~Сәулеленудің жаңа түрі рентген сәулесін 1895ж... ашты.
ç Рентген+
ç Резерфорд
ç Кюри
ç Беккерель
ç Томсон
~Радиобелсенділік терминін алғаш ашқан:
ç Мария Складовская-Кюри+
ç Пьер Кюри
ç Анри Беккерель
ç Вильгем Конрад Рентген
ç Эрнест Резерфорд
~... иондық сәулелену пайда болмайды.
ç Су диссоциациясы кезінде+
ç Заттағы ядро бөлшектері тежелген кезінде
ç Радиобелсенді ыдырау кезінде
ç Ядролық айналым кезінде
ç Альфа ыдырауы кезінде
~... латын тілінен аударғанда «сәуле шашушы» деген ұғымды білдіреді.
ç Радий+
ç Полоний
ç Йод
ç Стронций
ç Калий
~Радиобелсенділік-бұл:
ç өздігінен бір элементтің атом ядроларының иондаушы сәулелер шығарып, басқа элемент атомының ядроларына айналуы+
ç өздігінен радиомагнитті сәулелер шығарып, басқа элемент атомының ядроларына айналуы
ç бір изотоптың радиобелсенді ұя қатарындағы басқа түріне айналуы
ç бір заттың радиомагнитті сәуле бөлшектерін шығаратынбасқа түріне айналуы
ç иондағыш сәулеленудің адамға әсері
~... сәулеленуі иондағыш қабілетке еге емес.
ç Инфрақызыл+
ç Жарық
ç Фотондық
ç Корпускулярлық
ç Рентген
~... - радиобелсенді элементтер ыдырауы кезінде пайда болатын, екі рет иондалған гелий атомдарының шартты аты.
ç α-бөлшектер+
ç β-бөлшектер
ç γ-сәулесі
ç К-ұстап қалу
ç Рентген сәулесі
~... - радиоактивті ыдырау өнімдерінің импульстар қосындысы реакцияға дейін де,
реакциядан кейін де өзгермейді.
ç Импульстер сақталу заңы+
ç Энергия сақталу заңы
ç Радиоактивті айналу заңы
ç Реакциялардағы нуклондар санының сақталу заңы
ç Радиоактивті заттардың сақталу заңы
~... – радионуклидтерді химиялық қосындыларға енгізу арқылы технологиялық үрдістерді мейлінше жетілдіру және зерттеуге мүмкіншілік береді.
ç Таңбаланған атомдар әдісі+
ç Атомдарды ауыстыру әдісі
ç Атомдар орнын өзгерту әдісі
Атомдарды бояу әдісі
ç Атомдарды түссіздендіру әдісі
~Радиобелсенділіктің жүйелік емес өлшем бірлігі:
ç Кюри+
ç Грей
ç Бэр
ç Рентген
ç Беккерель.
~Сіңірілген дозаның өлшем бірлігі:
ç Грей+
ç Зиверт
ç Беккерель
ç Кюри
ç Бэр
~Эквивалентті дозаның жүйелік емес өлшем бірлігін жүйелік өлшем бірлігіне
ауыстырғанда, Зиверт (Зв)... тең болады.
ç 100 бэр+
ç 1000 бэр
ç 10 бэр
ç 1 бэр
ç 0,1 бэр
~... – бұл берілген белсенді изотоптың барлық атомдарының жартысы ыдырайтын уақыты.
ç Жартылай ыдырау кезеңі+
ç Энергия кванты
ç Жартылай шығару кезеңі
ç Изотоп белсенділігі
ç Ядролық реакция ұзақтылығы
~... табиғи радиация көздеріне жатады.
ç Жердің γ-сәулеленуі+
ç Ацетонның әсері
ç Компьютер мониторының сәулеленуі
ç Шығу тегі антропогендік радионуклидтермен ішкі сәулелену
ç Радионуклидті диагностика
~… апаттың шығу себебіне жатпайды.
ç Адам ағзасына медициналық радионуклидтік диагностика кезінде радионуклидтің түсуі+
ç Иондағыш сәулелену көздерінің саңлауларда қалып қоюы
ç Иондағыш сәулелену көздерін немесе радиациялық құрылғыларды жоғалтып, ұрлатып алу
ç Саналы түрде қауіпсіздік талаптарын бұза отырып иондағыш сәулелену көздерін пайдалану немесе сақтау
ç Қызметкерлердің жоғары техногенді радиациялық фон жағдайында кәсіби сәулеленуге ұшырауы
~Өндіріс орындарында санитарлық ережелер мен техникалық қауіпсіздік талаптарын бұзу салдарынан болатын радиациялық апаттар жиілігі... құрайды.
ç 60-70%+
ç 20-30%
ç 40-50%
ç 10-20%
ç 80-90%
~Персонал мен тұрғындар сәулелену әсеріне ұшырамай, қоршаған орта ластанбай, бірақ апаттың шығу себебін анықтау талап етілсе мұндай апаттар... жатады.
ç Iтопқа+
ç IIтопқа
ç IIIтопқа
ç IVтопқа
ç Vтопқа
~Апат салдарынан персонал мен тұрғындар сыртқы сәулелену дозасының доза шегінен жоғары деңгейін қабылдаса, мұндай апаттар... жатады.
ç IIтопқа+
ç Iтопқа
ç IIIтопқа
ç IVтопқа
ç Vтопқа
~Апат салдарынан өндірістік орта немесе қоршаған орта рұқсат етілген деңгейден жоғары деңгейде ластанса, мұндай апаттар... жатады.
ç IIIтопқа+
ç IIтопқа
ç Iтопқа
ç IVтопқа
ç Vтопқа
~Апат салдарынан персонал мен тұрғындар сыртқы және ішкі сәулеленуге ұшыраса, қоршаған орта ластанса, мұндай апаттар... топқа жатады.
ç Vтопқа+
ç IIтопқа
ç IIIтопқа
ç IVтопқа
ç Iтопқа
~Апат салдарынан персонал мен тұрғындар РҚН-да қаралған сыртқы және ішкі сәулелену дозасын жоғары деңгейде қабылдаса, мұндай апаттар... жатады.
ç IVтопқа+
ç IIтопқа
ç IIIтопқа
ç Iтопқа
ç Vтопқа
~Радиациялық апаттың... шығу кезеңін анықтайды.
