Энолит дәуіріне жататын Маңғыстауда ашылған тұрақтан, адамдар теңіз моллюскаларының қабығынан ірі, ұсақ моншақтардан әр түрлі алқалармен әшекейлік бұйымдар жасаған. Сол тұрақтың аты қандай?
A) Тельман
B)& Шебір
C) Аташ
D) Жарсуыт
E) Құрық.
*****
Қазақстан аумағын мекендеген тайпалар қола бұйымдарын жасау ісін қай уақытта меңгерген?
A) б.з.б. ХV мың жылд.
B) б.з.б. ХІІІ мың жылдың басы
C) б.з.б. Х мың жылд.
D)& б.з.б. ІІ мың жылдың ортасы
E) б.з.б. мың жылд.
*****
Қазақстанның далалық тайпаларында мал шаруашылығын дамыту кезеңі
A) б.з.б. ІХ мың жылд.
B) б.з.б. VІІІ мың жылд.
C)& б.з.б. ІІ мың жылдың басында
D) б.з.б. VІІ мың жылд.
E) б.з.б. V мың жылд.
*****
Ежелгі қала үлгісіндегі алғашқы бекіністі қоныстардың пайда болған мезгілі
A) қола дәуірі
B)& темір дәуірі
C) палеолит
D) мезолит
E) молит
*****
Батыс және Орталық Қазақстанның ұзақ уақытқа арналған қоныстарында сумен жабдықтаудың қандай жаңа әдісі пайда болды?
A) Каналдар қазу
B) Арық жүйесі
C)& Құдық қазу
D) Тоғандар
E) Көлдер
*****
Атақты Андронов мәдениетінің алғашқы табылған жері
A) Словодянск
B)& Ачинск
C) Петровск
D) Николевск
E) Тобольск
*****
Андроновтық тұрғындардың өмір сүру салты
A) Көшпелі
B)& Отырықшы
C) Жартылай көшпелі
D) Жартылай отырықшылық
E) Балық шаруашылығы
*****
Андронов мәдениетінің алғашқы ескерткіші қай жылы ашылды?
A) 1910 ж.
B) 1912 ж.
C)& 1914 ж.
D) 1920 ж.
E) 1932 ж.
*****
Аты әлемге әйгілі болған Андронов ескерткішін алғаш ашқан ғалым, археолог.
A) Черников С.С.
B) Оразбаев А.М.
C) Романов Ю.И.
D)& Тугаринов А.Я.
E) Толсов П.Р.
*****
Андронов мәдениетінің хронологиялық топтамасы неше кезеңге бөлінеді?
A) Төрт кезең
B) Бес кезең
C)& Үш кезең
D) Бөлінбейді
E) Екі кезең
*****
Андронов мәдениетінің хронологиялық топтамасының “Федоров кезеңі” қай уақытты қамтиды?
A) б.з.б. Х – VІ ғ.ғ.
B) б.з.б. ХІ – V ғ.ғ.
C) б.з.б. ХІІ – VІІ ғ.ғ.
D) б.з.б. ХІІІ – ІХ ғ.ғ.
E)& б.з.б. Х¶ІІІ – ХVІ ғ.ғ.
*****
Андронов мәдениетінің хронологиялық топтамасының “Алакөл кеңесі” б.з.б. қай уақыттарды қамтиды?
A)& ХV – ХІІ б.з.б.
B) ХІІ – ІХ б.з.б.
C) ІХ – VІІІ б.з.б.
D) VІІІ – V б.з.б.
E) V – ІІІ ғ. б.з.б.
*****
Андронов мәдениетінің хронологиялық топтамасының “Замараев кезеңі” б.з.б. қай уақыттарды қамтиды?
A) ХІІ – ХІ ғ.ғ. б.з.б.
B)& ХІІ – VІІІ ғ.ғ. б.з.б.
C) ХІІІ – ХІХІІ ғ.ғ. б.з.б.
D) ХV – ХІV ғ.ғ. б.з.б.
E) ХІ¶ – ІХ ғ.ғ. б.з.б.
*****
Қазақстан аумағындағы алдыңғы қола дәуірінің кезеңі
A)& ХVІІІ – ХVІ ғ.ғ. б.з.б.
B) ХVІ – ХV ғ.ғ. б.з.б.
C) ХІV – ХІІІ ғ.ғ. б.з.б.
D) ХІІ – Х ғ.ғ. б.з.б.
E) ІХ – VІІІ ғ.ғ. б.з.б.
*****
Қазақстан аумағындағы орта қола дәуірінің кезеңі
A) ІХ – VІІІ ғ.ғ. б.з.б.
B) ХІІ – Х ғ.ғ. б.з.б.
C)& ХV – ХІІ ғ.ғ. б.з.б.
D) ХІІІ – ІХ ғ.ғ. б.з.б.
