Сандар,жылдар, ғасырлар 19 страница

Қосмекенділердің жүрегінің қарынша бөлімінде... қан болады:Аралас.

Қосмекенділердің көбею қай жолмен өтеді? Уылдырық шашу.

Қосмекенділердің қанайналым шеңбері: 2.

Қосмекенділердің қуығы, несеағар мен жыныс өнімдері шығатын өзектерінің ашылатын жері: Клоака.

Қосмекенділердің құрлыққа шығуына байланысты - Өкпе пайда болған.

Қосмекенділердің құрлыққа шығуына байланысты пайда болған мүше: Қабақ, дабыл жарғағы.

Қосмекенділердің миының ерекшелігі – Алдыңғы ми сыңарлары айқын бөлінген, мишығы нашар дамыған.

Қосмекенділердің өкпесінің пішіні: Сопақша.

Қосмекенділердің суда тіршілік ететін дернәсілдерінің тынысалуы – Желбезек.

Қосмекенділердің терісі- Жұқа, тегіс, безді

Қосмекенділердің тыныс алу мүшесі. Өкпе, тері.

Қостанай далалы аймағында орналасқан қорық: Наурызым қорығы.

Қосылыстардың қайсысы асқорыту ферменті болып саналмайды? Инсулин

Қосылыстардың қайсысының энергиясы көп? – Май

Қотыр- қышыма кенесінің теріні зақымдауы.

Қояншық (селкілдеу)- В₆ дәрумені жетіспегеннен болады.

Қуану мен ренжуді білдіретін бұлшықет. Ымдау.

Қуыққа жиналатын керексіз зат. Зәр.

Қуықты жиналатын несептің мөлшері – 200-300 см³.

Қуықтың артына төман кіші жамбас қуысында орналасқан алмұрт пішінді бұлшықетті мүше- Жатыр

Қуықтың қабынуы- Цистит

Қуыршақ сатысында қыстайтын бунақдене – Капустница

Құйрық жүзбеқанаты жіңішке сояулы балық- Қозықұйрық.

Құйрық жүзбеқанаты қозғалғанда негізгі роль атқарады- Алабұғада

Құйрық омыртқасының ерекшелігі- денесі, астыңғы доға, астыңғы өсінді.

Құйрықсыз қосмекенділерге қайсысы жатады – Құрбақа

Құйрықты қосмекенділерге қайсысы жатады ?- Саламандра, Тритон

Құйымшақ омыртқаларының саны :4-5

Құлақ қалқаны: ауадағы дыбыс тербелістерін сыртқы дыбыс жолына бағыттайды: Шаң-тозаңнан және микробтардан қорғайды.

Құлақ қалқаны: Аудағы дыбыс тербелістерін сыртқы дыбыс жолына бағыттайды.

Құлақ құлығы. Шаң-тозаңнан және микроптардан қорғайды.

Құлақ тұрады: 3 бөліктен.

Құлақты медуза денесінің диаметрі- 25-40 см

Құлқайыр тұқымдасының арқан есіп, қап тоқуға болатын түрі: Бұйдакендір, кенеп

Құлқайыргүлділер тұқымдасының ең маңызды өкілі-Мақта.

Құлқайыргүлділер-Д/ж 1 000,ҚР 18, 7 туысы,Дәрілік: жалбызтікен-қақырық түсіргіш, Мақта-жылу сүйетін қысқа мерзімді өсімдік

Құлпынай мен итмұрын жемістері. Көп жаңғақшалы құрғақ.

Құлпынайдың мұртшасы қайдан шығады: Қолтық бүршігінен.

Құлық бөлетін құлақ бөлімдерінің бездері – сыртқы есту жолында

Құлық- құлақты бітеп тастайды.

Құм шіркейлері арқылы таралатын тері ауруының түрі. - Лейшманиоз.

Құмайдың отаны – Африка

Құрама сүйекті (көпсүйекті)- таңқурай

Құрама тұқымша- қойбүлдірген

Құрамына азот кірмейтін химиялық қосылыс. Қанттар(сахароза).

Құрамында В₁ витаминдер болмайтындар: қауызы алынған дәндер.

Құрамында көмірқышқыл газы көп қан: Вена

Құрамында С витамині көп өсімдік. Сарымсақ.