ç 3+
ç 2
ç 5
ç 6
ç 7
~Радиациялық апаттың бастапқы шығу кезеңінде:
ç радионуклидтердің қоршаған ортаға түсу қаупі туындайды+
ç радионуклидтердің көп бөлігі шығарылды, жер бетіне қонды
ç дозиметриялық және радиометриялық қондырғыларды таңдау қарастырылады
ç әртүрлі деңгейде және сипатта ластанған жерлерге ауылшаруашылық жұмыстарын жүргізу жағдайлары қарастырылады
ç бекітілген жұмыс реті жоқ, апат салдарын азайту шараларының көлемі мен орындалу реті сол кездегі қалыптасқан жағдайға байланысты болады.
~... апаттың жойылуын тексерудің басты элементі болып табылады.
ç Радиациалық бақылау+
ç Жұмыс барысын бақылау
ç Жергілікті жерді зерттеу
ç Жұмыстағы келеңсіз жағдайларды жою шаралары
ç Бөлмедегі ауа желденуінің эффективтілігін бақылау
~Апат шыққан жағдайларға радиациялық қауіпсіздік шаралары... жасалынуы қажет.
ç алдын ала+
ç апат себебін анықтағаннан кейін
ç жоспарлау міндетті емес
ç апат кезінде
ç апаттан соң келесі күні
~АЭС-ң әрбір қызметкері ішінде... бар жеке жедел көмек аптечкасымен қамтамасыз етіледі.
ç ферроцині+
ç калькуляторы
ç айнасы
ç термометрі
ç кальций глюконаты
~ЧАЭС-да апат... болды.
ç 26 апрель 1986ж+
ç 28 август 1986ж
ç 26 март 1986ж
ç 27 апрель 1989ж
ç 26 апрель 1987ж
~ЧАЭС-ғы апат халықаралық шкала бойынша... жатады.
ç ғаламдық деңгейге+
ç қоршаған ортаға қауіпті деңгейге
ç ауыр деңгейге
ç ауыр уақиғаға
ç салмақты уақиғаға
~... адам ағзасындағы йодтың тұмшаланатын жері.
ç Қалқанша безі+
ç Бауыр
ç Көкбауыр
ç Өкпе
ç Ет
~ЧАЭС-да реактор жұмысын баяулату үшін... пайдаланған.
ç графит+
ç су
ç азот оксиді
ç уран диоксиді
ç суық ауа
~ЧАЭС-да реакторларға отын ретінде... пайдаланған.
ç уран диоксидін+
ç графитті
ç радиоцезийді
ç плутонийды
ç радиостронцийды
~ЧАЭС-да реакторларда жылу тасымалдаушы ретінде... пайдаланған.
ç суды+
ç графитті
ç азот оксидін
ç уран диоксидін
ç желдету ауасын
~… ұшпа элементтерге жатады.
ç Йод+
ç Алтын
ç Нептуний
ç Плутоний
ç Цирконий
~Стохастикалық эффект мысалына... жатады.
ç канцерогенез+
ç тері эритемасы
ç эпиляция
ç залалсыздық
ç катаракта
~Детерминделген эффект мысалына... жатады.
ç десквамация+
ç склероз
ç микоз
ç ритмнің бұзылуы
ç канцерогенез
~... радиобиологиялық эффектілерге жатады.
ç Детерминделген эффектілер+
ç Тура эффектілері
ç Оттегі эффектілері
ç Жанама эффектілері
ç Фотоэффектілер
~… радиобиологиялық эффектілерге жатпайды.
ç Қосындылар эффектісі+
ç Стохастикалықэффектілер
ç Детерминделген эффектілер
ç Босаңсу эффектілері
ç Жанама эффектілері
~Сәулеленуге сезімтал контингентке... жатады.
ç екіқабат әйелдер+
ç еркектер
ç су сүңгігіштер
ç ұшқыштар
ç орта жастағы адамдар
~... - сәулелену бөлшектері ауыр салмақты, бірақ заряды жоқ.
ç Нейтрондық+
ç β
ç α
ç γ
ç Протондық
~ Ең көп иондағыштың сызықтық тығыздығы... сәулеленуге жатады.
ç α+
ç нейтрондар ағыны
ç γ
ç β
ç протондар ағымы
~ Иондаушы сәулеленудің эквиваленттік дозасы... өлшенеді.
| бэр+
| грей
| кюри
| рентген
| рад
~ Иондаушы сәулеленудің сіңірілген дозасы... өлшенеді.
| рад+
| рентген
| кюри
| бэр
| зиверт
~ Адамға әсер ететін әртүрлі иондаушы сәулеленудің биологиялық эффектісін
есепке алу үшін... қолданылады.
| өлшеу коэффициенті +
| тұрақты ыдырау
| сызықтық тығыз иондаушы
| γ- тұрақтысы
| энергияның сызықтық берілуі
~ Адам денесінің толығымен созылмалы сәулелену кезіндегі β –сәулесі үшін
өлшенетін коэффиценті... тең.
| 1+
| 5
| 10
| 15
| 20
~ Ортаның радиобелсенді ластану деңгейі... өлшенеді.
| част/(см2мин)+
| мкр/сек
| бк/см2
| мкр/сағ
| кулон/кг
~ Радиобелсенді заттың белсенділігі дегеніміз:
| уақыт бірлігіндегі ыдырау саны.+
| салмақ бірлігімен есептегенде, сіңірілген энергия.
| кванттық сәулелену энергиясы.
| ағзадан радионуклидтің шығу уақыты.
| радионуклидтің ағзаға түсу уақыты.
