1. Тақырыбы: Салма жасау технологиясы. Әзірлеуге арналған жадиғаттар. Керамикалық массалар. Құрамы, қасиеті, қолданылуы. Пластмассадан, фарфордан және биокерамикадан сауыт жасау технологиясы. Металлокерамикадан және металлоакрилдан сауыт жасау технологиясы.
2. Мақсаты: Тіс сауытының бұзылуы және анатомиялық пішінін қалыптастыру.Пластмассадан, фарфордан және биокерамикадан сауыттардың,салмалардың лабораториялық дайындалу кезеңдері.
3. Дәріс тезисі:
Тіс және тіс қатарының алынбайтын протездерге табиғи тістің немесе тіс түбіріне арнайы цемент арқылы бекітілетін протездер жатады. Атқаратын қызметіне байланысты алынбайтын протездер қалпына келтіретін және бекітетін болып екіге бөлінеді. Бекітетін – бөлінеді уақытша және тұрақты. Құрылысына байланысты алынбайтын протездер салмалар, толық; жакетті және экваторлы сауыттар, штиті бар тұқылды сауыттар. Қолданылатын материалдарына байланысты – металды (бағалы және арзан) және металды емес (пластмасса, фарфорлы, ситалды) және аралас (облицовкасымен пластмассалы сауыт).
Жасалу тәсіліне байланысты: құйылған, штампталған(металды). Полимеризация технологиясы бойынша – пластмассалы протез, күйдіруіне – керамикалық.
Жаалу әдісіне байланысты: тура, жанама, аралас.
Салмалар – олар микропротездерге жатады. Тістің сауыт бөлігінің қызметін және пішінін қалпына келтіруге қоданылады.
Салма - оқулықтарда микропротез деп айтылады, пломбадан айырмашылығы дайындаған қуысқа жұмсақ пластиналы түрде емес қатты түрде енеді.
Салмаларға қуыс жасаудың негізгі принциптері:
1. Қуыстың кіре берісі түбіне қарағанда тең болу керек.
2. Қуыстың ішкі қабырғалары бір – біріне параллельжәне қуыс түбіне перпендикулярболу керек.
3. Салма эмальға дұрыс жатуын қадағалау керек.
4. салма қуыста тек эмаль деңгейінде емес, ол дентинге дейін кіруі керек.
Салманы протездеудің негізгі этаптары:
1. тістің сауытында қуыс жасау.
2. Салманы мүсіндеу.
3. Салма дайындау.
4. салманы отырғызу.
| Науқасты қабылдау, көрсеткіштерді алу |
| Салмаға қуысты дайындау. |
| Салманың балауыз репродук-циясын паковка дайындау. (қуысқа қараған жағын сулық фосфат цементпен жағу) |
| Салманы әрілеу және жылтырату. |
| Салманы отырғызу және бекіту. |
| Дайын салманы механикалық өңдеу және дәрігерге тапсыру. |
| Штифттің көмегімен балауыз репродукциясын кіргізу. |
| Балауызды пластмассаға ауыстыру және полимиризация |
| Балауыз репродукиясын кюветаға салу. |
| Қуысты балауыздан мүсіндеуге дайындау. |
| Анатомиялық пішіні мен қалыңдығын есепке ала отырып балауыз репрадукциясын мүсіндеу. |
Үлгі протез бедерінің және оған қатысты тіндердің, рельефінің негативті көрінісі.
Үлгіні жұмысшы және қосымша модель алу үшін алады.
Жақтардан үлгі алудың негізгі кезеңдері.
1. Қасық дайындау
2. Үлгілік массаны дайындау
3. Массаны қасыққа салу.
4. Масса салынған қасықты ауыз қуысына енгізу.
5. Болашақ үлгінің шеттерін негіздеу.
6. Ауыз қуысының қасықты және үлгіні шығару.
7. Үлгіге баға беру.
Жұмысшы модельді сымды окклюдаьорға бекіткеннен кейін салманы мүсіндеуге кірісеміз. Гипсті тістердің дайын болған қуысына вазелин майын жағамыз. Мүсіндегіш балауызды жанғыштың жалынына қыздырып алып тіс қуысына шайнау және кесу бетіне дейін құямыз, содан кейін балауыз қатқанша шайнау бетінің пішінін алу үшін окклюдаторды жабамыз.
Балауыз қатқан соң артықтарын алып немесе жетпей қалған жерлеріне жұмсартылған балауызды қосамыз және мүсіндеудің дұрыстығын тексеріп қуыстан салманы аламыз: нейтралды бөлікке құйылған штифті енгіземіз. Балауызды мүсіндегеннен кейін, контакты пункттарды анықтағаннан кейін кюветаға гипстейді және ылғалды ортада полимеризация процесі жүреді. Пластмассалы салманы кюветадан алып әрлейміз және өңдейміз. (резиналы доңғалақ фильцалар, пемза, щетки)
Егерде салма металдан жасалатын болса, онда балауыз композициясын құю зертханасына береміз. Зертханада балауыз композициясына литниктер қойып, оны отқа төзімді массамен опокаға құю аппаратына қойып құю процесі жүреді. Салманы отқа төзімді массадан және литниковый жүйесінен босатып алып, модельге дәнекерлейміз. Металдың артықтарын твердосплавты борлармен фасонды ұштықтардың көмегімен аламыз. Шлифматорда резиналы доңғалақтардың, фльцалардың, Гой паситасының, әр түрлі щеткалардың көмегімен өңдеп жылтыратамыз. Дайын пластмассалы немесе метал салманы цементке отырғызып бекітеміз.
Жанама әдіспен пластмассадан салма жасаудың клинико-зертханалық кезеңдері.
| Салманы орнату, бекіту. |
| Цемент қатқаннан кейін дәрігер салманы әрлейді және жылтыратады. |
| Балауыз репродукциясын пластмассаға ауыстыру. |
| Дайын салманы механикалық өңдеу дәрігерге өткізу |
| Науқаты тексеру және көрсеткішті анықтау. |
| Тіс жегісі қуысын егелеу. |
| Төменгі және жоғарғы жақтан тіс және тіс қатарынан үлгі алу |
| Аралас модель алу. |
| Салманың балауыз репродукциясын мүсіндеу. |
Металлокерамикалы протезді – келешекте тіс тіндерінің бұзылуын ескерту мақсатында қолданылады және де анатомиялық пішінін қалпына келтіру үшін, сонымен қатар тістің қатты тіндерінің кариоссыз зақымдалуында, тістің түсінің өзгеруі салдарынан беттің эстетикасының бұзылуында, тіс анотомиясында, тістің көлемі мен пішінінде қолданылады.
| 1 клиникалық | 2 клиникалық | 3 клиниклық | 4 клиникалық |
| 1. Тексеру 2. Диагноз 3. Протезді таңдаудың конструкция-сы және ем-деу жоспары 4. Одонтоегеу 5. Үлгі алу 6. Тістің уақытша коронкасы-ның куль-тасын жабу | 1. Егеу 2. Түсін анық-тау | 1. Егеу 2. керамикалық облицовка-лардың түсін, көле-мін тексеру. | Коронканы бекіту |
