анаэробты ферментациялық апараттар:
Биогаз
Ацетон
Ашытқы өнімдерін бөліп алуға арналған құрал-жабдық:
Колонкалар;
Жинағыш;
Биореактор;
Аэрация процесінің дұрыс ұйымдастыру үшін білу керек:*Еріген оттегінің критикалық концентрациясын;*Еріген оттегінің концентрациясына тәуелді клетка қасиеттерін;*Оттегіні пайдаланудың жоғарғы шегі;
Аэробты микроорганизмдерді пайдаланып ластанған суларды тазалау қондырғысы:*Септотенк;*Метанотенк;*Аэротенк
аэробты терең ферментация аппараттарында массандра анықталады:*Ортадан оттектің және басқада биогенді элементтердің микробтық жасушаға тасымал*Жасуша алмасу өнімдерінің культуралды сұйықтықтардан жіберілуімен*Оттектің масса беру коэффиценттімен
ӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘ
Әдеттегі ферментацияны басқару мен тексеру үлгісіне:*Ферментер;*Құрылғылар;*Жүйені реттеуші;
Әр клетка келесі фазадан өтеді *бөліну*созылу*дифференциация
ББББББББББББББББББ
Балық клейі*Казеин
Барбатажды колонна*крышка* рубашка*барбатер
барботажды колонка*Қақпақта *Жейдеге*Барботерге
Барботажды колонна.*крышка;*рубачка;*барбатер;
Басқарылатын культивирлеу, биотехнологиялық процесс модельіне негізделген, алгоритм құруды қажет етеді. Ол мүмкіндік береді:*Жаңа процестерді зерттеу мен құрастыруға;*Аппараттарды жетілдіруге;*Өндірістің технологиялық сызбасын жетілдіруге;
беттік сұйықтық-фазалы ферментация ағатын камерада тұрақтандырылады:*Ылғалдық *Температура*Аэрация
Беттік ферментация кезінде:*Биообъект тек қана қоректік ортаның бетінде өседі;*Масса алмасу болмайды;*Қосалқы аэрация болмайды;
Биореакторда өсірілетін өсімдік клеткасының реттік метаболиттерінің синтезіне әсер ету: Өсімдік донор генотипі;Фитогормон табиғаты;Фитогормон концентрациясы.
Биореакторда үздіксіз ферментация кезінде:*Қоректік ортаның барлық компоненттерін ферментерға бір уақытта салады;*Егу материалын бір мезгілде енгізеді;*Инокулятты бір мезгілде енгізу;
биореактордың құрылымдық шешімдерінің әртүрлілігі тәуелді:*Продуценттердің және қор.ортаның типіне*Өндірістің технологиясы және маштабына*Мақсатты өнімге
Биореакторларда өсірілетін өсімдік клеткаларының екінші реттік метаболиттерінің синтезіне әсер етуші фактор: *өсімдік донор генотипі*фитогормон табиғаты*фитогормон концентрациясы
Биосинтез ферментерде материалдың ағын принципі бойынша:*Периодты;*Реттелетін;*Үздіксіз;
Биосинтездің бірінші реттік метаболит өнімдері:*Аминқышқылдар;*Органикалық қышқылдар;*Тотықпаған май қышқылдары;
Биосинтездің екінші реттік метаболиттік өнімдері:*Антибиотиктер;*Гормондар;*Токсиндер;
Биотехнолгиялық процесті басқаруға арналған модель құрастырғанда есептеу керек параметрлер:*Культуралды ортада еріген О2 және CO2 концентрациясы;*Көбіктің күйі мен деңгейі;*Мақсатты өнімнің концентрациясы;
Биотехнолгиялық процесті басқаруға арналған модель құрастырғанда есептеу керек параметрлер:*Культуралды ортада еріген О2 және CO2 концентрациясы;*Көбіктің күйі мен деңгейі;*Мақсатты өнімнің концентрациясы;
Биотехнологиялық оптимизацияда шектулерді ескеру керек, олар байланысты:*Экономикалық конструктивті жағдайлармен;*Бақылаушы аппарат мүмкіншіліктерімен*Экологиялық талаптармен;