~ Ағзаға... әсер еткенде оттегі эффектісі болмайды.
| нейтрондық сәулелену+
| α- сәулелену
| β- сәулелену
| γ- сәулелену
| рентген сәулеленуі
~... радиобелсенділіктің үлесін анықтау үшін қолданылады.
| Радиометрлер+
| Топтық дозиметрия дозиметрлері
| Жеке дозиметрлер
| Индикаторлар
| Спектрометрлер
~ Термолюминесценттік дозиметрия... үшін қолданылады.
| жеке дозиметриялық бақылау+
| жеке қорғау заттарының ластануын индикациялау
| тері қабатының ластануын индикациялау
| биосынамалардың белсенділік үлесін анықтау
| топтық дозиметрия
~... иондаушы сәулеленудің доза қуатын өлшейтін радиологиялық құрылғылар
тобына жатады.
| Топтық дозиметрия+
| Радиометерлер
| Иондаушы сәулелену индикаторлары
| Жеке дозиметрлер
| Радиоизотоптық құрылғылар
~ Радионуклидтермен ластану деңгейі... өлшенеді.
| радиометрлермен+
| топтық дозиметрия құрылғыларымен
| жеке дозиметрлермен
| адам сәулеленуінің өлшегіштерімен
| радиоизотоптық құрылғылармен
~ Ағзадағы радионуклид белсенділігі екі есе азаятын уақыт аралығын... деп
атаймыз.
| эффективті аралық+
| жартылай шығару аралығы
| тұрақты ыдырау аралығы
| жартылай ыдырау аралығы
| ыдырау аралығы
~ «Қаттылықпен жүру» - дегеніміз құрылғы көрсеткішінің... тәуелділігі.
| сәулелену энергиясына+
| сәулелену түріне
| иондаушы камера көлеміне
| өлшегіш құралдарының жансыз көрсеткішіне
| сәулелену қуатына
~ Изотоп белсенділігі екі есе азаятын уақыт аралығын... деп атаймыз.
| жартылай ыдырау аралығы+
| эффективті аралық
| тұрақты ыдырау аралығы
| жартылай шығару аралығы
| ыдырау аралығы
~ Радиобиологияда әртүрлі сәулеленудің биологиялық әсерін салыстыру үшін:
деген ұғым бар.
| салыстырмалы биологиялық эффективтілік+
| сапа коэффициенті
| өлшеу коэффициенті
| шоғырлану коэффициенті
| дискриминация коэффициенті
~... дегеніміз берілген сәулелену түрі үшін тиісті өлшем коэффициентіне
көбейтілген мүшеге немесе тінге сіңген доза.
| Эквиваленттік доза+
| Эффективтік доза
| Сіңірілген доза
| Экспозициялық доза
| Доза қуаты
~... қоршаған ортаны жасанды радионуклидтермен ластаушы көздерге жатады.
| Ядролық жағармай өндірісі+
| Рентгендиагностикалық емдік шаралар
| Органикалық отынның жану қалдықтары
| Ғарыштық сәулелену
| Топырақ ауасы
~ Халықаралық жіктеу бойынша АЭС апаттарын... деңгейге бөлеміз.
| 7+
| 6
| 5
| 9
|11
~ Персоналдың «А» тобы үшін негізгі доза шегі... мЗв құрайды.
| 20 +
| 10
| 50
| 80
| 90
~ Бүкіл дене, гонадалар, сүйектің қызыл кемігі сын мүшелерінің... тобына жатады.
| I+
| II
| III
| IV
| V
~ Ашық иондаушы сәулелену көздерімен жұмыс... сыныпқа бөлінеді.
| 3+
| 2
| 5
| 7
| 9
~ Барлық радионуклидтер радиациялық қауіп дәрежесі бойынша... топқа бөлінеді.
| 4+
| 2
| 3
| 5
| 6
~ Персонал сәулеленуін келесі жылға жоспарлағанда, бақылау деңгейі... керек
| ұлғаймау+
| азаймау
| өзгермеу
| құбылмау
| қайталанбау
~ Телегамма қондырғылармен жұмыс істеген кезде... қолданылады.
| лабиринт принципі+
| респираторлар
| телебақылауды
| есік блокировкасы
| арнайы арналық кәріздерді
~ Аталғандардың ішінен ашық сәуле көздеріне... жатады.
| сейфте қорғасын контейнерге салынған алтын -198 сұйығымен шыны
ампула+
| металл капсулаға дәнекерленген радий -226
| металл цилиндрдегі стронций -90 ұнтағы
| болат моншаққа дәнекерленген, кобальт -60
| ісік тініне енгізілген сым түріндегі алтын -198
~ Иондағыш сәулелену көзімен жұмыс істейтін персоналға кезеңді медициналық
байқау... рет өткізілу керек.
| жылына бір+
| айына бір
| тоқсанына бір
| жарты жылда бір
| екі жылда бір
~ Рентгендік зерттеу... сәулелену қаупін туғызады.
| сыртқы+
| ішкі
| екі еселенген
| техногенді
| аралас
~... халыққа топтық сәулелік жүктеме беруде ең аз үлесін қосады.
| Радионуклидтік диагностика+
| Рентгендиагностика
| Рентгентерапия
| Флюорография
| Радиотерапия
~ Иондаушы сәулелену әсерінен пайда болған қатерлі ісік аурулары...
эффектілерге жатады.
| стохастикалық+
| арнамалы
| бейарнамалы
| қашықтық
| детерминденген
~ Радонның ең жоғарғы шоғырлануы... байқалады.
| топырақ ауасында+
| қысқы жер қатпары ауасында
| жазғы жер қатпары ауасында
| мұхит үсті ауасында
| атмосфераның жоғары қабатында
~ Ең төменгі радиациялық фон... салынған ғимараттарда байқалады.
| ағаштан+
| бетоннан
| қож-блоктан (шлакоблок)
| құрылыс тастардан
| кірпіштен
~ Стратосфераның ұзақ өмір сүретін радионуклидтерден жартылай тазару
аралығы... құрайды.
| 7-12 айды+
| 10-20 күнді
| 20-40 күнді
| 3-6 айды
| 2-4 жылды
~... бір ортаның белсенділік үлесінің екінші ортаға қатынасы.
| Жинақталу коэффициенті+
| Әлсіреу коэффициенті
| Сапа көэффициенті
| Өлшем коэффициенті
| Дискриминация коэффициенті
~ Өмір сүру ортасында адам ағзасына радионуклидтер түсуінің бірден –бір
жолы... болып табылады.
| тағам өнімдері+
| су
| ауа
| тері қабаты
| шырышты қабық
~ γ –сәулеленудің:
| ауада таралу ұзындығы жүздеген метрге жетеді.+
| иондағыштың сызықтық тығыз қасиетіне ие.
| салмағы және заряды жоқ.
| сызықтық энергия берілу деңгейі жоғары.
| корпускулярлық сәулелену қасиеті бар.
