Сандар,жылдар, ғасырлар 26 страница

Сүтқоректілердің зәр шығару мүшелері үрмебұршақ пішіндес жұп бүйректірінің денеге орналасқан жері. Құрсақ қуысында, бел омыртқалардың екі бүйірінде.

Сүтқоректілердің зәр шығару мүшелері үрмебұршақ пішіндес, жұп бүйректері денесінің қай жерінде орналасқан? Құрсақ қуысында, бел омыртқасының еі бүйірінде.

Сүтқоректілердің зәр шығару мүшелері- Екі бүйрек, несепағар, қуық және тері

Сүтқоректілердің зәршығару жүйесінің орталығы- Бүйрек

Сүтқоректілердің кеуде қуысында орналасатын мүше- Өкпе

Сүтқоректілердің күрделі қозғалыстарының үйлесімділігіне байланысты бас миының қай бөлімі жақсы дамыған? Мишық.

Сүтқоректілердің кіші қан айналым шеңберінен қозғалысының бағытын көрсетіңіз? – Оң жақ қарыншадан басталып, өкпеге барады, одан, сол жақ жүрекшеге құяды.

Сүтқоректілердің қай отрядының көздері нашар көреді, ал иіс сезуі өте жақсы дамыған - бунақдене қоректілер

Сүтқоректілердің қайсысында алдыңғы аяқтары қанатқа айналған? Жарқанаттарда.

Сүтқоректілердің қайсысында алдыңғы және артқы аяқтарының бас бармағы (үлкен) басқа саусақтарына қарама-қарсы біткен? – Приматтарда.

Сүтқоректілердің қайсысында көздері өте нашар дамыған: Көртышқанда.

Сүтқоректілердің қан айналу жүйесі: 4 камералы жүрек, 2 қан айналу шеңбері, қолқаның 1 доғасы.

Сүтқоректілердің қан айналу жүйесінің орталығы – Жүрек.

Сүтқоректілердің қорегі ауыз қуысынан кейін...түседі: Жұтқыншаққа

Сүтқоректілердің құрылысының құстардан ерекшелігі қандай? Терісінде бездер көп.

Сүтқоректілердің миының қай бөлігі жақсы жетілген? – Үлкен жарты шарлар қыртысы мен алдыңғы миы.

Сүтқоректілердің мойын омыртқаларының саны- 7

Сүтқоректілердің отрядының ең негізгі белгісі – ұрпағын сүтпен қоректендіреді.

Сүтқоректілердің паразиті- Бүрге

Сүтқоректілердің терісі түкті жамылғымен қапталған, ірі әрі берік қылшықтары қандай қызмет атқарады? Түбіт пен теріні зақымданудан сақтайды?

Сүтқоректілердің терісінің сыртында түкті жамылғысы болады? Ең қысқа және жұмсақ түктері – мамық немесе түбіт: Денесінде жылуды сақтайды.

Сүтқоректілердің түрі – 5000.

Сүтқоректілердің тыныс алу жүйесіне кіреді – Мұрын қуысы, кеңірдек, тарамдалған ауа тамыр, өкпе көпіршіктері.

Сүтқоректілердің тыныс алу жүйесінің орталығы. Өкпе.

Сүтқоректілердің тыныс жүйесінің орталығы - Өкпе.

Сүтқоректілердің ұзын қылшығы (Мұрт) – сипап сезуге қажетті.

Сүтқоректілердің ұрығы дамиды. Жатырда.

Сүттің бөлінуін реттейтін без- Гипофиз

Сүттің түсінің ақ болу себебі неге байланысты? Микроскопиялық өте майда май тамшыларына байланысты.

Сфагнум мүгінің ақ түсті болуы. Өлі жасушалардың іші ауаға толы болуынан.

Сфагнум мүгінің ақ түсті көрінуі қалай түсіндіріледі? Сулы жасушалардың көбірек болуынан.

Сцифос сөзінің мағынасы: Табақша.

Сыңар өркешті түйені ғылыми тілде атауы Дромадер

Сырға гүлшоғыры – қайың, тал

Сырға гүлшоғыры тән. Қайың.

Сыртқы және ішкі құрылыстың ұқсастығы түрдің мына өлшеміне жатады: Анатомиялық – морфологиялық.

Сыртқы және ішкі құрылыстың ұқсастығы: Морфологиялық өлшем.

Сыртқы және ішкі ортада көрінетін хромосомадағы өзгергіштік- Мутация

Сыртқы және ішкі секреция қызметін қатар атқаратын без. Жыныс бездері.