E) VІІІ – VІ ғ.ғ. б.з.б.
*****
Қазақстан аумағындағы соңғы қола дәуірінің кезеңі
A)& ХІІ – VІІІ ғ.ғ. б.з.б.
B) ХІ – VІІ ғ.ғ. б.з.б.
C) Х – VІІІ ғ.ғ. б.з.б.
D) Іх – VІІІ ғ.ғ. б.з.б.
E) ІV – ІІ ғ.ғ. б.з.б.
*****
Андронов мәдениетінің тайпалары қай тілде сөйлеген?
A) Қазақ тілінде
B) Ұйғыр тілінде
C)& Парсы тілінде
D) Қытай тілінде
E) Авар тілінде
*****
Андроновтың тұрғындарды басқа тайпалардан айыратын мәдениеттің ең басты этнографиялық белгісі
A) Тілі
B) Сәлемдесу рәсімі
C) Киетін киімі
D) Үйлену салты
E)& Жерлеу ғұрыптары
*****
Қазақстанда алғашқы түйе малы қай аймақта қолға үйретілді?
A) Солтүстік Қазақстан
B) Шығыс Қазақстан
C)& Орталық Қазақстан
D) Батыс Қазақстан
E) Оңтүстік Қазақстан
*****
Ежелгі замандағы мал шаруашылығы қандай түрдегі шаруашылық болды?
A) Интенсивті
B)& Экстенсивті
C) Пассивті
D) Активті
E) Оринтерлі
*****
Қола дәуірінің соңғы кезеңінде Қазақстанның далалық аудандарында мал өсіру Шаруашылығы қандай бағыты үстем болды?
A)& Көшпелі мал шаруашылығы
B) Отырықшы мал шаруашылығы
C) Жартылай көшпелі мал шаруашылығы
D) Дартылай отырықшы мал шаруашылығы
E) Толық отырықшы мал шаруашылығы
*****
Соңғы қола дәуірінде бітімі әр түрлі қола және мыс орақтар, қола шалғылар пайдаланыла бастады. Осы еңбек құралдары табылған қоныс қалай аталады?
A) Қарғалы
B) Өзекті
C)& Шағалалы
D) Үңгірлі
E) Қаратау
*****
Қола дәуіріндегі тайпалар нанымы бойынша неге табынған?
A) Айға
B)& Күнге
C) Суға
D) Отқа
E) Аспанға
*****
Орталық Қазақстанда археологиялық зерттеулер нәтижесінде қола дәуірінің қанша қонысы мен ірі қорымы табылды?
A)& 50 қонысы, 150 қорымы
B) 30 қонысы, 10 қорымы
C) 20 қонысы, 105 қорымы
D) 10 қонысы, 30 қорымы
E) 110 қорымы, 40 қонысы
*****
“Неолиттік революция” ұғымы қандай мағана береді?
A) Қоғамдық құрлысытағы өзгерістер
B) Саяси биліктегі өзгерістер
C)& Тұтынушылықтан өндіруші шаруашылыққа өту
D) Мәдениеттің дамуы
E)Адам эволюциясы
*****
Қола дәуір кезеңінде Қазақстанда діни құрылыстар салуда тәжірибе жинақтап, дәстүрге айналдырған қай аймақ?
A) Оңтүстік Қазақстан
B) Жетісу өңірі
C)& Орталық Қазақстан
D) Шығыс Қазақстан
E) Батыс Қазақстан
*****
Орталық Қазақстанда қола дәуірінің жаңа неғұрым жоғары дамыған Андронов тұрғындарының мәдени кезеңі
A)& Атасу кезеңі
B) Жамбай кезеңі
C) қарасу кезеңі
D) Бұғылы кезеңі
E) Шрпа кезеңі
*****
Орталық Қазақстан академик Марғұлан Ә.Х. негіздеген Бегазы – Дәндібай мәдениеті қай кезеңге жатады?
A)& б.з.б. Х – VІІІ ғ.ғ.
B) б.з.б. ІХ – VІІ ғ.ғ.
C) б.з.б. VІІІ – VІ ғ.ғ.
D) б.з.б. VІ – VІ ғ.ғ.
E) б.з.б. V – ІІІ ғ.ғ.
*****
Қола дәуірінде Солтүстік және Батыс Қазақстандағы тайпалар тарихи тағдырлары бір-бірімен байланысты б.з.д. ІІ мыңыншы жылдықта дамыды. Бұл кезде қандай Андроновтың тайпалар мекендеді?
A)& Алакөлдік
B) Атасулық
C) Қарқаралық
D) Бескөлдік
E) Ұлытаулық
*****
Тұрпаты ерекше бейіт тамдардың, жатаған, домалақ болуы қай мәдениетке тән?