~... заряды жоқ.
| γ-сәулеленуінің, нейтрондардың+
| α, β- сәулеленуінің
| Позитрондар, электрондардың
| Нейтрондар ағынының, протондардың
| Лазерлік, күн сәулеленуінің
~... «+» зарядына ие.
| Позитрондар, протондар+
| α-сәулелену, рентген сәулелену
| Электрондар, α бөлшектер
| Нейтрондар,β- сәулелену
| Лазерлік сәулелену, күн сәулеленуінің
~... зарядтары бар, бірақ атомдық салмақтары жоқ.
| Электрондардың, позитрондардың+
| α–бөлшектерінің, нейтрондардың
| α- сәулелену, рентген- сәулелену
| γ- сәулелену, протондардың
| β -сәулелену, лазерлік сәулелену
~ Ядролардың өзіндік бөлінуі, термоядролық реакция кезінде... пайда болады.
| нейтрондар +
| электрондар
| позитрондар
| протондар
| α- бөлшектер
~... – сәулеленуден қорғау үшін экранды пластмасса, алюминийден жасайды.
| β +
| α
| γ
| рентген
| энергиялық
~... – сәулеленуден қорғау үшін экранды қорғасын, табиғи ураннан жасайды.
| γ+
| β
| α
| рентген
| энергиялық
~ Биологиялық нысандар сәулеленген кезде:
| суда бос радикалдар пайда болады.+
| хромосомдық абберация туындайды.
| α -бөлшектердің затпен әсерлесуі туындайды.
| гендік мутация пайда болады.
| β- бөлшектердің затпен әсерлесуі туындайды.
~... иондағыш сәулелену әсеріне төзімдірек.
| Диплоидты жасушалар+
| Гаплоидты жасушалар
| Өсу жылдамдығы жоғары жасушалар
| Фосфорлы тотықтандырғыш деңгейі жоғары жасушалар
| Стационарлық сатыдағы жасушалар
~... адамға иондағыш сәулеленудің детерминденген биологиялық эффектісі
әсерінен пайда болады.
| Жедел сәуле аурулары, созылмалы сәуле аурулары+
| Жедел соқыр ішек, созылмалы соқыр ішек
| Катаракта, коньюктивит
| Бауыр циррозы, сары ауру
| Ұрпақта тұқым қуалаушылықтың бұзылуы
~... адамның радиациялық сәулеленуінің стохастикалық салдарына жатады.
| Ішек қатерлі ісігі, тұқым қуалаушылықтың өзгеруі+
| Жедел сәуле аурулары, созылмалы сәуле аурулары
| Жедел соқыр ішек, созылмалы соқыр ішек
| Катаракта, коньюктивит
| Бауыр циррозы, сары ауру
~Сәулеленген адамдар үшін... категориялары бекітілген.
| персонал, бүіл халық+
| АЭС операторлары, программистер
| медицина қызметкерлері, оқытушылар
| инженерлер, агрономдар
| тәрбиешілер, мұғалімдер
~... персоналдың «А» тобына жатады.
| Дәрігер-радиологтар+
| Радиология бөлімінің тазалықшылары
| «Критикалық» топтың адамдары
| Ұшқыштар
| бүкіл халық
~ Изотоптың радиоуыттылығы... байланысты.
| радионуклидтің радиобелсенді айналу түріне+
| химиялық элементтің реттік нөміріне
| гендік бейімділігіне
| ағзаның иммундық күшіне
| жартылай ыдырау кезеңіне
~ Аралас γ, β-нейтрондық сәулелену аймағында доза бірлігі... бағаланады.
| бэр, зивертпен+
| кюри, беккерельмен
| рентген, греймен
| милликюри, микрокюримен
| килобеккерельмен, мегабеккерельмен
~... жабық иондаушы сәулелену көздері әсерінен физикалық қорғау
принциптеріне жатады.
| Сан арқылы қорғау, уақыт арқылы қорғау+
| Дозасы арқылы, материалы арқылы
| Бекіту арқылы қорғау, арақашықтық арқылы қорғау
| Жеке қорғау құралдары арқылы, персоналды санитарлық өңдеу
| Экран арқылы қорғау, жеке бас гигиенасын сақтау
~ Үздіксіз әсер ететін сәулелену көздеріне... жатады.
| γ –дефектоскопия аппараты, радиоизотопты деңгей өлшегіштер+
| телегамматерапия құрылғылары, зарядталған бөлшектер үдеткіші
| қалыңдықты өлшегіштер, рентген аппраттары
| жеке дозиметрлер, радиометрлер
| рентгендиагностика, γ -терапия
~ Радиация әсерінің салдарынан зардап шеккендерге... жатады.
| рұқсат етілген шамадан артық сәулелену дозасын алған адамдар+
| жеке бір ауру түрімен ауыратын адамдар
| иондық сәулелену көзіне қатысы жоқ, жергілікті жердің тұрғындары
| өнеркәсіп өндірісі саласынан тыс адамдар
| иондық сәулелену көзі саласында жұмыс істейтін адамдар
~ Рентгенрадиологиялық бөлімдерде дозиметриялық зерттеулер... жүргізіледі.
| персоналдың жұмыс орнында+
| көршілес бөлмелерде
| терезе және есік ойықтарында
| еденнен 150см, 90см және 10см биіктікте
| іргелес бөлмелер мен аймақтарда
~ Жұмыс аймағы радионуклидтермен... ластануы мүмкін.
| ашық иондаушы көздерді жоспар бойынша пайдаланатын өнеркәсіптерде+
| медицинада әртүрлі үдеткіштерді қолданғанда
| γ-қондырғыларды пайдаланғанда
| рентген аппараттарын қолданған кезде
| β-қондырғыларды пайдаланғанда
~ Ашық иондаушы сәулелену көздерімен жұмыс істейтін персоналды қорғауға
қойылатын гигиеналық талаптарға... жатады.
| қорғау шараларының физикалық қағидасын сақтау+
| шараларды жоспарлы өткізу
| персоналды санитарлық өңдеу
| жеке бас гигиенасы ережесін орындау
| жеке басты қорғау құралдарын пайдалану
~ Рентгендиагностикалық емдік шаралар кезінде персонал доза жүктемесінің
құрылуы... байланысты.
| рентген аппаратының физико-техникалық сипаттасымен+
| ашық сәуле көздерін пайдаланумен
| радиобелсенді қалдықтарды сақтаумен
| радиобелсенді қалдықтарды залалсыздандырумен
| аппараттың қуаттылығына
~ Медициналық мекемелерде санитарлық-дозиметриялық бақылау... қарастырады.
