.


:




:

































 

 

 

 


I. 9




, . , . , , : (, , , , "Institutiones" ) , , , . . , "" . , 2030 , 3040 : . , , , "" . : .

124 , , .


5. (527565 .)


75


, , , , , (Const. "Deo Auctore", 5), . , , , .

VI ., litera Florentina. ( ) litera Bono-niensis, Vulgata, , "", . editio maior :

Digesta Iustiniani Augusti [Mommsen Th.]. Vol. 12. Berolini, 18661870.

(editio minor), . .:

Corpus Iuris Civilis. Vol.1. Institutiones, ed. Krueger P.; Digesta, ed. Mommsen Th., Krueger P.: Berolini, 1928.

. , :

Digesta Iustiniani Augusti [Bonfante P., Fadda C, Ferrini C, Riccobono S., Scialoia V.]. Mediolani, 19081913; 1929.

Theophili Paraphrasis. IX . , (antecessores) Basilica. ("" ), , . ; , .

Basilicorum libri LX [Heimbach G.E.]. Lipsiae, 18331870. Basilicorum libri LX [Scheltema H.J.]. Den Haag, 1953.


II

( ) - () , ( ) . ( ). 1 , , . 2, . , , . ( - ) , . , , . "" , .

, .

1 , (
), "
", "",
.

2 ""
"" ,
.


1. (mores maiorum, consuetudo, mos regionis) 77

1

(mores maiorum, consuetudo, mos regionis)

, . , , , , . "" "" (hostis) . , . , , . mos Romanum. , , () , (, ), .

, ( ) , , , . , , , (rerum natura). , . (ius) ( ius sacrum3),

3 ; , , .


78


.


. - , . , , qpoecoa .

( ) , (mores maiorum). . , , , .

"mores maiorum" , XII , ( )4, , XII , , ius civile. Cic, de orat, 1,42,188:

Sit ergo in iure civili finis , -
hic, legitimae atque usitate in -
rebus causisque civium -
aequabilitatis conservatio.

.

, mores , XII . , (D.27,10,1 pr) , (prodigus) XII , "moribus" (). , V . . . ( ), XII mores, , 5,7: "SI FURIOSUS ESCIT..." (" ...").

4 , Cic, de orat., 1,40,184: "...ignarum legum, hesitantem in maiorum institutis" ("... , ").


1. (mores maiorum, consuetudo, mos regionis) 79

He , , ius. , ius civile, ius gentium, . , , , XII 5, "moribus". mos , ius civile 6.

" consuetudo " (), I . . . . "mores maiorum" ius civile , , (Cic, part, orat, 37,130: "maiorum more retinentur" (" "), "iure gentium"), "consuetudo" , ius civile.

Cic, part, orat, 37,130:

Quae autem scripta sunt, To ,

aut consuetudine aut conven - , -

tis hominum et quasi consensu

obtinentur, atque etiam hoc in ,

primis, ut nostros mores leges - ,

que tueamur quodammodo - ,

turali iure praescriptum est. .

(consuetudo) leges7 mores, ius civile. , ius civile lex .

5 , III II . . .

6 , ,
(Cic, de off., 3,69): "...neque more turpe haberi neque aut lege
aut iure civili sanciri" ("...
, ").

7 . Rhet. ad Her., 2,13,19:

Consuetudine ius est id quod sine , ynompei
lege aeque ac si legitimum sit
,
usitatum est. .


80


II.


Jul., 84 dig., D. 1,3,32,1:


Inveterata consuetudo pro lege immerito custoditur, et hoc est ius quod dicitur moribus constitutum. nam cum ipsae leges nulla alia ex causa nos teneant, quam quod iudicio populi receptae sunt, merito et ea, quae sine ullo scripto po - pulus probavit tenebunt omnes: nam quid interest suffragio populus voluntatem suam declaret an rebus ipsis et factis.


, , . , , , , , ; , ?8.


, , .

Paul., 7 ad Sab., D. 1,3,36:

Immo magnae auctoritatis -
hoc ius habetur, quod in , -
tantum probatum est, ut , -
fuerit necesse scripto id -
comprehendere. .

, , pactum, par, iudicatum. Cic, de inv., 2,22,68:


Pactum est quod inter quos convenit ita iustum putatur ut iure praestare dicatur; par, quod in omnes aequabile est; iudicatum, de quo iam ante sententia alicuius out ali - quorum constitutum est.


, , ; , ; , - .


8 . , . Ulp., Reg., 1,4:

Mores sunt tacitus consensus
populi, longa consuetudine inve - cue ,
teratus. .