Құрбақа терісінің құрылысының ерекшелігі: терісі кілегейлі безбен қапталған.

Құрбақаның дернәсілінің атауы: Итшабақ.

Құрбақаның жүрегі: 3 қуысты.

Құрбақаның қанайналым жүйесі. Екі шеңберлі.

Құрбақаның қаңқасы- сүйекті

Құрбақаның терісі- ұсақ бұдырлы.

Құрғақ жеміс – бақбақта, көкнәрда, теңгежапырақ.

Құрғақ жеміс-дәнек: Күріш те.

Құрғақ жеміс-қауашақ. Меңдуанада.

Құрғақ жеміс-тұқымша кездеседі: Бақбақта.

Құрғақ жемісті өсімдік. Көкнәр.

Құрғақ көпжаңғақшалы жемісті өсімдік: Құлпынай.

Құрғақ қауашақ жеміс – сасық меңдуана, темекі.

Құрғақшылыққа төзімді жылу сүйгіш өсімдік – тары, шеңгел.

Құрлық немес су үлескесінде мекендейтін барлық тірі ағзалардың жиынтығы. Биоценоз.

Құрлық омыртқалыларының тыныс алу мүшесі. Өкпе.

Құрлықта тіршілік етуге бейімделген алғашқы омыртқалы жануар – Қосмекенділер.

Құрлықтағы ең ірі жануар- Піл

Құрлықтағы организмдердің биомассасының 90% жуығын құрайды. Орман өсімдіктер.

Құрсақта, білекте, мойында эпидермис қабатының қалыңдығы. 0,02-0,05 мм.

Құртамыш душар ететін ауру – кокцидоз.

Құртқашаштар -Д/ж 1 800,ҚР 35, Сәндік: құртқашаш-«жыланқияқ», баршынгүл, запран, *Гс₆А₃Ж₁, жемісі- Үш ұялы үлкен қауашақ

Құртқашаштар тұқымдасының жемісі. Үш ұялы қауашақ.

Құрттар 3 типке бөлінеді- жалпақ, жұмыр буылтық

Құрттар денесінің қабат саны. Үш.

Құрттарда зиянды заттарды ағзада бөліп, жинақтайтын негізгі мүшесі: Жұлдызша тәрізді түтікшелер.

Құрттардың денесі: үш қабатты.

Құрттар-топырақтан, шыбындар-шіріген еттен пайда болады деп есептеген ғалым. Аристотель.

Құрылымы мен қызметіне қарай нейрондар бөлінеді – 3 топқа.

Құрылысы жағынан артерияның венадан айырмашылығы – артерия қабырғаларында.

Құрылысы жағынан бір-біріне жақын түрлер: туысқа біріктіріледі.

Құрылысы жағынан кесіртке жүрегінің қосмекенділер жүрегінен айырмашылығы- қарыншасының ішкі жағын перде, оң жақ және сол жақ бөлімге жарым-жартылай бөліп тұрады

Құрылысы мен қызметі ұқсас, шығу тегі әр түрлі: Аналогиялық мүшелер.

Құрылысы мен шығу тегі әртүрлі, атқаратын қызметі ұқсас мүше – Аналогиялық

Құрылысы мен шығу тегі әртүрлі, бірақ ортақ белгілері біріктірілген ұлпалар тобы – Бұлшықет.

Құрылысы мен шығу тегі бір атқаратын қызметі әртүрлі мүшелер: Гомологиялық.

Құрылысы, шығу тегі және атқаратын қызметі ұқсас жасушалар тобы: Ұлпа.

Құс денесінің жер бетінен жеңіл көтеріліп, қайтадан жерге жеңіл қонуына мүмкіндік туғызатын- жіліншік.

Құс денесінің тепе-теңдігі мен қозғалыс үйлесімділігін реттейтін- мишық

Құс жұмыртқасының әк қабығының сыртындағы жұқа қабықшасы микробтан қорғайды.

Құс жұмыртқасының жорғалаушылардың жұмыртқасынан қандай айырмашылығы бар? Қатты тығыз әк қабатпен қапталған.

Құс жұмыртқасының қабығы - төрт қабатты.