| сыртқы сәулеленудің доза қуатын өлшеуді+
| рентген аппараттың физикалық техникалық сипаттамасын
| ауадағы радиобелсенді аэрозольдер концентрациясын анықтауды
| ашық иондаушы сәулелену көздерін пайдалануды
| радиобелсенді қалдықтарды дезактивациялауды
~ Иондаушы сәулелену көздерін қолданатын кәсіпорындарда жоспарлы
радиациялық бақылау... қарастырады.
| жұмыс аймағында ауадағы радионуклид мөлшерін анықтауды+
| табиғи радиациялық фон деңгейін анықтауды
| гемоглобин деңгейін анықтауды
| минералды заттар деңгейін анықтауды
| персоналды медициналық бақылауды
~ Радиациялық фон... түрлеріне бөлінеді.
| табиғи, жасанды+
| ғарыштық, медициналық
| жеке, топтық
| жедел, созылмалы
| физикалық, химиялық
~ Табиғи радиациялық фон... көздерінен пайда болады.
| жер қыртысында болатын радионуклид+
| жер бетіндегі ғарыштық сәулелену
| теледидар мен компьютерлерден пайда болатын иондаушы сәулелену
| судағы, ауадағы табиғи радионуклид
| органикалық отынды жағу кезінде түсетін табиғи радионуклид
~ Технологиялық өзгеріске ұшыраған табиғи радиациялық фон... пайда
болады.
| ұшақпен ұшу кезінде ғарыштық сәулеленуден+
| биосфераға түсетін радионуклидтерден
| атмосфераға түсетін радиобелсенді инертті газдардан
| отын жанып болғаннан кейінгі пайда болатын күлден
| ғимараттардың құрылыс материалдарынан
~ Жасанды радиациялық фон... пайда болады.
| қоршаған ортаға түсетін радионуклидтерден+
| атмосфераға түсетін радиобелсенді инертті газдардан
| қоршаған ортаны радиобелсенді ластаудан
| қоршаған ортаға түсетін жер жыныстары туындыларынан
| атмосферада пайда болатын «екінші» радионуклидтерден
~ Атмосфералық ауадағы радон құрамын азайтатын жағдайларға... жатады.
| топырақтың қатуы, су деңгейінің көтерілуі+
| атмосфералық қысымның төмендеуі, күннің жылуы
| жер аудару, еденді бекіту
| жоғары температура, қысым
| жоғары атмосфералық қысым, ылғал
~ Медициналық мекемелердегі радиобелсенді қалдықтарға... жатады.
| сору шкафтары мен бокстарынан алынатын, радиобелсенді аэрозольдер+
| сұйық радиобелсенді қалдықтар
| аурулар нәжістерінен бөлінетін радиобелсенді қалдықтар
| рентген бөлмелерінен шығатын қатты және сұйық радиобелсенді қалдықтар
| қолданылып біткен құрал-саймандар, арнайы киімдер
~ Қоршаған ортаны радиобелсенді ластанудан қорғау... қамтамасыз етіледі.
| жаңа өндіріс технологиясын қолданумен+
| биосфераның табиғи радиобелсенділігін бақылаумен
| дезактивациялауды, көмуді тиімді өткізумен
| санитарлық қорғау аймақтары мен жоспарлы іс-шараларды ұйымдастырумен
| радиологиялық нысандардағы персоналды медициналық бақылаумен
~ Кәсіпорындардағы сұйық қалдықтардан ұзақ өмір сүретін радионуклидтерді
алу және дезактивациялау әдістеріне... жатады.
| дистилляция, иондық алмасу, коагуляция, тұндыру әдісі+
| ұстамдылық, залалсыздандыру, хлорлау
| озондау, зарарсыздандыру, түссіздендіру
| кондиоционерлеу, озондау
| тұндыру, коагуляция, хлорлау
~ Радиобелсенді қатты қалдықтар көму алдында... әдістерімен өңделеді.
| шынылау, битумдау, цементтеу, өртеу+
| нығыздау, өртеу
| өртеу, еріту
| ұсақтау, өртеу
| залалсыздандыру, көму
~ Халықтың сәулеленуіне едәуір үлесін қосатын иондаушы көздерге... жатады.
| табиғи радиациялық фон, медицинадағы рентген және радиологиялық диагностика+
| технологиялық өзгеріске ұшыраған табиғи радиациялық фон
| ғаламдық радиобелсенді заттардың түсуі
| жабық иондаушы сәулелену көздері
| штат жұмыс жағдайындағы АЭС
~ Медициналық персоналды сыртқы сәулеленуден қорғаудың негізгі қағидаларына
... жатады.
| уақыт арқылы, арақашықтық арқылы қорғау+
| арнайы қорғау киімдерін қолдану
| жеке қорғау құралдарын қолдану
| жұмыс күнін қысқарту
| сәулелену мөлшерін азайту
~ Элементтердің радиобелсенді айналуының салдарынан... пайда болады.
| γ,β,γ нейтрондық сәулеленуі+
| β, протондық –сәулеленуі
| γ, позитрондық –сәулеленуі
| нейтрондық, лазерлік сәулеленуі
| ультракүлгін, инфрақызыл сәулеленуі
~... ең жоғарғы енгіштік қабілетке ие.
| γ, нейтрондық сәулеленуі+
| α –сәулеленуі
| β-сәулеленуі
| Күннен сәулелену
| Лазерлік сәулелену
~... ең төменгі енгіштік қабілетке ие.
| α –сәулеленуі+
| β-сәулеленуі
| γ –сәулеленуі
| Нейтрондық сәулелену
| Рентген сәулеленуі
~ Радиобелсенді заттардың белсенділігі... өлшеу бірліктерімен белгіленеді.
| беккерель, греймен+
| грей, рентгенмен
| рад, кюримен
| зиверт, кюримен
| джоуль, паскальмен
~ Сәулеленудің белсенділігі мен дозасын... әдістер арқылы анықтайды.
| ионизациялық, люминесценттік, сцинтилляциялық+
| биологиялық, химиялық
| құрал саймандық, зертханалық
| физикалық, биохимиялық
| күрделі, қарапайым
~ Сыртқы сәулелену дозасын өлшеу үшін.... дозиметрлер қолданылады.
| ионизациялық, фотохимиялық+
| жекеменшік, топтық
| механикалық, автоматтандырылған
| күрделі, қарапайым
| сцинтилляциялық, ионизациялық
~ Табиғи радиациялық фон құрамына... кіреді.
