділігі. Өндірістік мүмкіндіктер қисығы. Ресурстар және өндіріс факторлары түсініктері. Өндіріс факторларының өзара алмастырылуы.

7. Өндіріс және ұдайы өндіріс. Қоғамдық өнім қозғалысының кезеңдері

8. Меншік экономикалық, құқықтық және тарихи категория ретінде, оның мазмұны және түрлері. Қазақстанда меншік қатынастарын реттеу.

9. Меншік формаларының түрлері, олардың сипаттамасы.

10. Экономиканы реформалаудағы меншіктің рөлі және орны. Жекешелендіру және мемлекет иелігінен алу түсініктерінің байланысы. Қазақстандағы жекешелендіру және мемлекет меншігінен алу формалары мен жолдары.

11. Кәсіпкерлік нарықтық жағдайдағы меншікті іске асыру тәсілі ретінде, оның түрлері мен формалары. Кәсіпорынның (фирма) ұйымдастырушылық-құқықтық формалары.

12. Экономикалық жүйе түсінігі. Экономикалық жүйе даму кезеңдерін анықтау екі тәсілдемесі.

13. Экономикалық жүйе типтері және оның дамуының заңдылықтары.

14. Қоғамдық шаруашылықтың негізгі формалары. Қоғамның экономикалық дамуындағы шарттар, негізгі белгілер және тауарлық өндіріс рөлі.

15. Тауар және оның қасиеттері.

16. Ақшаның шығуы, мәні және функциялары. Ақша формаларының эволюциясы. ҚР ұлттық валютасының қалыптасуы.

17. Ақшалық жүйе және оның элементтері. Ақша массасы және ақша агрегаттары.

18. Нарық мәні. Қоғамдық өндірістегі нарықтың функциясы және рөлі. Нарықтың артықшылықтары мен кемшіліктері.

19. Нарық құрылымы, нарық түрлері және олардың экономикалық белгілеуі, тауарлық топтары, кеңістік белгілері, бәсекелестікті шектеу деңгейі бойынша классификациясы. Нарықтың инфрақұрылымы.

20. Бәсекелестік: түсінігі және түрлері. Салаішілік және салааралық бәсекелестік.

21. Сұраныс нарықтың ажырамас элементі ретінде. Сұраныс заңы, сұраныс қисығы. Сұранысқа әсер ететін факторлар.

22. Ұсыныс – нарық элементі. Ұсыныс заңы. Ұсыныс қисығы. Ұсынысқа әсер ететін факторлар.

23. Сұраныс пен ұсыныстың өзара қатынасы. Нарықтық тепе-теңдік. Тауардың артықшылығы және тапшылығы нарықтың тепе-теңдігін бұзуы ретінде.

24. Икемділік түсінігі. Икемділік коэффициенті. Баға бойынша және табыс бойынша икемділік. Тоғыспалы икемділік.

25. Сұраныс икемділігі. Ұсыныс икемділігі.

26. Бәсекелестік мәні, оның экономикалық рөлі. Жетілген және жетілмеген бәсеке.

27. Жетілмеген бәсекелестік түрлері. Монополия, олигополия және монополиялық бәсекелестік мәні. Жетілмеген бәсекелестік жағдайындағы нарықтың тепе-теңдік механизмі.

28. Монополия теориялары. Монополия түрлері. Монополияға қарсы заңдылықтар мәні.

29. Кәсіпкерлікті ұйымдастырудың мәні және негізгі формалары: жеке кәсіпкерлік, серіктестік, корпорация (акционерлік қоғам). Олардың құндылықтары мен кемшіліктері.

30 Кәсіпкерліктің мәні. Кәсіпкерлік қызметтің түрлері. Кәсіпкерлікті дамыту шарттары. Қазақстандағы кәсіпкерліктің дамуы.

31. Қысқа және ұзақмерзімді кезеңдердегі өндіріс.

32. Өндіріс шығындарының мәні. Қазіргі заманғы экономикалық әдебиеттердегі өндіріс шығындарының классификациясы..

33. Қысқамерзімді және ұзақмерзімді кезеңдердегі өндіріс шығындары. Масштаб әсері.

34. Фирманың табысы және қаржылық жағдайы. Фирманың пайдасын арттыру шарттары.

35. Өндіріс факторлары нарығының қызмет ету ерекшеліктері. Өндіріс факторларына сұраныс. Өндіріс факторларының үйлесімі.

36. Капитал нарығы және оның құрылымы. Кәсіпорынның капиталының айналымы және ауыспалы айналымы. Негізгі және айналым капитал.

37. Материалдық тозу. Моральдік тозу және оның екі түрі. Амортизация, амортизация қорының мәні. Амортизацияны есептеу әдістері

38. Кәсіпкерлік капиталдың қолданылу тиімділігі. Капиталды қолдану көрсеткіштері: айналым уақыты, айналым жылдамдығы, қор қайтарымы, материалдар қайтарымы, материалдар сыйымдылығы, қор сыйымдылығы және т.б.

39. Капитал инвестиция ретінде. Инвестициялар: мәні, құрылымы, түрлері.