Құс жүрегінің сол жақ қарыншасында және сол жақ жүрекшесінде қандай қан болады? Артерия қаны.

Құс қарнының бөлімдері. 2.

Құс қарынының бұлшықеті қандай қызмет атақарады? – Жеңді үйкелеп, жұмсақ ботқаға айналдырады.

Құс қауырсынының мүйізді өзегі. Сояу.

Құс миының жорғалауышыларға қарағанда өте жақсы жетілген бөлігі? Алдыңғы ми сыңарлары мен мишық

Құс пен аңның 45 түрін жүйелеген ғалым. П. С. Паллас.

Құс төс сүйегінде болатынқыр сүйектің қандай маңызы бар? Көкірек бұлшықетінің бекінетін орны

Құс ұшып жүргенде тыныс алу қалай жүзеге асады? Қанатын бірде жоғары, бірде төмен қағылуы арқылы

Құстар ағаштарда түнегенде, құламай ұйықтайды, себебі: Құстрдың аяқтарында ұзын сіңірлі бұлшық еттері болады, тізесін саусақтарымен байланыстырып, саусақтарын босаңсытпайды

Құстар мен жорғалаушылардың арасындағы айырмашылық? Жылықандылық

Құстар мен жорғалаушылардың арасындағы ұқсастық? Жұмыртқалары арқылы көбейеді

Құстар мен сүтқоректілердің жүрегі: Төрт бөлім

Құстар мойын бөлімінде неше омыртқа бар? 9-25 омыртқа

Құстар өте тез ұшқанда да ауа жетіспеушілікке ұшырамайды, себебі газ алмасу: өкпеден О₂-не қаныққан қан екі рет өтеді

Құстар саны - 8 600, Қазақстанда -489.

Құстар тыныс алады: өкпе

Құстар тыныс алады- Өкпе, ауа қапшықтары.

Құстарға жүректің қай бөлімінен өкпе артериясы шығады? Оң жақ қарыншадан

Құстарға зиян келтіретін бунақдене. Мамықжегі

Құстарға қандай бездердің болуы тән? Құйымшақ бездердің

Құстарда алғашқы қорытылу басталады Жемсауда

Құстарда болатын без. Құйымшақ.

Құстарда болмайтын мүше. Қуы қ.

Құстарда етті қарын...қызметін атқарады: Тістің

Құстарды басқа омыртқалы жануарлардан ажырататын ерекше белгісі қандай? Қауырсын жамылғысы бар

Құстарды зерттейтін сала: Орнитология

Құстардың 2 қарыны мынадай бөлімдерден тұрады- Безді қарын және етті қарын

Құстардың алақан сүйектерінде қанша саусақ болады? 3

Құстардың алдыңғы иық белдеулерінің аяқтарына кіреді: біріккен бұғана, екі жауырын, екі қарға сүйек

Құстардың арғы тегі – жорғалаушылар

Құстардың артқы аяқ қанқасында тән сүйектер? Жіліншік

Құстардың асқорыту жүйесінің ерекшелігі. Безді және етті қарындары, жемсауы болады.

Құстардың аталықтарының әдемі болуы бейімделушіліктің қай түріне жататынын табыңыз. Еліктеуші рең.

Құстардың безді қарнының қызметі- Қарын сөлін бөледі.

Құстардың белсенді ұшуы және тұрақты дене температурасының болуы асқорыту жүесінің қандай ерекшелігіне байланысты? Тамағының бөтегесінде және етті қарнында ұсақталуы асқорыту бездерінің жетілуіне, асқорыту жылдамдығына, көп үнемі тамақтануына

Құстардың дене температурасы + 41-+43⁰С, +42

Құстардың дене температурасының тұрақтылығы – қан тамырларында қанның тез ағып оттегімен қорек жеткізілуінен

Құстардың дене темпетатурасы тұрақты болуы неге байланысты- белсенді қоректенуі; тыныс алуы, қан айналуы, зәр шығаруы, терісінің болуына

Құстардың денесінде болатын кене: Мамық дене.

Құстардың ерекшелігі: Денесі қауырсынмен қапталып, алдыңғы аяқтары қанатқа айналған.