1. (mores maiorum, consuetudo, mos regionis) 81

( ), , : pacta . , , , pacta ius civile. , ( ) ius civile, ius ; , ius civile , (interpretatio) . : , , ius civile, interpretatio . .

II . . , . "mores" , "consuetudo", , . ius civile.

Jul., 84 dig., D. 1,3,32 pr:

De quibus causis scriptis , -
legibus utimur, id custo - -
diri oportet, quod moribus et , -
consuetudine inductum est: et ,
si qua in re hoc deficeret, ; -
tunc quod proximum et con - - -
sequens ei est: si id qui - ,
dem appareat, tunc ius, quo , -
urbs Roma utitur, servari ;
oportet. ,
,

.

( ), "mores" "mores maiorum". mos regionis, .


82


II.


, - "De officio proconsulis" (" ") 3 1 , (D. 1,3,33; . D. 1,16,4,5; 7 ). .

, (Gai., 1,1 = D.1,1,9) : " Omnes populi qui legibus et moribus reguntur..." (" Bee , ..."), "leges mores", "" (D. 1,1,61) : "ius ex scripto aut ex non scripto" (" ")9. (I. 1,2,3). mores, , , (consensus utentium) , (I. 1,2,9).

(. 8,52,2) consuetudo lex, ratio ( ) . ( ) , . .

2 (lex)

Gai., 1,3:

Lex est quod populus iubet at - , *
que constitute. .

(lex) -

9 (Cic, parlor., 130): "...propria legis est ea quae scripta sunt..." (cp. Cic, de inv., 2,162), , , "ius ex scripto ex non scripto" . , ("ex natura ipsa", Cic, pro Mil., 4,10).


2. (lex)


83


. (populus)10 (civitas). , (comitia), (cives Romani): "... appellatione universi cives significantur " "... "" " (Gai., 1,3).

, , lex () 11, , (cives), ius civile.

Cic, part, or., 100:

... in iure civili, quod est in... , privatarum publicarum re - rum lege aut more positum... ...

(populus) (cives) ( ) , , .

., 1 del, D. 1,3,1:

Lex est commune praecep - ,

turn, virorum prudentium , -

consultum, delictorum quae ,

sponte vel ignorantia contra - , -

huntur coercitio, communis ,
rei publicae sponsio.

(lex populi). (iuris prudentes ), , lex . ("communis sponsio") ("commune praeceptum"), ("sponsio") cives,

"Populus" ""; popul - are, - ari populus, , .

11 Cic, de orat, 1,159; de off., 1,51; Orat, 120; pro PhiL, 9,10; de leg., 1,56.


84


II.


. , , .

, (D.1,2,2,1) - (leges curiatae), (camitia curiata):

Et quidem initio civitatis - nostrae populus sine lege cer - ta, sine iure certo primum , agere instituit omniaque - - a regibus gubernabantur. .

, , " ius civile Papirianum "12 (Pomp., D.1,2,2,2 7). , (Dionys., 3,36,4; Macrob., Sat., 3,11,5; Serv., ad Aen., 12,836). (D. 1,2,2,3):

Exactis deinde regibus... ... -
omnes leges hae exolverunt -
iterumque coepit populus
-
Romanus incerto magis iure pee -
et consuetudine aliqua uti , -
quam per latam legem. .

(Pomp., 1. sing ench., D.l,2,2,4):

Postea ne diutius hoc fieret, , -

placuit publica auctoritate ,

decern constitui viros, per ,

quos peterentur leges a Grae - -

cis civitatibus et civitas fun -

daretur legibus. u [
] .

12 , (I . . .) "De iure (sct'I. civile) Papiriano" (D.50,16,144).


2. (lex)


85


(Liv., 3,34,6) 13 . . XII , mores ( " ") . , .

(rogatio), ( ): "PRIVILEGIA NE INROGANTO" " " (Cic, de leg., 3,4,12; 2,19,44; pro Sest, 30; de dom., 17), . , , provocatio ad populo, (Cic, de leg., 3,4,12; de re pub., 2,31,55). , - ius provocations ( ), lex populi ( ) (quaestiones). , , : " Nullum crimen sine lege " (" ").

XII . (12,5) 14 (Liv., 7,17,12): "... quodcumque postremum populus iussisset, id ius ratumque esset " ("... , "). , (Liv., 9,34,7),





:


: 2018-11-11; !; : 265 |


:

:

- , - .
==> ...

1636 - | 1555 -


© 2015-2024 lektsii.org - -

: 0.057 .