A)& Дәндібай – Беғазы мәдениеті
B) Андронов мәдениеті
C) Маханжар мәдениеті
D) Ботай мәдениеті
E) Нельтеминар мәдениеті
*****
Соңғы қола мәдениеті кезінде өмір сүрген тайпалар көшпелі мал шаруашылығына көшу жеделдейді. Ол б.з.д. қай ғасырлар аралығы?
A) б.з.б. ІІ соңы мен І мың, бас.
B) б.з.б. ІІІ мың. – ІІ мың. басы.
C)& б.з.б. VІІ мың
D) б.з.б. VІІІ мың
E) б.з.б. ІХ мың
*****
Қола дәуіріндегі үй кәсіптері, қыш ыдыстар жасау дамыды. Көзелер мен қыш ыдыстардағы ою – өрнек шырша түрінде, шырша ойықтармен тырнақ ізді “маржандармен” өңдеу керамикасы Қазақстанның қай аумағына тән?
A) Оңтүстік Қазақстан
B) Солтүстік Қазақстан
C) Батыс Қазақстан
D) Орталық Қазақстан
E)& Шығыс Қазақстан
*****
Қола дәуірінде Жетісу жерін мекендеген тайпалар қандай орындарда орналасқан?
A) Өзен алқабында
B) Көл жағасында
C)& Биік таулы өңірлерінде
D) Далалық жазықтарда
E) Орман арасында
*****
Соңғы қола дәуірінің Қызылорда қаласында жақсы жерде, Түгіскен адырына Орналасқан мазардың аты қалай аталады?
A) Қорқыт – ата
B) Сұнақ – ата
C)& Солтүстік түгіскен
D) Жеті асар
E) Оқшы – ата
*****
Қола дәуірінде Оңтүстік Қазақстан тайпаларының керамикалық ыдыс өрнектері қандай болған?
A) Конус тәрізді
B)& Тең бүйірлі ойық үш бұрыш тәрізді
C) Үиқ призма тәрізді
D) Басы сүйір күбі тәрізді
E) Дөңгелек шар тәрізді
*****
Қаратаудың солтүстік баурайына орналасқан ортаңғы қола дәуірдің қорымы
A)& Таутары
B) Жирен айғыр
C) Атыстанды-Қарабас
D) Сүмбе
E) Ақсу-жабағалы
*****
Жетісу тайпаларының Шу – Іле тауларының солтүстік беткейінде орналасқан қола дәуірінің ірі ескерткіш қорымы қалай аталады?
A) Қосқұлақ
B) Шитерлі
C) Жамансай
D)& Қарақұлақ
E) Ешкілі
*****
Шығыс Қазақстанды мекендеген тайпалар соңғы қола мәдиеті кезінде мал бағудың қандай түріне көшті?
A) Бақташы мал шаруашылық
B)& Көшпелі мал шаруашылық
C) Отырықшы мал шаруашылық
D) Толық көшпелі мал шаруашылық
E) Тұрақты мал шаруашылық
*****
Арал өңірін тайпаларының қола дәуір мәдениеті кезінде өлгендермен бірге қабірге не зат салу ғұрып болған?
A) Жылқының басын салу
B) Өзінің итін салу
C)& Мүшелеп бөлінген мал етін салу
D) Әскери қару жарақтарын салу
E) Малайларын өлтіріп салу
*****
Қола дәуіріне жататын Жамбыл облысынан табылған қорымнан алынған адамның бас сүйегі Андронов пен жерорта теңізі антропологиялық үлгілерінің арасында аралық жағдайдың бар екендігін дәлелдеуді қорымның аты?
A) Ақыр төбе
B) Сусамыр
C)& Ойжайлау
D) Көкбек
E) Көгершін
*****
Қазақстанда антропология ғылымын дамытушы, ғалым, академик.
A) Муканов М.С.
B)& Исмагулов О.И.
C) Арғынбаев Х.О.
D) Балақаев Т.Б.
E) Нурмухамбетов Б.
*****
Қазақстанның көне тарихын зерттеуде қазба жұмысын жүргізіп, сол арқылы әр-түрлі тарихи кезеңге анықтама бетерін ғылым
A) Этнография
B) Истриография
C)& Археология
D) Краеология
E) Этнология
*****
Ұлы жібек жолының Қазақстан жерінен өтетін жер, су, қалалар аттарын, қартасын жасаушы Қазақстандық ғалым, академик
A) Оразаев Р.И.
B)& Байпаков К.М.
C) Кулкенов Б.Е.
D) Курманкулов Ж.
E) Ахметов К.
*****
1893-1894 ж. Іс сапармен Қазақстанда болып археология мен шығыстану ісін дамытушы, Шу және Іле, Талас алқабын зерттеуші көрнекті орыс ғалымы
A) Тизенгаузен Г.Ф.
B) Бичурии В.В.
C)& Бартольд В.В.
D) Паллас П.С.
E) Рычков П.И.
*****