Құстардың жамбас белдеуі қандай омыртқалармен өзара берік тұтасып кеткен? Бел және сегізкөз омыртқаларымен

Құстардың жүрегі мынандай бөлімдерден тұрады. 2 жүрекше, 2 қарыншадан.

Құстардың жүрегі неше камералы? 4

Құстардың жүрегінің оң жақ жүрекшесінде қандай қан болады? Вена қаны

Құстардың иық белдеуіш құрайтын сүйектер? Қарға сүйек, жауыры н, бұғана

Құстардың көзінде болады- Екі қабақ және жыпылықтағыш қабыршақ

Құстардың қайсысы қылқан жапырақты орманда кездеседі? р Құрлар

Құстардың қанайналым жүйесі. Жүрегі төрт қуысты, екі қанайналым шеңберлі.

Құстардың қанатын қандай сүйектер түзеді? Тоқпан жілік, білек, қолбасы сүйектер

Құстардың қандай омыртқалары бір-бірімен қозғалмалы орналасқан? Мойын омыртқалары

Құстардың қарны... бөлімнен тұрады. 2

Құстардың қарыны мынадай бөлімдерден тұрады. Безді қарын және етті қарын.

Құстардың қауырсындары қалай бөледі? Қауырсын, мамық

Құстардың қырсүйегі (киль) қай сүйекпен байланысты? Төс сүйек

Құстардың мінез-қылығының күрделі болуы себебі. Алдыңғы ми сыңарлары жақсы жетілген.

Құстардың сүтқоректілермен бірге жануарлар әлемінде басымшылық көрсетуінің көп таралуының себебі не? Жылықандылығы, температурасының тұрақты болуы, жүйке жүйесі және сезім мүшелерінің құрылысының күрделілігі, күрделі мінез құлқы болуында, іштей ұрықтануында

Құстардың терісі? Жұқа, ұрғақ тек құйымшақ бездері бар.

Құстардың тұмсығы бұл- қабыршақ қақпақпен қапталған жақ, мүйізбен қапталған бассүйек созындысы

Құстардың тұмсығы-бұл: Мүйізді тақтайшаларымен қапталған жақ сүйектің созындысы.

Құстардың тыныс алу мүшелері. Өкпе, ауақапшықтары.

Құстардың тыныс алуындағы жорғалаушылардан айырмашылығы- Ауа қапшығы

Құстардың ірі қауырсындарындағы теріге еніп тұратын бөлігі: Қаламша.

Құстұмсықбастылар отрядының өкілі? Гаттерия

Құстық безі қарнында қорек? Бөрітеді

Құстық жүрегінің оң жақ қарыншасында және оң жақ жүрекшесінде қандай болады? Вена қаны

Құстың жемсауында қорек? Жұмсарады

Құстың жүрегі- Төрт қуысты

Құстың зәр шығару жүйесінің ерекшелігі: Қуығы жоқ.

Құстың кіші қан айналым жолы аяқталады: Сол жақ құлақшада.

Құстың қан айналым шеңберіндегі өкпеден шыққан қан жүректің қай бөліміне құйылады? Сол жақ жүрекшеге

Құстың қанатын түзетін сүйектер – Тоқпан жілік, кәрі жілік, саусақ сүйектері

Құстың қауырсыны дегеніміз Сояудың екі жағындағы тармақ

Құстың мүшелері мен ұлпаларына баратын қан. Салатамыр қаны.

Құстың мінез- құлығының күрделілігін басқаратын? Үлкен ми сыңарлары

Құстың тісінің қызметін атқаратын мүше. Етті қарын.

Құстың ұшу бағытын өзгертуге және қонған кезде баяу ұшуға жәрдемдесетін қауырсыны: Бағыттаушы.

Қыз балаларда жас өспірімдік шақ қашан басталады? 12-15 жаста

Қызанақтың отаны? Оңтүстік Америка

Қызанақтың тұқымдасы. Алқа.

Қызғалдақ гүлінің формуласы: К₃₊₃А₃₊₃Ж₍₃₎

Қызғалдақ өсімдігінің жемісі- Қауашақ

Қызғалдақты көбейту жолы: Пязшық арқылы

Қызғалдақтың түрін өзгерткен жер асты өркені. Пиязшық.