Сыртқы және ішкі секреция қызметін қатар атқаратын без- Жыныс, Ұйқы безі

Сыртқы және ішкі тітіркендіргіштерге орталық жүйке жүйесі арқылы ағзаның жауап қайтаруы реакциясы – Рефлекс.

Сыртқы құлақ – құлақ қалқаны болмайтын сүтқоректі жануар – Көртышқан.

Сыртқы құлаққа жатады – Құлақ қалқаны, сыртқы дыбыс жолы.

Сыртқы құлақты ортаңғы құлақтан бөліп тұрады: Дабыл жарғағы

Сыртқы орта жағдайларының әсерінен организм фенотипінің өзгеруі. Модификациялық өзгергіштік.

Сыртқы ортадағы маусымдық өзгерістердің ең негізгі әрекеттері- Күн жарығының ұзақтығының өзгеруі

Сыртқы ортадан қабылдайтын ақпараттың 80-90%... мүшесі арқылы болады – Көру.

Сыртқы ортаның әр түрлі факторларға организмнің жауап қайтаруы. Тітіркенгіштік.

Сыртқы рецепторлар Терінің үстіңгі қабаты

Сыртқы секреция бездері: Өздерінің өндірген секретін өзек арқылы дене қуысына сыртқа шығарады.

Сыртқы секреция бездері: Тер, сілекей, сүт бездері, бауыр.

Сыртқы секреция безін атаңыз. Тер безі.

Сыртқы секрециялық бездер: Жас, сілекей.

Сыртқы түріне қарап, итмұрынның қорғаныштық қасиетін қандай белгілерінен айыруға болады: өте өткір тікенектерінен.

Сырттан қарағанда жәндіктен де өсімдікке көбірек ұқсайтын көбірек ұқсайтын көпжасушалы ағза- Тұщы су гидрасы

Сырттан қарағанда жәндіктерден де өсімдіктерге көбірек ұқсайтын көп жасушалы ағза- тұщы су полип гидрасы

Сырты қабықшамен қапталған аксондар жиынтығы. Жүйке.

Сыртынан қарағанда, жасырын қалатын белгінің аталуы – рецессивті.

Сыртында жұқа су қабықшасы бар жоғары молекулалы жиынтық: Коацерваттар.

Сілекей безінің қызметі. Асты шылап, крахмалды ыдыратады.

Сілекей безінің қызметін зерттеген: И.П.Павлов

Сілекей құрамында зиянсыздандыратын қасиеті бар нәруызды зат. Лизоцим.

Сілекей ферменттерінің әсерінен ыдырайтын- Көмірсулар

Сілекей, сүт, тер бөлетін эпителий. Безді эпителий.

Сілекейдің құрамындағы көмірсуларды ыдырататын фермент. Амилаза.

Сіңір созылғанда көрсетілетін алғашқы көмек: зақымдалған жерге суық шүбірек басып қатты орап тастау

Сіңір созылғанда, көрсетілетін алғашқы жәрдем – Дәкемен таңу керек.

Сірі қауыз бен өкпе арасында болады. Серозды сұйықтық.

Т.Морган- 1914ж тұқым қуалаудың хромосомалық теориясын ашты.

Т.Сведберг- Нәруыз молекуласының шар пішінді болатынын дәлелдеді.

Табақша тәріздестердің өкілі? Цианеа

Табан ортасы түсіңкі, дөңес болатын ауру. Жалпақтабандылық.

Табиғат байлықтары толығымен қорғалатын жерлер... аталады. Қорықтар.

Табиғат байлықтарын сақтап, оны тиімді пайдалану үшін? Қорықшалар ұйымдастырады

Табиғат біртұтас, ондағы даму қарапайымдыдан күрделіге қарай жүреді деген- А.Радищев

Табиғат жөнінде Мичуриннің сорттары қай типке жатады? Күрделі гетеризигота

Табиғат жүйесі және «ботаника философиясы» еңбектерінің авторы: К.Линней.

Табиғатта адамның өзін-өзі ұстай білуі, мінез-құлық дағдыларын қатаң сақтауы? Экологиялық этика

Табиғатта бактерияның рөлі? Зат айналымға қатысатын болғандықтан өте зор

Табиғатта қолайсыз жерлерде өсе береді: Қыналар.

Табиғатта сирек болатын жыныстық көбеюдің ерекше түрі: Партеногенез.

Табиғатта түрдің тіршілік ету ареалын анықтау критерийі. Географиялық-экологиялық.