| ғарыштық сәулелену, табиғи радиобелсенді заттардың сәулеленуі+
| протондық, позитрондық сәулелену
| γ,β сәулеленулері
| ядролық қаруды сынақтан өткізген кезде пайда болатын сәулелену
| жасанды радиобелсенді изотоптардың сәулеленуі
~ Медицина тәжірибесінде қолданатын радиобелсенді изотоптарға... жатады.
| радиоизотопты диагностика, қуысішілік+
| ультрадыбыстық зерттеу диагностикасы, ФГДС
| рентгенография, флюорография
| флюорография, қуысішілік радиотерапия
| радиоизотопты диагностика, флюорография
~ Радиобелсенді заттар... түрінде қолданылады.
| ашық, жабық+
| концентрациялы
| құрамдастырылған, аралас
| құрамдастырылған
| ерітілген
~ Радиобелсенді заттардың жабық түрлерімен жұмыс жасау кезінде қорғанудың
негізгі қағидаларына... жатады.
| уақыт, арақашықтық, сан, экран арқылы қорғау+
| арақашықтық арқылы қорғау
| сан арқылы қорғау
| жеке қорғау құралдарын пайдалану
| экран арқылы қорғау
~ Радиобелсенді заттардың ашық түрлерімен жұмыс жасағанда қорғаудың
негізгі қағидаларына... жатады.
| жеке қорғау құралдарын пайдалану+
| уақыт арқылы қорғау
| арақашықтық арқылы қорғау
| сан арқылы қорғау
| экран арқылы қорғау
~ Сыртқы сәулелену доза мөлшері... байланысты.
| сәулелену уақытына, сәуле көзіне дейінгі арақашықтыққа, сәуле өтетін орта
тығыздығына+
| сәулелену энергиясы мен түріне
| сәулелену көзінің белсенділігіне
| сәуле көзіне дейінгі арақашықтыққа, сәулелену энергиясы мен түріне
| сәуле өтетін орта тығыздығына
~ Ашық радиобелсенді заттарды қолданғанда... жұмыс сыныбын анықтаймыз.
| үш+
| бір
| екі
| бес
| алты
~ Радиологиялық зертхана персоналын инкорпорациялаудан қорғау шараларына...
жатады.
| өндіріс құрал-жабдықтарын қымтау (герметизация), жеке қорғау құралдарын
пайдалану, персоналды санитарлық өңдеу+
| зертхананың ерекше жоспарлануы
| жеке қорғау құралдарын пайдалану
| персоналды санитарлық өңдеу
| жеке бас гигиенасы ережесін орындау
~ І-ІІ сынып жұмыстарын орындау үшін радиологиялық зертхананы...
орналастыру керек.
| кіретін есігі бөлек ғимараттың оқшауланған бөлігінде+
| бөлек ғимаратта, кіретін есігі бөлек, ғимараттың оқшауланған бөлігінде
| бөтен қызметке тағайындалған ғимараттың жанына
| жеке арнайы бөлінген бөлмелерге
| ғимараттың оқшауланған бөлігінде
~ Халықтың радиациялық қауіпсіздігі дегеніміз:
| қазіргі және болашақ ұрпақтың иондаушы сәулеленудің зиянды әсерінен
қорғалған жағдайы.+
| қоршаған ортада ядролық жарылыстардың қалдықтарының жоқтығы.
| рентгендік тексерулерді шектеу.
| иондағыш сәулеленуден сақтайтын жеке қорғау құралдарын пайдалану.
| арнайы дәрі-дәрмек және алдын-алу үшін емдік тағамдар қабылдау.
~ Халықтың сәулеленуіне ең үлкен үлесін... қосады.
| табиғи радиациялық фон+
| ядролық жарылыс қалдықтарының түсуі
| қолданыстағы тауарлар
| атом өнеркәсібінің қалдықтары
| жасанды радиациялық фон
~ Иондауыш сәулелену көздерін қолданғанда ІІІ сынып жұмыстары...
ұйымдастырылады.
| бөлек бөлмеде+
| ғимараттың оқшауланған бөлігінде
| бөлек ғимаратта
| бөлек үйде
| бөлек корпуста
~ Гонадалар критикалық мүшелердің... тобына жатады.
| 3+
| 1
| 2
| 4
| 5
~ СИ жүйесінде экспозициялық доза... бірлігімен белгіленеді.
| кулон/кг. сек+
| беккерель
| кюри
| миллирентген /сағ
| мг/экв
~ Беттерді радиобелсенді ластанудан тазарту үшін... қолданылады.
| сутегі асқын тотығы, марганец қышқылды калий+
| хлорамин, күміс тұздары
| күкірт қышқылды аммоний, люголя ерітіндісі
| күміс тұздары, сутегі асқын тотығы
| люголя ерітіндісі, хлорамин
~ Радиациялық қауіпсіздікке... құқы бар.
| ҚР азаматтарының, ҚР аймағында тұратын шет елдік азаматтар мен азаматтығын
алмаған адамдардың+
| жасына, жынысына, мамандығына байланыссыз ҚР азаматтарының
| иондаушы сәулелену көздері қолданылатын барлық ауыл-шаруашылық саласы
жұмысшыларының
| радиациялық апатты жоюшылардың
| уақытша және тұрақты тұратын жеріне байланыссыз барлық адамдардың
~ Дәрігердің лазерлік сәулеленуінің салдары..... болып табылады.
| мутагендік әсер+
| жүрек, қан-тамыр жүйесінің, орталық жүйке жүйесінің, көру жүйесінің зақымдануы
| құлақ, тіс аурулары
| канцерогендік әсер
| асқазан жолдарының зақымдануы
~... радиациялық қауіпсіздік нормасы бойынша «А» категориясына жатады.
| Радиобелсенді заттармен жұмыс жасаушылар+
| Қарт адамдар
| Бүкіл халық
| Балалар
| Халықтан алынған жеке кісілер
~ Критикалық мүшелердің... тобын анықтаймыз.
| 3+
| 1
| 2
| 4
| 5
~ Көз хрусталигі «критикалық» мүшелердің... тобына жатады.
| 2+
| 1
| 3
| 4
| 5
~... нейтрондар ағымын едәуір әлсіретеді.
| Су, парафин, бетон+
| Кадмий, бор
| Қорғасын, қорғасындалған шыны
| Органикалық алюминий
| Пластмасса
~ СИ жүйесінде радионуклид белсенділігі... бірлігімен беріледі.