40. Еңбек нарығы, оның мәні және ерекшеліктері. Еңбекке сұраныс және ұсыныс. Еңбекақы төлеу формалары мен мәні.

41. Тұрғындар табысы, олардың түрлері және қалыптасу көздері. Атаулы және нақты табыс.

42. Жер нарығы. Жерге сұраныс және ұсыныс. Жер рентасы. Жер бағасы.

43. Пайданың экономикалық табиғаты. Пайданың көлемін анықтайтын, факторлары. Бухгалтерлік және экономикалық пайдалар. Пайда нормасы.

44. Еңбекақы. Еңбекақы төлеу жүйесі және формасы. Атаулы және нақты табыс. Екбекақы төлеу динамикасы және деңгейі.

45. Экономикалық рента жер және оның жер астындағы кен кірісінің формасы ретінде. Рента түрлері. Жер рентасының мәні. I және II дифференциальдық рента. Жер құны. Жер кадастры.

46. Ұлттық экономика: мәні және құрылымы. Ұлттық байлық. Қоғамдық әлауқат және адами даму.

47. Ұлттық шоттар жүйесі. Шоттар жүйесінің түрлері. Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер.

48. Жалпы ұлттық өнімді өлшеу әдістері. ЖҰӨ дефляторы

49. Ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін жоғарылату факторлары. Қазақстандық кластерлерді құру ұлттық экономиканың негізгі бағыты ретінде.

50. Экономикалық өсу: мәні, экономкалық өсудің көрсеткіштері мен факторлары.

51. Экономикалық өсудің экстенсивті және интенсивті тұрпаты. Экономикалық өсудің модельдері.

52. Экономикалық даму циклдығы. Экономикалық цикл фазаларының сипаттамасы. Циклдықты түсіндірудің әртүрлі тәсілдемелері.

53. Экономкалық дамудың классификациясы және кезең мерзімділігі. Қазіргі заманғы экономикалық дағдарыстардың ерекшеліктері

54. Посткеңестік экономикасындағы экономикалық дағдарыстардың ерекшеліктері. Дағдарысқа қарсы саясат және Қазақстан Республикасындағы тұрақты экономикалық өсу бағдарламасы.

55. Инфляция, оның түрлері. Инфляция себептері. Инфляция деңгейі. Инфляцияны есептеу әдістері. Инфляцияның әлеуметтік-экономикалық салдары. Инфляцияға қарсы саясат.

56. Жұмыссыздық: мәні, себептері, түрлері және салдары. А.Оукен заңының мәні. Филлипс қисығы.

57. Экономиканы мемлекеттік реттеу: мәні, мақсаттары. ЭМР құралдары. Үкіметтің негізгі экономикалық функциялары.

58. Ақша-несиелік жүйе. Ақша жүйесінің типтері. Несиенің мәні, функциялары мен формалары.

59. ҚР қазіргі заманғы банктік жүйе. Банктер, олардың түрлері және функциялары. Ұлттық банктің ақша-несие саясатының құралдары.

60. Қаржылық жүйе, экономикалық өсуді қамтамасыз етудегі мәні және рөлі. Қаржылық қатынастардың субъектісі және объектісі. Мемлекеттің қаржылық саясаты. Оның функциялары.

61. Мемлекеттік бюджет. Бюджет функциялары. Бюджеттік жүйе. Мемлекеттік бюджет құрылымы. Бюджеттік тапшылық, бюджеттік тапшылықты қаржыландыру тәсілдері.

62. Салықтық жүйе, құру принциптері. Салық кодексі. Тікелей және жанама салықтар. Лаффер қисығы. Мемлекеттің бюджет-салық саясаты.

63. Мемлекеттің әлеуметтік саясатының мәні, оның қажеттілігі, мақсаттары. Әлеуметтік-бағытталған экономика концепциялары.

64. ҚР халықты әлеуметтік қорғау жүйесі. Теңсіздік проблемасы. Лоренц қисығы. Джини коэффициенті.

65. Экономикалық даму жүйесіндегі экономикалық қауіпсіздік.

66. Әлемдік шаруашылық мәні. Интеграция және интернационалдандыру. Әлемдік шаруашылық байланыстарының көріну формаларының ерекшеліктері.

67. Халықаралық сауда және сыртқы сауда саясаты. Әлемдік нарық түсінігі. Еңбекті және елдің бәсекеге қабілеттілігін халықтаралық бөлінуі. Абсолюттік және салыстырмалы артықшылық теориясы. Еңбекті халықаралық бөлудегі Қазақстанның рөлі.

68. Жаһанданудың қазіргі заманғы бетаысы. Жаһандық проблемалардың шешіміндегі халықаралық ынтымақтастық. Әлемдік интеграциялық процесстердегі және халықаралық экономикалық ұйымдарға Қазақстанның қатысуы.

69. Сыртқы экономикалық іс-әрекетті реттеудің негізгі мақсаттары және құралдары. Тарифтік және тарифтік емес кедергілер. Қолдампаздықтың және еркін сауданың мемлекеттік саясатының мәні.

70. Әлемдік валюта жүйесінің құрылымы және мәні.