Табиғатта түрлердің бір-бірімен будандаспауына не себеп? Хромосомалардың саны мен формаларының сәйкес болмауы

Табиғатта эволюциялық процесстердің басты факторы? Табиғи сұрыпталу

Табиғаттың ең күшті абиотикалық экологиялық факторының бірі: Радиация

Табиғаттың маусымдық өзгерістерін зертейтін ғылым- Фенология.

Табиғи биогеноздағы негізгі энергия көзі: Күн.

Табиғи биогеоценоздар: Табиғи сұрыпталудың әсерінен пайда болады

Табиғи биогеоценоздарға жататындар? Табиғи шалғындық

Табиғи сұрыпталу кезінде – жаңа түрлер пайда болады

Табиғи сұрыпталу» теориясының авторы: Ч.Дарвин.

Табиғи экожүйелер? Дала

Тағам құрамындағы күрделі органикалық қосылыстардың ыдырап, қан мен лимфаға өтуі: Асқорыту

Тағам ретінде пайдаланаын былқылдақденелілер (ұлулар)- Каракатица

Тағамға пайдаланатын тікентерілілердің түрі- Теңізқұндызы.

Тағамдық заттардың құрмында болатын ерекше органикалық қослыстар- Дәрумендер.

Таза асылтұқымды жұмыртқалағыш тауық. Леггорн.

Тазалаушы санитар бактериялар. Шіріту бактериялар.

Тазалық туралы ғылым саласы- Гигиена

Тайга кенесі адамға энцефалит жұқтыруы мүмкін, себебі: Ауру қоздырғышын тасымалдаушы.

Тақтұяқты жануарлардың? Соқыр ішегі үлкен

Тақтұяқтылар отрядының өкілдері? Жылқы, тапир, керік, құлан, тұзат

Талас Алатауында орналасқан қорық. Ақсу-Жабалғы қорығы.

Талдаушы будандастыруды қандай мақсатта жүргізеді? өсімдіктер мен жануарлардың генотипін анықтау үшін

Таллом – қабаттамасы деген не? Ұлпалар мен мүшелерге бөлінбеген дене

Талшығынан арқан, жіп, себет тоқылатын- зығыр

Талшықтар қоректенеді? Қоректенудің екі типі бар

Талшықты жәндік? Лямблия

Талшықтылар класына жататын жәндіктер: Жасыл эвглена

Тамақ өнеркәсібінде пайдаланатын бактериялар: Сүтқышқыл бактериялары

Тамаққа тәбеті шаппай, тершіл болу ауруының белгісі- Туберкулез.

Тамаққа ылғи ас тұзын қосатын себебі? Натрий хлордың жетіспеуі

Тамақтан улану кезінде алғашқы көрсетілетін жедел жәрдем. Ішекті, қарынды жуып тазалау.

Тамақтан уланудың себептері: Улы саңырауқұлақ, сапасыз тамақ жеу.

Тамақты асығып ішудің зардабы қандай? Асқорыту сөлі нашар сіңіріледі

Тамақты дұрыс пайдалану туралы ғылым: Диетология.

Тамақтың 12 елі ішекте қорытылуы қай фермент арқылы жүзеге асды? Ұйқы безінің

Тамыр атпалары арқылы көбейетін? Таңқурай

Тамыр бөліміне кірмейді. Тамыр оймақшасы.

Тамыр жемісі үшін өсірілетін өсімдік? Сәбіз

Тамыр жүйесі бөлінеді- Шашақ, кіндік

Тамыр кесінділері арқылы көбейтуге болатын өсімдік? Таңқурай

Тамыр қалемшесі арқылы көбейе алады- ақжелкен

Тамыр мен бүршіктің өсуіне қатысатын ұлпа. Түзуші.

Тамыр сабағы арқылы көбейетін өсімдік? Бидайық

Тамыр сабағы медицинада пайдаланатын лалагүл тұқымдас өсімдік? Құртқашаш

Тамыр түйнекті өсімдік. Георгин

Тамыр түкшелері – тамырдың сыртқы жасушаларының ұзын өскіндері

Тамыр түкшелері? Минералды тұздардың ерітіндісін сіңіреді

Тамыр түтікшелері орналасқан аймақ. Сору аймағы.

Тамыраяқтылар тобына жататын жәндік: Арцелла

Тамырға топырақтың құрамындағы ауа не үшін қажет? Тыныс алу үшін

Тамырдың бөліну аймағының орналасуы- Тамыр оймақшасының үстінде (ішінде) (Өсу аймақтың астында).

Тамырдың ең ұшын жауып тұратын: Тамыр оймақшасы.