| беккерель+
| кюри
| мг/экв
| электорн/вольт
| рентген
~ ҚР «Халықтың радиациялық қауіпсіздігі» туралы заңын негізге алатын, талаптарын
регламенттейтін құжат... болып табылады.
| радиациялық қауіпсіздік нормалары (РҚН-99)+
|ҚР конституциясының баптары
| тұрғын жерлердегі атмосфералық ауаға арналған Мемлекеттік стандарт
| рентген және радиология бөлімдеріне арналған санитарлық ережелер мен нормалар
| азаматтарды міндетті медициналық сақтандыру заңы
~ Халыққа топтық сәулелік жүктеме беруде... көп үлесін қосады.
| флюорография+
| рентген диагностикасы
| рентген терапиясы
| изотопты диагностика
| радиотерапия
~... радиациялық қауіпсіздік нормасы бойынша «Б» категориясына жатады.
| Әйелдер+
| Балалар
| Қарт адамдар
| Радиобелсенді заттармен жұмыс жасаушылар
| Радиобелсенді заттармен жұмыс істейтін орындарға жақын тұратын жеке адамдар
~ Медициналық мекемелерде жұмыс істеу... қауіпті әсер етуімен байланысты.
| рентген сәулеленуі мен радиолнуклидтердің+
| дәрілер мен медициналық газдардың
| микробты және биологиялық факторлардың
| өндіріс мекемелерінің қолайсыз микроклиматы
| дененің ұзақ уақыт еріксіз қалпы
~ Қол басы және білек «критикалық» мүшелердің... тобына жатады.
| 2+
| 1
| 3
| 4
| 5
~ Гамма – сәулеленуінен қорғау үшін... қолданылады
| қорғасын+
| органикалық шыны
| бетон, парафин
| алюминий
| кадмий
~ Иондаушы радиацияның әсерінен... табалдырықсыз (стохастикалық) эффектілерге
жатады.
| радиациялық апат кезіндегі өлімдер+
| жалпы аурушаңдықтың өсуі, туудың төмендеуі, сәуле күйіктері
| ерте қартаю, патологиялық сынықтар, липидтердің асқын тотығы үрдісінің бұзылуы
| сәулелік ұрықсыздық, ұрық дамуының кемістігі, сәуле аурулары
| қатерлі ісіктер, лейкоз, тұқым қуалаушы аурулар
~ Радиациялық қауіпсіздік нормасы бойынша … «В» категориясына жатады.
| бүкіл халық+
| әйелдер
| халық ішінен алынған жеке тұлғалар
| балалар
| қарт адамдар
~ Ішкі мүшелер «критикалық» мүшелердің... тобына жатады.
| 2+
| 1
| 3
| 4
| 5
~ Тері қабаты «критикалық» мүшелердің... тобына жатады.
| 3+
| 1
| 2
| 4
| 5
~ β- сәулеленуден қорғау үшін... қолданылады.
| органикалық шыны, алюминий, пластмасса+
| қорғасын, қорғасындалған шыны
| су, парафин
| кадмий
| бор, тұрақты уран
~ Жеңіл дәрежелі жедел сәуле ауруы ағзаға.....дозада иондаушы сәулелену әсер
еткенде пайда болады.
| 100-200 бэр+
| 25-50 бэр
| 50-100 бэр
| 250-450 бэр
| 500 бэрден жоғары
~ Лазермен жұмыс істеушілерді қорғау шараларына...жатады.
| сәулеленуді экрандау+
| арақашықтық арқылы қорғау
| радиациялық асептика
| беттерді радиобелсенді ластанудан тазарту
| дозиметриялық бақылау
~... иондағыш сәулеленудің ағзаны алғашқы зақымдау механизмі.
| Тіндерде молекулярлық иондардың пайда болуы+
| Жыныс жасушаларының мутациясы
| Жасушалық мембрана өткірлігінің жоғарылауы
| Ауыстырылмайтын аминқышқылдары синтезінің тежелуі
| Холинэстераза-ацетилхолин жүйесінің зақымдануы
~ Толқын диапозоны 290-180 Нм ультракүлгін радиациясы... әсерін тигізеді.
| зақымдау+
| эритемді –күнге күю
| жылулық
| мешелге қарсы
| көз мүшесі қызметіне
~ Ауаның теріс жеңіл иондары:
| зат алмасуды жақсартады, белсенділікті арттырады.+
| езушілік әсер етеді.
| депрессия шақырады.
| зат алмасуды төмендетеді.
| қан қысымын жоғарылатады.
~ Иондаушы сәулелену көздерін қолдану барысында I сынып жұмыстары...
ұйымдастырылады.
| бөлек ғимаратта+
| бөлек бөлмеде
| ғимараттың оқшауланған қанатында
| бөлек үйде
| бөлек корпуста
~ Ет тіні «критикалық» мүшелердің... тобына жатады.
| 2+
| 1
| 3
| 4
| 5
~ Ең жоғарғы иондағыштың сызықтық тығыздығы... сәулеленуінде болады.
| α+
| β
| протондар ағыны
| γ
| нейтрондар ағыны
~... нейтрондарды жақсы сіңіреді.
| Кадмий, бор+
| Қорғасын, алюминий
| Су, парафин
| Алюминий, кадмий
| Органикалық шыны, алюминий
~... радиациялық сәулеленудің критикалық тобына жатады.
| Өмір сүру жағдайы мен жұмыс жағдайына байланысты жоғары радиациялық әсерге
тап болатын адамдар+
| Сәуле ауруымен ауыратындар
| Дәрігер - терапевтер
| Қатерлі ісік ауруымен ауыратындар
| Балалар мен жасөспірімдер
~ Топтық сәулелік жүктемеге ең аз үлесін қосатын... болып табылады.
| изотопты диагностика+
| рентгендиагностика
| рентгентерапия
| флюорография
| радиотерапия
~ Иондаушы сәулелену көздерін қолданатын II сынып жұмыстары...