Қыздардың ағзасында бездердің өсуіне не себеп болады? Гипофиз гормондарының бөлінуінің күшеюі

Қызметіне қарай жүйке жүйесінің бөлінуі? Соматикалық және вегетативті

Қызыл балдырлар: Коралина, плюмария.

Қызыл гүлді асбұршағын (генотипі АА) гүлі ақ түсті дара мен будандастырғанда (генотипі аа) бірінші ұрпағында алынатын гибридтері қандай болады? 100% даралар қызыл гүлділер

Қызыл кітаптың ең алғаш басылымы. 1978 ж.

Қызыл маржанның қаңқасынан жасалатын зат? Моншақ

Қызыл түсті бұтақты қаңқалы көпаяқты ішекқуысты жәндік- Көпаяқты маржан

Қызыл шақа балапан тобына жататын құстар: Көгершіндер, кептерлер.

Қызылшақа балапан шығаратын құс? Торғай, кептер

Қызылшақа балапан шығаратын құстар. Жыртқыш құстар.

Қызылшақа балапан шығаратын құстар: Торғайтәрізділер.

Қылқан жапырақтары қысқарған өркенде бес-бестен топтасқан. Сібірлік қарағайда.

Қылқан жапырақты өсімдік: Қарағай,Арша

Қылқан жапырақтыларға тән ерекшелік. Сүрегінде шайырлы өзекше.

Қылқанжапырақтардың жапырағы қызмет атқарады. Екі түрлі.

Қылқанжапырақтылар- 600, оның 100 қарағай.

Қылқұрттың қауіптілігі- Дернәсілі бунақденелілердің паразиті

Қылтамыр - қабырғасының өткізгіштік қасиеті бар өте ұсақ қантамыр

Қына бір жылда өседі? 1-8 мм

Қына біртұтас ағза екендігін қалай түсіндіруге болады? Селбесіп тіршілік ететін балдыр және саңырауқұлақтан тұрады

Қына денесінде саңырауқұлақ қандай қызмет атқарады? Су және онда еріген минералды заттарды сіңіреді

Қына көбейеді? өсімді жолмен

Қына қабаттамасын (денесі) құрайтындар- Саңырауқұлақтар мен жасыл балдырлар

Қына қабаттамасында жасыл балдыр қандай қызмет атқарады? Фотосинтез нәтежесінде органикалық зат түзеді

Қына- 20 000түр

Қынадағы фотосинтез үдерісіне қатынасатын ағза: Балдыр.

Қынадан алынатын заттар. Қант, спирт, бояу, лакмус.

Қыналар денесіндегі саңырауқұлақтар мен балдырлардың өте тығыз бірігіп тіршілік етуі: Нақты селбестік

Қыналар жаңбыр, шық, тұман ылғалын не арқылы сіңіреді? Бүкіл денесімен

Қыналарға ең қажетті жағдай: Оттекке бай таза ауа

Қыналардың жақсы өсуі үшін қажет: Оттегіне бай таза ауа, жарық.

Қыналардың практикалық маңызы қандай? Бұғыларға азық, бояу алынады

Қыналардың табиғаттағы маңызы? Қарашірік түзеді денесінен бөлінетін қышқыл тау жыныстарын бұзады

Қынаны азотпен қамтамасыз ететін? Түйнек бактекриясы

Қынаның денесінде селбесіп тіршілік ететін саңырауқұлақ балдырдан қандай зат алады? Көмірсу

Қынаның қабаттамасы саңырауқұлақ пен балдырдан тұрады.

Қынаның құрамында кездеседі- Носток

Қынаның құрамында су мен минералды заттарды сіңіретін ағза. Саңырауқұлақ жіпшелері.

Қынап жапырақты өсімдік- Бидай

Қынап қандай қызмет атқарады? Буынаралықтың түп жағындағы нәзік жасушаларды қорғайды

Қынылар өте баяу өседі, мысалы: бұғы мүгі бір жылда: 1-35мм

Қыран құстардың қоразы? Шәулі

Қырбуынның жапырақтары болмайтын өркен: Жаздық өркеш.

Қырқұлақ (цинга)- С дәрумені жетіспегендіктен, тіс түбі қанайды.

Қыртөссіз құсты анықтаңыз. Страус.