Тамырдың жасушулары ұдайы бөлетін аймағы? Бөліну

Тамырдың қай аймағында митоздық бөліну жүреді? Бөліну аймағында

Тамырдың қызметіне жатпайды. Фотосинтезге қатысу.

Тамырдың лүпілінің сезілуі. Салатамырдан

Тамырдың минералды заттар мен суды тамырдан сабаққа сабақтан басқа мүшелерге өткізетін аймағы. Өткізу аймағы.

Тамырдың минералды тұздардың ерітіндісін сіңіру? Тамыр түтікшелерінде

Тамырдың мықтылық, беріктік қасиеті неге байланысты? Механикалық ұлпаға

Тамырдың өсу бөлімінен кейін орналасқан қалың түктері бар бөлік. Сору бөлімі

Тамырдың сору бөлігінің орны? өсу аймағының үстінде

Тамырдың топырақтан сорып алған минералды тұздарының ерітіндісін жер үсті мүшелеріне жеткізеді- Өткізгіш ұлпа..

Тамырдың ұшынан өсуін қамтамасыз ететін жасушалар: Түзуші ұлпа.

Тамырдың, пиязшықтың, түйнектің өсуін тездететін. Калий.

Тамырлар шығу тегіне қарай бөлінеді: Негізгі, жанама, қосалқы тамырлар.

Тамырларды қорғайтын ұлпа. Жабын

Тамырсабағы арқылы көбейетін өсімдік. Інжугүл.

Тамырсабағының қосалқы(жанама) бұтақтары бар споралы өсімдік- қырықбуын.

Тамырсабақ дегеніміз? Көлденең жер асты өркен

Тамырсабақты өсімдік: Бидайық.

Тамыры жоқ биіктігі 70 см орман өсімдігі: Мүк.

Тамыры өте тереңге кететін өсімдік аймағы? Шөлде

Тамырында түйнек бактериясы бар. Асбұршақ.

Таңертеңгі астығы тамақтың мөлшері- 25%.

Таңқурайды көбейту әдісі. Тамыр кесінділерін (3127)

Тарақанның аузы. Кеміруге бейімделген

Тарақанның денесі: Бас, көкірек, құрсақ.

Тарихи ең ұзын заман. Архей.

Тарихи кезеңдерде тарпанның таралған аймақтары? Еуропа мен Батыс Қазақстан

Тарихи уақыттарда өліп біткендер? Дронттар

Тарының гүлшоғыры- Күрделі шашақ (Сыпыртқы).

Тарының гүлшоғыры: Масақ тәрізді сыпртқы гүл.

Тас көмірдің бетінде ізі қалған өсімдік: Шаңжапырақ

Тасбақа тәрізділердің ерекшелігі: Денесі мүйізді сауытпен қапталған

Тасбақаның? Жақ сүйегі өткір қырлы мүйізді затпен қапталған

Таскөмірді түзуші. Өсімдік қалдықтары.

Тасқа жабысып өсетін қына: Қабыршақты қына

Таспа құрттар адамға жұғады. Еттен.

Таспа құрттардың дене мөлшері? 1мм-30м

Таспа құрттың бауырсорғыштан айырмашылығы? Денесі – бас, мойын, бунақты денеден тұрады

Таспа құрттың көбею айналымы. Жұмыртқа – қармақшылы дернәсіл – финка – ересек құрт.

Таспа пішінді оралма хроматофор бар: Спирогирада.

Тастарға жабысып өсетін қына. Қабық тәрізді қына.

Тастарға жабысып өсетін қына: Қабыршақты қына

Тасымалдау пигменті дегеніміз? Гемоглобин

Тауық тәрізділер отрядына жататын құс? Шіл

Тауық тәрізділер отрядына жататын: Күркетауық.

Тауық(ақшам) соқыр- Родопсиннің түзілі А дәрумендеріне байланысты, оның жетіспеуінен пайда болатын ауру.

Таяқша тәрізді бактериялардың аталуы? Бациллалар

Тәбет – қарын сөліне байланысты

Тәбеттің ашылуына әсер ететіні? Ретсіз тамақтану

Тәжірибелі саңырауқұлақ терушілер жол бойынан саңырауқұлақ термейді, себебі: қай заттың қосылыстары бар деп есептейді? Қорғасынның

Тәтті дәмді сезетін рецептор тілдің... орналасады: Ұшында.

Тәтті шырыннан қант алынатын ауыл шаруашылық дақыл. Қызылша.