ұйымдастырылады.
| ғимараттың оқшауланған қанатында+
| бөлек бөлмеде
| бөлек ғимартатта
| бөлек үйде
| бөлек корпуста
~ Адамның бүкіл денесі «критикалық» мүшелердің... тобына жатады.
| 1+
| 2
| 3
| 4
| 5
~ Табан мен тобық «критикалық» мүшелердің... тобына жатаады.
| 3+
| 1
| 2
| 4
| 5
~ Иондаушы сәулелену көздерімен жұмыс істейтіндердің алдын-алу емдік тағамы
рационының нөмірі:
| 3.+
| 1.
| 2.
| 4.
| 5.
~ Беттердің радиобелсенді ластануын тазарту үшін... қолданылады.
| қышқылдар+
| күкірт қышқылды темір
| хлорамин
| жуу құралдары
| күміс тұздары
~ Радициялық гигиена... зерттейді.
| иондаушы сәулелердің ағзаға әсерін+
| тағам өнімдерінің ағзаға әсерін
| әлеуметтік факторлардың ағзаға әсерін
| табиғи факторлардың ағзаға әсерін
| кәсіби ауруларды
~ Гигиена термині ежелгі грек тілінен аударғанда... деген ұғымды білдіреді.
| денсаулық әкелуші+
| денсаулықты алдын -алу
| тазалық
| қоршаған орта
| бақылау
~ Гигиена дегеніміз:
| қоршаған ортаның әртүрлі факторларының адам денсаулығына әсерін, оның жұмысқа
қабілеттілігі мен ғұмырының ұзақ болуын зерттейтін ғылым.+
| қоршаған ортаның ластануын зерттейтін ғылым.
| микроорганиздердің дамуын зерттейтін ғылым.
| аурудың даму тарихын зерттейтін ғылым.
| қоршаған ортаның тазалығын бақылайтын ғылым.
~ Гигиенаның негізгі міндетіне... жатады.
| табиғи және антропогенді факторларды зерттеу+
| аурудың даму тарихын зерттеу
| жұқпалы ауруларды зерттеу
| қоршаған ортаны қорғауды бақылау
| әлеуметтік – тұрмыс жағдайын зерттеу
~ Экспозициялық дозаның өлшем бірлігіне... жатады.
| рентген, кулон/кг+
| беккерель, кюри
| зиверт, бэр/ сағ
| мР/сек, бэр/сағ
| грей, рад
~ α- сәулелену –бұл:
| оң зарядталған гелий ядроларының ағыны.+
| радиобелсенділі айналым кезінде шығатын электромагниттік энергияның кванттар
ағыны.
| оң зарядталған электрондар немесе теріс зарядталған позитрондар ағыны.
| заттағы жылдам электрондарды тежеу кезінде жасанды түрде пайда болатын
электромагниттік энергияның кванттар ағыны.
| ядролық реакторларда уран ядроларының бөліну реакциясы кезінде пайда болатын
нейтрондар ағыны.
~ Нейтрондық сәулелену – бұл:
| ядролық реакторда уран ядроларының бөліну реакциясы кезінде пайда болатын
нейтрондар ағыны.+
| радиобелсенді айналым кезінде шығатын электромагниттік энергияның кванттар
ағыны.
| оң зарядталған электрондар немесе теріс зарядталған позитрондар ағыны.
| оң зарядталған гелий ядроларының ағыны.
| заттағы жылдам электрондарды тежеу кезінде жасанды түрде пайда болатын
электромагниттік энергияның кванттар ағыны.
~ Дозиметрлер... үшін тағайындалған.
| иондағыш сәулеленудің мөлшерін өлшеу+
| иондаушы сәулеленудің сәулелену сапасын өлшеу
| нысандардағы радиобелсенді заттардың санын анықтау
| жарық жарқылының санын анықтау
| радиолиз құбылысын анықтау
~... ағзаның сезімтал мүшелері мен тіндердің 1- тобына жатады.
| Қызыл сүйек кемігі+
| Май тіндері
| Сүйек тіндері
| Қалқанша безі
| Қабіршақ тіні
~ Қорғау шекараларын ұйымдастыру және нысандарды дезактивациялау кезінде...
зерттеу әдісі қолданылады.
| радиометриялық+
| химиялық
| физико-химиялық
| физикалық
| дозиметриялық
~... эквивалентті дозаның өлшем бірлігі болып табылады.
| Зиверт, Рад+
| Беккерель, Кюри
| Грей, рад
| Рентген, Кулон/кг
| Мр/сек, мбэр/сағ
~ β– сәулелену –бұл:
| оң зарядталған электрондар немесе тері зарядталған позитрондар ағыны.+
| оң зарядталған гелий ядроларының ағыны.
| радиобелсенді айналым кезінде шығатын электромагниттік энергияның кванттар
ағыны.
| заттағы жылдам электрондарды тежеу кезінде жасанды түрде пайда болатын
электормагниттік энергияның кванттар ағыны.
| ядолық реакторларда уран ядоларының бөліну реакциясы кезінде пайда болатын
нейтрондар ағыны.
~ Изотоп:
| бұл атомдық нөмірлері бірдей, бірақ салмақтық саны әр түрлі радионуклидтер.+
| бұл өзіне тиесілі протондар мен нейтрондар санымен, атомның кез-келген түрі.
| бұл оң зарядты электрондар.
| бұл гелий атомының ядросы.
| бұл гамма-квант фотонның элементарлық бөлшегі.
~ РҚН-99 бойынша «критикалық» мүшелердің 2-тобына... жатады.
| май тіні+
| ұйқы безі
| сүйек тіні
| қызыл сүйек кемігі
| бүкіл дене
~ Рентгенологиялық зерттеуді өткізуге... жауапты.
| дәрігер – рентгенолог+
| дәрігер -терапевт
| дәрігер - оташы
| дәрігер - фтизиатор
| дәрігер – онколог
~... сіңірілген дозаның өлшем бірлігіне жатады.
| Грей, Рад+
| Беккерель, Кюри
| Зиверт, Рад
| Рентген, кулон/кг
| Мр/сек, Мбэр/сағ
~ γ – сәулелену –бұл:
| радиобелсенді айналым кезінде шығатын электромагниттік энергияның кванттар
ағыны.+
| оң зарядталған гелий ядроларының атомы.
| теріс зарядталған электрондар немесе оң зарядталған позитрондар ағыны.
| заттағы жылдам электрондарды тежеу кезінде жасанды түрде пайда болатын,
электромагниттік энергияның кванттар ағыны.
| ядролық реакторларда уран ядроларының бөліну реакциясы кезінде пайда болатын
нейтрондар ағыны.
~ Сәулелену көздеріні