биотехнологиялық өндірістердің орналасуы шешімдерінің қатарына биомасса жояды, пайдаланатын *Жемдігі азыықтық ақуыз алуға;*Биометаногезде*Бактериалды металдарды майдалауға;*Бактериалды металдарды майдалауға;
биотехнологиялық өндірістің арнаулы өнімдері, бірінші реттік метаболиттер*Аминқышқылдар;*Антибиотиктер;*Токсиндер;
Биотехнологиялық процестерді басқаруға арналған модельдер құрастырғанда культурада концентрациясын есептейді:*Субстраттың;*Биомассаның;*Өнінің;
Биотехнологиялық процестерді басқаруға арналған модельдерді жасағанда параметрлерді өлшеуді қажет етеді:*Культуралды ортадағы негізгі субстраттардың концентрациясы;*Маңызды клеткаішілік компоненттердің концентрациясы;*Биомасса концентрациясы;
Биотехнологиялық процестерді басқаруға арналған үлгілер құрастырғанда культурада концентрациясын есептейді:*Субстраттың;*Биомассаның;*Өнінің;
Биотехнологиялық процестерді құрастырғанда- модельдеу ең маңызды бағытына жатады, себебі оның көмегімен:*Жаңа процестер зерттеліп, жасалады;*Аппараттар жетілдіріледі;*Өндірістің технологиялық сызбасы жетілдіріледі;
Биотехнологиялық процестерді модельдеу арқылы, параметрлерді есептеуге болады:*Өнімділікті;*Өсімнің үлестік жылдамдығы;*Субстратты пайдаланудың үлестік жылдамдығы;
Биотехнологиялық процестерді модельдеу декомпозициясы әдісін пайдаланады. Бөлек модельдер құрастырылады:*Массаалмасу;*Биообъект өсімінің кинетикасы;*Биохимиялық процестер;
Биотехнологиялық процестерді модельдеу үшін, модельдерді жүйелі құруды, модельдерді пайдалануды қажет етеді:*Массаалмасу;*Биообъект өсімінің кинетикасы;*Биохимиялық процестерді;
Биотехнологиялық процестердің үйлесімделуі математикалық әдіс моделінің негізінде жүзеге асырылады:*Динамикалық бағдарламалау;*Сызықсыз бағдарламалау;*Вариациялық есептеу
Биотехнологиялық процесті математикалық модельдеу- мүмкіндік береді:*Жаңа процестерді зерттеу мен құрастыруға;*Аппараттарды жетілдіруге;*Өндірістің технологиялық сызбасын жетілдіруге;
биотехнологияның продуценттерін таза химиялық процестерден айырмашылығы *Биологиялық агенттің физика-химиялық әсерлерге сезімталдығында*Заттардың сұйықтық клетка газ сұйықтық клетка типтері бойынша фазааралық тасымалдаудың бойында*Жептише жағдайлардың талаптарына
Борпылдақ мембрана жасайтын кең таралған материалдар:*Күрделі эфирлі целлюлоза;*Полиуретан;*Поливинил спирті.
біртекті әдістен бөліну жүйесі:*Центрафугалау*Фильтрлеу* Тұндыру
ВВВВВВВВВВВВВВВВ
Вакумде жұмыс жасайтын фильтр түрлері.*үздіксіз,сыртқы беттік фильтрлеуде жүзеге асыратын;*баробанды фильтр;*үнемі бетін жаңартылып, жылынатын барб.фильтр;
Вакуумда жұмыс жасайтын фильтр түрлері:*Үздіксіз сыртқы-беттік фильтрлеуді жүзеге асыратын ұяшықтар;*Барабанды фильтр;*Үнемі беттік жаңартылып жуылатын барабанды фильтр.
ГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГ
Генетикалық детерминтелген аналық клеткалардың өсімдіктердің шашақ секреттер мен аталық тозаңның сәйкес келмегенде
Гомоген ағынды ферментация пр.қамтамасыз инженерлі реализация анық. төмендегенде.*өлшеген түрде материалды ағынның ферментациясына түсіру;*ферментерден жылуды,пайдаланатын ауаны,кул.сұйықтықтан шығару;*мақсатты өнімнің дамуы мен пайда болуы үшін про.өсу негізгі процестің өлшеуіш және..