Тәуелсіз тұқым қуалаудың белгілнрінің цитогенетикалық негізі қандай? Хромосоманың бір жұбының ажырауы басқа жұбынан ажырауына әсер етпейді

Тәулігіне нәжіспен сыртқа шығарылатын амеба цистасының саны? 300млн-дай

Тәулік бойында тамақ берілген дене салмағына байланысты пайдаланылатындар? Ұсақ сүтқоректілер

Тегіс эндоплазмалық тор қандай қызмеет атқарады? Липидтерді, гликогенді синтездейді

Тез ашуланғыш, көп терлегіш ауру- Базедов ауруы.

Тез жиырылатын бұлшық еттер: Жүректің

Тез жиырылатын? Жүректің бұлшықеттері

Тек адамға ғана тән айналадағы бар нәрсені психологиялық бейнелеудің көрінісі: Сана

Тек адамға ғана тән-Сөз- шартты тітіркендіргіш

Тек гүлді өсімдікке тән мүшені белгілеңіз- Гүл

Тек жануарлар жасушаларында бар органойд? Миофибрилдер

Тек жылы жақта өседі. Мақта.

Тек жыныссыз түрде, талшықсыз споралар түзіп көбейеді. Хлорелла.

Тек қайың, қарағай, шырша маңында өсетін саңырауқұлақтар. Ақ саңырауқұлақ.

Тек қана күрделігүлділер тұқымдасына тән белгі?- Гүлшоғыры себетті

Тек қана құрлықта ғана тіршілік ететін нағыз омыртқалы жануарлардың тұңғыш класы: Жорғалаушылар

Тек қана толық түрленіп дамуға жататын сатысы: Қуыршақ.

Тек қана тірі ағзалардың денесіндегі органикалық заттармен қоректенетін бактериялар: Паразиттер.

Тек құрлықта ғана алғаш тіршілік еткен нағыз омыртқалы жануарлардың тұңғыш класы: Жорғалаушылар.

Тек қысқарған өркенде орналасқан бүршік. Гүл бүршігі.

Тек өсімдік жасушасына ғана тән денешіктер: Пластид.

Тек өсімдік жасушасында кездесетін құрылым? Целлюлозалық жасуша қабаты

Тек өсімдіктер жасушасына ғана тән органоид. Пластидтер.

Тек споралы және әртүрлі споралы өсімдіктер. Қырықжапырақ.

Тек су бетінде қалқып өсетін шаңжапырақ? Сальвиния

Тек суда өнетін өсімдік? Күріш

Тек сүтқоректілерге ғана тән ерекше белгі? Сүт бездерінің дамуы

Тек сүтқоректілерге ғана тән ерекшеліктер? Сыртқы құлақ, құлақ қалқаншасының болуы

Тек сүтқоректілерге ғана тән ерекшеліктерін көрсетіңіз. Балаларын сүтпен асырау.

Тек теңізде ғана өмір сүретін отырықшы жәндік. Қызыл маржан.

Тек тостағаншадан немесе тек күлтеден тұратын гүлсерік: Жай гүлсерік.

Телу арқылы көбейтуге болады. Алма мен алмұртта

Телу арқылы көбейтуге жатады: Көзшелерінен телу.

Телу дегеніміз Бір өсімдік бөлігін(бүршігін) екінші өсімдік бөлігіне будандастыру.

Телу: Бүршік арқылы көбейту.

Темекі құрамындағы никотин- Қан тамырын тарылтады

Темекі түтінінде адам организміне өте қауіптісі? Көмір тотығы

Темекі түтініндегі концерогенді зат болып табылады? Бензопирен

Темекі шеккен кезде некотин жасөспірімдердің ағзасына қалай әсер етеді? Жүйке жүйесі қажып, тез ашуланғыш болады

Темекінің құрамындағы улы зат: Никотин.

Теміреткі- паразит саңырауқұлақтар тарататын тері ауруы.

Тенсли- «Экожүйе» терминін ғылымға енгізген.

Тең споралы және әртүрлі споралы әртүрлі споралы өсімдіктер- Қырықжапырақ

Тең споралы плаун тектестердің кең тараған өкілі. Шоқпарбас.

Теңіз аңдары Арктика теңіздерінде мекендейтіндіктен жылдың едәуір бөлігін ашық теңіздерде өткізеді, оларды суықтан не қорғайды? Тері асты қалың май қабаты

Теңіз аңдарының ата тегі құрлықта алғашқы жыртқыштарға жақын екендігін қандай белгілерінен білуге болады? Ескек аяқтылар мен жыртқыштар түсінің ұқсастығы