Терможұпты дайындау үшін материалдар

Аты	Құрамы	ТЭДС, мВ (при t₀ = 0 °C и t₁ = 100 °C)	Максималды темпер. °C
хромель	10% Cr + 90 % Ni	+2,95
платинородий	90 % Pt + 10 % Rh	+0,86
мыс	Cu	+0,76
платина	Pt
алюмель	95 % Ni + 5 % Al	-1,2
копель	56 % Cu + 44 % Ni	-4
константан	60 % Cu + 40 % Ni	-3,4

Е, мВ

t, °С

ТХК

ТХА

ТВР

ТПГ

ТПР

9.2-сурет Терможұптың градуировкалы сипаттамасы

ТЭҚК өлшеу үшін әдістер мен өнімдері:

1) Бағалау әдісі (милливольтметр көмегімен);

2) Компенсационды әдіс (потенциометр көмегімен).

Электрлі кедергілік термометр.

Кедергілі термометрмен температураны өлшеу, температураны өлшеу кезінде электрлік кедергіні өзгертуге және өткізгіштің құрылымына негізделген. Өткізгіштің электрлік кедергісінің температуралық коэффиценті (металдардың) орнықты, ал жартылай өткзгіштердікі орнықсыз болады. Сондықтан, өткізгіштің кедергісі неменесе жартылай өткізгіштер кейбір функциялардан тұрады. R=f (t). Бұл функцияның түрі материалдың табиғатына тәуелді болады. ТК (кедергілі термометрі) басқа термометрлерге қарағанда (манометрлік, сұйқтық, шыны) көптеген қасиеттерімен негізделінеді.

1. Жоғары өлшеу нақтылығы

2. Үлкен арақашықтықта көрсеткіштерді жіберу мүмкіншілігі

3. Қосылу жолымен температураны бақылауын орталықтандыру мүмкіншілігі, бір өлшеу құрылғысына бірнеше термометрді қосу

4. Көрсеткіштердегі кешігулердің төмендеуін

Кемшілігі: кедергілі термометрдің кемшілігі болып басқа тоқ қорегімен қажеттілігі. КТ- сериялы сезімтал элементті жасау үшін таза металды қолданады. Таза металға келесі негізгі талаптар қойылады:

1. Металл қышқылданбауы керек немнесе өлшенетін ортамен химиялық өзара байланыстылығында ену қажет

2. Металдың электірлік кедергісінің температуралық коэффиценті өзгермелі және үлкен болу қажет. Бұл коэффицент қатынаспен анықталады ; мұнда R₁₀₀ және R₀-100⁰С кезінде термометрдің кедергісі, көбіне таза металдар үшін / град.

3. Кедергі тура және толқынды қисық бойынша ауытқулар бойынша температураның өзгерісімен өзгеру қажет.

4. Металдар меншікті электрлік кедергісі, бір мөлшерді үлкен болу қажет; термомертдің кедергісінің бастапқы шамасын алу үшін, кедергінің меншіктісі үлкен болған сайын, металл аз мөлшері қажет.

Сәулелену пирометрі

Температураны өлшеудің контатасыз аспаптарына сәулелену пирометрлері жатады, оларға:

· бөлшектеп сәулелену (оптикалық) пирометрлері, дененің монохроматикалық сәулеленуінің интенсивтігі температураға байланысты өзгеруіне негізделген. Өлшеу шектері 800-ден 6000 ⁰С-ға дейін.

· түрлі-түсті пирометрлері, олардың 200-ден3800 ⁰С-ға дейінгі аралықтағы температураны өлшеу екі толқын ұзындығының сәулелену интенсивтігінің қатынасын өлшеу есебінен жүреді.

· радиациялы пирометрлері, қыздырылған дененің сәулеленуінің толық қуатын өлшеуге негізделген. Өлшеу шектері 20-дан 2000 ⁰С –ға дейін.

Ғылым мен техника салаларына байланысты температураны өлшеудің көптеген принциптері мен құралдары қолданылады.