Гомогенді ағынды ферментация процессін қамтамасыз ету инженерлі реакцияларын анықтауынша төмендегіге көшіріледі.* өлшенген түрде материялды *ферментерда жылуды*пайдаланған ауаны
гомогенді ағынды ферментациялық қамтамасыз етілуі инженерлік орындату тұрғысынан әкеледі:*Материалдардың ағынның ферменттерге мөлшерлі түсуіне *Ферментерге жылуды қалуанынган ауаны дақылдық сұйықтықты шығаруға*Мақсатты өнімнің түзілуіне және продуценттің дамуына оптимальды деңгейде негізгі процуду-лар өлшеуге және тұрақтандыру
Гф тобындағы ферменттер (энегияны газды фазаға жеткізетін)*Барботажды сапты;*Құбырлы*Жүзбелі сығындырмалы;
ДДДДДДДДДДДДДДД
Дақылданған клетка стерилизация қажет етеді: *барлық кіріс шығыс құбырларын*техникалық ауа*қоректік орта
Дақылданған клетка стерилизация қажет етеді:,,,барлық кіріс шығыс құбырларын,,,техникалық ауа,,қоректік орта
Дақылдау процесінің микрокинетикалық көзқарасынан келесі модельдерді таңдаған жөн, олардың негізінде:*Микроорганизмдер популяциясының өсу кинетикасын сипаттау;*Бұл процесті культиватордағы жылу алмасу процесімен байланысты*Бұл процесті культиватордағы массаалмасу процесімен байланысты;
Дақылдау түріне байланысты ферментердағы биосинтез:*Батқан;*Беттік;*Тереңдік;
Дақылдау түріне байланысты ферментердағы биосинтез:*Батқан;*Беттік;*Тереңдік;
Дақылдаудың әр нақты процессі үшін араластыру үш бағыттың біреуін шектейді:*Массатасымалдау газ-сұйықтық;*Массатасымалдаусұйықтық- клетка;*Механикалық әсер
дақылды ерідіндіні өңдеу әдістері:*Тұндыру*Фильтрлеу*Центрфугалау
дақылды ерітіндінен алынған мембраналық әдістер арқылы өндіріледі *Электродиализ*Ультрафильтрация*Микрофильтрация
дақылды ерітіндіні мембраналық әдістері:*Электродиализ*Ультрафильтрация*Микрофильтрация
дақылды ерітіндіні өңдеу негізінде:*Тұндырады*Фильтрлейді*Центрфугалайды
Дақылды өсіруде өсу клетканың ағынды дақылдау кезінде: *биореакторға үздіксіз таза дақыл қосып отырады*белгілі бір суспензия көлемін алады*пайдаланатын қоректік ортаның белгілі бір бөлігін алады
Дақылды өсіруде өсу клетканың ағынды дақылдау кезінде: биореакторға үздіксіз таза дақыл қосып отырадыбелгілі бір суспензия көлемін аладыпайдаланатын қоректік ортаның белгілі бір бөлігін алады
Дақылды сұйықтықтна өзгерген агрегеаттық күйден термиялық әдіспен сусыздандыру мен буландыруға ұшыратады. *Бусыздандыру*Буландыру*Кептіру
Дақылдық сұйықтықтан мақсатты өнімді бөліп алу келесі процестермен жүзеге асады:*Сепарация;*Экстракция;*Буландыру;
Дақылдық сұйықтықтан мақсатты өнімді культуралдық сұйықтықтан бөліп алу келесі процестермен жүзеге асады:*Экстракция;*Тұндыру;*Ион алмасу;
Декомпозиция моделі бұл биотехнологиялық процестерді модельдеуге бастапқы жүйені ішкі жүйе қатарына бөлшектейді. Бөлек құрылатын модельдер:*Массаалмасу;*Биообъект өсімінің кинетикасы;*Субстратты пайдалану кинетикасы;
Дефференцияда*Өсімдік донор генотипі *Дақылдық жағдай *Дақылдық физиологиясы
Дефференциялдық талабы ауксинді болуы жиі қоллданады*Индолин 3сірке қышқылы *2.4 дихлорфеносірке қышқылы*Натри сірке қышқылы
Дидифференция барысында клеткалардың бастапқы ұлпаларға тән қасиеттерін жоғарлатады*Вакуольде*Хлоропласты*Бос кеңістікте
Дидиффилизация талабы цитокининдердің талабы*6-бензиламинпурин*Кинин*Зеатин
Дифференциация барысында клеткалар бастапқы ұлпаға тән қасиетіне жоғарылайды. *крахмал*белок*липид
Дифференциация талабы: (аукциндер болуы) *индолил 3- сірке қышқылы*2,4 Д сірке қышқылы *нафтил сірке қышқылы
Дифференциация талабы: (цитокининдер болуы) *6- бензинаминопурин*кинетин*зеатин
Дифференциацияда маңызды рөл атқарады: *өсімдік донор генотипі*дақыл жағдайы*дақылдың физ. қ жағдайы
Диффузор:*Ауаны үрлеп таратуға арналған құрылым;*Бекітілген желдеткіш;*Ауаны реттейтін түтік;
егер микробиологиялық синтездің өнім сұйық ортада болса, онда бөліп алу үшін қолданылатын әдістер *Экстракциялау*Ион алмасу*Адсорбция
егер өнім қатты фазада бөлінген болса онда микробиологиялық синтездің өнімін бөліп алу және концентрлеу үщін қолданылатын әдістер:*Фильтрлеу *Центрафугалау*Тұндыру
ЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕ
Егуге немесе саудаға дайындау кезеңінде in vitro өсірілген тамырланағн өсімдік:,,, Қоршаған ортаның жаңа жағдайларына бейімделген;,,,Өсімдіктің суыққа төзімділігін арттырады;,,,Өсімдіктің патогенді микроорганизммен қоршаған ортаның қолайсыз факторларына төзімділігін арттырады.
Егістік егуге немесе реализацияға арнайы in vitro арнайы тамырландырылған өсімдік *Сыртқы ортаның жаңа жағдайына бейімделуі*Өсімдіктердің маңызды жұмыс жүргізу *Сыртқы ортада түрлі жағымсыз факторларға және потагенді микроорганизмдерге тұрақсыздығы жоғарласа
Егістікке егуге реализацилауға арналған in vitro алынған тамырланған өсімдік *сыртқы ортаның жағдайына бейімделуі*өсімдіктерді шынықтыру*сыртқы ортаның жағымсыз факторына және патогенді микроорганизмге тұрақтылығын
Екінші реттік метаболиттер үшін дақыл клеткаларын қолдану мысалы: *Жень-шень-фенолды қосылыстың гликолиздену үшін Panas ginsens тамырын суспензиялық дақыл өнімі*көкпен және картоп индолизі 3-сірке қышқыл индолил
Екінші реттік метаболиттер үшін дақыл клеткаларын қолдану мысалы:,,, Жень-шень-фенолды қосылыстың гликолиздену үшін Panas ginsens тамырын суспензиялық дақыл өнімі,,,көкпен және картоп индолизі 3-сірке қышқыл индолил
екінші реттік метаболиттер*Антибиотиктер;*Токсиндер
еріген заттарды бөліп алу үшін дақылды сұйықтыққа қолданатын шаралар*Тұндыру*Фильтрлеу*Центрафугалау
ЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖ
Жалпылама түрде кез келген микробиологиялық процесс 3 негізгі кезеңді құрайды: *Ферментацияға дейінгі;*Ферментациялық;*Постферментациялық
Жануарлар биотехнологиясының бағыты:*Суперовуляция*Жасанды ұрықтану*Эмбриотрансплантация
Жануарлар эмбриодақыл әдістері*Донор мен реципиен таңдау*Экстракорпоральды,Оплодотворение гамет*Криоконсервация
Жаңа өнеркәсіпті жобалауда тиімді оптимизациялау нұсқасын таңдау керек:*Технологиялық режимдер;*Технологиялық сызбалар;*Құрал-жабдық түрлері
Жасанды ұрықтану жүргізу үшін қажетті құрылғы:*Тұқымға арналған бөтелке*Шәуетке арналған туба*Катетор зәйтүні
жасанды ұрықтану үшін аналықтан алдын ала шәует алатын қажетті аппаратура:*Тұқымға арналған бөтелке*Шәуетке арналған туба*Тоңазытқыш
жасанды ұрықтанудың уретраз.... әдісі үшін қажет: *Электроэякулятор*Шәует жинақтағыш*Жасанды вагина
Жиекті фильтр сыққыш.*парақты фильтр;*жиектемелі фильтр мерзім әсері бар *үздіксіз беттік фильтрлеу жүзеге асырылады.*Жиектемелі фильтр – сыққыш:
